Khách mời trên dưới 200 vị, đặc
biệt – TT Tiến Sĩ Thích Nhật Từ và BS Nguyễn Kim Hưng ( Giám đốc trung tâm dinh dưỡng TP HCM ) là hai
vị khách trực tiếp trả lời cuộc phỏng vấn trong buổi tọa đàm. Vào đề, Bs Nguyễn Kim Hưng
được MC đặt câu hỏi đầu tiên. MC thay mặt BTC luân phiên đặt câu hỏi cho hai vị, xoay quanh vấn đề lợi ích của việc thực dưỡng chay. Với kiến
thức uyên bác và chuyên môn của hai cử tọa, đã đem lại sự hưng phấn cho buổi
tọa đàm. Mặc dù việc ăn chay hiệu quả
thiết thực cho sức khỏe, môi trường và kinh tế
từ lâu đã được xác định. Ngày nay vẫn còn không ít người có quan điểm ăn
chay sẽ thiếu sức khỏe, BS Nguyễn Kim Hưng dẫn chứng một nhà văn đạt hai giải Nobel, là người ăn chay trường
và sống trên 80 tuổi. Những trẻ em ăn chay từ bé luôn có chỉ số thông minh hơn.
Bác sĩ Kim Hưng cũng lập lại câu nói của các Thánh nhân: Tất cả chúng ta đều
cao quý, nhưng do quan niệm thiếu chính đáng mà tự chúng ta trở thành thiếu cao
quý.
Mạnh Tử nói : “Nhân chi sơ – tính
bổn thiện” Đưc Phật dạy: “ Nhất thiết chúng sanh giai hữu Phật tính”…Các Thánh
nhân đều xác định tánh cao quý trong con người nói riêng và mọi loài chúng sanh
nói chung. Thế nhưng, một khi đánh mất sự cao quý đó, do chính hành động, lời
nói ý nghĩ của chúng ta tạo nên. Những điều kiện đánh mất sự cao quý đó, cũng
chỉ là hiện tượng nhất thời trong cuộc sống của một tập quán xã hội nhất định.
Một góc độ nào đó, tùy thuộc quan niệm đạo đức xã hội đánh giá sự cao quý hay
không cao quý của một thành phần trong xã hội đó. Riêng lãnh vực thực dưỡng, cổ
nhân đã bảo: “ăn để mà sống chứ không phải sống để mà ăn” điều nầy nói lên tính
chất đạo đức và nhân cách cao quý của việc ăn uống. Sống để mà ăn mang tính
tham lam thô bạo của động vật hạ đẳng. Con người có ý thức và có lý tưởng cao
quý hơn, vì thế việc ăn uống chỉ là phương tiện nuôi sống chứ không phải mục
đích tối thượng để sống. Tuy là phương tiện để sống, nhưng sống như thế nào qua
những phương tiện đó nó không tác hại đến môi trường sống chung quanh, nó không
để lại những di chứng cho sức khỏe, không đánh mất lòng nhân ái của một con
người, và không tổn hại đến phần tâm linh của một sinh vật thượng đăng. Đó là
một vấn đề mà khoa học ngày nay đang quan tâm, báo động về sự hủy hoại môi trường, hiệu ứng nhà kính và bệnh tật lan tràn.
Ăn chay không phải là vấn đề mới
đối với cộng đồng Phật giáo Việt Nam và một số quốc gia châu Á, cũng
không là cũ đối với nguy cấp ngày nay trên hành tinh xanh của nhân loại. Chư Tổ
đã sớm ý thức về sức khỏe và lòng từ trong việc ăn uống, vì vậy trên 90% Phật
giáo Việt Nam đã trường chay. Trên hàng trăm nhà trí thức, khoa học gia, chính
trị gia trên thế giới đã ăn chay. Xã hội âu Mỹ cũng đang trên cao trào xử dụng
thực vật thay thế động vật. Một người thánh thiện thì mọi hành động đều thánh
thiện. Một người cao quý không thể nuôi dưỡng và tăng trưởng sự cao quý bằng
xác chết của động vật; ăn tạp mọi sinh vật, nuôi dưỡng thân mạng bằng những
sinh vật thấp kém thì mình không thể trở
thành cao thượng. chén cơm trắng không thẻ chan bằng máu của cúng sanh, sự tanh
hôi và lòng nhẫn tâm đã không cho phép những tâm hồn cao quý nuôi thân như thế.
