nghĩa là
sau khi chết tái sinh liền vào một trong sáu cõi. Nhưng theo Kinh sách Tây Tạng
lại
viết:
“Sau khi chết, c ó trạng thái của “Thân trung ấm”, tức là có người s au k hi chết
tái sinh
liền, có
người tái sinh sau 1, 2, 3, 4 . . . ngày cho đến chậm nhất là 49 ngày”. Như vậy
có trái
nhau
không? Chúng ta thấy đức Phật đã đề cập nhiều đến những người có ác nghiệp nặng
đọa Địa
ngục nhanh như phóng thanh kiếm xuống nước. Những người làm thiện, có tu sinh
lên Trời
nhanh như tên bắn. Đúng là liền sau khi lâm chung tái sinh ngay. Nhưng chúng ta
không thấy
đức Phật đề cập đến trường hợp của người bình thường. Vì vấn đề này vô ích,
mất thời
giờ nên đã không được đức Phật đề cập tới. Như vậy, việc này chỉ để giải thích
thêm chi
tiết cho việc tái sinh, không có gì gọi là trái ngược cả. Ngoài ra, tìm kiếm
trong Kinh
điển,
chúng tôi thấy trong Tạp A Hàm, quyển 2, Kinh số 638, trang 606 dòng thứ 15,
trang
607 dòng
thứ 10, đức Phật có nói tới chữ “Thân Trung ấm”. Do đó, chúng tôi đưa bài “Giúp
người vừa
mới qua đời” vào sách này để người đọc thêm lợi lạc.
Theo quyển
“Vấn Đề Sinh Tử”, dịch từ cuốn “Thân Trung Ấm” (Bardo Thodol) do Tổ Liên-
Hoa Tây-Tạng
(Padma Sambhava) dùng Thần thông nhìn nhiều người từ lúc vừa mới chết
tới hết
49 ngày mà viết ra vào thế kỷ thứ 8 Dương lịch. Sau được Ngài Lạt-Ma Rigzin
Karma
Lingpa
tìm thấy và truyền tới ngày nay. Sau đây là những điểm căn bản cần thiết để
giúp cho
người quá
cố.
Người chết
trải qua 3 giai đoạn: lúc lâm chung, lúc tiếp dẫn, và lúc tái sinh.
I )- Giai
đoạn 1: Lâm chung. Ba ngày đầu
1) Đối với
những người đặc biệt.
Đối với
những người đã tạo nghiệp đặc biệt, đều chuyển ngay sau khi qua đời. Có 2 loại
người:
1- Người
Tu hành: Trường hợp các vị Thiền-Sư đạt đạo, các vị tu Tịnh Độ, v.v…biết
trước
ngày giờ
lâm chung. Các vị này nhập vào đại định hòa hợp cùng Pháp thân Phật thoát khỏi
vòng sinh
tử, hoặc được Phật A Di Đà đến tiếp dẫn.
2- Người
phạm tội Ngũ nghịch, đại ác: Những người này đọa sinh ngay tức
khắc xuống
Địa-ngục
sau khi chết.
2)- Đối với
những người bình thường.
Giai đoạn
lâm chung kéo dài từ lúc tim ngừng đập cho đến hết 3 ngày. Sau khi chết, thần
thức thấy
:
1- Thấy
thân thể nặng nề, lạnh lẽo: Vì do đất, nước, gió, lửa bắt đầu tan rã
(Thân thể phân
hóa).
2- Thấy
ánh sáng chói lòa.
Ánh sáng
này là Pháp Thân Phật, hiện ra trong chớp mắt hoặc lâu tới một giờ tùy theo
phúc
duyên của người chết. Nếu Thần thức tỉnh táo nhận ra Pháp Thân Phật, Thần thức
sẽ
nhập ánh
sáng chói lòa và thoát vòng sinh tử. Nhưng đối với người không tu, không dễ
nhìn
ra Pháp
Thân Phật, hoặc có thấy được cũng vì vô minh mà sinh tâm sợ hãi, né tránh. Nếu
cơ
hội qua mất,
tiếp theo là:
3- Thấy tối
tăm.
