Ca Dao Tục Ngữ Phật Giáo Việt Nam

Chương một

NỘI DUNG

 

CA DAO TỤC NGỮ PHẬT GIÁO

 

I, K, L

 

 

CHỮ I 

 

1. Im như Bụt.

 

1. Ít thầy đầy đãy.[1]

2. Im lặng như chánh pháp.

 

3. Im lặng mà chẳng nói năng,

Gật đầu mỉm miệng rằng anh yêu nàng.

Mượn người mai mốt đưa sang,

Cầu trời khấn Phật cho chàng đẹp duyên.

 

5. Im như Bụt mọc trên chùa,

Con vào chánh điện đừng đùa với Sư.

Cúi lạy con phải từ từ,

Đừng có vội vã mà hư thân mình.

 

 

CHỮ K

 

 

1. Khẩu Phật tâm Xà.

 

2. Khẩu Xà tâm Phật.

 

3. Khẩu tụng tâm suy.

 

4. Khẩu tâm bất nhất.

 

5. Khổ tăng gia khổ.

 

6. Khát máu tăng lòng.

 

7. Không vay mà trả.

 

8. Kinh thiên động địa.

 

9. Kéo cày trả nợ.

 

10. Kiếp chết kiếp hết.

 

11. Kiếp mầm thân chịu.

 

12. Không làm lại dại ở chùa.

 

13. Kinh một đằng thỉnh một đàng.

 

14. Khư khư như ông từ giã oản.

 

15. Kẻ có nhân mười phân chẳng khó.

 

16. Kẻ có công người có của.

 

17. Kẻ kính người nhường.

 

18. Không có mây sao có mưa.

 

19. Kẻ khuất mày, người khuất mặt.

 

20. Không có bột sao gột nên hồ.

 

21. Không có lửa làm sao có khói.

 

22. Không ai giàu ba họ, không ai khó ba đời.

 

23. Không tiền ngồi gốc cây Đa.

Có tiền thì kẻ lân la vào hầu.

 

24. Khăn xanh có ví hai đầu,

Nửa thương cha mẹ nửa sầu căn duyên.

 

25. Khổ thay cái kiếp tôi đòi,

Đầu chày đít thớt ngồi xơi một mình.

 

26. Khen ai khéo tiện ngù cờ,

Khéo xông bàn án, khéo thờ tổ tiên.

 

27. Khuyên mẹ niệm Phật cho chuyên,

Thì hoa sen đợi ở bên Liên Trì.

 

28. Khăn xanh có mí hai đầu,

Nửa thương cha mẹ, nửa sầu nhân duyên.

 

29. Khôn dại tại tâm,

Hay giận thầm là người ít có.

 

30. Kiếp sau xin chớ làm người,

Làm cây thông đứng giữa trời mà reo.

 

31. Kẻ nghèo thì chẳng ai nhìn,[2]

Đến khi đỗ trạng chín mười nhân duyên.

 

32. Khôn ngoan qua cửa sông La,

Dễ ai có cánh bay qua lũy Thầy.

 

33. Không ai ưa Cống, gả cho Nghè,

Sao con bạc ác lấy dè Thầy tu.

 

34. Không thế gian làm quan Địa ngục,

Dại thế gian là quan Thiên đường.

 

35. Khó giàu muôn sự tại trời,

Nhân sinh ai cũng kiếp người mà thôi.

 

36. Kiếm nơi cha thảo mẹ hiền,

Gửi thân khuya sớm, bạc tiền không ham.

 

37. Khen cho lớp trước khéo tu,

Ngày sau con cháu võng dù nghênh ngang.

 

38. Khen ai khéo đúc chuông chì,[3]

Dạng thì có dạng đánh thì không kêu.

 

39. Không tham cống nỏ tham nghè,

Thương thầy chuông mõ mà nghe điệu đàn.

 

40. Kiếp hồng nhan nghĩ đến mà thương,

Tài tình chi lắm để mang nợ đời.

 

41. Khôn ngoan qua cửa Thần phù,

Khéo tu thì nổi, vụng tu thì chìm.

 

42. Kiếp này trả nợ cho xong,

Làm chi để nợ một chồng kiếp sau.

 

43. Khuyên ai ăn ở cho lành,

Kiếp này chẳng gặp để dành kiếp sau.

