II. Nuôi dưỡng một bình yên Dòng sông quê cũ...
Có thể rồi mặt trời sẽ lặn. Tôi nghĩ vậy. Vì cuộc đời phải có bốn mùa.
Như hôm nay tôi đứng im nhìn mặt trời loáng thoáng trên sóng nước lăn
tăn. Tôi ngồi dưới một tàn cây xanh, lá với nắng xôn xao trên đầu. Thảm
cỏ xanh chạy xuống đồi.
Tôi có những nỗi ưu tư, muốn được nắm tay bạn đi cho cuộc đời trở lại
lặng yên. Làm sao ngăn được gió sóng hở bạn? Cho tôi một lần làm thơ.
Những bài thơ năm chữ rơi như những giọt mưa xuống cuộc đời. Thật trong
và thật đơn sơ. Nhẹ hơn mây, theo gió bay đi phiêu du ngàn trùng nơi
biển xa, khe núi.
Bên ấy cuộc đời có xanh không? Có những con đường trải lá thu, phủ hoàng
hôn không? Có những đêm trăng tỏ không? Bạn có biết tôi muốn nói gì? Tôi
muốn nằm xuống êm êm, ngủ vùi cho đến hết một mùa. Đừng đánh thức tôi
dậy bạn nhé, dẫu là mùa xuân.
Con đường đi có trải những viên sỏi trắng, lạo xạo dưới chân tôi. Bạn
nghe có nhớ gì không? Cái thuở ấy trưa nắng cháy, một tờ lá không động
đậy, chúng mình rủ nhau ra rừng bắt bướm. Những con bướm cánh đen, vàng,
đỏ. Người ta đem về ép khô, bảo là đẹp.
Đôi khi có những hạnh phúc mà mình không chạm đến được. Vì họ là người
mà ta cũng chỉ là con người. Thôi thì hãy ngồi yên nghe tiếng suối chảy,
tiếng thủy tinh, trong như tiếng nắng. Bạn bè ta, ai lại còn có những ai
trong ngày tháng. Trời trưa nay nắng, nhớ trưa quê mình bên giòng sông
quê nội. Tuổi thơ thả theo cánh diều bay cao trên những cánh đồng, trên
ruộng lúa, có nước bùn, có con trâu đen...
Tôi có tự dối mình không? Giải thoát là chuyện không thật! Trở về ngày
ấy có vài chiếc cốc nhỏ đơn sơ, bãi cỏ xanh và một niềm mơ ước. Niềm mơ
ước ấy vẫn còn thả bay cao, ngủ yên trong mây, trong gió. Tôi không chờ
đợi hạnh phúc nữa đâu, vì tôi biết rằng hạnh phúc thoạt có, thoạt không.
Ngày mai trời có lỡ mưa xin nhớ che đầu, lỡ ướt tóc nhau rồi cuộc đời sẽ
nhuốm bệnh. Bạn hãy nắm lấy tay tôi cho nghe đời ấm áp. Tôi là ai hay
tôi sẽ là gì? Cuộc đời này tôi sẽ gom lại trong chiếc chiếu ngồi thiền
và đem phơi dưới nắng. Chuyện vô thường, chỉ có một ngày mưa thôi, đời
chắc sẽ không làm gì ướt át mãi đến thiên thu...
Cát bụi muộn phiền
Ngày hôm nay, trời nắng trôi về trong một không gian xanh lơ, nằm im
trên một cụm mây trắng. Sáng nay, tôi thấy thiếu bình yên, nhưng ngoài
kia cửa sổ, chim vẫn hót ca, mặt trời vẫn ươm hong những hạt sương trên
một chiếc lá xanh. Tôi biết sự có mặt của những muộn phiền, trôi dạt về
từ những khổ đau từ vô thủy. Có một giọt nắng đong đưa trên chiếc lá,
rơi xuống đất vụn vỡ thành những mảnh thủy tinh nho nhỏ. Tôi đem muộn
phiền ra hong khô dưới trời, cho gió nhẹ thổi tan làm cát bụi đi luân
hồi trong vũ trụ.
