Chương 06
Tái sanh
Không thoát khỏi vòng nghiệp lực
Bất cứ thói quen nào của
nghiệp, dù thiện hay bất thiện
Mà chúng ta đã gieo trong
tâm thức từ quá khứ,
Sẽ dẫn dắt chúng ta đi tái
sanh
Với phẩm chất phù hợp là
hạnh phúc hay bất hạnh.
Có nhiều lúc người ta khó
tin đời này qua rồi còn sanh trở lại đời sau nữa không? Làm sao biết tái
sanh là có thực ?
Tuy khoa học hiện đại có
thể không đưa được bằng chứng chính xác nhằm trả lời câu hỏi này, nhưng
ta không nên khinh xuất những dẫn giải từ những bậc có truyền thống uy
tín trong lĩnh vực tu chứng tâm linh, những vị ấy đã từng thâm áo chân
lý của vạn hữu. Tái sanh hay tiếp tục đầu thai là trụ cột chính đối với
một vài tín hệ Đông Phương, một vài trường phái Do Thái thần bí cũng
chấp nhận tái sanh khởi đầu cho vòng quay của cuộc sống kế tiếp. Nhiều
vị đại sư Phật Giáo đã có thể thật sự hồi tưởng và tường thuật lại cuộc
sống quá khứ của quí Ngài. Chính Đức Phật cũng đã kể lại hằng trăm câu
chuyện về cuộc đời Ngài trong những kiếp quá khứ, bộ sưu tập nổi tiếng
đó gọi là Jataka Tales (Túc sanh truyện - truyện tiền thân). Ngài cũng
đã xác minh đời quá khứ của người khác.
Thậm chí có những người nam
hay nữ rất bình thường – ở những quốc gia khác nhau, chủng tộc và tôn
giáo khác nhau – đều tự nhiên nhớ lại tiền thân trong kiếp sống quá khứ,
xuất thân từ những gia đình nào, ở đâu, thành phố nào. Thu hút chú ý đặc
biệt là nhiều trường hợp của trẻ con, chúng đã kể lại rõ ràng chi tiết
về thân phận của chúng trong kiếp quá khứ, cho dù trong kiếp này từ nhỏ
đến lớn, chúng chưa bao giờ đến thăm nơi mà chúng đã sinh ra hay gặp
một người nào đó trong kiếp trước. Công trình nghiên cứu nổi tiếng nhất
về đời sống quá khứ từ ký ức trẻ con, do Ian Stevenson M.D thực hiện,
ông là người đã sưu tập hằng ngàn trường hợp ở Nam Á và Trung Đông trong
vòng 40 năm qua, nhằm cố gắng nghiên cứu đề tài này dưới cái nhìn của
khoa học. Ở Tây Tạng, có không biết bao nhiêu thí dụ từ những người sắp
lâm chung tiên đoán tên cha mẹ của họ trong tương lai, thành phố nơi họ
sẽ sinh ra. Ngoài ra còn có những đứa trẻ từng nhớ lại những chi tiết về
đời sống trước đây của chúng.
Theo truyền thống của Phật
Giáo Tây Tạng, có hằng ngàn vị Tăng sĩ trưởng lão với tước hiệu Tulku
(Skt. Nirmanakaya) là những hóa thân. Người ta tin rằng tước hiệu Tulku
là một ứng hóa thân của một vị Phật đã hoàn toàn giác ngộ hay đó là tái
sanh của một Thiền giả chứng ngộ cao cấp nào đó. Vào lúc chết, những vị
lama thỉnh thoảng dạy cho đệ tử biết họ sẽ tái sinh nơi nào. Trong vài
trường hợp, từ khi còn nhỏ những Tulku đã bắt đầu kể, họ là ai trong
kiếp quá khứ, những gì họ mong muốn hoặc cần thực hiện.Tuy nhiên, ở Tây
Tạng, công thức được chấp nhận thông thường nhất để nhận ra một hóa sanh
là, sau khi kiểm tra qua nhiều triệu chứng, tiếp đến sẽ là một buổi công
nhận chính thức từ một lạt ma cao cấp đáng tôn kính khác.Tuy vậy có
nhiều người nhìn nhận lầm lẫn Tulku do ảnh hưởng của những bậc Cha Mẹ
cao vọng hay từ những yếu tố ích kỷ hoặc đơn thuần chỉ là sự lầm lẫn.
Một số quí vị Tulku đã nhớ
lại đời sống quá khứ của họ hoặc biểu hiện những phẩm chất của hóa thân
trong quá khứ. Ví dụ Thầy của tôi (tác giả) tái sanh lần thứ tư của
Dodrupchen Rinpoche, ở lứa tuổi 3 hay 4 đã làm ngạc nhiên nhiều người,
bởi luôn tiếp tục nói về nơi mà vị Dodrupcher thứ 3 đã sinh sống, đọc
những lời cầu nguyện mà Ngài chưa hề được dạy, đọc những vần thơ không
hề hiểu từ ký ức và biểu hiện những phép lạ. Ngài cũng đã cho thuật lại
cảnh giới Cực Lạc của Đạo sư Padmasambhava (Liên Hoa Sanh) như Ngài đã
từng thấy.
Ngay tại Hoa Kỳ, nơi mà sự
chấp nhận về tái sanh càng ngày càng gia tăng. Qua đánh giá của Gallup
Poll thực hiện vài năm về trước, tường thuật có 25% người Hoa Kỳ tin có
“sự đầu thai của linh hồn (tâm thức) vào một thân thể mới”. Tuy nhiên đa
phần thuộc tín đồ Tây phương thuần túy bài bác ý tưởng tái sanh. Mặc dù
vậy, trên tổng thể họ đồng ý với Phật Giáo trên 2 điểm quan yếu: nếu bạn
vô ngã và luôn giúp người bằng tình thương, thì điều kiện tốt đẹp sẽ chờ
đón bạn sau khi chết; và nếu bạn luôn tạo những hành động sân si, tổn
thương chúng sinh khác, thì bạn sẽ phải đối đầu với những hậu quả bất
thiện đó.
Không cần biết chúng ta đã
làm gì tính đến thời điểm này, đa phần mọi tôn giáo đều nuôi hy vọng cải
thiện hoàn cảnh trong tương lai. Dù những truyền thống khác biệt đó dưới
danh nghĩa, hình thức nào sử dụng cho cuộc thay đổi cần thiết này như:
hối cải, tha thứ, chuyển đổi, cứu rỗi, cứu tế hay giải thoát... thì ý
nghĩa chung vẫn là bằng ý chí và nghị lực của riêng bản thân với sức
nương tựa vào năng lực gia hộ thiêng liêng, phía trước vẫn mở ra con
đường cho chúng ta vươn lên một cuộc sống hạnh phúc hơn, đời sống ý thức
tâm linh cao hơn.
