Năm 1992, Severn, cô gái Canada và những người bạn của mình đã đến với Hội thảo vì môi trường (Rio) bằng chính tiền của cô và các bạn dành dụm được.
Severn đã chỉ cho những con người được gọi là thông minh, những đất
nước được cho là văn minh, phát triển về những gì họ đã và đang gây ra
cho thế hệ tương lai những lời hứa hẹn mà chưa một lần hành động của họ.
Giờ đây, Severn đã 31 tuổi nhưng bài diễn văn của cô cách đây gần 20
năm vẫn sống mãi với thời gian bởi những lời lẽ và lập luận sắc bén,
đanh thép của mình, cũng như phản ánh rất đúng thực tại cuộc sống xã hội
của ngày ấy và bây giờ.
Bản dịch:
Xin chào, tôi là Severn Suzuki thay mặt cho ECO – Tổ chức trẻ em vì môi trường.
Chúng tôi là 1 nhóm những người 12 – 13 tuổi đang cố gắng tạo ra 1 sự
khác biệt : Vanessa Suttie, Morgan Geisler, Michelle Quigg và tôi.
Chúng tôi đã tự tiết kiệm tiền để đến được đây, đi hơn 5000 dặm để nói
cho người lớn các vị rằng, các vị phải thay đổi. Đến đây hôm nay, tôi
không có 1 chương trình nghị sự bí mật nào cả. Tôi đang chiến đấu vị
tương lai của mình.
Mất đi tương lai của mình không giống như thua 1 cuộc bầu cử, hay mất
đi vài điểm trên sàn chứng khoán. Tôi ở đây để nói thay cho tất cả các
thế hệ tương lai. Tôi ở đây để nói thay cho những đứa trẻ đang chết đói
mà không ai có thể nghe được tiếng khóc của chúng. Tôi ở đây để nói thay
cho vô số loài động vật đang chết dần trên cả hành tinh này vì không có
nơi nào để đi.
Tôi sợ phải ra ngoài ánh sáng mặt trời vì những lỗ thủng trong tầng
ozone. Tôi sợ phải hít thở vì không biết trong không khí có những hóa
chất gì. Tôi từng đi câu cá ở Vancouver – quê hương tôi – cùng với cha
tôi cho đến vài năm về trước khi biết rằng lũ cá mang đầy bệnh tật. Và
giờ đây chúng tôi nghe tin rằng nhiều động vật, thực vật đang tuyệt
chủng hàng ngày – biến mất mãi mãi.
Tôi đã từng mơ về việc được nhìn thấy những đàn gia súc lớn, những
khu rừng rộng đầy chim chóc và bướm, nhưng bây giờ tôi không biết chúng
có còn tồn tại để con cái tôi được chứng kiến hay không.
Các vị có phải lo lắng như vậy hồi bằng tưổi tôi không?
Tất cả những việc này đang xảy ra ngay trước mắt chúng ta, vậy mà
chúng ta đều cư xử như thể chúng ta đều còn thừa cả thời gian và giải
pháp. Tôi chỉ là trẻ con và không có giải pháp nào, nhưng tôi muốn các
vị nhận ra rằng chính các vị cũng không!
- Các vị không biết cách xử lý những lỗ thủng ở tầng ozone.
- Các vị không biết cách khiến cho cá hồi trở lại 1 con suối đã ngưng chảy.
- Các vị không biết cách hồi sinh 1 loài vật đã tuyệt chủng.
- Và các vị không thể mang lại những khu rừng ở những nơi giờ đây chỉ còn là sa mạc.
Nếu các vị không thể sửa chữa tình hình, xin đừng làm nó tệ hơn nữa!
Ở đây, các vị có thể là đại biểu chính phủ, doanh nhân, nhà tổ chức,
phóng viên hay chính trị gia – nhưng thật ra các vị là những người mẹ và
người cha, người anh và người chị, người cô hay hay người chú – và tất
cả đều là những người con.
Tôi chỉ là trẻ con nhưng còn biết được chúng ta đều là thành viên của
1 gia đình hơn 5 tỷ người, hơn 30 dân tộc và biên giới, chính phủ sẽ
không thể thay đổi điều đó.
