13/03/2011 21:39 (GMT+7)
Số lượt xem: 3799
Kích cỡ chữ:  Giảm Tăng

TIỂU SỬ PHẠM CÔNG THIỆN pctcy0.jpg
(Bách khoa toàn thư mở Wikipedia)
 

Phạm Công Thiện (1/6/1941 - 8/3/2011),là một nhà văn, triết gia, học giả, thi sĩ và cư sĩ Phật Giáo người Việt Nam với pháp danh Thích Nguyên Tánh[1][2]. Tuy nhận mình là nhà thơ và phủ nhận nghề triết gia, ông vẫn được coi là một triết gia thần đồng, một hiện tượng dị thường của Sài Gòn thập niên 60 [3] và của Việt Nam với những tư tưởng ít người hiểu và được bộc phát từ hồi còn rất trẻ.[4]

 

I. Tiểu sử & công nghiệp.

Phạm Công Thiện sinh năm 1941 tại Mỹ Tho

Ông đến với văn chương từ rất sớm. Từ năm 13 tới 16 tuổi, ông là cộng tác viên của tạp chí Bách Khoa. Năm 15 tuổi, ông đã đọc thông viết thạo năm ngoại ngữ Anh, Pháp, Nhật, Hoa, Tây Ban Nha, ngoài ra còn biết tếng Sancrit và tiếng La Tinh.[4]

Năm 1960, ông khởi sự viết cuốn "Ý thức mới trong văn nghệ và triết học" khi chưa được 19 tuổi.[1] Thời kỳ này ông viết nhiều sách về Phật Giáo, dù ông theo đạo cơ đốc[1].

Năm 18 tuổi, giữ chức giảng viên môn Triết học của Viện Đại học Vạn Hạnh. Về sau ông còn là giáo sư của nhiều trường đại học khác nữa dù chưa bao giờ đi thi tú tài, cũng chưa học một trường đại học nào.[4]

Năm 23 tuổi, ông cho ra đời cuốn sách Tiểu luận về Bồ Đề Đạt Ma, tổ sư Thiền Tông, mà sau đó đã trở nên nổi tiếng. Đến năm 26 tuổi, ông đã có hàng chục cuốn sách triết học, tiểu luận và thơ. Ông cũng khởi xướng và tham gia tranh luận nhiều về đề tài Phật giáo trên các báo Sài Gòn.

Đầu năm 1964, ông chuyển ra Nha Trang sống để an dưỡng sau một cuộc "khủng hoảng tinh thần". Tại đây ông quy y ở chùa Hải Đức, lấy pháp danh Nguyên Tánh. Một thời gian sau ông lại về Sài Gòn.[1]

Từ năm 1966 - 1968, ông là Giám đốc soạn thảo tất cả chương trình giảng dạy cho tất cả phân khoa viện Đại học Vạn Hạnh. Từ năm 1968 - 1970, giữ chức trưởng khoa Văn học và Khoa học Nhân văn của viện. Tại đây ông cũng là sáng lập viên và chủ trương biên tập của tạp chí Tư Tưởng.

Ông rời Việt Nam từ năm 1970, chuyển sang sống ở Israel, Đức, rồi sống lâu dài tại Pháp. Tại đây ông trút áo cà sa để lấy một cô vợ Pháp theo đạo Cơ Đốc và làm Giáo sư triết học Tây phương của viện đại học Toulouse.[4]

Năm 1983, ông sang Hoa Kỳ, định cư ở Los Angeles, giữ chức giáo sư Phật Giáo viện College of Buddhist Studies.

Từ đó về sau, ông ở Mỹ và tiếp tục viết sách - phần lớn là nghiên cứu về đạo Phật.

Ngày 8/3/2011 ( mùng 04 tháng Hai năm Tân Mão), ông qua đời tại Thành Phố Houston, Texas, hưởng thọ 71 tuổi.

 

II. Quan điểm

Phạm Công Thiện không coi mình là một triết gia, dù mọi người vẫn gọi ông với chức danh đó. Trên ngòi bút của mình, ông đã phủ nhận tất cả các triết gia: "Ngay đến Heraclite, Parmenide Empédocle, bây giờ tao còn xem thường, tao coi ba tên ấy như là ba tên thủ phạm của nền văn minh hiện đại, chưa nói đến Socrate, đó là một tên ngu dại nhất mà ta đã gặp trong đời sống tâm linh của ta". Ông coi những nghệ sĩ như Goethe, Dante như những thằng hề ngu xuẩn. Và đối với Sartre, Beauvoir: "Nếu họ muốn xin gặp tao, tao sẽ không cho gặp mà còn chửi vào mặt họ". Về thiền tông: "Tao đã gửi thiền tông vào một phong bì tối khẩn đề địa chỉ của bất cứ ngôi chùa nào trên thế giới". Về dạy học và các văn sĩ cùng thời: thời gian tao học ở Hoa Kỳ, tao đã bỏ học vì tao thấy những trường đại học mà tao học như Yale, Columbia chỉ toàn là nơi sản xuất những thằng ngu xuẩn, ngay đến giáo sư của tao chỉ là những thằng ngu xuẩn nhất đời, tao có thể dạy họ hơn là họ dạy tao...Bây giờ nếu có Phật Thích Ca hay Chúa Giê Su hiện ra đứng giảng trước mặt tao, tao cũng không nghe theo nữa. Tao là học trò của tao và chỉ có tao làm thầy cho tao. Tao không muốn làm thầy ai hết và cũng không để ai làm thầy tao. Còn các văn sĩ ở Sài Gòn, đọc các bài thơ của các anh, tôi thấy ngay sự nghèo nàn của tâm hồn anh, sự quờ quạng lúng túng, sự lặp đi lặp lại vô ý thức hay có ý hức: trí thức "mười lăm xu", ái quốc nhân đạo "ba mươi lăm xu", triết lý tôn giáo "bốn mươi lăm xu".[5]