Giải thoát
hay tái sanh?
Theo tinh thần Phật giáo,
mọi người đương nhiên sẽ tái sanh sau khi chết, ngoại trừ vượt khỏi vòng
sanh tử bằng con đường Thiền định chứng đắc quả vị giác ngộ. Khi giác
ngộ viên mãn Phật quả, bạn sẽ không bao giờ phải tái sanh trở lại trong
bất kỳ cảnh giới thế tục này. Bởi vì bạn không phải là chủ thể của vòng
nghiệp lực dẫn đến tái sanh. Bạn sẽ an trụ trong đạo tràng miên viễn của
Phật trí cũng như Phật độ, pháp thân cùng báo thân của Phật đạo. Đó là
cảnh giới của an lạc tối thượng, hoan hỷ tuyệt đối và chứng ngộ Thánh
quả. Sau đó, những người khác sẽ có thể nhìn thấy báo thân của bạn, điều
mà sẽ được thể hiện trên quả địa cầu này trong một hình hài thực tế, rõ
ràng cho những người cởi mở tâm linh và nghiệp lực để hướng tới bạn. Báo
thân này như là một sự giác ngộ trọn vẹn, mà sẽ chẳng phải do nhân quả
liên hệ và nghiệp tạo ra. Bởi vì, chẳng những thế mà còn khởi lên từ sự
từ bi của bạn một cách mạnh mẽ để phụng sự cho các chúng sanh trong thế
giới Ta Bà.
Chứng giác ngộ trong đời
này (hay kéo dài một trong ba kỳ kiếp khác của vòng sinh tử luân hồi) là
sự thành tựu của những Đạo sư tiến bộ về Thiền Định. Nếu bạn là một
chúng sanh bình thường - chẳng phải là một Đạo sự thành tựu cao cả,
chẳng hề giác ngộ hay hoàn toàn giác ngộ, thì sau khi chết đi bạn bị
trói buộc một cách thích hợp với sự tái sanh, theo chính nghiệp lực tự
thân của bạn. một lần nữa bạn sẽ bắt đầu lại với những lối đi khác của
cuộc sống mà cục diện ấy chúng ta đã thảo luận ở chương 01 rồi. Trong
chương này chúng ta sẽ khảo sát tại sao và chúng ta sẽ tái sanh như thế
nào? Hoặc là ở Tịnh Độ hay một trong sáu vòng sanh diệt: vòng luân hồi
của Chư thiên, A tu la, người, thú, ngạ quỷ và địa ngục.
Cho dù bạn không phải là
một Đại sư có thành tựu cao và vẫn còn nằm trong vòng kiểm soát của
nghiệp lực. Nhưng bạn đã từng tích lũy thiện nghiệp về giới hạnh hay
công đức, thì bạn vẫn được tái sanh vào cõi Tịnh Độ hay cõi người với
phẩm chất quí trọng. Như vậy, bạn sẽ có thể dụng ý một cách hữu ích để
phụng sự cho những người khác. Dần dần mục tiêu tối hậu của sự giác ngộ
cũng có thể đạt đến được.
Nếu bạn tái sanh vào cõi
Tịnh Độ, thì sẽ là Tịnh Độ của hóa thân. Cõi Tịnh Độ hóa thân không
giống cõi Tịnh Độ tối hậu của Phật quả. Bạn sanh vào thế giới Cực Lạc do
nghiệp tích cực của bạn. Bạn sẽ vẫn có tâm thức nhị nguyên, vui với tình
thức tích cực và với những cảm giác ấy. Thế nhưng sau khi sanh về thế
giới Cực Lạc rồi bạn không còn trôi nổi trên hành trình hướng đến sự
giác ngộ trọn vẹn. Sự đạt được Phật quả sẽ chắc chắn (chúng ta sẽ khảo
sát một vài sự thuật lại về cảnh giới Tịnh Độ trong chương tới, nhan đề
là: Đức Phật Vô lượng quang và Thế giới Tịnh Độ của Ngài).
Nếu bạn tái sanh vào một
trong sáu đường thì bạn sẽ bị trói vào một thân thể vật lý (con người
hay những loài khác), chung quanh ảnh hưởng bởi văn hóa xã hội. Khi nào
bạn sống với thân thể kia, bạn có thể vẫn cải thiện được nghiệp lực từ
từ để có được một đời sống trong hiện tại hay tương lai tốt hơn. Tuy
vậy, gần như không thể chứng được trạng thái tối hậu của Phật quả miên
viễn, mà chính trạng thái ấy là báo thân của Vô Thượng Phật quả. Đối với
những hành giả đã sẵn sàng, sự chuyển biến này sẽ dễ dàng xảy ra hơn sau
khi chết, lúc đó họ không còn bị vướng thân thể vật lý thô phù này nữa.
Nguyên
nhân của sự tái sinh
Không bao giờ có tái sanh
mà không có nguyên nhân. Nguyên nhân của sanh tử trong sáu cõi là do sáu
cảm thọ phiền não. Đó là: tự tôn, chấp trước, dục vọng, si mê, tham lam
và sân hận. Những cảm thọ đau khổ trở thành cội rễ phân biệt giữa phàm
phu và giải thoát trong tâm thức. Khái niệm phân biệt nhị nguyên trỗi
dậy ngay trong tâm thức, chấp ngã vào bất cứ về đối tượng nào, xem bản
chất của đối tượng ấy thật sự tồn tại.
Khi chấp chặt vào tự ngã,
chúng ta tự tạo một thói quen phân biệt giữa “cái này” và “cái kia” thay
vì nhận thức được tính đồng nhất của vạn vật. Thói quen về sự phân biệt
này đánh thức sự tác động, sự ưa thích hay việc chẳng ưa thích, sự mong
muốn hay chẳng mong muốn, sự ràng buộc và hận thù. Chúng ta để những
tình thức này vào âm thanh và cách nói năng một cách tự nhiên. Thường
huân tập những tư tưởng hay hành động thiện dẫn đến hạnh phúc tái sanh ở
cảnh giới cao hơn và ở cõi Tịnh Độ. Thường huân tập những tư tưởng hay
hành động bất thiện sẽ dẫn đến những sự khổ đau và kết quả là sẽ tái
sanh vào những cảnh giới thấp.
