Cho dù
vẫn còn đó câu nói “vợ chồng một ngày, ân tình trăm năm” thì khi chia
tay họ cũng ít nhiều làm tổn thương nhau.
Quê hương tôi là một vùng quê nghèo khó
nhưng trọng lễ nghĩa ở phía Tây tỉnh Vân Nam, người dân nơi đây trãi
qua bao thế hệ gắn bó với tình làng nghĩa đất. Tại mảnh đất đỏ này, họ
đã yêu thương nhau, kết hôn và sinh con đẻ cái, đùm bọc nhau đi qua
những tháng ngày thanh đạm. Và chính trong những tháng ngày cực khổ đó,
nếu như không khéo xử sự với nhau thì rất có khả năng dẫn đến việc ly
hôn.
Vạn bất đắc dĩ khi phải đối diện với
tình huống hôn nhân tan vỡ, người dân quê không ít kỷ như người thành
phố. Tuy họ không có nhiều văn hóa học thức mấy, nhưng một khi con
thuyền tình ái thực sự gác chèo trên bãi cạn, họ chẳng những không lớn
tiếng gây gổ với nhau, không dại dột quyên sinh, càng không hề có
chuyện mở miệng gây thương tổn người khác; họ chọn một ngày tốt lành,
dùng phương thức uống trà để giải quyết vấn đề tình cảm cá nhân, và
cũng rất tự nhiên mỗi người đi về một hướng theo lý tưởng sống của
mình.
Uống trà trong dịp như thế gọi là “trà ly hôn”, còn gọi là “trà chia tay tốt lành”.
Cách thức uống trà như thế rất khó tìm thấy trong văn hóa trà Trung
Quốc, nhưng nó đang thực sự diễn ra ở phía Tây tỉnh Vân Nam, đượm nhuần
những tháng ngày thanh bình yên ả.
Chọn một ngày tốt lành, cặp vợ
chồng muốn ly hôn ngồi xuống trước mặt các bậc trưởng bối trong làng,
trong hai người ai nêu ra vấn đề ly hôn thì người đó có trách nhiệm
bày tiệc trà và chịu mọi phí tổn mời bạn bè thân thích đến dự. Chính
vị bô lão chủ trì buổi tiệc tự tay pha một bình trà ‘xuân tiêm” đưa
cho cặp vợ chồng sắp ly hôn, yêu cầu họ uống trước mặt mọi người. Nếu
như ly trà đầu tiên cả hai đều không uống hết thì chỉ có ý nghĩa
thưởng thức vị trà, chứng tỏ cuộc sống gia đình còn có cơ hội cứu vãn,
và dưới sự khuyên giải của các bậc trưởng bối cặp vợ chồng này có thể
hòa hợp trở lại. Còn như cả hai đều uống cạn, điều đó nói rõ khả năng
tiếp tục chung sống rất mong manh. Ly thứ hai cả hai đều uống nếu như
vẫn còn ý định muốn ly hôn, ly thứ hai này vị ngọt hơn ly trước do
được pha từ một loại trà ngọt hoa gạo. Nghe nói ly trà thứ hai này
được các bậc trưởng bối niệm vào 72 biến chú chúc phúc, có thể khiến
cho người ta hồi tâm chuyển ý nếu như cả hai chỉ nghĩ đến những tánh
tốt mà không để tâm đến những tật xấu của nhau. Lại còn nghe nói ly
trà thứ hai này đã từng khiến cho vô số cặp vợ chồng sắp tan đàn rẻ
nghé hòa hợp trở lại, không còn nghĩ đến lỗi lầm trước kia của nhau.
Nhưng nếu ly trà thứ hai này cũng bị cặp vợ chồng uống một hơi hết cạn
thì chỉ còn tiếp tục đến ly thứ ba. Ly thứ ba này là trà chúc phúc,
cùng uống chung với bạn bè thân thích đến dự, vị trà không đắng cũng
không ngọt lại còn rất nhạt, uống vào vị tương tự như nước lã. Ngụ ý
của ly trà này rất rõ ràng: từ đây về sau, cặp vợ chồng ly hôn ai đi
đường nấy, không ai đoán trước được quãng đường sau này là khổ hay
vui. Vì trong ly hôn không có người chiến thắng, người yêu cầu ly hôn
không nhất định sẽ luôn gặp vận tốt, người bị ruồng bỏ nói không chừng
nhờ đây mà tìm được một người bạn tri kỷ thực sự.
Uống cạn ly trà thứ ba này, vị bô lão
chủ trì buổi tiệc sẽ hát lên một bài trà ca cổ xưa, âm vận thật làm cho
người ta thương tâm. Đại ý của bài hát như vầy: họp hôn muôn màu rạng
rỡ, ly hôn đất thảm trời sầu, hai chú chim nhỏ trên cây trà từ đây
chia cách, một cặp vợ chồng đường đời hai ngả phân ly.” Bài ca cất lên
khiến cho mọi người dự tiệc đều đong đầy nước mắt, cặp vợ chồng sắp
hai ngả chia phôi cũng không cầm đặng lòng gạt lệ. Nếu như lúc này hai
người hối hận thì vẫn còn kịp để nắm tay nói lại lời yêu thương, chỉ
là nếu như quyết định quay trở lại thì mỗi người vẫn phải uống tiếp 3
ly trà. 3 ly trà này được chia ra như sau: ly đầu tiên là trà ngọt,
còn gọi là trà hồi ức, hoặc là trà hồi vị, nghĩa là mặc dù đi đến bước
ly hôn, nhưng mỗi cặp vợ chồng đều đã được nếm qua mật ngọt của tình
yêu, tình ân ái kia theo thời gian dần phai lạt, cả hai đều cảm thấy
mệt mỏi, cho dù đời sống lứa đôi có ngọt ngào đến đâu rồi cũng sẽ phôi
pha theo năm tháng, nên khi uống ly trà ngọt này vào sẽ giúp hai
người nhớ lại quãng thời gian tươi đẹp ngày xưa. Ly thứ hai là trà
đắng, đắng đến nổi không nuốt được, nghĩa là đã có tâm muốn hợp trở
lại mà không chịu nổi đắng thì e không xong, hành trình đời người lắm
nổi truân chuyên, không có chuyện đường bằng phi ngựa, chỉ có khổ ải
vô biên, muốn sống bạc đầu với nhau mà không chuẩn bị nếm chút khổ thì
quả là không xong. Ly thứ ba tuy gọi là trà nhưng thực ra chỉ là nước
trắng đựng trong bình trà, ý muốn nhắc nhở cặp vợ chồng vừa tái hợp
cuộc sống kỳ thực không khổ không vui giống như ly nước lã, nhưng nếu
như hai người biết thương yêu kính trọng lẫn nhau thì nước lã cũng trở
thành ngọt.
Xã hội vật chất hiện đại đã làm cho tình
cảm con người trở nên vô cùng thô thiển, đừng nói đến chuyện uống trà
ly hôn, ngay cả chỉ nói vài câu dễ nghe họ cũng dè xẻn, tiếc rẻ với
nhau. Tiệc trà ly hôn chất phác giản dị ở quê tôi tuy đã đưa tiễn một
cách tốt đẹp biết bao nhiêu cặp nam nữ muốn chia tay, nhưng cũng đã hàn
gắn không ít những vết rạn trong hôn nhân. Trà đã ngon, lại còn hàm
chứa vô tận ý thơ, nhưng tốt hơn hết vẫn là đừng để các bạn gặp phải.