Lễ
hội Vu Lan
(
Khơi lại lòng hiếu lãng quên )
Thưa
đại chúng !
Một câu thơ cổ nói về mùa thu như thế này : “ Một lá Ngô Đồng rụng mọi người đều biết đã là mùa thu”. Nơi miền Cao
Nguyên nói chung và tại chùa Bửu Minh , Biển Hồ Trà của mình nói riêng chúng ta
không thấy cây ngô đồng do vậy không thấy lá ngô đồng rụng, nhưng chúng ta có
những biểu tượng khác nhắc cho chúng ta biết rằng đây là mùa thu .
Chùa Bửu Minh cũ
Những cơn mưa dai dẳng suốt ngày, trời thật thấp,
mây mù giăng khắp nẻo, khí âm bàng bạc khắp nơi, ngàn cây nội cỏ ngấm mình
trong nước nhiều ngày rầu rầu ủ dột .Và rõ nét hơn hết là những câu kinh Báo Hiếu
được những người con Phật tụng niệm hằng đêm vọng lên trong đêm trường tịch mịch
:
Phật lại bảo A Nan nên biết
Trong
chúng sanh tuy thiệt phẩm người
Mười phần
mê muội cả mười
Không tường ơn trọng đức dày song thân
Chẳng kính
mến quên ân trái đức
Không xót
thương dưỡng dục cù lao
Từ nhỏ chúng ta đã được dạy : “ Công cha như núi Thái Sơn , nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra”
hoặc “ Làm con thì phải vâng lời cha mẹ ,
phụng dưỡng cha mẹ lúc còn sống và thờ phụng cha mẹ khi các người khuất núi”.
Tất cả chúng ta hình như ai cũng biết đến điều ấy, nhưng rất ít người thực hiện
. Quanh trong thôn làng chúng ta đây thôi, đây đó vẫn còn có người không cho
cha mẹ ăn , đuổi cha mẹ ra khỏi nhà hoặc chỉ biết kết bè kết phái chuyên đi gây
sự đánh lộn, xáo trộn làng xóm lấy đó làm thú vui, làm cho mẹ khóc hết nước mắt
vì mình .
Chánh điện cũ chùa Bửu Minh
Hôm nay là ngày rằm tháng bảy, lễ Vu Lan mùa Báo Hiếu
quý vị đã quy tụ về đây thành tâm cầu nguyện cho hương linh Tổ Tiên ông bà, cha
mẹ nhiều đời của mình thoát khỏi cảnh giới khổ đau mà sanh về cảnh giới an lành
tịnh lạc . Mùa thu của xứ mình là mùa mưa dầm , rằm tháng bảy ít khi nào tạnh
ráo, mà lòng phật tử chúng ta thì luôn nguyện cầu tạnh ráo nắng ấm . Bởi vì
chúng ta chưa có một ngôi chánh điện to lớn rộng rãi để dung chứa bà con phật tử
hành lễ, trong những ngày lễ lớn chúng ta thường tổ chức lễ ngoài trời vì chánh
điện hiện tại của chúng ta quá hẹp . Trời Phật đã thương chúng ta, sáng hôm nay
trời không mưa mà con có những tia nắng nhỏ len qua mây chiếu dọi xuống chúng
ta nữa. Tôi vô cùng xúc động trong khung cảnh của buổi lễ sáng nay, các giới phật
tử từ các cụ già đến các cháu thiếu nhi đều ngồi xếp bằng trước sân nhà Tổ ( trước lễ đài Vu Lan ) mà tụng Kinh Vu
Lan-Báo Hiếu. Khoá lễ đã xong giờ đây xin quý vị cùng chúng tôi tìm hiểu phương
thức báo hiếu do Đức Phật chỉ dạy trong bài kinh mà chúng ta vừa mới tụng .
Thưa
đại chúng !