Tôi đã thưa rằng nếu bạn là
những vị đạo sư thành tựu ở bậc cao thì bạn có thể giải thoát khỏi vòng
sanh tử do thành tựu giác ngộ. Nếu bạn hoàn toàn thể đắc về trí tuệ rộng
rãi – căn bản tánh không là sự tự nhiên của chúng ta, thì khái niệm của
sự chấp chặt tự ngã sẽ được giải thoát và sẽ chấm dứt sự khổ đau như
nhơn quả nghiệp lực, điều ấy có nghĩa là không còn tái sanh nữa. Khi đạt
được sở chứng ấy, bạn đã có thể trở thành nguồn lợi lạc vô biên cho
nhiều chúng sanh khác.
Tuy nhiên, đa phần chúng ta
đều lao vào bám chấp những cảm thụ trong tâm thức và cho đó là những cảm
thọ tồn tại chắc thật. Đồng thời chúng ta càng thúc đẩy những chấp trước
này bằng những nguồn năng lượng của cảm thọ thích hoặc ghét. Ngoài ra
chúng ta còn có khuynh hướng biểu tỏ cảm xúc của mình, không chỉ bằng
suy nghĩ hay cảm xúc, mà còn bằng hành động hay lời nói, để tạo thành
chủng tử. Những hành vi của thân, khẩu, ý như thế sẽ tạo thành nghiệp,
đó là những thành tố huân tập thành thói quen của dòng tâm thức quyết
định cho đời sống của chúng ta. Nghiệp kia sẽ kéo chúng ta vào nguyên
nhân của sự tái sanh, hoặc vãng sanh Tịnh Độ hoặc trở lại một trong sáu
nẻo luân hồi.
Lưu ý tất cả những khái
niệm nhị nguyên cũng như cảm xúc của chúng ta- dù cho những xúc cảm đó
của một con người tốt, như sự quan tâm, thương yêu và mong cho những
người khác đạt đến những điều tốt đẹp - tất cả đều đi cùng với chấp
trước của tự ngã. Vì thế, dù những cảm xúc tích cực là điều tốt, chúng
vẫn còn rất xa so với cảnh giới của sự viên mãn, đó chính là căn bản trí
tuệ vượt khỏi tư duy nhị nguyên và những cảm thọ xúc tình.Tuy nhiên,
chấp vào những phẩm hạnh tích cực vẫn là những nấc thang để dẫn đến sự
viên mãn, giúp cho chúng ta từ từ buông thả những chấp trước bám chặt
vào tự ngã, hưởng được những cảm thụ của bình an và hỷ lạc. Như vậy sự
biến thể từ phủ định sang khẳng định và từ tích cực sang viên mãn, là
con đường lý tưởng để hướng đến Phật quả hay còn gọi là viên mãn tối
thượng.
Lục đạo
luân hồi
Sáu cảnh giới thế gian là
một tập hợp gọi là luân hồi hay chu trình của Hữu. Trong biểu đồ Phật
giáo, chúng được vẽ thành những hình ảnh được biết đến là Bánh xe luân
hồi. Thế giới Ta Bà có ba cảnh giới thấp và ba cảnh giới cao.
Ba cảnh giới thấp là thế
giới của nhiều sự khổ đau:
1.
Trong địa
ngục, những chúng sanh khổ sở chưa hề ngừng nghỉ bởi sự thiêu đốt của
những ngọn lửa và bị tắm nước đồng sôi hay tuyết, đá đông lạnh.
2.
Cõi ngạ quỷ,
những chúng sanh đau khổ chưa hề dứt sự thống khổ của sự đói khát.
3.
Cõi súc sanh,
những chúng sanh đau khổ về sự sợ hãi, ngu si và nô lệ.
Những chúng sanh này sẽ
chẳng chết đi từ sự thống khổ ấy, ngay cả nếu chúng bị đốt thiêu trong
ngọn lửa của địa ngục. Ngoại trừ nghiệp lực, là nguyên nhân của sự tái
sanh kia chấm dứt.
Ba cõi cao hơn là những thế
giới có nhiều hạnh phúc hơn, nhưng họ cũng bị cuốn vào sự khổ đau không
cùng tận.
4.
Ở cõi A Tu La,
những chúng sanh vui với đời sống vật chất đầy đủ, nhưng chúng luôn đau
khổ vì chiến đấu với nhau liên tục cũng như đánh nhau.
5.
Ở cõi trời,
chúng sanh vui với hạnh phúc to lớn lâu dài và cảm thọ sung túc, nhưng
những sự vui thú này đơn độc chẳng hề thay đổi về sự vui thú có tính
cách nhục dục đó và rồi cũng sẽ chịu khổ đau. Họ sống đời sống dài lâu
so với kiếp sống của con người ngắn ngủi, thế nhưng vì không hiểu đạo
giác ngộ, nên họ cảm thấy đời sống ấy chấm dứt trong một thời gian ngắn
ngủi. Thế giới Chư thiên hay các cõi Trời là một phần của thế giới không
tránh khỏi sự chết như chúng ta, chẳng phải là một thiên đường hay vương
quốc giống như các vị Chư thiên ở cõi Tây phương thần thoại. Chẳng bao
lâu thì nghiệp lực của họ sẽ ra khỏi cảnh giới Chư thiên, rồi những
chúng sanh ấy sẽ đau khổ bởi sự chết và họ sẽ đầu thai vào cảnh giới,
nơi mà họ là chủ thể để cho nghiệp lực của họ ảnh hưởng đến.
6.
Ở cõi người
của chúng ta, ngay cả nếu chúng ta sống hạnh phúc với niềm vui lớn của
năng lực trí tuệ, giàu có của cải và kinh nghiệm thực tiễn, chúng ta
cũng không khỏi khổ đau bởi giây xích của sự tái sanh, sự đau ốm, già
nua và sự chết. Chúng ta đau khổ bởi sự mất mát những gì chúng ta muốn
và phải chấp nhận những gì chúng ta chẳng hề mong mỏi, không nhận được
những gì chúng ta ước mong và luôn đề phòng những gì chúng ta đang có.
Vòng luân hồi theo PG Tây Tạng
Sáu tình thức:
Chủng tử của sự tái sanh trong lục đạo.
Thế giới nào trong sáu cõi
này đang chờ đợi bạn sẽ tái sanh lần tới? Nó phụ thuộc vào những cảm xúc
chiếm ưu thế hơn mà bạn đã ghi vào bộ nhớ tâm thức nghiệp lực của mình.
