Lời
BT: Đối với cuộc sống này, lắm lúc dòng sông tâm thức mỗi lúc mỗi khác
hẳn, chẳng như giây phút ban đầu ta tưởng. Nó giống như phép thuật ảo
ảnh, sáng khác, trưa khác và chiều
tối lại khác. Đứng khác, ngồi khác, tựa lưng vào gường lại khác. Có một
lần trong một buổi chiều Sư cô Thoại Nghiêm nói chuyện về cách làm mới
thân tâm, phương pháp làm mới tình yêu và nuôi dưỡng sự sống. Sư cô Ví
dụ như vầy, ở trong vườn trà Tu viện hằng ngày Cô luôn thấy những người
hái trà, cứ mỗi vài tháng họ cho xới đất một lần, họ làm như các người
làm nông, cày ruộng vậy. Nhưng với công việc làm đất cho trà lại khó
khăn nhiều, vì người ta phải cho lưỡi cày vào ngay giữa hai luống ,để
con bò đẩy đi, dần dần đất được ủi mềm ra và có những gốc rễ cằn cỗi,
các rễ tầm gởi khác được cắt bỏ bớt, còn lại thân cây trà và gộc rễ
chính mà thôi. Để khỏi hao tốn chất dinh dưỡng nuôi lá trà.
Như những hạt sương vàng
Long lanh trên thềm cỏ
Chợt mây nắng trôi lăn
Hư không một chén trà.
Trong
lần lên Đà Lạt , tôi đã chỉ cho mấy người bạn thấy được sự sống mỗi
giây phút đẹp nhất. Dòng sông vẫn thế, bản chất của nước là mây, là gió,
là sự quyện hòa giữa hơi thở và nụ cười. vào buổi sáng mỗi ngày ta đều
có cơ hội mở cửa
đi vào, đi ra nhưng ít khi chúng ta chú ý đến sự chuyển biến của dòng
tâm thức đi qua trong một đêm. Nó vẫn thức trắng để công phu, nó vẫn
hiện hữu để lớn lên, có đôi khi nó vẫn lao động một cách chăm chỉ .Sau
đây là một giấc mơ cũng là bản ngã trong tập Giọt Phù Du, chuyện kể lại
Đức Phật Hiện lên trong tâm tưởng của ông thế này:
Đêm khuya, trong một ngôi Chùa, một Người một Phật, Phật ngồi Người đứng…
Phật: Bây giờ con nhìn 3 ngọn nến trong lư hương trước mặt, xem ngọn
nào sáng nhất?
Người: Quả thật con không biết, hình như đều sáng giống nhau.
Phật:
Ba ngọn nến ví như 3 người đàn bà. 1 ngọn trong đó là người đàn bà hiện
giờ con đang yêu. Đông đảo chúng sinh, đàn bà đâu chỉ là mười triệu
trăm
triệu...Ngay đến 1 trong 3 ngọn nến, ngọn nào sáng nhất con cũng không
biết, cũng không tìm được người con hiện đang yêu, thì làm sao con xác
định được người đàn bà hiện nay là người đàn bà cuối cùng và duy nhất
trong cuộc đời con?
Người : Con...con...con...
Phật : Bây giờ con cầm 1 cây nến
đặt trước mắt để tâm nhìn xem ngọn nào sáng nhất?
Người : Đương nhiên ngọn trước mặt sáng nhất.
Phật: Bây giờ con đặt nó vô chỗ cũ, lại xem xem ngọn nào sáng nhất
Người : Quả thật con vẫn không nhìn ra ngọn nào sáng nhất.
Phật:
Thật ra cây nến con vừa cầm giống như người đàn bà cuối cùng con đang
yêu hiện nay, tình yêu nảy sinh từ trái tim, khi con cảm thấy yêu nó, để
tâm ngắm nghía, con sẽ thấy nó sáng nhất. Khi con
để nó vô chỗ cũ, con lại không tìm được 1 chút cảm giác sáng nhất. Thứ
gọi là tình yêu cuối cùng và duy nhất của con chỉ là hoa trong gương
trăng dưới nước, suy cho cùng chỉ là con số không, một cuộc tình trống
rỗng.*1
Một giấc mơ sinh tử bao
lần nay được khép lại , một tình yêu níu kéo trong vòng tục lụy. có phải
người ấy được gặp Bụt không? Hay vọng tưởng làm ta đến với cảnh giới
của bờ bên kia. May ra gặp Phật để Phật đưa trở về với thế giới tự
nhiên, tìm ánh sáng trong độc ảnh cảnh( làm sao giết được người trong
mộng) thì dễ nhưng tìm ánh sáng vô ký ( vô thưởng vô phạt) lại chuyện
của ngày mai
‘giống như một dòng sông. Dòng sông thì vừa chuyển lại vừa hằng. Nhìn
thì thấy như vẫn còn nguyên nhưng nó luôn luôn chuyển biến, không ai có
thể tắm hai lần trên một dòng sông, không giống nhau trong ba ngọn nến
liên tục cháy kia”
“…Như
vậy, “từ bi” theo Phật dạy là khả năng đem
lại hạnh phúc cho nhau. Yêu thương ai là phải làm cho người ta bớt khổ.