Trong mười đệ tử lớn của Đức Phật, Ngài Mục Kiền
Liên là người có công lớn trong việc hoằng truyền giáo lý của Đức Thế Tôn , điểm
nổi bậc nhất của Ngài là lòng hiếu đối với thân mẫu .Theo tu học với Đức Phật
được một thời gian thì Ngài chứng quả A La Hán và có được sáu phép thần thông ,
chạnh lòng nhớ đến thân mẫu , Ngài đã dùng mắt tuệ quán sát trong các cõi, thấy
thân mẫu đã đoạ trong loài ngạ quỷ, hình hài tiều tuỵ da bọc lấy xương .( Bởi sinh tiền mẹ ngài huỷ báng Tam Bảo, tham lam bỏn sẻn , không hề biết bố thí
cúng dường ,tạo nhiều nghiệp ác ) .Quá đau xót và thương cảm thân mẫu trong
hình hài như vậy, Ngài đã vận thần thông xuống địa ngục thăm và dâng cơm cho
thân mẫu . Đói khát mà thấy được cơm mẹ Ngài rất mừng, nhưng sợ các loài quỷ
đói khác giành giựt, tay trái bà che bát cơm laị tay phải bốc ăn .Do nghiệp quá
nặng cơm đã hoá thành than lửa mẹ Ngài ăn không được . Chứng kiến cảnh ấy lòng
đau như cắt Ngài Mục Liên trở về tường thuật lại sự việc như thế với Đức Phật
và cầu Phật cứu giúp.
Đức
Phật dạy :
Lòng hiếu thuận của ông dầu lớn không ai có thể sánh
bằng , tuy nhiên nếu chỉ mình ông thì không thể nào cứu được mẹ .Cần phải nhờ đến
sức oai thần của chúng tăng mười phương , mới có thể giải thoát cho mẹ ông .
Ngày rằm tháng bảy là ngày Tự Tứ của chúng tăng ở mười phương, đến ngày ấy người
làm con nên vì cha mẹ đã mất trong bảy đời và cha mẹ trong đời hiện tại đang bị
ách nạn ,mua sắm giường nằm nệm chiếu , bồn chậu đựng nước rửa, hương, dầu
,đèn, nến , năm thứ trái cây, cơm canh trăm thứ , những đồ ăn ngon lành nhất thế
gian , đựng vào trong bồn cúng dường cho chư Đại Đức Tăng ở mười phương . Và nhất
là phải cung thỉnh và cúng dường cho được tất cả các vị thánh chúng đang tu thiền
nhập định trong núi, các vị đã chứng Bốn Thánh Đạo qủa, các vị đang đi kinh
hành dưới cội cây , các vị Thanh Văn Duyên Giác đủ sáu pháp thần thông tự tại ,
các vị Bồ Tát Đại Nhân thị hiện làm Tỳ Kheo .
Còn
về phần Chư Tăng Đức Phật dạy :
Trước khi thọ thực , phải dâng các vật phẩm trước tượng
Phật và nhiếp tâm an trú trong định chú nguyện cho cha mẹ bảy đời đã mất và cha
mẹ hiện tại của thí chủ . Nhờ năng lượng tu tập chú nguyện của mười phương
chúng tăng mà cha mẹ nhiều đời của thí chủ được thoát khỏi cảnh giới khổ đau ở
cảnh giới địa ngục, ngạ quỷ, và cha mẹ hiện tại của thí chủ được tăng tuổi thọ
, thoát được tất cả những hoạn nạn khổ não, an vui hạnh phúc .Y theo lời Phật dạy
Ngài Mục Liên đã thực hành theo phương pháp như vậy, và cũng chính trong ngày
đó mẹ Ngài đã thoát khỏi cảnh khổ trong loài ngạ quỷ .
Qua phương pháp mà Đức Phật đã dạy trong kinh Vu Lan
về cách cầu siêu cho hương linh cửu huyền thất tổ , cha mẹ nhiều đời của chúng
ta được siêu sanh về cảnh giới an lành . Là đệ tử Phật chúng ta tuyệt đối tin tưởng vào lời Phật
dạy , nhưng chúng ta cách Phật quá xa, tìm thỉnh sao cho được các hiền thánh,
cao tăng như trong kinh mô tả, kinh tế gia đình khó khăn làm sao ta sắm sửa được
các thức : Hương, dầu, đèn, nến, năm thứ trái cây, cơm canh trăm thứ , cùng những
đồ ăn ngon lành nhất trên thế gian … Để cúng dường chư tăng mười phương .
Bởi phương pháp trên khó thực hiện, cho nên theo tập
tục của các chùa Việt Nam lâu nay , phật tử chúng ta trong rằm tháng bảy thường
về chùa thưa với chư tăng và ghi tên dâng sớ cầu siêu , kèm theo một chút tịnh
tài . Rồi có khi bận việc chúng ta cũng không có thời gian đến chùa đội sớ ,
chúng ta khoán trắng cho các Thầy , nghĩ rằng như vậy là được, là đủ bày tỏ
lòng hiếu.
