Ông Narayan Liebenson Grady là một vị
thầy giáo thọ của Trung tâm Thiền tập Cambridge Insight Meditation
Center. Xin được phỏng dịch và gửi đến các anh chị một bài
trả lời của ông về vấn đề thực tập được đăng trên một tạp
chí Phật giáo.
Cuộc đời có nhiều khổ đau, trên con đường tu học đôi
khi chúng ta cũng quan tâm, cũng muốn giúp người thân hoặc người
chung quanh làm vơi đi những vấn đề và khó khăn của họ. Chúng ta
muốn tìm một lời khuyên! Nhưng như ông Grady chia sẻ, việc ấy
bao giờ cũng bắt đầu từ sự tu học của chính mình. Xin mời
các anh chị.
Nguyễn Duy Nhiên
-ooOoo-
Hỏi: Tôi có một người rất thân đang gặp
nhiều khó khăn và khổ đau, chị ta không tìm được một lối sống nào
cho có hạnh phúc. Tôi tin rằng nếu chị ta bớt dính mắc và bớt
quan trọng hóa những ý nghĩ của mình hơn, đời chị sẽ bớt
khổ đau. Đây là điều mà tôi học được trong thiền tập.
Nhưng tôi nghĩ là chị chưa sẳn sàng để tìm hiểu về đạo Phật,
hay là chịu tập thiền trong lúc này. Tôi rất muốn được
giúp chị và hướng dẫn chị vào con đường tu học. Tôi phải làm cách
nào đây, tôi không muốn giảng đạo Phật cho chị, hay là bắt chị
làm những việc gì mà chị ta chưa sẵn sàng?
Narayan Lebenson Grady: Câu trả lời ngắn gọn là bạn không thể nào ép buộc người khác học Phật hay ngồi thiền được.
Câu trả lời dài dòng là hành trình bước vào con đường tu học nó
huyền bí và khó nghĩ bàn hơn là bạn tưởng! Nhưng nhiều khi chúng
ta lại vô tình xua đẩy người khác ra xa con đường tu học, chỉ vì
ta quá muốn kéo họ vào, vì ta nghĩ là nó mang lại ích lợi cho
người kia. Cho dầu ý ta có tốt đến đâu!
Hãy tin vào sự chân thành của bạn. Khi bạn thành thật muốn làm vơi
đi những khổ đau của người bạn mình, họ sẽ cảm nhận được tình
thương và sự quan tâm của bạn. Và khi bạn cho rằng, chị ta sẽ ít
gặp vấn đề nếu chị bớt quan trọng hóa những ý nghĩ của
mình, cho dù việc ấy cũng dễ hiểu, nhưng bạn thấy không, đó cũng
chỉ là một ý nghĩ của bạn mà thôi. Tôi không nói là nó sai, nhưng khi
bạn bị dính mắc vào ý tưởng này, bạn sẽ không có thể giúp ích gì
nhiều nữa. Điều bạn có thể giúp cho chị ta là nhận diện
được sự thật rằng chị ta chưa sẵn sàng bước vào con đường tu học.
Tôn trọng điều ấy là một biểu hiện của tâm từ. Và nếu bạn
nghĩ rằng chị ta có những khó khăn trong vấn đề tâm lý, bạn cũng
có thể nhờ những sự giúp đở chuyên môn khác.
Nhưng đôi khi, một cách hay nhất để ta biểu lộ tâm từ của mình
là đừng cho một lời khuyên nào hết. Ta chỉ cần thật sự có mặt
với họ trong tĩnh lặng, và cho phép người kia thật sự có mặt với
chính mình. Tôi nhận thấy một điều khó nhất trong cuộc đời này là
ngồi yên nhìn người mình thương chịu khổ đau, trong khi ta
biết rằng có một lối thoát. Lẽ dĩ nhiên là tôi không khuyên bạn
ngồi yên và đừng làm gì hết. Bạn vẫn tiếp tục sự thực tập của
mình đó chứ! Và khi ta có được sự sáng suốt và tĩnh lặng
trong ta, ta sẽ có thể giúp được người bạn kia bằng cách ban cho
họ có một không gian, môi trường an tĩnh và rộng lớn hơn.
Tình thương và sự chăm sóc của bạn phải là kết quả của sự thực
tập của chính mình. Sự tu tập của bạn giúp ích cho bạn như thế
nào thì chúng cũng sẽ mang lại lợi ích cho người kia như thế ấy.
Tôi chắc chắn là vậy! Nếu bạn lúc nào cũng hạnh phúc và an vui, thì rồi
một ngày nào đó người kia sẽ thắc mắc và muốn biết. Và lúc
đó, bạn có thể chia sẻ hết những gì bạn muốn! Thực tập qua sự
sống của chính mình bao giờ cũng có hiệu lực hơn là lời nói
suông.
Điều ấy có nghĩa là, thay vì nghĩ rằng sự tu học sẽ giúp cho
đời sống của người bạn mình được hạnh phúc hơn, ta hãy tự chính
mình thực hành điều ấy. Khi nói đến vấn đề tình cảm cá nhân,
sự buông bỏ bao giờ cũng là một sự thực tập đòi hỏi nhiều cố
gắng.