Dòng
Hương Giang sau khi thoát qua khỏi Đồi Vọng Cảnh và núi Ngọc Trản, bỗng
trở nên chậm rãi, dòng sông mở rộng ra ôm lấy những bến bãi bồi đầy phù
sa màu mỡ của vùng Nguyệt Biều, Hương Hồ, Lương Quán nổi tiếng với
những bãi ngô non,
|
|
|
những vườn cây trái trĩu quả (đặc biệt vùng đất này
là nơi duy nhất trồng được Thanh trà xứ Huế). Vượt qua Hương Hồ, Xước
Dũ, dòng sông chia nước cho con sông Bạch Yến, con sông chảy qua trước
chùa Huyền Không mà một lần tôi đã nhắc đến, rồi chảy thẳng về Đồi Hà
Khê. Đến đây lòng sông mở rộng ra và dòng sông trở nên phẳng lặng khác
thường.
Nếu
đang xuôi thuyền theo dòng sông, ra khỏi đoạn ngoặt này, bạn sẽ nhìn
thấy ngôi chùa nổi tiếng nhất trong số hàng trăm ngôi chùa cổ ở Cố đô
Huế, đó là Chùa Thiên Mụ
(còn gọi là Chùa Linh Mụ) cùng ngọn tháp Phước Duyên sừng sững phía bên
kia sông. Đây là ngôi chùa cổ nhất, kiến trúc đồ sộ nhất và cũng là
ngôi chùa đẹp nhất của xứ Huế. Có
lẽ tôi không cần giới thiệu nhiều về ngôi chùa này vì nó đã quá nổi
tiếng, gần như là một biểu tượng của Huế, cũng giống như chùa một Cột ở
Hà Nội và chợ Bến Thành của Sài Gòn vậy. Tôi chỉ mời bạn cùng xuống
thuyền vào thăm ngôi chùa này mà thôi. Chùa được xây theo hình chữ
nhất, theo đúng với hướng của kinh thành Phú Xuân, từ bến thuyền với bậc
cấp, dẫn lên các bốn trụ biểu, rồi nhiều bậc cấp nữa dẫn lên nền cũ của
đình Hương Nguyện, tháp Phước Duyên, điện Đại Hùng, điện Địa Tạng, điện
Quan Âm.  Từ bến thuyền theo những bậc cấp để lên chùa  Phía
trước Nghi Môn gồm các công trình kiến trúc, có 24 bậc tam cấp lên
xuống Tam Quan và 4 trụ biểu xây sát đường, từ đó có 15 bậc tam cấp dẫn
đến Đình Hương Nguyện. Sừng
sững phía trước là Tháp Phước Duyên do Vua Thiệu trị xây năm 1844 bằng
gạch, cao 21m gồm 7 tầng. Tháp thờ đức Phật tổ Như Lai và đức Thế Tôn.
Các tầng đều có tượng Phật, tương truyền ngày xưa được đúc bằng vàng, về
sau thay bằng đồngTháp Phước Duyên là ngôi tháp bát giác cổ và cao nhất
Việt Nam (Trung tâm Sách Kỷ lục Việt Nam xác lập kỷ lục năm 2006).
 Các trụ biểu đứng từ nền đình Hương Nguyện nhìn từ phía trong ra. Phía
trước Tháp Phước Duyên vua Thiệu Trị cho xây đình Hương Nguyện năm
1844 (để nhà vua dâng hương, cầu nguyện). Trận bão năm Thìn (1904) làm
hư hỏng nhiều công trình trong đó có đình Hương Nguyện, nay chỉ còn là
lại nền đình. Đại
Hồng Chung do chúa Nguyễn Phú Chu cho đúc năm 1710 cao 2,50m, nặng
trên 2000kg và viết bài ký để khắc vào chuông. Chuông này được coi như
là một pháp khí của chùa. Tấm bia thời Lê Trung Hưng là tấm bia lớn nhất Việt Nam (Trung tâm Sách Kỷ lục Việt Nam xác lập kỷ lục năm 2008). Tấm
bia được làm bằng đá khá lớn vào năm 1715, cao 2,6m, rộng 1.25m và đặt
trên lưng rùa bằng đá cẩm thạch. Nội dung trên bia nói về việc xây dựng
các công trình kiến trúc ở đây, việc cho người sang Trung Quốc mua hơn
1000 bộ kinh Phật đưa về đặt tại lầu Tàng Kinh, ca tụng triết lý của đạo
Phật, ghi rõ sự tích Hòa thượng Thạch Liêm - người có công lớn trong
việc giúp chúa Nguyễn chấn hưng Phật giáo ở Đàng Trong.  Lầu bia hình lục giác   Tượng Kim Cương Hộ Pháp hai bên cổng Tam quan  Cổng Tam quan vào chùa Điện
Đại Hùng là nơi thờ Phật, trung tâm của Chùa Thiên Mụ. Điện gồm 5 gian,
2 chái, được bài trí rất tôn nghiêm với nét kiến trúc đồ sộ, nguy nga.
Ngoài những pho tượng Phật bằng đồng, bức hoành phi bằng gỗ sơn son
thiếp vàng do tự tay Chúa Nguyễn Phúc Chu ngự đề vào năm 1714 còn có 1
chiếc khánh đồng lớn chạm hình nhật nguyệt tinh tú. Chiếc khánh đồng này
do vị quan người Quảng Trị là Trần Đình Ân thuê đúc năm 1677 để cung
tiến chùa. Trong
khuôn viên của chùa là cả một vườn hoa cỏ được chăm sóc vun trồng hàng
ngày. ở đó, hòn non bộ của vị tổ nghề hát tuồng Việt Nam là Đào Tấn . Cạnh
đó là chiếc xe ô tô - di vật của cố Hòa thượng Thích Quảng Đức để lại
trước khi tự thiêu để phản đối chính Sách đàn áp Phật giáo của chế độ
Ngô Đình Diệm năm 1963. Sau cùng chùa là vườn thông tĩnh mịch thoáng đãng. Cuối
khu vườn là khu mộ tháp của cố Hòa thượng Thích Đôn Hậu, thế thứ 42
dòng Lâm Tế, đời thứ 8 dòng Thiền Liễu Quán, vị trụ trì nổi tiếng của
Chùa Thiên Mụ, người có công trùng tu để giữ cho ngôi chùa lịch sử được
trang nghiêm như ngày nay. |