Ngoài ra cũng có thể nhắc đến những quan niệm của ông về tiếng Việt: "Không cần phải đọc Platon, Aristote, Kant, Hegel hay Karl Marx, không cần phải đọc Khổng Tử Lão Tử, không cần phải đọc Upanishads Bhagavad Gita, chúng ta chỉ cần đọc lại ngôn ngữ Việt Nam và nói lại tiếng Việt Nam và bỗng nhiên nhìn thấy rằng tất cả đạo lý triết lý cao siêu nhất của nhân loại đã nằm sẵn trong vài ba tiếng Việt đơn sơ như CON và CÁI, như CHAY, CHÁY, CHÀY, CHẢY, CHẠY và còn biết bao nhiêu điều đáng suy nghĩ khác mà chúng ta đã bỏ quên một cách ngu xuẩn.” [6]

 

III. Thơ.

Tuy làm thơ ít nhưng Phạm Công Thiện thường coi mình là nhà thơ hơn những nghề khác, và nhiều người cũng công nhận điều này. Ngôn ngữ trong thơ của ông không có vẻ ngông cuồng như trong tuỳ bút và văn xuôi. Một số bài của ông đựơc yêu thích, như Ngày sinh của rắn, là một bài thơ dài được chia ra làm từng đoạn, ví dụ đoạn thứ VIII:

mười năm qua gió thổi đồi tây

tôi long đong theo bóng chim gầy

một sớm em về ru giấc ngủ

bông trời bay trắng cả rừng cây

gió thổi đồi tây hay đồi đông

hiu hắt quê hương bến cỏ hồng

trong mơ em vẫn còn bên cửa

tôi đứng trên đồi mây trổ bông

gió thổi đồi thu qua đồi thông

mưa hạ ly hương nước ngược dòng

tôi đau trong tiếng gà xơ xác

một sớm bông hồng nở cửa đông

Đoạn này nổi tiếng và đã được Lê Uyên Phương phổ nhạc thành bài hát "Tôi đứng trên đồi mây trổ bông".

 

IV. Tác phẩm.

1. Thơ, văn, tiểu luận :

  • Tiểu luận về Bồ Ðề Ðạt Ma, tổ sư Thiền tông (1964)

  • Ý thức mới trong văn nghệ và triết học (1965)

  • Ngày sinh của rắn (1967)

  • Trời tháng Tư (1966)

  • Im lặng hố thẳm (1967)

  • Hố thẳm của tư tưởng (1967)

  • Mặt Trời không bao giờ có thực (1967)

  • Bay đi những cơn Mưa Phùn (1970)

  • Ði cho hết một đêm hoang vu trên mặt đất (1988)

  • Sự chuyển động toàn diện của tâm thức trong tư tưởng Phật Giáo (1994)

  • Những bước chân nhẹ nhàng trở về sự im lặng

  • Triết lý Việt Nam về sự vượt biên (1995)

  • Làm thế nào để trở thành một bậc Bồ Tát

  • Sáng rực khắp bốn phương Trời (1998)

  • Tinh tuý trong sáng của đạo lý Phật Giáo (1998)

  • Trên tất cả đỉnh cao là Im Lặng

  • Một đêm siêu hình với Hàn Mặc Tử

  • Khai ngôn cho một câu hỏi dễ hiểu: Triết học là gì?

  • Ðối mặt với 1000 năm cô đơn của Nietzche.

2. Dịch :

 

V. Chú thích

1.      Nghĩ về nhà thơ Phạm Công Thiện - Phan Tấn Hải, thuvienhoasen.com

2.      Phạm Công Thiện - bài viết của Nguyễn Ngọc Tuấn, vantuyen.net

3.      Khi thi ca thành tôn giáo: Phạm Công Thiện

4.      Phạm Công Thiện, giáo sư không bằng tú tài, dạy thiên hạ làm luận án tiến sĩ - bài viết của Vũ Uyên Giang

5.      Hố thẳm của tư tưởng, chương 5, Họa và tính

6.      Đọc lại Phạm Công Thiện - bài của Nguyễn Hưng Quốc trên tienve

 

 

* * *

 

TÁC PHẨM

 

