Nghĩ củ dền có tác dụng bổ máu, chị Lan nhà ở Bình Chánh nấu thành
nước rồi pha sữa cho con, người mẹ còn pha củ dền vào nước cho con uống.
Chỉ sau ba ngày thực hiện thực đơn, bé Hải con chị bỗng tím tái và khó
thở.
Tại Bệnh viện Nhi Đồng 2, TP HCM bé Hải có dấu hiệu ngưng thở do suy
hô hấp, toàn thân tím đen. Phải mất hơn hai ngày cấp cứu tích cực, các
bác sĩ mới may mắn cứu được bệnh nhi. Nguyên nhân được xác định là do
thành phần có trong củ dền gây thiếu ôxy máu.
Trò chuyện với bác sĩ, chị Lan cho biết, do nghe mọi người đồn củ
dền có màu đỏ ăn vào sẽ bổ máu nên khi thấy con xanh xao, chị mua loại
củ này nấu loãng thành nước rồi lấy nước pha sữa cho con.
Cùng suy nghĩ ăn nhiều củ dền sẽ "hồi máu", sau khi con bị đứt tay
mất nhiều máu, chị Uyên nhà ở Long An cũng buộc cậu con trai 1 tuổi ăn
nhiều củ dền luộc và uống nước củ dền. Hậu quả sau 4 ngày liền "gồng
máu" bằng đủ các món ăn chế biến từ củ dền, bé Hậu vào Bệnh viện Nhi
Đồng 1 trong tình trạng tím tái, loạn nhịp tim.
Sau khi loại trừ các bệnh lý tim mạch và kể của mẹ, các bác sĩ đã
cấp cứu bệnh nhi như một trường hợp ngộ độc. Kết quả sau 12 giờ đồng hồ
điều trị, tình trạng tím tái của bé dần cải thiện.
Một trường hợp khác, thấy cháu ngoại sinh thiếu tháng, lại nghe bác
sĩ nói sinh non thị lực của trẻ thường kém, bà Châu (quận 12, TP HCM)
thường xuyên mua cà rốt về nấu thành nước hoặc xay sinh tố rồi cho cháu
ăn với hy vọng thức ăn này sẽ làm bổ mắt. Tuy nhiên sau gần 2 tuần bồi
bổ, bé bị tím ngắt toàn thân. Kết quả xét nghiệm tại bệnh viện cũng xác
định ngộ độc do cà rốt gây nên.
Khẳng định thường xuyên tiếp nhận những ca ngộ độc tương tự, các bác
sĩ khoa cấp cứu hai bệnh viện Nhi Đồng 1 và 2 tại TP HCM, cho hay, hầu
hết các bé đều tím môi, tím chân tay, suy hô hấp hoặc trụy tim mạch sau
khi được cho ăn củ dền, rau dền, cà rốt hoặc củ cải đường.
"Nhầm tưởng màu đỏ, ăn vào sẽ bổ máu, phụ huynh không biết củ này
vốn chứa nhiều chất nitrate. Khi trẻ ăn vào chất này khiến hemoglobine
(vốn có khả năng chuyên chở oxy đến mô cơ thể khiến da có màu hồng)
thành chất methemoglobine không có khả năng vận chuyển oxy, khiến da tím
tái. Những trường hợp không cấp cứu kịp thời, trẻ có thể tử vong. Ngoài
củ dền thì cà rốt, cải bẹ xanh, củ cải đường cũng là những loại có chứa
nhiều nitrate", bác sĩ Nguyễn Minh Tiến, khoa Hồi sức cấp cứu Bệnh viện
Nhi Đồng 1 nói.
"Tùy vào hàm lượng methemoglobine mà trẻ có thể tím môi, ăn uống
kém, lừ đừ vật vã, nhức đầu chóng mặt... đến yếu chi, khó thở, rối loạn
nhịp tim, hôn mê, co giật, thậm chí có thể tử vong", ông Tiến nói.
Còn theo bác sĩ Đỗ Thị Ngọc Diệp, Giám đốc Trung tâm Dinh dưỡng TP
HCM, suy nghĩ củ dền bổ máu là không đúng bởi so với những loại thực
phẩm có chứa chất sắt thì củ dền có lượng sắt không cao.
Riêng các loại củ quả có màu vàng - đỏ, xanh đậm như cà rốt, bí đỏ,
cam, rau xanh giàu dinh dưỡng, cụ thể là cà rốt, có chất tiền vitamin A,
khi hấp thụ vào cơ thể sẽ được chuyển hóa thành vitamin A có ích cho
mắt; các loại khác giúp tăng miễn dịch cho hệ hô hấp, hệ tiêu hóa và da.
Tuy nhiên dùng quá nhiều, quá thường xuyên với lượng lớn vẫn không có
lợi cho trẻ.
"Ăn quá nhiều, chất tiền vitamin A không kịp chuyển hóa thành
vitamin A sẽ ứ ở lớp mỡ dưới da gây vàng da, vàng lòng bàn tay bàn chân,
vàng lưỡi. Thậm chí một số bé do sự dư thừa này còn làm rối loạn chuyển
hóa khiến bé chán ăn, dẫn đến suy dinh dưỡng", bác sĩ Diệp nói.
Cao Lâm