Phải chăng những cảm xúc đó là sân, tham, si, dục, chấp và tự mãn? Hay
những cảm xúc thiện lành như lòng bao dung, sự độ lượng, biết đúng
chánh hay tà, sự tri túc, hỷ lạc hay khiêm cung chăng? Những thành tố
tạo thành thói quen trong tâm tưởng ấy sẽ chuyển biến dưới dạng tái
sanh, nơi tái sanh sẽ tùy thuộc vào những nghiệp đó, hoặc trong sáu cõi
luân hồi hoặc là cõi Tịnh Độ.
Theo nhiều tài liệu, nghiệp
lực là dấu ấn in vào trước tiên với sự tác động của sự sân hận và sự
biểu hiện qua nhục thể cuồng nhiệt và những hành động qua lời nói sẽ đưa
đến sự khổ đau của việc đốt cháy hay đông lạnh và chúng sẽ cũng hoạt
động trở lại trong hình thức tái sanh ở cảnh giới địa ngục.
Ở chương một chúng ta đã nói
về bốn phần của hành nghiệp rằng sự cần thiết ở yếu tố trọn đủ của
nghiệp: đối tượng (hay căn bản), ý chí, sự thực hiện quyết định, thực
hành. Trong ví dụ về nghiệp sân, sự hiện hữu của con người hay sự vật
rằng bạn gắt gỏng thì đó là đối tượng. Có động cơ thúc đẩy sự giận hờn
là cường độ của đối tượng. Hành vi thuộc về sự gắt gỏng của con người là
sự thực hành. Kinh nghiệm về cảm giác của sự giận giữ là đã hoàn tất
hành động. Hành động nghiệp như thế nào mà bạn đã thực hành, nếu hành
động ấy có tất cả bốn yếu tố thì nó sẽ trở thành sự cấu tạo đầy đủ của
nghiệp, điều mà sẽ không thể trốn khỏi kết quả ảnh hưởng trong tương
lai.
Có rất nhiều người thể hiện
sự tái sanh trong sự giận dữ và khổ não với cảm giác của sân hận đến với
hầu hết những người khác. Rồi thì họ nói bất cứ cái gì hoặc bộc phát sự
tức giận, điều mà khởi lên sự đau khổ và bạo động trong những đời sống
cá thể và trong mọi cuộc sống, với những người mà họ sống chung cùng.
Nếu đó là cuộc sống tự nhiên trong hiện tại của bạn, bạn dù chấp nhận
hay không thì bạn sẽ chẳng có sự an lạc và hoan hỷ trong cuộc sống của
bạn, chỉ là kinh nghiệm của sự khổ não, sợ hãi và sự bất hạnh. Dẫu cho
bạn bây giờ ở trong hình hài của con người, sống trong vòng của nhân
thế, kinh nghiệm của bạn cũng giống như trong địa ngục như bạn đã là
chúng sanh trong địa ngục thuộc địa tầng thấp hơn.
Bạn phải diễn kịch như bạn
đương mạnh mẽ, can đảm và anh hùng, nhưng trên thực tế bộ mặt này đơn
thuần phủ lên trên sự bất an của bạn, dễ tổn thương và tình cảm tự ngã
của bạn. Chẳng bao lâu khi bạn chết đi, bởi vì những thói quen thuộc về
sự tức giận ấy, mà bạn đã mang nó xuyên suốt cuộc sống của bạn, kinh
nghiệm tinh thần của bạn và những hiện tượng xuất hiện sẽ bừng dậy trong
tâm thức của bạn như trong cảnh giới địa ngục. Trong thực tế không có
sức mạnh của quan tòa nào sẽ phán quyết hay xử phạt được bạn, mà nó sẽ
đơn lẻ chịu tác động của nghiệp lực trở lại, khắc sâu vào giòng chảy của
tâm bạn bởi sự tác động của tự thân.
Trong số tài khoản dự trữ
của trung ấm thân mà bạn đã được dự ngôn trong chương 5, chúng ta đã
thấy một vài việc rất sống động và những thí dụ kinh ngạc của sự khổ đau
ở địa ngục. Ở đó chúng ta phải nhớ lại bởi chính chúng ta rằng tất cả
những tín hiệu, âm thanh, cảm giác của thân trung ấm và của những vòng
quay khác chẳng có gì cả, thế nhưng sự trái ngược của kinh nghiệm tự
thân đầy đủ tinh thần, giống như thể hiện trong một giấc mộng. Chúng là
những dấu hiệu đơn thuần của sự tác động tích cực hay tiêu cực, rằng một
người đã được ghi vào nơi giòng chảy của tâm thức bởi sự thăng hoa của
tự ngã, sự nhận ra đối tượng như là sự thật. Ngài Shantideva nói rằng:
“Tất cả những sợ hãi và
đau khổ tột cùng
Đều đến từ tâm thức
Những điều này được dạy
cho ai đã thấy được chơn lý (Đức Phật)
Ai đã tạo ra khí cụ đặc
biệt của vòng quay địa ngục?
Ai đã xây dựng nên tất cả
những sự đốt cháy thép trong đất?
Những ngọn lửa này đã đến
từ đâu?
Tất cả đều (trái lại với
sự đơn thuần) là bất hạnh của tâm thức bạn”
Đức Phật đã dạy như vậy.
Trong trường hợp của sự sân
si, nghiệp lời nói sẽ khắc vào chủ yếu bởi sự tác động khác, biểu hiện
qua âm thanh, sự tác động vật lý, là những nguyên nhân của sự đau khổ
phù hợp và việc tái sanh ở cảnh giới thấp hơn. Tóm lại như sau:
Sự tác động của sự sân si
hay giận dữ là nguyên nhân của sự đau khổ bởi sự đốt cháy và sự lạnh
giá, đồng thời sẽ tái sanh ở cảnh giới địa ngục.
Sự tác động của tham lam
hoặc sự tham dục là nguyên nhân của sự khổ đau về đói khát và sẽ tái
sanh vào cảnh giới của quỷ đói.
Sự tác động của sự si mê hay
hỗn loạn là nguyên nhân sự khổ đau về vô minh và sợ hãi, đồng thời sẽ
tái sanh vào loài súc sanh.
Sự tác động của dục vọng và
sự lệ thuộc, là nguyên nhân khổ đau của sự sanh, già, bệnh và chết, đồng
thời sẽ tái sanh vào cảnh giới của loài người.
Sự tác động của sự chấp
trước là nguyên nhân đau khổ của chiến tranh và ganh tị, sẽ tái sanh vào
cảnh giới của A Tu La.