Khi ánh
sáng chói lòa biến mất, thì mù mịt tối đen, Thần thức (hay Hương linh) của người
chết lúc
này như trong đêm tối u mê. Sau đó Thần thức tỉnh lại, thấy thân nhân tụ tập
nói
chuyện,
buồn rầu, khóc than v.v... Lúc này Thần thức chưa biết là đã chết. Thần thức liền
nói
chuyện hỏi
han, nhưng như chẳng ai để ý và nói chuyện cùng Thần thức. Có khi Thần thức
cảm thấy
bực bội vì sự việc như thế. Trải qua thời gian khá lâu như thế, Thần thức mới
hiểu
ra là đã
chết rồi.
3)- Các điều
cần để ý làm:
1- Ngay từ
khi vừa tắt thở, tim ngừng đập, nên có người nhắc nhở Thần thức (Nếu có Tăng,
Ni hoặc
thân nhân hiểu đạo mà người chết tin cẩn trước kia thì càng tốt), nói với người
chết
rằng:
− Cụ ...(tên người chết) nay đã chết rồi, Cụ ... hãy bình tĩnh, mạnh
dạn ra đi. Cụ ... đừng
luyến tiếc
những gì đã qua. Cụ ... nhớ rằng có sinh thì có chết là lẽ đương nhiên.
Khi
có nhân
duyên thì hội tụ, khi hết nhân duyên thì tan rã. Không có gì phải sợ hãi khi
thân
không còn nữa và tan hoại. Cụ ... hãy bình tĩnh chấp nhận ra đi. Cụ... hãy nhớ
niệm Phật
A-Di-Đà để xin Phật đến tiếp dẫn. Sau đó chúng ta niệm Phật để Thần thức
niệm
theo; “Nam mô tiếp dẫn Đạo Sư A Di Đà Phật, Nam mô A Di Đà Phật, . .”.
2- Thỉnh mời
chư Tăng Ni trong việc hành lễ. Chúng ta nên dùng tư tưởng trong sạch, an
tĩnh,
lòng từ bi dẫn dắt Thần thức đến cõi an vui, đó là những giọt nước trong mát
khiến Thần
thức cảm
thấy dễ chịu.
3- Thân
nhân người chết nên quy y Tam Bảo, ăn chay, đọc Kinh, cúng dàng, bố thí, phóng
sinh, ấn
tống Kinh sách Phật, v. v... Các việc làm này nên kéo dài trong suốt 49 ngày,
nhất là
niệm Phật,
tụng Kinh. Sau đó hồi hướng phúc đức này cho người chết. Nói: “Tôi nguyện
(làm việc
gì?) và xin hồi hướng công đức cho Thần thức (tên người chết) được về
nơi an
lành”. Phúc đức
này tạo điều kiện cho Thần thức dễ siêu thoát.
4- Thân
nhân không nên than khóc và kể lể chuyện luyến ái. Thần thức nghe thấy sẽ khổ sở,
quyến luyến,
hoang mang và không còn sáng suốt bình tâm để siêu thoát. Thần thức sẽ phải
ở lâu
trong Thân Trung Ấm, và phải chịu nhiều cảnh sợ hãi.
5- Không
nên gây tiếng động ồn ào hoặc có mặt người không thiện cảm với người chết trước
kia đến gần,
sẽ làm cho hoang mang khó chịu, vì Thần thức rất nhạy cảm.
6- Tuyệt đối
không giết súc vật để làm ma cho người chết, vì đây là gây nghiệp dữ, xấu cho
cả người
chết lẫn người sống.
II )- Giai
đoạn 2: Tiếp Dẫn.
