PHÂN LOẠI NGHIỆP
Có
nhiều cách phân loại Nghiệp tuỳ thuộc vào tiêu chí căn cứ. Ở đây dựa
trên khả năng báo ứng, Nghiệp có thể chia thành bốn loại:
(4)
1,Trọng Nghiệp
Nghĩa
là hành động trọng yếu, nghiêm trọng, một Nghiệp nặng, vì nó chắc chắn
trổ quả trong đời hiện tại hay kiếp sau hoặc kiếp vị lai.
Nếu
là một trong Nghiệp thuộc về 5 loại tội ác (Ngũ Nghịch Đại Tội) là giết
cha, giết mẹ, giết vị A-la-hán, gây thương tích cho Đức Phật và chia rẽ
Tăng đoàn.
2.
Cận tử Nghiệp
Cận
Tử Nghiệp là nghiệp dẫn dắt đi thọ sanh. Cận tử Nghiệp là hành động cuối
cùng hay là hành vi nào mà chập tư tưởng sau chót nhớ nghĩ đến trước khi
lâm chung.
Người
theo Đạo Phật thường có thói quen nhắc nhở người sắp lìa đời nên có
những hành vi ý tưởng tốt đẹp đã làm trong cuộc đời, giúp đỡ khuyến
khích họ tạo một nghiệp lành ngay trước giờ phút lâm chung như: Tụng
kinh, Niệm Phật…
Đôi
khi người xấu có thể chết một cách yên ổn và tái sanh trong cảnh giới
tốt đẹp nếu họ được túc duyên hồi nhớ lại, hoặc làm một điều thiện trong
giờ phút cuối cùng. Nhưng không có nghĩa là người ấy, dầu tái sanh trong
nhàn cảnh, cũng không tránh khỏi quả dữ của nhân ác đã gieo trong quá
khứ.
Một
người làm lành có thể sanh trong cảnh xấu, bởi bất thình lình trong giờ
phút cuối cùng lại có một hành vi hay tư tưởng bất thiện. Tuy nhiên đó
là do chập tư tưởng bất thiện sau cùng nên người ấy phải chịu tái sanh
trong cảnh khổ, nhưng những nhân lành người ấy đã gieo sẽ trổ quả đúng
lúc khi đủ thời tiết nhân duyên.
3.Thường Nghiệp
Là
những việc, hành động hàng ngày thường làm, hay nhớ đến và ưa thích hơn
hết. Những thói quen làm lành hay dữ dần dần trở thành bản chất và ít
nhiều uốn nắn tâm tánh con người. Trong khi nhàn rỗi tâm thường duyên
theo những tư tưởng, những hành động quen thuộc một cách vô ý thức.
Trong giờ phút lâm chung, trừ khi bị một ảnh hưởng nào mạnh hơn, ta
thường nhớ lại những hành vi và tư tưởng quen thuộc.
4.Tích Trữ Nghiệp
Tất
cả những trường hợp không có kể trong ba loại nghiệp trên gồm chung lại
thành một Nghiệp Tích Trữ. Nghiệp này giống như vốn dự trữ của một cá
nhân.