Chúng ta đã bị vị giác và lòng tham đanh
lừa để hậu quả đưa đến là bệnh tật bản thân và khổ đau cho mọi loài chung
quanh. Cuộc sống cần có hạnh phúc, mục đích của con người là mưu cầu hạnh phúc
nhưng chúng ta xây đắp hạnh phúc bằng những yếu tố không hạnh phúc, vì sự cao
quý của con người đã bồi đắp bởi những yếu không cao quý. Một vóc dáng thanh
lịch trang phục một bộ cánh sang trọng nhưng tâm hồn tham muốn sinh mạng của
chúng sanh, thì đó cũng chỉ là một nghĩa địa di động của kiếp người. Họ không
đau xót trước tiếng kêu la khi xẻ thịt của một con vật đưa lên bàn tiệc thì làm
sao có lòng từ thật sự đối với sự đau
khổ của đồng loại , chính vì thế mà hòa bình không tồn tại trên hành tinh của chúng
ta. Động vật sống bằng thực vật, con người ăn lại động vật, có nghĩa gián tiếp
ăn thực vật, tại sao chúng ta khộng sống trực tiếp từ thực vật mà phải thông
qua bộ máy tiêu hóa nhiều bệnh tật của động vật??? Sự khôn ngoan của cuộc sống
là nuôi dưỡng bằng thức ăn không bệnh tật, không sống trên đau khổ của mọi loài
và nuôi cơ thể bằng những thực phẩm tinh khiết. Tuy là thực phẩm chay, nhưng
hình dáng và tên gọi giả mặn cũng đã đưa
vào tâm thức người ăn một vi tế sinh
trược của sự sát hại và nuôi dưỡng lòng tham bởi vị giác.
Một thân thể thanh khiết phải
được nuôi dưỡng bởi sự thanh khiết, một tâm hồn cao thượng phải được tích lũy tính chất cao thượng, một cuộc sống
cao quý không thể nuôi dưỡng bởi những điều thiếu cao quý, trong đó có lòng từ
ái, sự công bằng trước mọi sinh mạng, sức khỏe tự thân và bao vệ môi sinh cho
cộng đồng cần được tôn trọng vì mình và công đồng là một.
Việt Nam ngày nay, phong trào ăn
chay đang phát triển. Hà nội cũng đã xuất hiện gần chục nhà hành chay, miền Tây Nam bộ là nơi
người dân trường chay khá đông, quán chay xen kẽ với quán nhậu. Tại Sài Gòn,
ngoài nhà hàng, quán chay bình dân, còn nhiều điểm phát cơm chay miễn phí cho
người lao động. Ở Mỹ Đình đã có gian hàng triển lãm chay thì tại TP Hồ chí Minh cũng nhiều lần xuất hiện nhiều gian hàng chay
tại công viên 2/9. Nhiều cuộc tọa đàm về ăn chay. Chị Nguyễn thị Ngọc Trâm –
“Trung Tâm Unesco phát triển văn hóa ẩm thực” đang tổ chức các lớp hướng dẫn
nấu chay, cấp học bổng khuyến khích các thành viên trong việc nấu và phổ biến
ăn chay. Đúng ra Phật giáo nên chủ động việc nầy qua sự hỗ trợ của các doanh
nghiệp.
Ngày nay, người dân Việt ý thức
về sức khỏe nên tham gia ăn chay thường xuyên như để tẩy ruột, nhưng phần lớn
Phật tử đã tự nguyện chay trường. Nếu cuộc sống bằng dinh dưỡng thực vật đơn
thuần không qua gia vị chế biến thì sức khỏe bảo đảm hơn và việc dinh dưỡng
bằng thực vật được các tôn giáo chấp nhận thì sẽ tiêt giảm nhiều phí phạm trong
việc chăn nuôi, giải quyết được nạn thiếu ăn hiện nay trên thế giới.
Con người là sinh vật cao quý,
thời gian dài sự cao quý bị đánh mất cũng bởi các giác quan tham muốn và ý thức
lệch lạc về dinh dưỡng, tự mình hạ thấp giá trị sinh mạng ngang bằng các loài
động vật hạ đẳng cũng bởi do nuôi thân mạng bằng tố chất của động vật hạ đẳng. Đó chỉ là giai đoạn,
thực sự Bản chất chúng ta vẫn là cao quý khi chúng ta ý thức và phục hồi lại
hành trạng cao quý từ Thân-khẩu-ý của chúng ta. Ăn chay là cách thể hiện bản
chất cao quý ấy.
MINH MẪN
25/9/2011