Hơi thở, trời xanh, gió mát sáng nay tụ hội về để ấp ủ, chuyển hóa những
muộn phiền trong tôi. Tôi muốn được đưa tay sờ sự vô thường trong khổ
đau, cũng như trong hạnh phúc. Như một lần nhặt chiếc vỏ sò nào nằm ngả
nghiêng trên một bãi biển vắng người, xô dạt theo bọt sóng rì rào. Chiếc
vỏ cứng như vôi, lấp lánh muôn màu; những hạnh phúc, muộn phiền ấp ủ
trong chiếc vỏ ấy, giờ phiêu dạt nơi nao, nghe vi vu trong gió biển.
Những khổ đau từ vô thủy vẫn quẩn quanh theo chân hạnh phúc. Tất cả là
mộng, là huyễn hóa, như ánh nắng đi qua hạt nước mắt, phân vỡ muôn màu;
như hư không nằm trong trũng bàn tay, như ánh trăng chiều mưa, như tiếng
đàn rơi trên suối, như giọt mưa lăn trên chiếc lá, như giấc ngủ mùa thu
dưới gốc một cây tùng, trong bước chân thiền hành tôi thấy huyễn hóa
nuôi dưỡng một bình yên.
Ngày nắng, chiều mưa, trưa lạnh, đêm mát, tôi đứng dậy ôm những muộn
phiền giả hóa. Ngày nắng đời chùng xuống như một giây đàn thấp, tôi
nghiêng tai lắng nghe tiếng hư không, cái gì thật sự là có? Tìm quẩn
quanh chỉ thấy lại dấu chân của mình trong buổi ban đầu. Một hạt nước
mắt chạy loanh quanh trong mắt, rơi xuống má chưa bao giờ khô.
Ngoài kia nắng ướp hong hàng cây thông, trong đây tiếng nhạc đong đưa
cành lá. Dây đàn rơi như những hạt mưa thấm ướt trong tâm hồn. Ôi một
hạnh phúc nào tan vỡ khi khổ đau vừa chạm đến, chỉ còn lại một nụ bình
yên yếu ớt. Tôi ý thức được hơi sương lạnh thấm vào chiếc áo vải, ánh
nắng đẹp, nhưng sáng nay chưa làm đủ ấm. Tư tưởng đứng yên giữa chập
chùng ý nghĩ. Những muộn phiền kéo về đây làm sáng thực tại, khổ đau này
có nhiệm mầu không?
Bóng mây khe núi
Tôi muốn nghe tiếng suối chảy trong một khu rừng mùa thu. Tôi muốn ngồi
trong một căn phòng vắng nghe trời chuyển mưa. Tôi muốn đi trên con
đường dốc nhỏ vào một sáng sương mù. Tôi muốn nhìn ánh trăng nằm trong
một hạt sương đọng trên lá. Tôi muốn đứng yên lắng nghe sự thinh lặng
của không gian trong một ngày mưa tuyết. Tôi muốn lên núi xem mặt trời
đỏ bình minh nhuộm hồng trời đất. Tôi muốn nhìn đường phố buổi trưa
thành phố vắng người. Tôi muốn buổi chiều ngồi ngoài hiên, nghe tiếng
chim tíu tít gọi nhau về tổ. Tôi muốn nhìn một sân cỏ rộng mới cắt. Tôi
muốn ngồi nghe khúc Moon Light Sonata của Beethoven, tiếng nhạc dương
cầm theo ánh trăng rơi rụng trên cành lá hòa với tiếng đêm. Tôi muốn
đứng trên chiếc cầu gỗ trước một tòa lâu đài thời trung cổ ở Âu Châu,
với những lũy, những hào, vào một hoàng hôn nắng hắt hiu. Tôi muốn ngồi
trên một phiến đá to Kim Tự Tháp, nhìn mặt trời lặn ở phía bên kia bờ
sông Nile. Tôi muốn đi dọc theo bờ suối ngược dòng để tìm nguồn...