 

44. Khen ai khéo đúc chuông chì,

Khéo đâm cốm dẹp ăn thi người già.

 

45. Không cầu ông Phật trong nhà,

Lại đi cầu khẩn quỉ ma ngoài đường.

 

46. Không trang điểm chẳng chơi bời,

Ăn chay niệm Phật nói lời từ bi.

 

47. Không thiêng cũng thể Bụt nhà,

Dầu khôn dầu dại cũng ra ông chồng.

 

48. Không thiêng cũng thể Bụt nhà,

Dầu không dầu dại cũng là chồng em.

 

49. Khó khăn mất thảo mất ngay,

Ơn cha cũng bỏ, nghĩa Thầy cũng quên.

 

50. Không ngoan nhờ ấm cha ông,

Làm nên phải đoái tổ tông phụng thờ.

Đạo làm con chớ hững hờ,

Phải đem hiếu kính nhà thờ từ nghiêm.

 

50b. kẻ ăn người ở trong nhà

Sớm khuya công việc giúp ta nhọc nhằn

Thương người đày đọa chút thân

Chớ nên ngược đãi, lòng nhân mới là.

 

51. Kiếp tu hành nặng đá đeo,

Hiềm vì một chút tẻo tèo teo.

Thuyền từ cũng muốn về Tây Trúc,

Trái gió nam chi phải lộn đèo.

52. Kìa ai khéo tạc mà nên,

Cái núi con gái ở bên núi Thầy.

Núi gái chẳng ruỗi chân tay,

Còn như núi Thầy ngoảnh mặt đàng đông.[4]

53. Khuyên nhau theo gót Mục Kiền Liên,

Báo đáp ân thâm cả lưỡng miền,

Kẻ mất siêu sanh về Lạc quốc,

Người con dương thế được an nhiên.

 

54. Khổ qua xanh, khổ qua trắng,

Khổ qua mắc nắng, khổ qua đèo,

Dù sanh dù tử dù nghèo em cũng theo.

 

55. Kể từ ngày

anh đau bệnh ban cua lưỡi trắng,

miệng đắng cơm hôi.

Em đến đây đỡ đứng bồng ngồi,

Sao giờ anh ở bạc

Duyên nợ đổi dời không vui.

 

56. Kể từ Ất Dậu mới rồi,[5]

Nhà Sư Năm Thượng là người đảm đang.

Xin tu chùa của hai làng,

Rèm và lộ xá bên đường cái quan.

Ruộng chùa chăm bói giỏi giang,

Ba chuồng thóc cót, một ngàn phương to.

Cụ đem ngầm giúp phủ Bo,

Bỏ chùa rồi cụ đi xe không về.

Dân lên kiểm soát mọi bề,

Ba cây thóc đẩy chẳng hề có rơi.

Nhân khi nắng ráo đẹp trời,

Dân làng đem thóc ra phơi kịp liền.

Vừa vào xúc hết lượt trên,

Ở dưới toàn trấu vít liền ra cây.

Thế là thóc đã lên mây,

Thóc đem ăn để đánh Tây mất rồi.

Riết vậy dân chúng đều thôi,

Lạy Phật, lạy giời phù hộ nghĩa quân.

 

57. Kể về người ở trông theo,

Ngựa hồ chim Việt đôi đường ái ân.

Một mình tựa án tần ngần,

Năm canh khúc ruột như rần cả năm.

Vắng mình ta vẫn hỏi thăm,

Chốn ăn đã vậy chốn nằm làm sao?

Bấy lâu nay những khát khao,

Biết nhau rồi kẻ ngược người xuôi.

Bao giờ cho được đủ đôi,

Mong chưa thấy mặt lòng nào đã quên.

Nghĩ rằng cũng bạn thiếu niên,

Vì ai xúi dục cho nên nổi này.

Trách ông tơ ra tay hờ hững,

Lúc xe dây sao chẳng lựa ngày.

Bây giờ hai ngã Đông Tây,

Trước sau xe mối tơ này làm chi.

Chưa biết nhau sao không nói trước,

Như sen Tịnh độ một chồi hai hoa.

Khăn anh nàng lấy vá vai,

Bây giờ nàng đã nghe ai dỗ dành.

Chẳng nên ai tháo chỉ lấy mụn trả anh,[6]

Để anh đem bán lấy hai trăm vàng.