Từ ngày
thứ 4 đến hết ngày 17
Sau k hi
tim ngừng đập hết 3 ngày, Thần thức bắt đầu Thân Trung Ấm, nghĩa là “ấm”
trước đã
hết, “ấm” sau chưa sinh có thân chuyển hóa nơi khoảng giữa gọi là Thân Trung Ấm,
thân này
có thể kéo dài tới ngày thứ 49 sau khi chết. Giai đoạn hai ở vào thời gian tiếp
dẫn
của chư
Phật, kéo dài 14 ngày, tùy theo phúc duyên, nghiệp cảm đã tạo ra trong suốt đời
người quá
cố, Thần thức có thể rời Thân Trung ấm.
1)- Các việc
cần làm.
1- Niệm Phật, hộ niệm
cho Thần thức nương theo lời niệm Phật để khi Phật tới dễ dàng hòa
nhập tiếp
dẫn.
2- Tụng
Kinh A-Di-Đà để nhắc nhở thần thức chú tâm nhận sự tiếp dẫn của Phật A-Di-Đà về
cõi An Lạc.
3- Tụng
Kinh Cầu Siêu trợ duyên cho Thần thức. Lời Kinh nhắc nhở về vô thường, để Thần
thức dễ
siêu thoát.
4- Nhắc nhở
Thần thức: Những lúc không niệm Phật tụng Kinh, chúng ta thường xuyên nên
nhắc nhở
Thần thức về các hiện tượng xảy ra trong giai đoạn 14 ngày này để cho Thần thức
biết, hiểu
và hành động theo lời chúng ta nhắc nhở là:
- Thần thức
không nên thích ánh sáng mờ nhạt, vì đó là các cảnh xấu, nơi không tốt.
- Thần thức
không nên sợ hãi ánh sáng chói lòa, vì đó là hào quang Phật, nên hòa nhập.
Tùy theo
đức Phật nào xuất hiện mà khuyên bảo Thần thức theo lịch trình dưới đây.
2)- Lịch
trình 14 ngày tiếp dẫn. Có các Phật:
01- Ngày
thứ tư (Sau 3 ngày tức sau 72 giờ tính từ lúc tim ngừng đập):
Đại Nhật
Quang Như-Lai ( Phật Vairocana) hiện ra ngồi trên Sư-tử với thân
sắc sáng
trắng rực
rỡ chói lòa. Đồng thời cũng có ánh sáng trắng êm dịu của cõi Trời tươi đẹp
với
thành
quách, cung điện . . . . Nếu Thần thức biết nương vào hào quang rực rỡ sẽ thoát
khỏi
luân hồi
về nơi cực lạc. Ngược lại nếu nương theo ánh sáng trắng êm dịu, sẽ sinh cõi Trời.
Vì
thiếu
phúc, vì ít làm lành lánh ác, không chịu tu lúc còn sống, nên hầu hết sợ ánh
sáng trắng,
đó là
chưa nói đến ánh sáng trắng chói lòa, Thần thức sợ hãi quay mặt đi chỗ khác, hoặc
không dám
nhìn, nên qua ngày kế tiếp.
02- Ngày
thứ năm : Bất Động Như-Lai ( Phật Akshobhya) hiện ra ngồi
trên lưng Voi với
toàn thân
sắc lam sáng chói. Đồng thời Thần thức cũng thấy màu khói đen tối của Địa ngục.
Khuyên Thần
thức niệm “Nam mô Phật” và đến nương vào hào quang chói sáng màu lam sẽ
được giải
thoát khỏi sinh tử được về cõi vĩnh hằng. Khuyên Thần thức đừng đến gần màu
đen tối sẽ
vào Địa-ngục khổ sở. Nếu ngần ngại, Thần thức bước sang ngày sau.
03- Ngày
thứ sáu : Bảo Sinh Như-Lai ( Phật Ratnasambhava) hiện ra ngồi
trên mình Ngựa,
với toàn
thân sắc vàng chói lòa. Đồng thời thần thức cũng thấy ánh sáng màu lam nhạt của
cõi Người.