Thưa
đại chúng !
Chúng tôi chỉ muốn nói trong phạm vi của chùa mình. Cầu
nguyện cho người chết, yếu tố chính là sự tu tập và công đức hành đạo, phụng đạo
của chúng ta . Bởi có tu tập, có hành đạo, phụng đạo chúng ta mới có một năng lượng nhất định để cầu
nguyện cho người khác . Thử hỏi chúng ta không quy y Tam Bảo, không thường
xuyên về chùa lễ bái tu tập, một năm chỉ đến chùa vài ngày lễ chính đến khi gia
đình có người thân mất hoặc trong dịp siêu độ hương linh người thân của mình
như trong dịp rằm tháng bảy, chỉ cần về chùa thưaThầy Trụ Trì viết cho sớ giấy
và tuyên đọc là xong, phật tử chúng ta
luôn ỷ lại phó thác .
Mấy mươi năm
tu học và cũng làm được chút đỉnh công việc cho phật pháp, chúng tôi cũng có được
năng lượng nhất định để cầu nguyện . Năng lượng đó ví dụ như một chiếc đèn pin
, chiếu ánh sáng vào vùng tối, một vùng tối nhỏ sẽ sáng lên, không chỉ riêng
chúng tôi mà tất cả quý phật tử có tu tập
có hành trì thì các vị cũng có năng lượng cũng trở thành một chiếc đèn pin hợp
cùng với đèn pin của chúng tôi chiếu dọi vào một vùng tối ,bóng tối sẽ tan biến
và vùng sáng sẽ toả rộng mênh mông gấp bội . Sự cầu nguyện cũng vậy : “Một cá thể cầu nguyện không thể nào bằng một
tập thể cầu nguyện” .
Ý thức được điều đó cho nên trong những năm gần đây
tại đạo tràng chùa Bửu Minh của chúng ta luôn đề cao vai trò của tăng thân ,
luôn tâm niệm câu tục ngữ : “ Ăn cơm có canh tu hành có bạn”. Những phật sự
chúng ta làm, đều làm trong tinh thần tăng thân, có nghĩa là luôn luôn có thầy
có bạn . Và nhất là khi cầu an cầu siêu chúng ta đã đến hộ niệm cho nhau rất ấm
cúng nghĩa tình .
Chùa chúng ta còn thiếu thốn nhiều mặt, nhưng chúng
ta đã dựng được một lễ đài Vu Lan với bức hình vẽ tiền thân của đức Phật gánh
cha mẹ, cùng với một bài vị khổ lớn viết bằng chữ Việt “Phụng vì Chư Hương Linh cửu huyền thất tổ , cha mẹ nhiều đời, sáu thân
quyến thuộc, của thập phương phật tử , liệt sĩ vì nước hy sinh , đồng bào tử nạn
và 12 loại âm linh cô hồn” . Chúng ta đã cùng thức với nhau trong đêm 14 để
nấu những món chay ngon nhất mà lúc sanh tiền người thân của mình ưa thích, để
sáng ngày rằm chưng đặt nơi bàn tập thể giữa trời để dâng cúng Tổ tiên, ông bà,
cha mẹ của thập phương Phật tử .
Chúng ta cũng có dâng sớ , với văn sớ bằng Tiếng Việt,
mỗi phật tử có một tờ sớ và tự tay mình điền tên người thân đã quá vãng của
mình vào văn sớ và theo nghi thức tất cả phật tử chúng ta cùng quỳ thẳng cùng
tuyên đọc thầm, cầu nguyện cho người thân của mình . Xong khoá lễ ( có tụng Kinh Vu Lan và Kinh Báo Đáp Công
Ơn Cha Mẹ ) tất cả văn sớ đó cùng được đốt trong một chiếc lư to lớn để giữa
trời .Trong ngày rằm chúng ta đã tổ chức lễ như vậy. Còn trước đó một ngày tức
là ngày 14 chúng ta có buổi lễ Bông hồng cài áo , lễ Vu Lan năm nay phật tử
chúng ta đã làm 2000 cái bông hồng và bông trắng ( chỉ 200 bông trắng thôi ) để cài vào áo cho nhau , để nhắc nhau rằng
mình rất diễm phúc còn mẹ, còn cha hãy chăm sóc và thương yêu cha mẹ khi người
còn ở bên ta. Đừng đợi đến khi người khuất
núi rồi mới biết thương biết tiếc thì đã muộn .