Một trăm anh đưa cho nàng,

Còn một trăm nữa để nàng treo ngọn cây Đa,

Chớ em không nhớ lời khuyên với ta,

Sông có Nhị Hà núi có Tản Viên,

Còn bây giờ nàng ở thế sao nên,

Tôi khấn quan Nam Tào Bắc Đẩu biên tên rành rành.

Đã yêu nhau thời quyết với anh,

Nhà tre cột nứa lợp tranh e vững vàng.

Chớ tham nhà gỗ bức bàn,

Gỗ lim chẳng có làm xoàng gỗ Vông.

Chỉ nhọc mình thôi lại uổng công,

Phòng khi gỗ mục lại phòng nhà tre.

Còn duyên anh bảo chẳng nghe.

 

 

CHỮ L

 

1. Làm chay.

 

2. Làm lành.

 

3. Làm tuần.

 

4. Làm phước.

 

5. Lành như Bụt.

 

6. Làm chay thất.

 

7. Làm lễ kỳ an.

 

8. Làm lễ cầu siêu.

 

9. Làm phúc cho trót.

 

10. Làm phúc được phước.[7]

11. Làm lành tránh dữ.

 

12. Làm phúc phải tội.

 

12b.Làm phúc lại được phúc.

 

13. Lắm thầy rầy ma.

 

14. Lễ bạc tâm thành.

 

15. Lễ như tế sao.

 

16. Lý tác Mạc tô.[8]

17. Lấy đầu làm lễ.

 

18. Lạy Phật, lạy trời.

 

19. Lực bất tòng tâm.

 

20. Liệu oản đọc canh.[9]

21. Lành ăn dễ khiến.

 

22. Làm phúc như làm giàu.

 

23. La sát như bát vỡ.

 

24. Làm ơn được nên ơn.

 

25. Làm phúc không cầu được phúc.

 

25b. Làm phúc nơi nao, cầu ao chẳng bắc.

 

26. Lành thì đỡ, dỡ thì đê.

 

27. Làm quan ăn lộc vua, ở chùa ăn lộc Phật.

 

28.Lấy chồng nhờ hồng phúc nhà chồng.

 

29b. Lội sông đã đến bờ[10]

30. Lấy vải thưa che mắt Thánh.

 

31. Làm kiếp trâu kéo cày trả nợ.

 

32. Làm khi lành để dành khi đau.

 

33. Lừ đừ như ông Từ vào đền.

 

34. Làm phúc quá tay ăn mày không kịp.

 

35. Lắm Sãi không ai đóng cửa chùa.

 

35b. Lành cho đường, dữ cho trượng.

 

36. Lành ở một chỗ, lo ở một nơi.

 

37. Làm phúc ở nơi nao cầu ao chẳng bắc.

 

38. Lắm duyên nhiều nợ, lắm nợ nhiều oan gia.

 

39. Lửa càng phiền càng dập càng khiêu mối phiền.

 

39b. Lễ thầy đạo, gạo thầy tu.

 

40. Làm ơn nên oán, làm bạn thiệt mình.

 

41. làm kiếp trâu ăn cỏ, làm kiếp chó ăn dơ.

 

42. Lành với Bụt, chứ ai lành với ma

 

43. Lật đật như ma[11]vật ông Vãi.

 

43b. Liệt hóa thí kim, gian nan thí đức[12]

44. Lễ Phật quanh năm không bằng ngày rằm tháng giêng.

 

45. Lộc Phật hằng hà sa số, đường nào lợi thì tu.

 

46. Lắm con nhiều nợ, lắm vợ nhiều cái oan gia.

 

47. Lắm thầy thúi ma lắm cha con khó lấy chồng.

 

47b. Làm đĩ có tàn, có tán, có hương án thờ vua, có chuông chùa niệm Phật.

 

48. Lỗi căn duyên như đờn lỗi nhịp.

Biết bao giờ cho hiệp phụng loan.

 

49. Lời thề hai mái tóc xanh,

Theo nhau cho trọn, tử sanh cũng liều.

 

50. Lấy chồng biết chữ là tiên,

Lấy chồng dốt chữ là duyên nợ đời.

 

51. Lăng Nghiêm thì sợ bà già,

Di Đà thì sợ Xá lợi.