Sự tác động của sự tự tôn và
sự tự mãn là nguyên nhân đau khổ của sự hỗn loạn và sợ hãi sự chết, sau
đó tái sanh về cảnh giới của Chư thiên.
Trình độ cao hơn phụ thuộc
vào sự chấp trước, ganh tị và tự mãn sẽ trở nên sự tham lam. Những điều
này, sự tác động ấy có thể giản dị ở ba sự tác động độc hại: sân hận,
tham lam và si mê. Đây là nguyên nhân của sự khổ đau và tái sanh lại vào
ba đường hạ liệt của vòng luân hồi. Như Ngài Nagarjuna đã dạy:
Tham lam sẽ dẫn bạn vào
vòng quỷ đói
Giận dữ sẽ dắt bạn vào
địa ngục.
Si mê sẽ hoàn toàn kéo
bạn vào vòng súc sanh.
Nó chẳng đơn thuần là tính
cách của sự tác động, mà chúng có khả năng sẽ quyết định nguyên nhân của
sự tái sanh theo cảnh giới đặc thù. Theo Ngài Gampopa thì cho dù bạn
tạo bất cứ nghiệp bất thiện nào:
Nếu bạn tạo nghiệp bất thiện
với sự sân hận, thường lập lại vô số lần, và tiếp tục tạo nhân sân hận
đó với một bậc đã chứng quả cao tột, hậu quả của nghiệp đó làm bạn phải
tái sanh vào cảnh giới địa ngục.
Nếu bạn tạo nghiệp bất thiện
với sự tham lam, thường lập lại nhiều lần, và tiếp tục tạo nhân tham lam
đó với một bậc đã chứng quả bậc trung, kết quả sẽ bị tái sanh vào cảnh
giới ngạ quỷ.
Nếu bạn tạo nghiệp bất thiện
với sự si mê, thường lập lại vài lần, và tiếp tục tạo nhân si mê đó với
một bậc đã chứng quả bậc thấp, kết quả bạn sẽ bị tái sanh vào cảnh giới
súc sanh.
Hậu quả của nghiệp nặng hay
nhẹ tùy thuộc vào tác động tâm thái nặng hay nhẹ, thường biểu hiện qua
ngôn từ hay hành động khiếm nhã, đặc biệt ta càng khiếm nhã mang đau khổ
cho người bao nhiêu, thì chính điều đó sẽ khiến bạn phải lãnh hậu quả do
người khác đem đến y như vậy.
Giữa nhiều kết quả của
nghiệp lực, quả báo nào sẽ chín trước? Đầu tiên bạn sẽ phải kinh qua hậu
quả của nghiệp nào nặng nhất giữa tất cả các nghiệp đó. Nó xảy ra ngay
sát cận tử nghiệp. Như vậy nghiệp nào gây tạo vào lúc cận, sẽ tạo thành
sức đẩy lớn trong những bước tiếp theo ở đời sống tương lai. Tiếp đến
bạn phải lãnh thọ những quả báo đã tạo nhiều nhất và sau cùng là những
nghiệp gây tạo gần nhất.
Mặc dù nguyên nhân của
nghiệp đã ăn sâu vào trong tâm thức của bạn, nhưng nay có một tin rất
đáng vui, mặc dù vậy nhưng bạn vẫn có thể tránh được những tái sanh bất
lợi như địa ngục chẳng hạn, nếu bạn thay đổi được tập quán lâu đời trong
tâm thức.
Sự chọn lựa
tái sanh kiếp sau nằm trong tầm tay của bạn.
Vào cuối cuộc đời, đến giai
đoạn trung ấm thân có thể bạn sẽ phải đối diện với nổi sợ hãi khủng
khiếp, cô đơn và khổ não. Lúc đó tâm thức sẽ phát sanh một áp lực lớn
nhất là cần tìm một chỗ mới nào đó để tái sanh, vì thế lúc đó thần thức
sẽ chẳng để ý đến phẩm chất nơi mà cuối cùng bạn sẽ đến đó. Ở vào tình
huống ấy bạn đặc biệt phải cảnh giác, bởi vì cơ hội tốt để đóng lại cánh
cửa tái sanh vào nơi sai lầm và chọn đúng nơi tái sanh thích hợp, việc
đó sẽ nằm trong tầm tay của bạn. Để đạt mục đích này, bạn phải học cách
công nhận ra tín hiệu của nơi sẽ tái sanh. Chúng ta đã thảo luận về một
vài tín hiệu ở chương 4 về “Trung ấm thân” trong phần tiêu đề “Sự tâm
đắc về việc chờ đợi chúng ta tái sanh” (xem trang 90 sách tiếng Anh).
Nếu nghiệp cực thiện hay
nghiệp cực ác đưa đẩy, bạn không có cơ hội để chọn lựa nơi tái sanh, vì
năng lực của những nghiệp mạnh mẽ đó đã làm chủ hoàn toàn. Việc bạn phải
đầu thai nơi nào là điều tự nhiên sẽ diễn ra, không cần đến sự tác ý của
tâm thức nữa. Nhưng nếu nghiệp lực của bạn không đủ sức mạnh, thì mọi cố
gắng của bạn vào lúc đó sẽ mở ra cơ hội cao nhất để bạn chọn lựa một nơi
sinh tốt đẹp. Để thành công trong trường hợp này, sự hiểu biết về phương
pháp tránh những tái sinh lầm lẫn và sự chọn lựa một tái sinh đúng là
một điều quan trọng.
Ở chương 9 phần “Nghi lễ
phục vụ cho lúc lâm chung và người chết”. Chúng ta sẽ khảo sát những
nghi lễ một cách tường tận cho việc dõi theo sự sanh trong bốn nẻo luân
hồi và đặc biệt trong ba cõi thấp hơn. Ở đây tôi muốn tóm lược đơn giản
về lời dạy cho việc đóng kín những dấu hiệu xấu của tái sanh và chọn lựa
một trong những tín hiệu đứng đắn hơn.
Tránh tái
sinh lầm lẫn
Nếu bạn là hành giả Thiền
định thành tựu ở bậc cao, người như vậy đã thể đắc và hoàn toàn giác ngộ
bản chất của tâm, bạn phải an trụ trong trạng thái tri giác đó mà không
bị động. Làm được điều đó rồi, thay vì tái sanh, bạn có thể đạt thành
nơi Phật quả.
