Ghi chép chuyến đi thăm các chùa của BTS Phật giáo tỉnh Gia Lai, nhân mùa Phật đản PL: 2557
Nhắc đến những ngôi tự viện nổi tiếng tỉnh Gia Lai, chúng ta
hình dung ra liền đó là chùa Minh Thành, đường Nguyễn Viết Xuân - Chùa
Bửu Thẳng(tỉnh hội Phật giáo) đường Sư Vạn Hạnh - Chùa Bửu Nghiêm đường
Lý Thái Tổ - Chùa Quan Âm, đường Trường Chinh - Tịnh xá Ngọc Phúc
đường Phan Đình Phùng - Chùa Bảo Sơn đường Nguyễn Trãi ( các ngôi chùa
vừa nêu đều nằm trong thành phố Pleiku) Chùa Bửu Minh, xã Nghĩa Hưng,
huyện Chư Păh - Tịnh xá Ngọc Trung thị xã An Khê - Chùa Bửu Tịnh thị xã
Ayun Pa....
Tỉnh Gia Lai có tất cả 82 ngôi chùa,
ngoài các chùa nổi tiếng nói trên, khoảng 25 chùa thường thường bậc
trung, hơn 40 chùa nhỏ, kiến trúc rất ít giống chùa, ta nhận ra vì có
bảng hiệu và bên trong có thờ tượng đức Bổn Sư.
Như thường lệ mọi năm, lễ Phật đản năm
nay Chư tôn đức thường trực BTS Phật giáo tỉnh chia nhau đi thăm các
chùa đặt văn phòng BTS, và một số chùa tiêu biểu khó khăn trong tỉnh.
Thường trực BTS chia thành 3 đoàn:
Đoàn 1: Thượng tọa Từ
Vân, TT. Tâm Mãn, TT. Trí Thanh, TT. Giác Hiền đi thăm chùa Từ Quang ,
huyện Đức Cơ. Chùa Hồng Đức huyện Chư Prông. Chùa Linh Quang huyện Chư
Pưh.
Đoàn 2: Hòa thượng
Thanh Liên, TT. Quảng Châu, TT. Nguyên An, TT. Quang Phúc. Đi thăm chùa
Thanh Trung huyện Đăk Đoa. Chùa Minh Châu huyện Mang Giang. Chùa Quy Sơn
huyện Đak Pơ. Chùa Tân An, tịnh xá Ngọc Trung thị xã An Khê.
Đoàn 3: Hòa thượng Tâm
Tường trưởng ban trị sự, TT. Giác Duyên, ĐĐ. Giác Khánh và tôi: Giác
Tâm đi thăm tịnh xá Phú Cường huyện Chư Sê, chùa Bửu Thắng huyện Phú
Thiện, chùa Bửu Tịnh, tịnh xá Ngọc Phú thị xã Ayun pa, và chùa Bửu Tịnh
huyện Krông Pa. Cả đi lẫn về khoảng 300 km.
Các thông tin về đoàn 1 đoàn 2 chúng tôi
chưa nắm được, riêng thông tin về đoàn 3 chúng tôi đi cùng do vậy nắm
rất rõ. Với thói quen nghề nghiệp chúng tôi luôn quan sát, luôn hỏi han
và nhìn ngắm quê hương đạo pháp với tất cả niềm vui tự hào và nỗi buồn
sâu lắng.
Điểm đến đầu tiên là tịnh xá Phú Cường
do TT. Thích Giác Duyên trụ trì thuộc huyện Chư Sê. Huyện Chư Sê chùa và
tịnh xá có 3 ngôi. Tịnh xá Phú Cường vừa mới thành lập nhưng cũng chỉ
mới xây dựng được hai dãy nhà tăng, riêng chánh điện vẫn chưa xây dựng
được. Một thân một mình với chiếc y vàng đi vân du hóa đạo khắp nơi để
kết duyên Phật pháp với mọi người, với tâm nguyện rất lớn là:"
mong sao đạo pháp đến được với bà con vùng sâu vùng xa, không làm được
ngọn đuốc lớn để soi sáng một vùng lớn rộng cũng xin làm một ngọn đèn
nhỏ soi trang sách nhỏ cho các em ".