 

52. Lạy Trời lạy Phật lạy Vua,

Để tôi sức khỏe tôi xua con ruồi.

 

53. Lâm râm khấn vái Phật trời,

Cầu[13]cho cha mẹ sống đời nuôi con.

 

54. Lênh đênh qua cửa Thần phù,

Khéo tu thì nổi, vụng tu thì chìm.

 

55. Lỗ miệng thì nói Nam mô,

Trong lòng đựng[14]một bồ dao găm.

 

56. Lòng thương con gái xóm chùa,

Khéo may đảy gấm, khéo thùa bông dâu.

 

57. Lễ Phật thì đặng việc hiền,

Bao nhiêu nghiệp chướng não phiền đều tan.

 

58. Lấy chồng cờ bạc là tiên,

Lấy chồng chè rượu là duyên nợ nần.

 

59. Lưu ly nửa bấc nửa dầu,

Nửa thương cha mẹ nửa sầu căn duyên.

 

60. Lên chùa gõ mõ cúc bon,

O kia đứng đó hôi son rình rình.

 

61. Lửa nhen vừa mới bén trầm,

Trách lòng cha mẹ nỡ cầm duyên con.

 

61b. Lưỡi vò độc quá đuôi ong

Xui người tan hợp, đứt lòng nghĩa nhân.

 

62. Lấy hận thù diệt hận thù,

Hận thù không mất nghìn thu vẫn còn.

 

63. Lên chùa thấy Phật muốn tu,

Về nhà thấy mẹ công phu chửa đền.

 

64. Liên đài sánh với hào quang,

Dặn người quân tử đá vàng đừng quên (nhai).

 

65. Làng ta mở hội vui mừng,

Chuông kêu trống dóng vang lần đôi bên.

 

66. Lên yên khó nỗi dục yên,

Tiền căn báo hậu nhãn tiền thấy chưa.

 

67. Lên chùa lạy Phật quy y,

Cầu cho kẻ ở người đi an lành.

 

68. Lên chùa lạy Phật quy y,

Cầu cho tuổi nớ tuổi ni kết nguyền.

 

69. Lững lờ bóng quế dọi thềm,

Chuông đưa bát ngát càng thêm bận lòng.

 

70. Làm lính qua đèo sợ ải,

Làm Sãi ở chùa thì sợ Lăng Nghiêm.

 

71. Làm lành muốn chúng biết danh,

Ấy là làm tiếng phải lành ở mô.

 

72. Lênh đênh duyên nổi phận bèo,

Tránh sao cho khỏi nước triều đầy vơi.

 

73. Lên non mới biết non cao,

Nuôi con mới biết công lao mẫu từ.

 

74. Lời nói chẳng mất tiền mua,

Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau.

 

75. Lập thu mới cấy lúc mùa,

Khác nào hương khói lên chùa cầu con.

 

76. Lui về quét dọn chùa chiền,

Sửa sang Phật tượng để bạn hiền vô tu.

 

77. Lấy chi trả thảo cùng cha,

Đền ơn cha mẹ con ra lấy chồng.

 

78. Người thì xông khói, lời nói xông hương,

Chẳng được phẩm oản mâm xôi, cũng được lời nói cho vui tấm lòng.

 

79. Lời nguyền trước cũng như sau,

Ta không ham vui bỏ bạn, bạn chớ tham giàu bỏ ta.

 

80. Lênh đênh duyên phận bọt bèo,

Đành cho con nước thủy triều đầy vơi.

 

81. Lấy chồng hay chữ là tiên,

Lấy chồng mù chữ là duyên con bò.

 

82. Làm ơn ắt chẳng nên ơn,

Trời nào phụ kẻ có nhơn bao giờ.

 

83. Lao động ba niên,

Không bằng một diên đi cúng.

 

84. Liễu đôi có kiệu chầu nghênh,

Bát hương nổi bềnh đồn chạy vòng quanh.[15]

85. Lời kinh vang dậy ngân nga,

Chạnh lòng nhớ nghĩ mẹ cha sinh thành.

 

86. Làm con cho đáng nên con,

Trong tròn hiếu đạo, ngoài tròn gia danh.

 

87. Lên chùa dự lễ Vu Lan,

Cầu cho cha mẹ thoát đàng tử sanh.