Tôi muốn ôm một đứa bé miệng cười toe toét vào lòng. Tôi muốn nắm tay
một người già cô đơn. Tôi muốn chạy giỡn trên những vũng nước vào một
ngày mưa dầm dề ở quê nhà. Tôi muốn nhìn một đứa bé ngủ say. Tôi muốn
đem lại cho cuộc đời một người nào đó một ý nghĩa. Tôi muốn dẫn mấy đứa
cháu đi nhặt những vỏ sò đủ màu, đủ dạng trên một bãi biển vắng người.
Tôi muốn thức sớm để sửa soạn lên đường. Tôi muốn nhìn nước chảy xiết
trong những con kinh nhỏ sau một ngày mưa lớn. Tôi muốn nhìn mùa thu ở
vùng cao nguyên đông bắc. Tôi muốn bỏ chân không chạy từ trên cát nóng
xuống nước biển xanh mát. Tôi muốn nhìn những con vịt trời bay thành
hình chữ V ngược về phương nam. Tôi muốn nhìn những cuộc chia tay ở một
ga xe lửa. Tôi muốn nhìn những cuộc sum họp ở một ga xe lửa. Tôi muốn đi
trên những phiến đá lớn đặt trên một con đường mưa lấm bùn. Tôi muốn một
ngày không ai biết tôi ở đâu. Tôi muốn theo sông Cửu Long đi ngược về
nguồn, lên tận ngọn Hy Mã Lạp Sơn cao vút nằm khuất trong mây. Tôi muốn
người ta chỉ viết những quyển sách dễ đọc. Tôi muốn buổi sáng chủ nhật
uống một ly cà phê, nói chuyện tào lao vô ích với bạn bè. Tôi muốn ngồi
trọn một ngày trong thư viện. Tôi muốn viết nhật ký. Tôi muốn một ngày
không nghe, không biết gì tin tức, thời sự nóng bỏng. Tôi muốn đi xe lửa
từ bờ Thái Bình Dương sang bờ Đại Tây Dương. Tôi muốn ngồi uống trà dưới
trăng rằm mười sáu.
Tôi muốn bỏ vào ống heo tất cả những đồng xu lẻ mà tôi nhặt được. Tôi
muốn bỏ một tờ giấy hai chục vào chiếc lon nhỏ bằng thiếc của ông già ăn
xin ngồi đầu xóm. Tôi muốn ngủ một giấc không mộng mơ. Tôi muốn lau khô
một giọt nước mắt. Tôi muốn làm cho một người bớt sợ hãi. Tôi muốn tin
vào chuyện thần tiên. Tôi muốn những đêm tối khó khăn đừng dài quá. Tôi
muốn khổ đau không đồng nghĩa với cô đơn. Tôi muốn người ta không còn
coi bệnh tật là những chuyện bất thường. Tôi muốn mây bay thấp hơn. Tôi
muốn những ngọn núi cao hơn. Tôi muốn nhốt mây bay trong đáy giếng. Tôi
muốn nhìn mênh mông sa mạc. Tôi muốn quên một vài chuyện cũ. Tôi muốn
nhớ một hai chuyện xưa. Tôi muốn nhìn trái đất từ ngoài không gian. Tôi
muốn ai cũng tin vào ông địa. Tôi muốn leo lên núi cao xem lá đổ bên
thác nước. Tôi muốn nhìn vào đôi mắt của trẻ sơ sinh. Tôi muốn chạm nhẹ
vào những hoa mắc cỡ mọc ven đường. Tôi muốn tìm được một chiếc lá vàng
đẹp hơn của mùa thu năm trước. Tôi muốn nghe tiếng thông reo trên núi.
