Từ
năm 35 tuổi, Ðức Phật đã thuyết pháp cho
mọi người nghe. Gần 45 năm, Ngài đã đi
khắp nước Ấn Ðộ hoằng pháp, đem
lại niềm an lạc hạnh phúc cho rất nhiều người.
Khi Ngài giảng dạy cho người nào đó về lòng
từ bi, Ngài kể cho họ những mẩu chuyện
dễ gây ấn tượng cho họ. Ðây là một trong
những mẩu chuyện mà Ngài đã kể:
Thuở
xưa, có một ông vua rất kiêu hãnh. Ông muốn xây
một cung điện thật lớn cho mình. Một hôm,
ông gọi các quan lại và nói: “Hãy đi vào những
khu rừng và tìm cho ta một cây cao lớn nhất. Cây
đó, ta sẽ dùng vào việc xây dựng cung điện
của ta”.
Các
quan vâng lệnh, đi sâu vào trong rừng và đã tìm
thấy một cây theo như ý của vua. Nó to lớn và
đứng sừng sững giữa những đám cây.
Ðêm đó, họ trở về và tường thuật
lại cho vua nghe: “Tâu bệ hạ, chúng tôi đã tìm ra
được một thân cây cao lớn theo như ý ngài
muốn. Ngày mai, chúng tôi sẽ trở lại khu rừng
đó và đốn hạ nó”.
Vua
nghe xong, lấy làm hài lòng và đi ngủ. Ðêm hôm đó,
vua mơ thấy một giấc mơ lạ. Vua mơ
thấy một vị thần sống trong thân cây cao
lớn đó. Vị thần ấy xuất hiện trước
vua và nói: “Tâu bệ hạ, xin ngài đừng chặt
đứt nơi ở của tôi. Nếu ngài hạ thân cây,
thì mỗi vết cắt sẽ làm tôi đau đớn và
tôi sẽ chết mất”.
Nhưng
vua trả lời: “Ông là cây tốt nhất trong số
tất cả các cây. Tôi cần phải dùng nó để
xây cất cung điện của tôi”.
Vị
thần cố thuyết phục, nhưng vua thì rất ngoan
cố và nhất định sẽ chặt thân cây ấy.
Cuối cùng, vị thần cây nói với vua rằng: “Thôi
được, ngài cứ việc chặt nó. Thế nhưng
ngài hãy chặt như sau: Xin ngài đừng chặt sát
gốc như người ta vẫn thường làm. Ngài hãy
sai người leo lên ngọn của cây và cắt từng
khúc một. Cắt cho đến khi nào hết thân cây thì
thôi”.
Vua
rất lấy làm ngạc nhiên và nói: “Nếu tôi sai người
làm như lời ông nói và cắt thân cây nhiều lần
như vậy, nó sẽ làm cho ông đau đớn
nhiều hơn là cắt chỉ một lần ở dưới
gốc cây”.
Vị
thần đáp: “Vâng, bệ hạ nói rất đúng.
Song nếu ngài làm theo lời đề nghị của tôi
thì sẽ tốt hơn cho các sinh vật khác trong rừng.
Ngài biết đấy, cây của tôi thì rất cao
lớn. Nếu nó đổ xuống sẽ chiếm
một khoảng rộng, những cây nhỏ hơn sẽ
bị đè bẹp và sẽ giết chết những súc
vật nhỏ. Những con chim và thú sẽ mất chỗ
ở của chúng và nhiều cây nhỏ sẽ bị tàn
phá. Nhưng nếu ngài cắt từng đoạn một,
nó sẽ không làm tổn hại nhiều loài vật khác”.
Ngay
lúc ấy, vua giật mình tỉnh giấc. Vua nghĩ:
“Vị thần này sẵn sàng chịu đau đớn
cắt làm nhiều khúc để cho những súc vật bé
nhỏ trong rừng không bị khổ đau. Ôi, thật là
dũng cảm và tử tế làm sao! Và thật là ích
kỷ làm sao, khi ta lại muốn hạ thân cây ấy
để thỏa mãn dục vọng và sự kiêu hãnh
của ta! Thay vì cắt hạ nó, bây giờ ta sẽ tôn
vinh nó. Giấc mơ này đã dạy ta phải biết thương
yêu và tử tế đối với mọi người”.
Ngày
hôm sau, vua đi vào trong rừng và trang hoàng cho cây ấy.
Từ đó về sau, vua trở thành một vị vua nhân
từ được nhân dân hết sức thương yêu.