 

88. Lên non lượm quả Bồ đề,

Cầu cho cha mẹ thoát về Lạc bang.

 

89. Làng Tô có quan Thượng thư,

Cắt tóc làm Sư giữ chức Hòa thượng.

 

90. Lên chùa thác ván nhổ đinh,

Đốt chùa không tội bằng mình bỏ ta.

 

91. Lên chùa cầu Phật cầu trời,

Xét cho một việc ở đời bất công.

 

92. Làm con hiếu đạo qui tiên,

Nhớ mà báo đáp thung huyên cao dày.

 

93. Lên chùa lạy Phật cầu kinh,

Cầu cho cha mẹ thát sanh Liên đài.

 

93b. Lụy song sa đưa chàng xuống huyệt

Mai táng chàng rồi ly biệt ngàn năm.

 

94. Lắm ma chùa Bứa,

Lắm dứa chùa Chành,

Lắm chanh chùa Mãi,

Lắm giải sông Bo,

Lắm đò Đoan túc.[16]

95. Lắng nghe nàng nói cũng tình,

Trông nàng bẻ lái càng xinh con thuyền.

Mong cho hương lửa bén duyên,

Để anh phỉ nguyện ước nguyền bấy lâu.

 

96. Làm trai vác cuốc vác mai,

Theo ông Sư Lãng đua tài một phen.

Làm trai chớ giữ phận hèn,

Xách điếu bưng trap ho hen cho người.

 

97. Lương duyên túc đế giai ngẫu tựa thiên thành,

Bởi vì con trăng kia sợi chỉ vướng tơ mành,

Rứt duyên căn nợ sao đành bỏ anh.

 

98. Lô diện tri mã lực,

Sự cửu kiến nhân tâm,

Bởi anh nghe vậy mới lầm,

Vàng ơi khó kiếm châu tầm không theo.

 

99. Lá này gọi lá Soan đào,

Tương tư gọi nó thế nào hả em?

Lá khoai anh ngỡ lá sen,

Bóng trăng anh ngỡ bóng đèn anh khêu.

 

100. Lạy trời phù hộ cho em,

Cho em chóng lớn em lên cõi già.

Khỏi đền duyên nợ rầy rà,

Khỏi mang tiếng xấu như là những ai.

 

101. Lắm con thêm bận nhà nàng,

Lắm nơi lịch sự hơn chàng chàng ơi.

Chàng thôi thiếp cũng xin thôi,

Hồ sen tát cạn ai hôi mặc lòng.

 

102. Làm thơ biết cậy ai đem,

Cậy cùng chim nhạn đặng đem cho mình.

Mình đau tương tư tôi vái tận tình,

Vái cho mình mạnh vào đình cúng Heo.

 

103. Lững lờ vườn quế soi thềm,

Hương đưa bát ngát càng thêm bận lòng.

Gió thu thổi ngọn phù dung,

Dạ nàng là sắt anh nung cũng mềm.

 

104. Làm sao hiệp mặt đôi ta,

Để tôi báo hiếu mẹ cha bên mình.

Không xuống lên mình nói bạc tình,

Xuống lên phụ mẫu đánh mình thấy không.

 

105. Làm trai quyết chí tu thân,

Công danh chớ vội nợ nần chớ lo.

Khi nên trời giúp công cho,

Làm trai năm liệu bảy lo mới hào.

 

106. Lộ bất hành bất đáo

Chung bất thỉnh bất minh.

Lâu nay tôi chẳng biết ý mình,

Ngày nay mình bạch nhơn tình trí tri.

 

107. Lên chùa thấy tiểu mười ba,

Thấy sư mười bốn, Vãi già mười lăm.

Muốn cho một tháng đôi rằm,

Trước là lễ Phật , sau thăm Vãi già.

 

108. Lòng riêng nhớ mẹ thương cha,

Bóng chim tăm cá biết là về đâu.

Trong lòng binh lửa dãi dầu,

Bơ vơ lưu lạc bạn bầu cùng ai.

 

109. Lấy oán thù đáp oán thù,

Oán thù không dứt niềm từ lại tiêu.

Lấy tình thương xóa hận thù,

Hận thù bay mất niềm từ lại sinh.

 

109b. Lòng không ruột lại từ bi

Cất lên một tiếng quan trong quan ngoài

Vua ban cho áo cho đai

Cho chức cho tước với hai nàng hầu.