Khuyên Thần thức niệm “Nam mô Phật” và đến nương hào quang vàng rực rỡ
được giải
thoát khỏi luân hồi về nơi cực lạc. Ngược lại, Thần thức chọn cảnh màu lam tái
sinh lại
cõi Người. Nếu vẫn chưa đi, bước sang ngày tiếp.
04- Ngày
thứ bảy: Vô Lượng Quang Như-Lai (Phật Amitabha) hay Phật
A-Di-Đà hiện ngồi
trên mình
Công, tỏa ánh sáng màu đỏ chói, có Bồ-Tát Quán Thế-Âm và Đại Thế-Chí hai bên.
Đồng thời
Thần thức cũng thấy màu vàng nhạt của c õi Ngạ Qủy. Khuyên Thần thức niệm
“Nam mô A
Di Đà Phật” v à tiến đến nương hào quang đỏ chói thì siêu thoát khỏi sáu cõi
được về
nơi Tịnh Độ An Lạc. Khuyên Thần thức đừng đến gần màu vàng nhạt sẽ bị đọa làm
Ngạ-Qủy
(Ma Qủy). Nếu chưa chịu đi, Thần thức bước qua ngày kế.
05- Ngày
thứ tám: Bất Không Thành Tựu Như-Lai (Phật Amoghasiđhi) hiện ra
ngồi trên
thần Điểu,
với toàn thân sắc màu lục sáng chói. Đồng thời Thần thức cũng thấy màu đỏ nhạt
của cảnh
giới Thần. Khuyên Thần thức niệm “Nam mô Phật” và đến nương hào quang màu
lục sáng
chói sẽ giải thoát khỏi sinh tử, được đến cõi Phật vĩnh cửu. Nếu Thần thức đến
gần
màu đỏ nhạt
vào cõi Thần. Nếu vẫn chưa quyết đi, Thần thức bước sang ngày sau.
06- Ngày
thứ chín: Tất cả 5 vị Phật kể trên cùng hiện ra với hào
quang 5 màu rực rỡ nêu
trên. Đồng
thời, Thần thức cũng lại thấy 6 cảnh giới khác nhau với màu nhạt dễ chịu là: sắc
trắng cõi
Trời, sắc đỏ cõi Thần, sắc lam cõi Người, sắc vàng cõi Ngạ Qủy, sắc lục cõi Súc
Sinh, sắc
xám đen cõi Địa Ngục. Khuyên Thần thức niệm “Nam mô Phật” và đến hòa nhập
vào các
hào quang sáng chói của Phật sẽ thoát khỏi trầm luân được về cõi Phật đời đời
an
lạc.
Khuyên Thần thức đừng đến gần các màu mờ nhạt đen tối sẽ bị đọa vào nơi xấu. Nếu
chưa đi,
bước qua ngày tiếp.
07- Ngày
thứ mười: Chư vị Bồ-Tát hiện ra trong ánh sáng chói lòa để tiếp dẫn,
đồng thời
thần thức
cũng thấy màu lục u tối của cõi Súc Sinh. Khuyên Thần thức niệm “Nam Mô Phật”
và đến gần
ánh sáng chói lòa sẽ được Bồ Tát tiếp đón về cõi Phật thoát khỏi luân hồi.
Khuyên Thần
thức đừng đến gần màu lục nhạt sẽ bị vào cõi xấu Súc Sinh. Nếu chưa đi,
bước sang
ngày kế.
Từ đây, bắt
đầu những cảnh dữ tợn làm cho Thần thức sợ hãi.
08- Ngày
thứ mười một: Phật Heruka hiện ra thân sắc sáng trắng, có 3 đầu, 6
tay, 4 chân.
Mặt giữa
màu nâu, mặt bên phải màu trắng, mặt bên trái màu đỏ. Khuyên Thần thức đừng sợ
hãi Phật
3 đầu 6 tay 4 chân, đây là nghiệp quả sinh ra, hãy quy y Phật và niệm “Nam
mô
Phật” để được
Phật tiếp dẫn sẽ thoát khỏi sinh tử. Nếu không chịu làm, bước qua ngày sau.
