Cuối
cùng Tất Ðạt Ða đã đến khu rừng nơi mà
các đạo sĩ thông thái đang sống. Ðầu tiên
Ngài học với Arada và Udraka. Chỉ trong một thời
gian ngắn, Ngài quán triệt những gì mà họ đã
dạy, nhưng Ngài vẫn không hài lòng, Ngài tự
nhủ: “Những vị thầy của ta là bậc cao quý,
song những lời mà họ dạy ta không đem lại
sự chấm dứt tất cả khổ đau. Ta
phải tự mình tiếp tục tìm kiếm”.
Ngài
tiếp tục cuộc hành trình của mình
và đi đến con sông Nairangang, gần đất thánh
Gaya. Ngài vượt qua con sông và vào khu rừng của
bờ bên kia. Tại đây, Ngài gặp một nhóm năm
người. Ðời sống của họ hết sức
đơn giản. Họ ăn rất ít, sống ở ngoài
trời và ngồi im lặng nhiều giờ mỗi ngày.
Tất
Ðạt Ða hỏi họ: “Tại sao các vị lại hành
hạ xác thân như thế?”
Họ
trả lời: “Ða phần người ta sống trên
cuộc đời này đều dung dưỡng xác thân,
song vẫn phải chịu nhiều khổ đau, chúng tôi
nghĩ rằng, nếu mình có thể chịu đựng
được sự đau khổ của thân xác, thì
sẽ tìm ra được phương pháp làm chủ
tất cả khổ đau”.
Tất
Ðạt Ða tự nghĩ: “Ðã nhiều năm qua ta
sống trong cung điện hưởng mọi thứ sung
sướng. Ta được đối xử rất
tử tế, nhưng trong tâm vẫn không được
an lạc. Có lẽ những người này nói đúng. Ta
sẽ nhập môn với họ để thực hành
khổ hạnh xem có thể đưa đến sự
chấm dứt khổ đau không”.
Từ
đó, Ngài bắt đầu thực hành khổ hạnh
như những vị này. Ngài ngồi từ giờ này
đến giờ khác cùng một chỗ, cho dù hai chân và
lưng đau đớn vô cùng, Ngài cũng không động
đậy. Ngài chịu đựng cái nắng nóng cháy
của mùa Hè; rồi đến những cơn gió
lạnh buốt của mùa Ðông. Ngài chỉ ăn một
ít thức ăn đủ để cầm hơi tu
tập. Ngài tự nghĩ: “Ta phải tiếp tục
khổ hạnh và quyết tâm khám phá con đường
thoát khỏi tất cả khổ đau”.
Năm
đạo sĩ rất kinh ngạc về cách tu của
Tất Ðạt Ða. Họ nói với nhau: “Chúng ta chưa
thấy một người nào có sự quyết tâm như
ông này. Ông ta kiềm chế thân mình không một chút lơ
là. Nếu một người nào đó thành công trong
sự thực hành phương pháp khổ hạnh này thì
người đó chính là Tất Ðạt Ða. Chúng ta hãy
ở gần bên ông ta để khi ông ta khám phá ra chân lý
chúng ta sẽ được học hỏi với ông”.
Tất
Ðạt Ða hành xác ngày càng khắc nghiệt hơn. Từ
lúc bắt đầu khổ hạnh, Ngài chỉ ngủ vài
giờ mỗi đêm, rồi cuối cùng Ngài thức
suốt không ngủ. Ngài cũng không ăn một bữa
ăn nào mà chỉ dùng một vài thứ hạt hoặc
trái cây do gió bay vào vạt áo của Ngài.
Thân
hình Ngài ngày một gầy ốm tiều tụy. Thân
thể mất đi sự tươi nhuận và bao
phủ đầy bụi bẩn. Lúc này Ngài trông giống
như một bộ xương người còn sống. Nhưng
Ngài vẫn kiên trì không từ bỏ thực hành khổ
hạnh.
Sáu
năm trời trôi qua. Tất Ðạt Ða rời khỏi
cung điện và từ bỏ những lạc thú lúc 29
tuổi. Bây giờ Ngài đã 35 tuổi, trải qua 6 năm
khổ hạnh, ăn, mặc, ngủ đều thiếu kém.
Một hôm Ngài nghĩ: “Bây giờ ta đã đến
gần mục đích hơn sáu năm về trước
chưa? Hay là ta vẫn vô minh như trước? Khi còn là
thái tử ta đã sống trong sự xa hoa và tận hưởng
mọi lạc thú của cuộc đời. Ta đã lãng
phí nhiều năm trong ngục tù dục lạc.
Khi
ta từ bỏ hoàng cung bắt đầu tầm đạo,
ta đã sống trong rừng, hang động và không có
một thứ gì khác ngoài những bữa ăn đơn
sơ và khổ hạnh thân thể. Thế nhưng cho
đến nay ta vẫn chưa tìm ra con đường
chấm dứt khổ đau. Bây giờ ta mới hiểu
ra rằng, thật sai lầm khi hành hạ thân xác như
thế này. Nó cũng giống như sự sai lầm lãng
phí nhiều năm trong dục lạc nơi cung điện
trước đây. Muốn tìm ra chân lý ta phải đi
theo con đường trung đạo, không nên hưởng
thụ quá và cũng không nên khổ hạnh ép xác quá”.
Ngài
nhớ lại nhiều năm về trước. Sau khi nhìn
thấy người chết, Ngài đã thiền định
ở dưới cây Gioi. Ngài nghĩ: “Sau lúc thiền
định ấy, tâm trí ta rất thanh tịnh. Ta có
thể nhận định sự vật một cách rõ ràng.
Bây giờ ta cố gắng tập trung ý chí như vậy
một lần nữa xem sao”.
Nhưng
khi Ngài nhìn lại thân thể của mình, Ngài nghĩ:
“Ta ngồi đây đã lâu mà không ăn vì thế thân
thể đã mệt nhọc, dơ bẩn và ốm
yếu. Ta ốm quá đến nỗi nhìn thấy cả xương
xuyên qua làn da. Làm thế nào ta có thể thiền định
khi thân thể quá đói và dơ bẩn?”.
Ngài
cố gượng dậy và đi đến bên bờ sông
để tắm. Tuy thế Ngài quá yếu đến
nỗi té xuống sông và có nguy cơ bị chết đuối.
Ngài cố gắng hết sức mình bám lấy bờ
đất lần mò lên bờ. Lên được tới
bờ, Ngài ngồi nghỉ và thở một lát.