 

110. Lấy oán thù đáp oán thù,

Oán thù không dứt niềm từ lại tiêu.

Lấy tình thương gọi tình thương,

Sóng lên một dợn thủy triều liền dâng.

 

111. Lộ bất hành bất đáo,

Chuông bất thỉnh bất minh.

Bây giờ anh mới rõ sự tình,

Tại ba má ở độc hai đứa mình mới xa nhau.

 

112. Lụa làng Trúc[17]vừa thanh vừa bóng,

May áo chàng cùng sóng áo em.

Chữ tình cùng với chữ duyên,

Xin đừng thay áo mà quyên lời nguyền.

 

113. Làm trai lấy được vợ hiền,

Như cầm đồng tiền mua được của ngon,

Phận gái lấy được chồng khôn,

Xem bằng cá vượt Vũ môn hóa Rồng.

 

114. Liễn treo ba phía trong đình,

Chữ vàng chưa lợt sao mình vội quên.

Đường sanh tử như mũi tên,

Ở gần không dám xuống lên cho thường.

 

115. Lúc em bước chơn ra,

Má ở nhà có dặn.

Công sanh thành là nặng,

Điều tình ái là khinh.

Hãy đừng tham sắc đắm tình,

Lánh xa tửu điếm, trà đình chớ vô.

116. Lên chùa lạy Phật Thích Ca,

Lạy ông Tam thế vua cha Ngọc Hoàng.

Bước ra kết nghĩa cùng nàng,

Túi anh có nhẫn cho nàng đeo tay.

Dù ai bấm chí cô bay,

Thì nàng cũng giữ nhẫn này cho anh.

 

117. Làng ta đây lễ bái lòng thành,

Sao lại rước ê a chú tiểu.

Đọc “Quan ban” bảo rằng “Dịch biểu”,

Tụng “Dược sư” bảo chữ “Quang lai”[18]

Thủy Sám kinh tụng giữa ban ngày, 

Chữ “Bát nhã” đọc ra “Ban nhược”.[19]

118. Lên bờ lại muốn xuống thuyền,

Vì chân chữ ngãi chữ duyên buộc rồi.

Buộc vào thành cánh hoa hồi,

Khi lên khi xuống hai người cùng khiêng.

Buộc vào tấm lưới sợi giềng,

Khi khơi khi lộng chỉ riêng ta mình.

Chữ duyên chữ ngãi chữ tình,

Cả ba chữ ấy in hình trong gương.

 

119. Làm trai nết đủ trăm đuờng,

Trước tiên điều hiếu đạo thường xưa nay.

Công cha đức mẹ cao dày,

Cưu mang trứng nước những ngày ngây thơ.

Nuôi con khó nhọc đến giờ,

Trưởng thành con phải biết thờ song thân.

Thức khuya dậy sớm cho cần,

Quạt nồng ấp lạnh giữ phần đạo con.

 

120. La hồn hồ khoan

Ta chèo cất mái hồ khoan

Thuyền rồng chúa ngự khoan khoan mái chèo.

Lênh đênh duyên nổi phận bèo,

Đã đành khi nước thủy triều đầy vơi.

Lộ đồ giao viễn xa khơi,

Thuyền tình chở một mình tôi nặng gì.

Chẳng dậm thì thuyền chẳng đi,

Dậm ra mắc tiếng thị phi với tình.

Khách tình lại nhớ thuyền tình,

Thuyền tình lại nhớ khách tình nợ duyên.

 

121. Lên bờ lại muốn xuống thuyền,

Vì chưng chữ ngãi chữ duyên buộc rồi.

Buộc vào thành cánh hoa hồi,

Khi lên khi xuống hai người cùng khiêng.

Buộc vào tấm lưới sợi giềng,

Khi khơi khi lộng chỉ riêng ta mình.

Chữ duyên chữ ngãi chữ tình,

Cả ba chữ ấy là in hình trong gương.

Lắng nghe nàng nói cũng tình,

Trông nàng bẻ lái càng xinh con thuyền.

Mong cho hương lửa bén duyên,

Để anh phỉ nguyện ước nguyền bấy lâu.

