BA VÀ VU LAN

            Gặp nhau hằng ngày, nói chuyện với nhau thường xuyên, chúng ta thường coi thường nhau, thiếu cẩn trọng , thiếu sự chú ý trong khi đối thoại, và do đó nghe mà dường như không hiểu người đối diện muốn nói gì. Từ suy nghĩ đó chú thấy rằng cơ hội  được nói chuyện và lắng nghe mẹ con H không có nhiều lắm cho nên khi nghe H và K T nói, chú nghe với tất cả tâm hồn và phát hiện ra rằng ma lực của ngôn ngữ thật kỳ diệu, nếu chúng ta nói chuyện với nhau bằng con tim. Lúc chia tay ở phi trường H có nói với chú : “Chào chú cháu đi, chú ở lại nhớ giữ gìn sức khoẻ”. Chừng đó câu chữ thôi, mà cảm động đến nỗi chú không nói lại được gì để tiễn đưa H. Không biết H có hiểu cho chú không?
 
            Máu huyết ách tắt, hay vô thức lo lắng vu vơ thế nào đó mà hồi hôm chú nằm mơ  thấy K về mà chú không đến đón được. Còn nơi chú ở không phải là Biển Hồ  Pleiku, cũng không phải Sài Gòn . Mà ở trên một đồi cao xa lạ nào đó, tĩnh lặng và nhiều tiếng chim. K có đến tìm thăm chú nhưng chú lại đi vắng , người thân chú nói lại với K rằng : “Chú đi đâu đó mười lăm phút rồi sẽ về liền”. K ngồi chơi đợi chú, nhưng rồi K không đủ kiên nhẫn đợi đã ra về. Giấc mơ thì chỉ chừng đó thôi nhưng cũng làm cho lòng chú bâng khuâng, buồn . Buồn vì chú không đến đón K được , và K thì bị cuộc sống hối hả của Tây Phương níu kéo, không đủ kiên nhẫn đợi chờ thăm chú. Mà thôi đó chỉ là mộng mị chớ chú cháu mình không đến nỗi nào như vậy đâu phải vậy không K ?
 
            Chú cùng với gia đình có xem lại cuộn băng video đón và đưa  tiễn H và K T nhìn từng gương mặt của người thân hiện lên qua màn ảnh chú thấy có nụ cười và nước  mắt . Quá khứ và tương lai của từng người mờ mờ rồi rõ nét trong tâm chú . Nhất là bác .
 
            Hôm chở KT đi một vòng Sài Gòn để mua đồ chơi bằng sành sứ. Nhìn mấy thầy trò Đường Tăng, tháp chùa, gia đình thỏ mèo … K Tcó nói với chú : “Không biết vì sao mà cháu thích người cá quá !”. Bây giờ đây bắt chước lối nói của K T, chú cũng muốn nói rằng : “Không biết vì sao mà chú rất thương bác”. Có lẽ một phần bác là ba của H. K. G. T. D. phần nữa là chú rất hiểu bác : Một con người có sao đào hoa chiếu mạng, tuổi trẻ yêu thương nhiều nên gia đình không hợp nhất. Con cái thì thương mẹ nhiều hơn ba, thành thử trong nụ cười của bác vẫn thấy được chất cô đơn và muộn phiền. Chú vừa biết được bác năm nay 68 tuổi, hai năm nữa là 70 , sẽ xếp vào hạng người xưa nay hiếm. Tuổi tác đó thần kinh tim mạch không còn vững vàng tốt nữa, một con người khi về già tính tình thường thay đổi giống như con nít. Thỉnh thoảng chú cũng thấy ở nơi bác điều đó- sự lẩm cẩm của người già-
 
            Nhiều lần nhìn bác, thấy gương mặt vuông chữ điền lông mày rậm sắc, mắt hơi xếch, chú có suy nghĩ : “Bác chắc dữ lắm” . Nhưng rồi nhìn lại sự  thành đạt của những người con gái. Tục ngữ Việt Nam có câu : “Con gái nhờ đức cha, con trai nhờ đức mẹ” thì chú suy nghĩ ngược lại . Nếu bác dữ và làm nhiều việc không lành  thì làm sao có được những người con gái như vậy . Những người em người cháu ở phương  xa của tôi ơi, có lần nào nghĩ đến điều ấy không ?
 
            Sáng nay ngồi uống nước trà với bác với cô, chú có nói chuyện với hai người, tháng mười hai này K và T về thăm, cô bác hãy tạo điều kiện để cho hai nhỏ được đi đây đi đó, nhất là Huế thế nào cũng phải tìm về thăm vì còn bà ngoại ngoài đó . Thăm bà một lần trước khi bà nhắm mắt , để sau này khỏi ân hận thở than . Thăm nhà thờ họ thắp cho các vị tiên hiền một nén nhang , và cũng để cho các vị sung sướng mỉm cười , tự hào rằng : “Dòng họ Đặng đã có những đứa con đứa cháu làm vẻ vang cho tộc họ như vậy” . Thăm chùa Linh Mụ cổ kính trầm mặc bên dòng Hương giang, đền đài lăng tẩm của dòng họ Nguyễn một thời vang bóng. Về cồn hến ăn một chén chè bắp thơm phức ngọt lừ . lại chợ Đông Ba ăn một tô bún bò Huế đặc biệt cay xè chảy nước mắt . Nhìn sông An Cựu nắng đục mưa trong …
 
            Những người em những người cháu gốc Huế của tôi ơi ! Huế chi mà không biết cầu Tràng Tiền , sông Hương ra răng , núi Ngự Bình ở chỗ mô lẽ nào trong trái tim của các em các cháu không còn chỗ dành cho Huế , mà nếu nhớ sao không chịu tìm về thăm.
 
            Huế vẫn còn thơ mộng như ngày nào , có về Huế vào dịp phượng nở đi trên con đường Lê Lợi ven sông Hương , nhìn những cô nữ sinh nón lá che nghiêng với chiếc áo dài trắng từ trường Đồng Khánh  ùa ra, trên con đường ngập đầy hoa phượng đỏ ta mới thấy hết cái đẹp của Huế của quê hương.
 
            Cuộc đời dẫu biến thiên thăng trầm mấy đi nữa, nhưng cái đẹp thì muôn đời vẫn hiện hữu, cho nên chú rất mong các em các cháu nơi phương trời lữ thứ đừng bao giờ lãng quên cội nguồn và cái đẹp quê hương. Vì mỗi người chỉ có một quê hương mà thôi.
 
            Chú rất ít làm thơ , nhưng thấy bác có tâm sự có nỗi niềm, vì núm ruột mình vẫn không hiểu mình , vẫn hờn oán trách cha. Chú kết thúc bức thư này bằng một bài thơ lục bát :
 

 Nghĩ về cốt nhục tình thâm  
 Thì thôi chuyện cũ để tâm làm gì
 Tuổi ba giờ sớm ra đi
  Thương ba không hết, nói chi nặng lời
  Từ em … Ba chẳng nói cười
 Âm thầm lặng lẽ, thở dài đêm đêm
 Công cha núi Thái - chưa đền
 Mong em ngưỡng vọng ân trên nguyện cầu
 Để rồi trong những đêm thâu
 Nghĩ về em ba vợi sầu - sống thêm.
 

 Thích Giác Tâm