Nếu không, chỉ là đam mê, say đắm nhất thời, không phải là tình yêu
thương đích thực. “Từ bi” trong tình yêu không phải tự dưng mà có. Phải
học, phải “tu tập”. Cần nhiều thời gian, để quan sát, để lắng nghe, để
thấu hiểu những nỗi khổ niềm đau của người yêu, để giúp người ta vượt
qua, tháo gỡ, bớt khổ đau, thêm hạnh phúc…
Bạn
muốn
thương yêu theo phương pháp Phật dạy chăng? Hãy hiểu, thương và tương
kính người yêu của mình, cũng chính là đem hạnh phúc đến cho người và
cho mình vậy!”*2
Chúng tôi đã đi
tu rồi, thì quan niệm của chúng tôi là xả ly, tập buông bỏ hạt giống
phóng tâm và ngồi xuống để nói chuyện một cách thẳng thắng ‘ Chúng tôi
chỉ biết leo núi, ngắm mây xà đỉnh núi, uống trà để xây thành quách, tạo
một không gian bên trong thật rộng lớn’ ngoài ra chẳng có gì mà bám
víu, chẳng màng đến một sự theo đuổi nhỏ nhoi cho đời thêm khổ lụy. Tôi
còn nhớ có một lần các huynh đệ Bát Nhã cùng dạo chơi trên núi Lăng Bi
–Ăng. Đoạn
đường dốc và cao cách xa mặt đất hàng trăm mét. Lối đi thì nhỏ, hai bên
đường có nhiều cây cổ thụ to lớn, thấy chúng rất tự do, biết quý trọng
nhau và luôn tìm cho mình một lối sống để tồn tại. Mặc dù trong rừng có
nhiều thân cây to khỏe, qua bao thăng trầm sương gió của vận hội đổi
thay. Đám rừng, loài nào cũng muốn chen lấn nhau để vươn ra khỏi tầm
ngắm của muôn thú nhưng nó có cách nương tựa, che chở cho nhau. Cứ như
thế từng bước chân của các sư anh, như Thầy Thiện Ngọc, Trung Hải, Đồng
Hạnh, Thánh Pháp, Khiêm Cung hay Pháp Bảo, Hữu Tấn… đều choàng cứng vào
mỗi tản đá rong rêu lâu năm. Trong rừng xanh gió rất mát, đất mềm, đúng
là hương rừng thanh khiết, toát ra từ các loài hoa lan, vị thuốc từ các
vỏ cây lưu niên cứ thoang
thoảng như hương giải thoát của những vị thiền sư trong thạch động.
“ Từng bước gió mát dậy,
Từng bước nở hoa sen.”