Điểm dừng thứ hai là chùa Bửu Thắng
huyện Phú Thiện do Sư Cô Quảng Như trụ trì, Chùa Bửu Thắng do Hòa thượng
Đức Thiệu khai sơn năm 1960. Tiếp đoàn với tiếng chuông trống bát nhã
trầm hùng được thỉnh lên, với vài mươi Phật tử mừng đón Thầy, với ly trà
tình nghĩa, ly cà phê sữa đậm hương vị quê hương, trang trí mừng đón
Phật đản sinh với tất cả tấm lòng. Bửu Thắng là ngôi chùa đẹp của huyện
Phú Thiện và cả huyện cũng chỉ mới có một chùa.
Rời chùa Bửu Thắng đoàn đến huyện Ia Pa
thăm chùa Bửu Thắng do ĐĐ. Đồng Tấn trụ trì, chùa do Hòa thượng Đức
Thiệu khai sơn năm 1962 cả huyện cũng chỉ mới có một ngôi chùa. Chùa lợp
tôn vách xây tạm bợ nằm bên bờ sông Ayun, mỗi khi mùa mưa về thì hai
bên bờ sạt lỡ nặng. Đại đức Đồng Tấn đã quyên góp Phật tử xa gần mua
được bốn sào đất ở địa điểm khác để dời chùa. Phật giáo là vậy tự thân
của mỗi vị Tăng hành đạo theo cách riêng của mình, làm nông, làm nhang,
làm tương chao, trồng cây cảnh để bán, ứng phó đạo tràng ( đi cúng)
để có tiền độ nhật gìn giữ ngôi chùa mà mình đang trụ trì. Không có một
tổ chức quốc tế ngoài nước giúp đỡ, không có giáo hội trong nước ủng hộ
tài chánh. Cứ tự quyên góp những nhà hảo tâm, tự thân vận động, tự xây
dựng tài bồi cơ sở vật chất cho Đạo, cho giáo hội. Không lệ thuộc tiền
bạc ở các thế lực khác do vậy không ai có thể sai khiến bắt làm theo ý
họ.
Chùa Bửu Thắng Ia Pa cách chùa Bửu Tịnh thị xã Ayun Pa 3 km, (nơi đặt văn phòng Ban Đại Diện Phật giáo Thị xã Ayun Pa) Thượng
tọa Thích Trí Yên Chánh Đại Diện Phật giáoThị xã, trụ trì chùa Bửu
Tịnh. Để chuẩn bị cho ngày lễ Phật đản PL. 2557 Ban Đại Diện thị xã tổ
chức thật chu đáo trang nghiêm, có thiết kế vườn Lâm Tỳ Ny, lễ đài, cờ
Phật tung bay phần phật trong trời gió lộng. Chùa Bửu Tịnh kiến trúc đẹp
nằm bên bờ sông pa, bên đầu cầu bến mộng, cảnh quan thơ mộng hữu tình.
Mặc dù có báo trước nhưng TT. Trí Yên vì bận công tác Phật sự đột xuất
đã không tiếp đoàn, ủy thác cho đệ tử là Đại đức Đức Minh đón tiếp. Xa
xôi lăn lội tìm thăm nhân ngày Phật sinh mà không gặp được TT. Trí Yên
các thành viên trong đoàn cũng có một chút buồn.
Buổi trưa đoàn dùng cơm tại Tịnh xá Ngọc
Phú do Sư Cô Phục Liên trụ trì, tịnh xá đang thiết trí vườn Lâm Tỳ Ny
trang hoàng mừng đón Phật đản sinh. Bữa cơm đạm bạc thân mật đạo tình.
Tạm biệt Tịnh xá Ngọc Phú đoàn trực chỉ
đi về huyện Krông Pa, nơi có chùa chùa Bửu Tịnh do Đại đức Như Chánh
trụ trì. Từ chùa Bửu Tịnh Ayun Pa đi về chùa Bửu Tịnh huyện Krông Pa xe
chạy trên quốc lộ 25. Quốc lộ 25 dài 181 km, đây là một tuyến đường bộ
Việt Nam nối Phú Yên thuộc duyên hải Nam Trung Bộ và Gia Lai thuộc Tây Nguyên. Quốc lộ 25 bắt đầu từ xã Hòa An của tỉnh Phú Yên đến thị trấn Chư Sê (Km 69-km180+810) của tỉnh Gia Lai.
Quốc lộ 25 giao với quốc lộ 14 đi Đăk Lăk tại ngã ba Chư Sê.