Tôi chỉ là trẻ con nhưng tôi biết chúng ta đều có phần trách nhiệm và
nên hành động như 1 thế giới duy nhất để tiến về 1 mục tiêu duy nhất.
Tôi không mù quáng trong cơn giận dữ, và không lo lắng trong cơn sợ hãi để cho cả thế giới biết được suy nghĩ của mình.
Ở nước tôi, chúng tôi thải ra quá nhiều rác,chúng tôi mua rồi lại vứt
đi, vậy mà các nước phương Bắc vẫn không chia sẻ với người nghèo. Kể cả
khi đã thừa thãi, chúng ta vẫn sợ phải chia sẻ, sợ phải cho đi 1 chút
của cải.
Ở Canada, chúng tôi sống trong quyền thế, với rất nhiều lương thực,
nước uống và nhà ở. Chúng tôi có đồng hồ, xe đạp, máy tính và tivi.
Nhưng hai ngày trước ở đây, ở ngay Brazil, chúng tôi đã rất kinh ngạc
khi sống cùng với những đứa trẻ trên đường phố. Một đứa bé đã nói với
tôi như thế này “Ước gì tớ thật giàu có. Nếu như vậy, tớ sẽ cho bọn
trẻ trên đường phố thức ăn, quần áo, thuốc thang, nhà ở và cả tình
thương và sự cảm thông nữa”. Một đứa trẻ trên phố không có gì mà còn sẵn sàng chia sẻ, thì tại sao những người đầy đủ như chúng ta lại tham lam như thế này?
Tôi không thể không nghĩ đến những đứa trẻ đó chỉ bằng tuổi tôi, rằng
nếu chỉ được sinh ra ở 1 nơi khác thôi, thì tôi có thể là những đứa trẻ
sống ở khu nhà ổ chuột ở Rio, hoặc 1 đứa trẻ đang chết đói ở Somali, 1
nạn nhân chiến tranh ở Trung Đông hay 1 kẻ ăn xin ở Ấn Độ.
Tôi chỉ là trẻ con nhưng còn biết được nếu tất cả những đồng tiền chi
phí chiến tranh được dùng để tìm kiếm giải pháp cho môi trường, chấm
dứt đói nghèo và đi đến 1 hiệp ước thì thế giới này sẽ tuyệt đẹp đến
nhường nào!
Ở trường học, thậm chí là ở mẫu giáo, các vị đã dạy cho chúng tôi phải cư xử cho đúng mực. Các vị đã dạy chúng tôi:
- Không được tranh cãi với nhau.
- Phải biết tìm ra giải pháp.
- Phải biết tôn trọng người khác.
- Phải biết sửa chữa những gì mình gây ra.
- Không được làm hại những sinh vật khác.
- Phải biết chia sẻ - không được tham lam.
Vậy tại sao các vị lại thực hiện những việc đã bảo chúng tôi không được làm?
Chẳng lẽ các vị đã quên mất mình tham dự những hội thảo này để làm gì
và để cho ai? Chúng tôi là con cháu của các vị. Chính các vị đang quyết
định chúng tôi sẽ lớn lên trong thế giới như thế nào? Cha mẹ lẽ ra phải
có thể an ủi con cái bằng cách nói “mọi thứ sẽ ổn hết thôi mà”, “chưa phải là ngày tận thế đâu”, hay “chúng ta đang làm hết khả năng của mình rồi”.
Nhưng tôi không nghĩ rằng các vị có thể nói vậy với chúng tôi nữa.
Liệu chúng tôi có còn là 1 ưu tiên của các vị nữa không? Cha tôi luôn
nói với tôi: “Hành động mới quyết định con người thật của con, chứ không phải lời nói”.
Và hành động của các vị khiến cho đêm nào tôi cũng khóc. Các vị sẽ
nói là yêu thương chúng tôi, nhưng tôi xin được thách thức các vị rằng
hãy để cho hành động của mình đúng với lời nói.
Xin cảm ơn!