Nếu bạn chẳng hề thể đắc
hoặc chẳng được hoàn hảo về điều ấy, nhưng nếu bạn để tích tụ ruộng
phước đức và đã quy y với một vài vị Phật riêng biệt ở các cõi Tịnh Độ
thì bạn nên về nương tựa với vị Phật và cõi Tịnh Độ ấy. Đồng thời sự
mong đợi mạnh mẽ kia về sự tái sanh sẽ làm việc đặc thù ở cõi Tịnh Độ.
Càng nhiệt thành thì sẽ cứu vớt bạn từ vòng quanh tái sanh trong sáu cõi
ấy và sẽ hướng bạn đến tái sanh theo ý muốn của bạn ở cõi Tịnh Độ.
Ví dụ nếu trong đời sống của
bạn, bạn đã gieo trồng chủng tử của sự nương tựa về vị Phật Vô Lượng
Quang (Phật A Di Đà), tin tưởng Ngài như một tấm thân có lòng từ không
điều kiện, một trí tuệ toàn tri và một năng lực vô địch, và nếu trong
thời gian quá vãng hoặc ở trong trạng thái trung ấm thân, bạn có thể
giác ngộ về sự nương vào sự nhớ nghĩ về Ngài và cõi Tịnh Độ của Ngài,
rồi thì sự nhận biết sẽ trổi dậy lập tức trong bạn như là sự hiện hữu
của Đức Phật Vô Lượng Quang và cảnh giới Cực Lạc.
Nhưng bạn sẽ xây dựng như
thế nào về loại tập quán của sự nương tựa nghiêm mật và tin tưởng ấy?
Dần dần sẽ hướng về đức Phật, cõi Tịnh Độ và công đức kia nhiều lần như
vậy, chẳng bao lâu thì tiếng nói hay lời cầu kinh của những người hộ
niệm càng nhiều càng tốt. Vào lần đầu khi thực hành có thể chưa cảm nhận
được gì, thế nhưng chẳng bao lâu sẽ trở nên thân thiện và chẳng thể đo
lường được khi sẽ trở thành một phần trong mỗi hơi thở và cuộc sống của
bạn. Rồi thì sau khi chết, tất cả những sự nhận biết sẽ tỉnh thức với
hình ảnh của Đức Phật về tình thương, sự an lạc và trí tuệ cũng như cõi
Tịnh Độ là cõi của sự an lạc và hạnh phúc (vấn đề chi tiết của phần thực
tập này, xin xem phụ bản A).
Có thể có một vài nghiệp lực
được tái sanh về Cực Lạc và bây giờ bạn phải sáng tạo nghiệp ấy như tình
yêu, sự độ lượng, sự hiểu biết của những gì là đứng đắn, sự phân ly, sự
hoan hỷ và sự tôn kính. Đặc biệt để biểu hiện trong việc phụng sự cho
người khác. Nếu như vậy, bạn phải có sự chọn lựa của việc tái sanh của
một trong những cảnh giới cao hơn với những tài sản tốt đẹp. Như vậy bạn
phải nhớ lại rằng tín hiệu của nơi tái sanh đặc thù và sẽ chọn lựa nó.
Ví dụ như bạn đang thấy tín
hiệu của cảnh giới Chư thiên, nhưng được báo hiệu để tái sanh trong cõi
người thì bạn phải đóng kín ánh sáng trắng mềm mại lại, cái gì là tín
hiệu nơi sanh ở cõi Chư Thiên mà thay vào đó sẽ nhớ lại cũng như chọn
lựa ánh sáng màu sáng xanh để đi xa hơn nữa.
Trong khi bạn dựa theo trung
ấm thân để di chuyển, bạn chẳng được phép nghĩ về tình yêu của bạn với
một người nào đó và sự sở hữu của bạn về nhà cửa bởi vì những sự suy
nghĩ này sẽ chỉ khiến bạn hướng đến ngược lại con đường phía bên phải.
Bạn phải nhắm tiêu điểm của tâm bạn trên con đường nơi tái sanh mà bạn
chọn.
Như chúng ta đã thấy nơi
chương 4 cánh cửa đón nhận sự tái sanh của bạn vào một trong sáu đường
có thể xuất hiện như là một vệt sáng màu xanh. Vệt sáng màu trắng cho
biết là Chư Thiên và cõi người. Ánh sáng màu vàng dừng lại thông thường
là cho A Tu La và cảnh giới súc sanh. Thay vào đó cảnh giới súc sanh có
thể thay thế để cho biết bằng màu của máu và cảnh giới A Tu La bởi màu
bão tuyết hay mưa gió nặng hạt. Màu sáng khói chỉ cho vòng ngạ quỷ và
ánh sáng tương tự từng mãng tròn hay màu đen trôi nổi của thú, cho biết
đó là cảnh giới của địa ngục. Ngay cả chính tự thân bạn, bạn phải thấy
sự thay đổi ánh sáng của màu sắc, sẽ vẽ nên sự sanh của bạn trong tương
lai.
Đây là lời dạy về năm con
đường để đóng cửa vào, giúp hành giả không lộn trong cánh cửa tái sanh:
1)
Nếu bạn đang
thấy những ánh sáng, đó chính là dấu hiệu của nơi tái sanh trong tương
lai, trường hợp đó bạn có thể thấy một đôi đang làm tình, đặc biệt nếu
bạn có khuynh hướng sanh vào cõi người. Đôi này biểu hiện khả năng sẽ
làm Cha Mẹ của bạn. Nếu việc ấy xảy ra, hãy đừng đi đến hay khởi niệm
tham đắm hoặc ghen tương hướng đến họ. Hãy xem họ như là bậc Đạo sư phối
ngẫu của bạn, cụ thể hóa vị đạo sư của bạn trong hình thể đàn ông và đàn
bà. Hoặc bạn nên xem họ như là vị Liên Hoa Sanh (Padmasambhava) trong sự
kết hợp với phối ngẫu tinh thần ấy. Yeshe Trogyal hay một vài cặp của
phối ngẫu Phật. Khởi tâm kính trọng và cúng dường họ. Với sự nương tựa
nghiêm mật, sẽ phát triển mạnh cường độ để nhận sự dạy dỗ và gia hộ từ
họ.
2)
Nếu chẳng thể
đóng lại cánh cửa sinh được thì sẽ thấy một cặp vợ chồng như là phối
ngẫu thần thánh, ngay cả như đức Phật Vô Lượng Quang (A Di Đà) và Phật
Từ Bi (Đức Quán Thế Âm) trong thể thức người đàn ông và người đàn bà.