Quốc lộ 25 song song với dòng sông pa,
quốc lộ tới đâu giòng sông chảy theo tới đó như đôi bạn. Mùa xuân năm
1975, quốc lộ này là chứng nhân cho sự biệt ly kẻ còn người mất, xe chạy
trên xác người, giòng sông nghẹn xác người, núi non là mồ chôn con dân
nước Việt bởi bom đạn chiến tranh, đói và khát, một bi đông nước đổi
một lượng vàng. Chiến tranh đã đi qua gần 40 năm, những cây cầu gãy năm
xưa nay đã lành lặn kiên cố, giòng sông nước chảy thanh bình, rừng xanh
hơn, núi đẹp hơn và con đường đã được rút ngắn, bởi đang được nâng cấp
tu bổ.
Chùa Bửu Tịnh Krông Pa, cách thành phố
Pleiku 140 km, nhưng chỉ cách thành phố Tuy Hòa tỉnh Phú Yên có 80 km.
Đại đức Như Chánh thường đi về thành phố Tuy Hòa mua sắm vật dụng cho
chùa, ít đi về hướng Pleiku - Gia Lai. Cả huyện cũng chỉ có một ngôi
chùa, một Tăng. Tại thị trấn Phú Túc, huyện Krông Pa trước năm 1975 có
một ngôi chùa hiệu Bửu Quang do Hòa thượng Thích Đức Thiệu khai sơn,
nhưng sau năm 1975 đã không còn tồn tại. Vị trí của chùa Bửu Quang, bây
giờ là Trường Mẫu Giáo thị trấn Phú Túc.
Tỉnh Gia Lai đất rộng người
thưa, Phật giáo có mặt tại tỉnh Gia Lai khoảng trên dưới 100 năm, các
chùa tập trung hầu hết ở thành phố Pleiku. Các huyện lỵ mỗi nơi chỉ có
từ một đến hai chùa. Tăng Ni người địa phương Gia Lai đi tu học thành
đạt non một trăm người, nhưng không về Gia Lai, không dấn thân hoằng
pháp, không chịu được gian khổ, chỉ tìm đến các tỉnh khác lưu trú có
điều kiện sống tốt hơn. Giáo hội cũng chẳng biết cách nào khác hơn để
gìn giữ số lượng Tăng Ny học hành thành đạt này ra hoằng đạo ở vùng sâu
vùng xa tỉnh Gia Lai. Phật giáo đã lơ là trong công tác truyền đạo cho
đồng bào dân tộc thiểu số, các tôn giáo khác lặn lội vào nơi sâu thẳm
để truyền đạo, ăn chung ở chung với người đồng bào dân tộc, tìm hiểu tâm
tư nguyện vọng của họ muốn gì, thích gì và cho tặng, cho rất ít nhưng
biết cách cho và luôn gần gũi nên gặt hái rất nhiều tín đồ. Với cách thụ
động không chịu dấn thân hoằng pháp của Tăng Ny, thì chỉ trong vòng
vài mươi năm nữa: " Bừng con mắt dậy thấy mình tay không".
Huyện Kông Chro có một tăng sĩ Phật giáo du học ở Trung Quốc có bằng
Tiến sĩ giáo dục đó là Tiến sĩ Thích Giác Nhường, nhưng không trụ lại ở
quê hương mình, đã bỏ quê hương mình đi làm đạo ở tỉnh Đắc Nông. Huyện
Kông Chro và huyện K' Bang của tỉnh Gia Lai chưa có chùa Phật giáo, ban
trị sự Phật giáo Gia Lai các nhiệm kỳ trước đã bỏ trắng hai huyện này.
Phật giáo từ xưa đến nay là vậy,
được chăng hay chớ làm đạo không phương pháp, không lo xa , không
quản lý điều phối được Tăng Ny, mạnh ai nấy làm tự phát, do vậy hướng
phát triển cho Phật giáo trong tương lai rất khó thành tựu.
Ước mong các nhà hảo tâm trong nước,
ngoài nước vì đạo pháp dân tộc, cùng có cái nhìn lo xa cho đạo pháp giúp
cho BTS Phật giáo nhiệm kỳ 2012 - 2017 tỉnh Gia Lai chúng tôi mua được
đất ở các vùng sâu vùng xa, hoặc có đất sẵn hiến tặng và từng bước chúng
tôi sẽ thành lập Niệm Phật đường, Tịnh xá, Chùa để đáp ứng nhu cầu tín
ngưỡng cho bà con Phật tử. Một nhu cầu tâm linh thiết yếu không thể
thiếu trong sinh hoạt của kiếp người.
Phật đản Phật lịch 2557
Chùa Bửu Minh Gia Lai
Thích Giác Tâm
-----------------------