 

122. Lênh đênh qua cửa Thần Phù,

Khéo tu thì nổi vụng tu thì chìm.[20]

Thênh thênh một chiếc thuyền nan,

Trôi dòng Xích bích,[21]

Nhè nhẹ đôi con chèo quế rằng Khúc Trương Lương.[22]

Trải hang gời qua cửa Thần Phù,

Qua kênh Mên tới chùa Non nước,

Ai từng tới chốn sơn cao thủy tú,

Mang sắc thái thiên nhiên dừng thuyền nan gác mái chèo…

Ta ngắm nhìn bức tranh màu sơn cước,

 

123. Lúc đêm sương sương lạnh trăng mờ,

Canh tàn rượu tỉnh lúc bấy giờ em nghĩ thương thân.

Em tiếc thay trong giá trắng ngần,

Nở gieo mình vào đám phong tình mà chơi.

Chốn hang sâu lẩn khuất hương trời,

Non xanh nước biếc để ai người biết cho.

Con chim khôn đã mắc phải dò,

Vui gì cái kiếp giang hồ hỡi chị em ơi.

Tính đốt tay quá nửa xuân rồi,

Đầu xanh mấy nổi da mồi tóc sương.

Kiếp hồng nhan nghĩ đến mà thương,

Tài tình chi lắm để mang nợ đời,

Khi em vui gượng, khi cười em cười suông.

Ruột con tằm trăm mối tơ vương,

Bên trời góc bể biết gởi can trường vào đâu.

Ai về nhắn ả Mạc sầu!

 

124. Lên non lên núi tầm chùa mà tu, bốn mùa rau dưa cho rãnh,

Mai sau đi về tiên cảnh đặng chữ thanh nhàn

Sống ở dương gian mà chi, chồng một nơi vợ một ngã

Dẫu anh có tu năm bảy cảnh chùa cũng không đắc quả thành công.

Lên xe gãy ngựa bương

Trách lòng con tạo cầm cương không đều.

 

125. Lơ thơ tơ liễu buông mành,

Con oanh học nói trên cành líu lo.

Em nghĩ mình em cái cúc bạc lưu ly tai,

Cúc bạc tình chung thời có, cái trâm cài vốn không.

Cái tóc mây xanh em vấn lộn khăn sồng,

Quần lĩnh hâm đôi ba chiếc, đôi má hồng cô nhởn nhơ.

Sáng trăng suông,

Sáng cả vườn đào, sáng cả vườn canh.

Ba bốn cô đằng ấy có cô nào còn không,,

Có một cô thật đích cô chưa chồng

Có anh cho ghé chút làm chồng nên chăng.

Cô mình về có nhớ chúng anh chăng?

Ta về ta chỉ nhớ cái hàm răng cô mình cười.

Năm quan mua lấy miệng cười,

Mười quan anh chả tiếc anh chỉ tiếc người răng đen.

Cái răng đen ai khéo nhuộm cho cô mình,

Để duyên cô mình đẹp,

Cho cái tình chúng anh yêu.

Trăm con như cái sợi chỉ điều.

Trăm con cái sợi chỉ ấy nó cũng buộc vào cái tay anh.

Một duyên hai nợ ba tình,

Cái tang tình, ngày hai tình mười một.

Cái tình mong song hỡi tình,

À lên một lên hai lên ba lên bốn,

Làm con mẹ cha lên chín lên mười.

Soi gương tình chung đánh phấn,

Tang tích tịch tang tình tang,

Cho nó đẹp em sáp ra lấy chồng,

Ò ý e, ò e ý ò.

 

126. Lúc em bước chân ra,

Má ở nhà có dặn:

Công sanh thành là nặng,

Điều tình ái là không,

Hãy đừng tham sắc đắm tình,

Lánh xa tửu điếm trà đình chớ vô.

Lưu ly nửa bấc nửa dầu (đèn thủy linh),

Nửa thương cha mẹ nửa sầu nhơn dươn (duyên),

Má ơi chuộc chạy đám gừng,

Thân con nhỏ nhít mẹ đừng đánh con.

 

---

[22] Trương Lương: Nguyên là tướng nước Hán. Sau giúp Hán Cao Tổ khởi binh đánh nhà Tần lập được công lớn. Trương Lương là người có tài thổi sáo câu này ý nói: Trên cành sông nước hữu tình như có tiếng sáo hay của Trương Lương ngày xưa.