Tôi muốn những khổ nhọc rồi chỉ là dấu chân chim trên không trung. Tôi
muốn leo lên núi cao nhìn xuống trần gian. Tôi muốn ngồi nghe một cụ già
kể chuyện đời xưa.
Tôi muốn căn nhà tôi ấm trong mùa đông và mát trong mùa hè. Tôi muốn một
buổi tối tắt đèn xúm xít ngồi nghe kể chuyện ma. Tôi muốn xuống phi
trường gặp lại người thân. Tôi muốn đi trên một bờ ruộng đất, hai bên
lúa xanh rì. Tôi muốn ngửi mùi nước mưa trong những lu sành to hứng nước
đổ từ máng xối. Tôi muốn chạy thả diều vào những buổi chiều lộng gió.
Tôi muốn đi xe đạp dưới mưa. Tôi muốn ngồi đọc sách dưới một gốc cây già
bên đường, xa xa là rặng Trường Sơn. Tôi muốn ngồi yên trên một con đò
đi trên sông nước phù sa nhiều lục bình. Tôi muốn nghe tiếng mưa đổ ầm ĩ
trên mái tôn, rạt rào trên lá chuối. Tôi muốn đi chân không trên nền nhà
bằng đất nâu. Tôi muốn nhìn chiều về trên những con sông ở miền Tây. Tôi
muốn đi dạo dưới ánh trăng trên một con đường làng. Tôi muốn mặc áo
trắng quần xanh đi học. Tôi muốn đứng xếp hàng trước khi vào lớp. Tôi
muốn được coi lại tuồng cải lương “Yêu người điên” của gánh Dạ Lý Hương
năm nào. Tôi muốn đọc truyện Kiều. Tôi muốn nghe tiếng gà xao xác gáy
trưa.
Tôi muốn vào thăm một ngôi chùa cổ. Tôi muốn leo lên những bậc thềm cao
đứng nhìn xuống một thung lũng nhiều gió. Tôi muốn đọc hồi ký của cụ
Nguyễn Hiến Lê. Tôi muốn xem tự truyện của thánh Gandhi. Tôi muốn nhìn
mây bay trên quê hương. Tôi muốn bay như mây trên quê hương. Tôi muốn
ngồi trong giáo đường vào một buổi chiều vắng người. Tôi muốn vào thiền
đường trong những buổi sáng sớm, ngồi quấn mình trong chăn như những con
tằm nằm trong kén ươm mơ hạnh phúc. Tôi muốn Kinh Lăng Nghiêm dễ đọc và
dễ nhớ hơn. Tôi muốn được làm thị giả cho Sư Ông. Tôi muốn hiểu được
Dịch. Tôi muốn biết đọc và viết chữ Nho. Tôi muốn nhặt một lá bồ đề ép
vào trang kinh cũ. Tôi muốn nghe tiếng hét của thầy Lâm Tế. Tôi muốn
xách một thùng nước làm bằng gỗ trong một ngôi chùa cổ. Tôi muốn thấy
núi không phải là núi và sông không phải là sông. Tôi muốn thấy núi cũng
chỉ là núi và sông cũng chỉ là sông. Tôi muốn một ngày im lặng. Tôi muốn
gom vũ trụ, góp thời gian cất vào trong hạt bụi bay giữa không gian. Tôi
muốn ngồi trên đỉnh núi Linh Thứu nhìn mặt trời đỏ. Tôi muốn đọc một bài
thơ thiền bình dị:
Mưa tạnh, khe núi tĩnh
Ngủ mát dưới rừng phong
Nhìn lại cõi nhân thế
Mắt mở vẫn say nồng.
Tôi muốn khi trời nắng: đất khô, và khi trời mưa: lá ướt. Tôi muốn đi,
đứng, nằm, ngồi thong thả trong trời đất như một chiếc lá vàng chín rơi
trên một ao nước tĩnh lặng giữa rừng thu - nhẹ như bóng mây trong khe
núi.