Hãy kính trọng và dâng cúng vật dụng cho họ. Cảm tưởng mạnh rằng bạn sẽ
nhận được sự gia hộ của họ.
3)
Nếu bạn
không thể đóng lại cánh cửa của việc tái sanh, thì ngược lại sẽ phụ
thuộc vào sự sân hận. Thông thường, nếu bạn sẽ tái sanh làm đàn ông thì
bạn sẽ trải qua kinh nghiệm khởi tâm đến những người đàn bà mà những cặp
vợ chồng đang làm tình và sự ganh tị hay sân hận sẽ hướng tới người đàn
ông ấy. Nếu bạn chọn đi đầu thai làm người nữ thì bạn sẽ cảm thấy sự
khởi tâm hướng đến người đàn ông và sự ganh tị hay sân hận sẽ hướng đến
người đàn bà. Cũng thế, khởi đi từ những tập nghiệp trong quá khứ, lúc
đó có thể bạn nhìn thấy hai người, nhưng kỳ thực có thể bạn đã bị kéo
lôi đến là một con chim trống và con chim mái. Nếu như vậy thì bạn sẽ
tái sanh thành con chim con. Như vậy, lúc đó, bạn phải phát nguyện dõng
mãnh rằng: “Tôi sẽ không bao giờ cho phép tâm thức tôi tham ái cũng
như sân hận”.
4)
Nếu chẳng đóng
chặt cánh cửa của sự sanh thì với sự tin tưởng mạnh để thấy tất cả những
kinh nghiệm rằng bạn không có một thực thể, giống như một huyễn cảnh.
Những việc làm này sẽ phân giải sự chấp thủ trong tâm bạn ở kinh nghiệm
như là một thực tế và điều kia sẽ đóng chặt về nơi tái sinh.
5)
Nếu chẳng thể
đóng chặt cánh cửa của sự sanh ra được thì ngay khi thấy mọi vật như là
sự hấp thụ ánh sáng. Nghĩ rằng: “những hiện tượng phức tạp ấy là
chính tự thân của tâm thức mình, mà tâm thì rỗng không” và rồi thì
sự chờ đợi trong trạng thái tự nhiên không bị một biến đổi nào. Hãy để
cho tâm thức trong trạng thái thiên nhiên của nó, lột trần giống như
nước sẽ chảy trở lại nước và tất cả sẽ trở thành một của sự bất khả phân
kia.
Ngài Jigme Lingpa khuyên
rằng: “Khi chúng sanh đang ở trong trạng thái của thân trung ấm thấy
một cặp vợ chồng đang giao hợp với nhau thì chúng ta sẽ tiến vào họ
giống như những con ruồi ở trong thùng rác ấy. Sự đặc thù của chúng sanh
đó là nếu người ấy có nghiệp để tái sanh thì sẽ nhập vào trong tử cung
với sự chạy theo kia không cách nào tránh khỏi. Ở thời điểm ấy bạn phải
mạnh dạn lên để nương tựa vào một vị giác ngộ hay phải xác định ý muốn
chọn lựa ở lại trong tử cung. Điều ấy sẽ giúp cho bạn tìm ra được sự tái
sanh cao quí ở cõi người.”
Chọn lựa
nơi tái sanh đúng đắn
Nếu bạn đã quyết định tái
sanh về cõi Cực Lạc thì thông thường bạn phải cảm nhận ngược lại với
hướng tái sanh trong sáu nẻo luân hồi. Đừng nhận sự chấp trước vào một
người nào đó hay thương yêu hay sự sở hữu của bạn. Hãy mạnh dạn hơn nữa
và hãy tự tin vào năng lực của bạn sẽ đến được Cực Lạc, nơi mà bạn đã
chọn, giống như cõi Tịnh Độ vậy và bạn nghĩ rằng: “Tôi sẽ sanh ra một
cách mầu nhiệm nơi hoa sen ở dưới chân của Đức Phật Vô Lượng Quang (A Di
Đà) tại thế giới Cực Lạc.”
Nếu tái sanh về cõi Tịnh Độ
chẳng thể được thì bạn phải thấy nơi tái sanh của bạn là một trong sáu
nẻo luân hồi ấy. Tuy nhiên bạn phải quan sát đây là sự mục kích về chỗ
sanh của bạn, chẳng giống như thực tế, mà thay vào đó trong một tín hiệu
thuộc về những hình dạng như sau:
Hài lòng với những ngôi nhà
nhiều tầng và được biết rằng đây là dấu hiệu nơi tái sanh ở cảnh giới
Chư Thiên.
Một rừng cây chung quanh là
lửa hay nước mưa có thể là cảnh giới của A Tu La
Những người nói chuyện với
nhau không có mục đích hoặc những ngôi nhà bình thường, đẹp đẽ cũng như
vui vẻ là dấu hiệu tốt đẹp để tái sanh làm người.
Hang động, túp lều và sương
mù là dấu hiệu của súc sanh.
Bờ sông khô cạn hoặc những
nơi chốn đen tối, nhơ nhớp là dấu hiệu của cảnh giới ngạ quỷ.
Những căn nhà màu đỏ hoặc
đất màu đen, hay hang tối hoặc con đường mờ mịt là những tín hiệu của
địa ngục. (Tuy nhiên một vài tác giả cho rằng những điều này là kết quả
của những nghiệp bất thiện có thể dẫn vào cảnh giới địa ngục, mà thân
trung ấm khi trải qua kinh nghiệm bằng những hình ảnh hay ánh sáng.)
Khi bạn nhận thấy được những
hiện tượng này bạn phải tha thiết nương vào trong một vài nơi này. Bởi
vì khi bạn đã chẳng được bảo hộ lâu dài. Bạn phải mong mỏi được yên ổn ở
một vài nơi trong ấy, bởi vì bạn cảm thấy kinh ngạc và khó khăn bởi
những hiện trường huyễn cảnh hiểm ác của Thần Chết. Tuy nhiên bây giờ là
lúc cố gắng để dụng tâm, bởi vì bạn chẳng nên đi về hướng trước bởi một
trong những dấu hiệu của cảnh giới thấp hơn. Bạn phải cố gắng chọn lựa
cảnh giới của loài người hoặc là cảnh giới của Chư Thiên nếu sanh về cõi
Tịnh Độ là điều chẳng thực hiện được.
