Cố gắng gìn giữ hương vị tết

Tôi xa Việt Nam từ năm 18 tuổi, cho đến nay tôi vẫn chưa có dịp đón tết ở Việt Nam vì dịp tết ta thường trùng với học kỳ mới ở trường đại học tôi đang công tác.

Dù xa quê đã lâu nhưng ký ức của tôi về tết ở miền Nam vẫn vẹn nguyên đó là không khí vui tươi, hân hoan, háo hức, là tiếng pháo nổ, là niềm vui theo mẹ lên chùa cầu an.

Tôi nghĩ khó có thể tái tạo lại được không khí tết đặc trưng ấy ở trời Tây, đặc biệt nếu như xung quanh không nhiều người Việt.

Như trường hợp của tôi thường sẽ tổ chức một lễ nhỏ ở nhà vì các hoạt động đón tết tập thể có trình diễn văn nghệ, đi chùa thường chỉ diễn ra ở những nơi cộng đồng Việt đông đúc như thủ đô Washington hay quận Cam, California.

Gia đình tôi thường đón tết bằng một bữa ăn ấm cúng với một hai người bạn thân thiết. Tết này, tôi mời một đôi vợ chồng giáo sư người Mỹ đến vui với gia đình. Vợ tôi sẽ trổ tài nấu các món ăn mang đậm hương vị tết như bánh chưng, xôi gấc, giò chả hay bún thang. Gia đình chúng tôi vẫn cố gắng giữ gìn các tục lệ đẹp như thắp hương bàn thờ Phật, bàn thờ tổ tiên, chúc tết nhau và xông đất dù xông đất ở đây có nghĩa là tôi tự đi ra đi vào chính nhà mình. Trong một vài lần hiếm hoi được nghỉ vào đúng dịp tết, tôi sẽ qua đón tết ở Paris với mẹ tôi, cùng nhau đi chùa ăn chay niệm Phật. Là một người theo đạo Phật, tôi rất thích không khí linh thiêng, bình an của chùa chiền nhưng rất tiếc ở nơi tôi đang ở không có chùa, nơi gần nhất là Washington mất 2,5 giờ đi xe hơi.

Đối với tôi, tết là một khoảng lặng trong năm để tôi hướng về tổ tiên, quê hương, nhớ về gốc gác của mình. Đã được sống trong cả 3 nền văn hóa Việt Nam, Pháp và Mỹ, tôi nhận ra con người dù ở đâu, theo tôn giáo nào, cũng dành ra những dịp nhất định để tỏ lòng thành kính, biết ơn với những bậc tiền bối hay để những người thân trong gia đình sum vầy lại với nhau, để cùng ước nguyện về những điều tốt đẹp. Nếu Việt Nam ta có tết thì phương Tây có lễ Giáng sinh, năm mới hay Lễ tạ ơn. Đó là giá trị tâm linh cốt lõi của con người tôi nghĩ cần được gìn giữ. Tết đến cũng là dịp để mọi người cầu chúc những điều tốt đẹp và bày tỏ sự tin tưởng, hy vọng vào một tương lai xán lạn. Với tư cách một nhà khoa học, tôi cầu chúc ngành khoa học và công nghệ của nước nhà phát triển để đưa đất nước lên tầm cao mới.

Trịnh Xuân Thuận - Giáo sư Thiên văn học, Đại học Virgina, Mỹ