Chúng ta đã được các Hoà Thượng,Tôn Đức dạy rằng
trong sinh hoạt tín ngưỡng của Đạo Phật nên chú ý Lễ nhiều hơn Hội, nên buổi lễ
Bông hồng cài áo chúng ta đã tổ chức một cách trang nghiêm,đầy tính chất nghi lễ
.Trước khi cài bông hồng chúng ta có khoá lễ tụng niệm cầu nguyện cho ông bà
cha mẹ, rồi đọc những đoản văn hay nhất viết về cha mẹ, tiếp đến ca khúc Lòng Mẹ
và Ân Đức Sinh Thành được các Phật Tử trẻ hát lên .Phật tử xếp thành hàng trong
chánh điện các cháu thiếu nhi được cài trước sau mới đến người lớn . Người cài
và người được cài đều quỳ thẳng chắp tay xá chào nhau trước khi đón nhận hoa,
cài hoa xong đứng lên lễ tạ Tam Bảo và cha mẹ ba lạy. Trong khung cảnh đạo vị
thấm đẫm tình người, tình ruột thịt thiêng liêng nhiều Phật tử đã khóc .
Tại chùa Bửu Minh mình trong năm có mấy ngày lễ lớn
, riêng lễ Vu Lan rằm tháng bảy thầy trò chúng ta đã đầu tư tâm sức cho ngày lễ
này rất nhiều . Chúng ta đã làm rất nhiều chiếc lồng đèn ngôi sao, trái ấu, để
cúng dường cho ngày lễ, viết hằng trăm bức thư pháp trên nền lụa màu xanh, màu
vàng, màu đỏ được trích từ những câu Ca Dao, câu Kinh Phật có nội dung uống nước
nhớ nguồn, hiếu kính phụng dưỡng cha mẹ , ân đức sinh thành….treo khắp nơi
trong vườn chùa : Cây tùng, cội mai , khóm trúc, cây bích đào, cây liễu đỏ, cây
cau xanh …đều có những bức lụa thư pháp treo lủng lẳng trông rất đẹp mắt .Các
cháu thanh thiếu nhi phật tử còn làm được
tờ báo tường với những bài viết chân chất bình dị mang nội dung biết ơn Phật ,
biết ơn tổ quốc, ơn cha mẹ thầy tổ , ơn bè bạn chúng sanh . Chùa có gói bán những
gói quà nho nhỏ trị giá khoảng 5000 đồng mỗi phần để cho các phật tử trẻ tuổi
mua về dâng cho cha mẹ nhân ngày Lễ Vu Lan - Báo Hiếu .
Tóm lại chúng ta đã dùng mọi phương cách trong khả
năng của mình để khơi gợi, để nhắc nhở những người làm con đừng bao giờ quên ơn
cha mẹ, đừng để trên gương mặt dãi dầu mưa nắng của cha mẹ phải nhỏ những giọt
lệ khổ đau do những lời nói hay hành động vô tâm bất hiếu của mình .
Trong buổi lễ hôm nay có vị đã là phật tử, có vị chỉ
vì cảm tình với đạo phật mà đến, có vị ở
gần chùa có vị ở rất xa, có người ở tít trong núi có ngưòi ở ven sông,
nhưng tất cả đã nhớ được hôm nay là ngày
rằm tháng bảy, ngày lễ báo hiếu, đã tìm về chùa đã cùng ngồi với chúng tôi giữa
sân chùa mà tưởng nhớ công ơn cha mẹ đã cùng ngồi tụng bài Kinh Báo Ơn Cha Mẹ,
mà ngậm ngùi hối hận lỗi xưa .
Chúng ta đã mang ơn cuộc đời rất nhiều, không biết lấy
gì đáp trả . Chỉ biết vâng theo lời Phật dạy luôn nhớ ơn và đền ơn . Cố giữ gìn
lại những truyền thống tốt đẹp của tổ tiên chúng ta để lại, đó là tinh thần Hiếu
Đạo .
Chúng tôi xin kết thúc bài giảng hôm nay bằng lời
Kinh Phật :
- Tội
lỗi lớn nhất của đời người là bất hiếu
- Tâm
hiếu là tâm Phật, hạnh hiếu là hạnh Phật .
Mùa Vu Lan – Báo hiếu.
Phật Lịch 2545( DL.2001)
Thích Giác Tâm