·        Tiểu Sử Giáo Sư Phạm Công Thiện

·        Cáo bạch Tang Giáo Sư Lễ Phạm Công Thiện. HT Thích Trí Chơn

·        Ngộ nhập .  Phạm Công Thiện

·        Sự chuyển động toàn diện của tâm thức trong ánh sáng bất tận của Phật A Di Đà . Phạm Công Thiện

·        Sự chuyển động toàn diện của tâm thức sự có mặt liên tục của Quán Thế Âm Bồ Tát . Phạm Công Thiện

·        Sự chuyển động toàn diện của tâm thức trong đệ nhất khổ đế . Phạm Công Thiện

·        Sự chuyển động toàn diện của tâm thức trong tư tưởng Phật giáo Mật tông . Phạm Công Thiện

·        Tiểu luận về Bồ Ðề Ðạt Ma, tổ sư Thiền tông (1964) Phạm Công Thiện

·        Ý thức mới trong văn nghệ và triết học (1965) Phạm Công Thiện

·        Ngày sinh của rắn (1967) Phạm Công Thiện

·        Trời tháng Tư (1966) Phạm Công Thiện

·        Im lặng hố thẳm (1967) Phạm Công Thiện

·        Hố thẳm của tư tưởng (1967) Phạm Công Thiện

·        Mặt Trời không bao giờ có thực (1967) Phạm Công Thiện

·        Bay đi những cơn Mưa Phùn (1970) Phạm Công Thiện

·        Ði cho hết một đêm hoang vu trên mặt đất (1988) Phạm Công Thiện

·        Sự chuyển động toàn diện của tâm thức trong tư tưởng Phật Giáo (1994) Phạm Công Thiện

·        Những bước chân nhẹ nhàng trở về sự im lặng Phạm Công Thiện

·        Triết lý Việt Nam về sự vượt biên (1995) Phạm Công Thiện

·        Làm thế nào để trở thành một bậc Bồ Tát Phạm Công Thiện

·        Sáng rực khắp bốn phương Trời (1998) Phạm Công Thiện

·        Tinh tuý trong sáng của đạo lý Phật Giáo (1998) Phạm Công Thiện

·        Trên tất cả đỉnh cao là Im Lặng Phạm Công Thiện

·        Một đêm siêu hình với Hàn Mặc Tử Phạm Công Thiện

·        Khai ngôn cho một câu hỏi dễ hiểu: Triết học là gì? Phạm Công Thiện

·        Ðối mặt với 1000 năm cô đơn của Nietzche. Phạm Công Thiện

·        Những bước chân nhẹ nhàng trở về sự im lặng . Phạm Công Thiện

·        GS Phạm Công Thiện dự lễ ra mắt sách của Thầy Tuệ Sỹ

 

Dịch thuật:

·        Jiddu Krishnamurti, Tự do đầu tiên và cuối cùng (1968) Phạm Công Thiện dịch

·        Martin Heidegger, Về thể tính của chân lý (1968) Phạm Công Thiện dịch

·        Martin Heidegger, Triết lý là gì? (1969) Phạm Công Thiện dịch

·        Friedrich Nietzsche, Tôi là ai? Đây là người mà chúng ta mong đợi! (1969) Phạm Công Thiện dịch

·        Nikos Kazantzakis, Rèn luyện tâm thuật huyền linh (1991) Phạm Công Thiện dịch
 

Thơ :

Bài thơ năm chữ. Phạm Công Thiện

 

5 bài thơ 5 chữ

 

Phạm Công Thiện

 

Một chiều cuối năm 1993, Phạm Công Thiện kêu tôi đến nhà anh ở vùng đồi Earlwood, Sydney, để uống rượu. Trong lúc uống rượu say ngà ngà, anh đã lấy giấy bút ra viết 5 bài thơ 5 chữ, và đưa cho tôi. Đến bây giờ tôi vẫn còn giữ mảnh giấy ấy.

 

Tôi xin chép và scan lại dưới đây để gửi đến bạn đọc. — HN-T

 

 VÔ ĐỀ

Bôn ba ngoài vạn dặm

Cũng chỉ một trăng rằm

Bao nhiêu là hố thẳm

Xoáy về nốt ruồi đậm

 

 

TẾT XƯA

 

Lơ lửng bông mồng gà

Chiều ba mươi tết ta

Tôi ôm gà tre nhỏ

Chạy trốn tuổi thơ qua

 

 

RỪNG SƯƠNG

 

Bám rễ nơi vực sâu

Ó rừng chen về đậu

Mặc thiên địa lộn nhào

Ngó Lão Tử cưỡi trâu

 

 

PHỐI THI

 

Đồi cao bước một mình

Thiên thanh chiều lặng thinh

Cỏ thi sương đóng kín

Phất phơ sấm Trạng Trình

 

 

CHIỀU SYDNEY

 

Chiều hôm băng qua cầu

Phố xưa buồn phong châu

Phù đồ trôi mấy kiếp

Mây trắng nõn trên đầu

Nguon: quangduc.com


Âm lịch

Ảnh đẹp