Rất khó khăn cho bạn để nhận
ra nơi tái sanh đúng đắn, bạn sẽ thấy nơi tái sanh hoàn hảo cũng như bất
hảo trong mỗi một ấy, hoặc nơi tái sanh không phù hợp lại là phù hợp,
bởi vì con người mê hoặc nơi huyễn cảnh biểu hiện bởi cái nghiệp đen tối
của chính tự thân của bạn. Nếu thật là như vậy thì điều quan trọng là
nên xử dụng những kỹ thuật như sau: nếu bạn đã thực tập Thiền Định ở một
vài vị Phật phẫn nộ giống như vị Vajirapanim, vị Phật của sức mạnh, bạn
nên quán tưởng một cách đúng hơn cho chính bạn trong thể thức của thần
linh. Thân hình của Ngài to lớn, uy nghiêm và sự dũng mãnh. Giọng của
Ngài làm kinh ngạc và quả địa cầu rung chuyển. Tâm hồn của Ngài đáng
yêu, toàn tri và an lạc. Nếu quán tưởng Ngài Vajrapani thì bạn phải xác
chứng việc không sự hiện hữu của tử thần, sự kinh ngạc về việc hiểu biết
ngụy tạo rằng điều ấy đã lôi kéo bạn đi xuống. Điều này sẽ cho bạn cơ
hội tốt để xử dụng thiên lý nhãn tối thiểu để nhiều chúng sanh có trung
ấm thân dễ tìm được phẩm chất thực tế của nơi chốn sẽ tái sanh và chọn
lựa đúng một trong những nơi an ổn.
Bạn cũng phải phát triển
trong cường độ mạnh rằng: “Tôi sẽ sinh lại trong một gia đình thành
thật và những hành giả đức hạnh;Tôi sẽ tái sanh lại làm người, người mà
có khả năng để phụng sự cho tất cả chúng sanh”
Ngoài ra trong khi nhập vào
tử cung, chú nguyện nó như là cung điện của những vị Thần linh. Hãy nghĩ
rằng cung điện này đuợc tràn đầy với những vị Thần linh, giống như Đức
Phật Từ Bi và cầu nguyện nơi các Ngài. Rồi thì đi vào tử cung, suy nghĩ
rằng bạn đang được gia trì bởi những vị Thần linh ấy. Hoặc thay vào đó,
với sự cầu nguyện xem người đàn ông và người đàn bà trong sự kết hợp như
là cặp phối ngẫu Thầy tinh thần của bạn.
Nếu một vài dấu hiệu của sự
tái sanh xuất hiện nơi bạn, ngay cả nếu được thấy về một nơi tái sanh
tốt đẹp, thì nó có tính cách quan trọng để đừng nhập vào trạng thái của
tâm thức phụ thuộc về nó. Ngay cả nếu nó thể hiện về nơi sinh bất thiện
đi chăng nữa thì đừng vào trong trạng thái của tâm thức giận giữ nó. Hãy
vào nơi tái sanh có thể tốt nhất hay tử cung với sự bình tĩnh cao độ tự
tại với sự tác động của việc miễn cưỡng hay sự thừa nhận.
Ngoại trừ ra bạn đã có kinh
nghiệm về Thiền Định, nhưng đa phần khó khăn sửa đổi trong thói quen
thường tình của bạn về sự khác biệt trong việc ra lệnh để thừa nhận một
nơi tái sanh như sự mong mỏi, khi mà bạn chính là trung ấm thân. Tuy
nhiên bạn có thể cố gắng để thực tập những việc sau đây:
Hãy đừng quên rằng bạn đang
ở trong trạng thái của trung ấm thân, trên quá trình chuyển tiếp.
Hãy nhớ giữ bước đi và giữ
đầu của bạn ở điểm hướng thượng.
Cầu nguyên liên tục bằng
cách niệm danh hiệu Phật và hãy quy y với Ngài.
Hãy quy y Tam Bảo: Phật,
Pháp, Tăng.
Cầu nguyện với Đức Phật Từ
Bi giống như Đức Phật Vô Lượng Quang (Đức Phật A Di Đà) và chính vị Thầy
tinh thần của bạn.
Hãy buông xả những chấp thủ
đối với những người bạn yêu và sự sở hữu bởi vì họ sẽ dẫn dắt bạn đi sai
con đường bạn muốn.
Hãy đi vào con đường của ánh
sáng xanh cho cõi người hoặc ánh sáng trắng của cõi giới Chư Thiên.
Nếu bạn có thể đúng với một
ít về sự giải thoát hay hy vọng để sanh vào cảnh giới người hay cảnh
giới Chư Thiên thì bạn sẽ được trợ giúp một cách nhiệt tình bởi những
người thân (hay người cầu nguyện) trong khi bạn chết hay sau cái chết
của bạn. Họ có thể tiếp tục lặp lại những việc hướng dẫn cho bạn. Có
nhiều người trợ tử thực tập giúp bạn nhớ lại, điều này có thể dễ dàng
hơn cho bạn tự nhớ những việc kia, khi bạn đã thọ trung ấm thân. Ngay cả
sau khi bạn đã chết, thần thức của bạn còn hiện hữu với thế giới của sự
sống ngay trong khoảnh khắc ấy. Bởi vậy sự hướng dẫn yêu cầu bạn bởi
những người đang trợ tử vẫn đến với bạn và làm lợi ích cho bạn. Chúng ta
phải cố gắng thử những phương pháp tốt nhất để chúng ta có thể suy nghĩ
và những việc làm đúng đắn nơi trung ấm thân.
Trong quyển sách này tôi đã
gây sự chú ý đặc biệt về việc tái sanh ở thế giới Thanh Tịnh và an lạc
sau khi lâm chung. Đối với một người Phật tử điều kia có nghĩa là thế
giới Cực Lạc của Đức Phật Vô Lượng Quang (Đức Phật A Di Đà) (thế nhưng
cũng có thể chọn lựa một vài vị Phật khác ở cõi Tịnh Độ). Bây giờ chúng
ta sang chương thứ 7 để khảo sát về Đức Phật này và cảnh giới Cực Lạc
của Ngài như là một năng lực gia trì đối tượng của sự chờ đợi và quay về,
và cũng là một nơi mà chúng ta được phép mong đợi để sinh về đó. Khi nhớ
nghĩ và cầu nguyện với Đức Phật Vô Lượng Quang cũng như tạo những phước
đức, chúng ta có thể được tái sanh về cõi Cực Lạc, một cõi giới của sự
an lạc lớn và hoan hỷ, nó sẽ giúp cho sự hồi tưởng sự mô tả về Ngài và
cảnh Tịnh Độ của Ngài như trong kinh điển mà Đức Phật lịch sử Thích Ca
Mâu Ni đã nói đến.