Vào
rừng, tôi như được bơi lội thảnh thơi dưới dòng sông, tha hồ vung vãi
các hành động( tập khí ) như muốn lạc bước trung dung trên những chiếc
lá vàng chưa một lần có dấu chân. Có vài nơi yên bình như thế này thì
làm sao chúng ta không tự do cơ chứ ? hãy là mình đi chứ, mau trở về với
chính ta đừng có dại mà làm tôi tớ, hay quá thất vọng về tương lai xa
gần làm gì? ở đây có Thầy ta hóa thân, ở đây mọi phía đều có vách núi
bao quanh. Giống như con người của mình đang bị thâu tóm bởi năng lượng
vô tướng, dừng hẳn mọi tư duy vớ vẩn của
kiếp thịt da. Ta đứng vững nhìn mặt trời trong cỏ lá, dòng sông trên
đám mây và nến hồng nơi viên đá cội. Có như thế bước nhu hòa hay cuộc
rong chơi ‘ Đến đi tự tại’ không cần ai hay biết mà ta vẫn làm chủ được
giấc ngủ mênh mông biết chừng nào. Rừng chỉ có một cánh cửa vào, con
người cũng thế chỉ có một con đường tử sinh muôn kiếp. Nếu biết chọn lựa
hướng đi cho khéo, có khả năng tìm cách vượt ra Các ái thì tức nhiên
cửa rừng có thể bật ra từ mọi phía, đời người cũng dần thoát khỏi từ
những chiếc bóng nhập vào Tánh không như thân tre chẻ đôi vậy: *2
“…Muốn
liễu ngộ được Tánh không, điều
thực quan trọng là phải biết rằng vạn pháp hay mọi hiện tượng, kể cả
cái tôi, đều do tư tưởng phân biệt bày đặt, gán tên. Những khái niệm
được giải thích ở đây, cùng với cái cách thông thường ta nhìn sự vật,
quả thực không tương ứng với nhau. Thông thường ta thấy mọi hiện tượng
đều hiện hữu trong bản chất của chính nó, tạo nên ảo tưởng về một tự
tính biệt lập. Đây là một tướng giả dối do chính ngã chấp của ta tạo
nên. Kỳ thực mọi sự vật đều do tâm tạo, như ngọn núi trong giấc chiêm
bao. Ngọn núi chỉ hiện hữu trong tâm ta, chứ không thực sự có do bản
chất của chính nó….”*3
Trải qua
thời
gian ba bốn tiếng dã bộ trong rừng sâu, mọi người vừa đi vừa thưởng
thức cảnh vật vời vợi hai bên. Các cây đại thọ là nơi dừng chân vái chào
tổ tiên, thấm chí quý Thầy còn tụng kinh, tiếng kinh hùng tráng vang
vọng óm óm ma ni…Án ma Ni… làm cho núi rừng Lăng Bi- Ăng thầm lặng trở
nên bình lặng vui sống, bớt nỗi sợ hãi qua bao kiếp sống đốn, chặt cùng
lời hứa hẹn ‘dòng sông rừng’ của những bàn tay vô tình trong một đêm.
Rừng sẽ trở về với tánh cảnh thanh tịnh, không còn ai xâm phạm và Bát
Nhã dần lớn lên trong tám thức vốn cô liêu mà sinh diệt ở đây luôn
thường hằng sáng mãi như tâm ban đầu.
Lên
tới đỉnh cao nhất của Phố núi, mây ngàn đúng vào giờ trưa, không gian
thật rộng mở bao la, khép lại một dòng vô thức mệt nhừ. Bầu trời thênh
thang, chập chùng duyên khởi, cho tôi nhận ra rằng mình luôn nhỏ bé
trước muôn loài hiện sinh trong một thế giới. Đối với tình yêu cũng thế
chúng ta cần có thời gian để hiểu nhau và
nhìn nhau với tinh thần chiêm nghiệm, nhìn sự việc như những cơn bão đi
qua vậy. Chúng ta cần xếp gọn các đồ đạc như cũ rồi mới sửa soạn nhà
cửa cho tươm tấc và cuộc sống có đôi khi chúng ta cần tùy duyên để tạo
ra một đời sống an bình đến từ bên trong và có thời gian kiểm chứng mọi
hoạt động của tâm. Chúng ta vẫn thấy dòng sông có bao giờ chết đâu, hơn
hết chúng chỉ có lớp gỗ mục thả nhẹ trôi sông. Tâm mình cũng cần tìm
cách an trú nơi đối tượng A lại gia để ý thức thanh lọc bớt những cạn
bẩn “ ghi nhận để đó và có khi dòng tàng thức biểu hiện mọi lúc, khi
chúng cần thông qua:
“ Trong rác có sẵn
hoa
Trong hoa có sẵn rác
Hoa và rác không hai
Mê và giác tương tức” *4
Thí
dụ, với tâm ta giống như một cơn bão đổ đến thình lình và chúng dễ dàng
quét sạch mọi thứ. Có câu “ tôi không ngủ mơ đâu, ngày hôm qua đẹp lắm
thật mà, em không về chơi trò bắt….tìm nơi quá khứ”. Bởi vậy đối với mỗi
người đều có dòng sông riêng, dòng sông ấy cho phép chúng ta tìm hiểu,
để một ngày kia bắt gặp ánh nắng mùa xuân phủ nhẹ. Như núi Lăng Bi- Ăng
chìm ẩn trong vô vàn lời gọi của thiên thu như khúc gỗ từ từ theo thời
gian trôi ra biển cả mênh mông. Chúng ta là dòng
sông, một dòng sông tự tại và một phần thân thể của Tăng thân.
Kinh Tâm- Thích Pháp Bảo