09- Ngày
thứ mười hai: Phật Vajra-Heruka hiện ra thân sắc xanh dương sáng
(nước biển),
cũng 3 đầu,
6 tay, 4 chân. Mặt giữa màu xanh đậm, mặt bên phải màu trắng, mặt bên trái
màu đỏ.
Khuyên Thần thức không nên sợ hãi Phật 3 đầu 6 tay 4 chân, đây là nghiệp qủa
sinh
ra, hãy
quy y Phật và niệm “Nam mô Phật” để được tiếp dẫn về cõi Phật sẽ thoát
khỏi trầm
luân. Nếu
không, thần thức bước qua ngày tiếp.
10- Ngày
thứ mười ba: Phật Ratna-Heruka hiện ra toàn thân màu vàng, cũng
3 đầu, 6 tay,
4 chân. Mặt
giữa màu đỏ, mặt bên phải màu trắng, mặt bên trái màu lam. Khuyên Thần thức
đừng sợ
hãi Phật 3 đầu 6 tay 4 chân, đây là nghiệp quả sinh ra, hãy quy y Phật v à niệm
“Nam mô
Phật” để được tiếp dẫn về cõi Phật thoát khỏi sáu cõi. Nếu không, bước
qua ngày
kế.
11- Ngày
thứ mười bốn: Phật Padma-Heruka hiện toàn thân sắc đỏ sáng, có 3
đầu, 6 tay, 4
chân. Mặt
giữa màu đỏ, mặt bên phải màu trắng, mặt bên trái màu lam. Khuyên Thần thức
đừng sợ
hãi Phật 3 đầu 6 tay 4 chân, đây là nghiệp quả sinh ra, hãy niệm “Nam mô Phật”
để được
tiếp dẫn về cõi Phật thoát khỏi luân hồi. Nếu không bước qua ngày sau.
12- Ngày
thứ mười lăm: Phật Karma-Heruka hiện toàn thân màu xanh lục sáng
có 3 đầu, 6
tay, 4
chân. Mặt giữa xanh lá cây, mặt bên phải màu trắng, mặt bên trái màu đỏ. Khuyên
Thần thức
đừng sợ hãi Phật 3 đầu 6 tay 4 chân, đây là nghiệp quả sinh ra, hãy quy y Phật
và
niệm
“Nam mô Phật” để được tiếp dẫn về cõi Phật thoát khỏi sinh tử. Nếu không,
bước qua
ngày tiếp.
13- Ngày
thứ mười sáu : Tám vị Trời trấn giữ 8 hướng xung quanh để tiếp dẫn:
-Trời
Kerima sắc trắng trấn giữ hướng Đông.
-Trời
Pramoha sắc đỏ trần giữ hướng Tây.
-Trời
Tseurima sắc vàng trấn giữ hướng Nam.
-Trời
Petali sắc đen trấn giữ hướng Bắc.
-Trời
Pukkase sắc đỏ trấn giữ hướng Đông Nam.
-Trời
Ghamari sắc xanh đậm trấn giữ hướng Tây Nam.
-Trời
Tsandhali sắc vàng nhạt trấn giữ hướng Tây Bắc.
-Trời
Smasha sắc xanh dương trấn giữ hướng Đông Bắc.
Khuyên Thần
thức đừng sợ, hãy niệm “Nam mô Phật” để được tiếp dẫn về nơi an lành ,
nếu không
sẽ bước qua ngày kế.
14- Ngày
thứ mười bảy: Tất cả chư Phật, chư Bồ-Tát, chư Thiên (nêu
trên) đồng xuất
hiện để
tiếp dẫn Thần thức về các cõi Phật. Khuyên Thần thức niệm “Nam mô Phật” và đến
nương ánh
sáng của Phật, sẽ được tiếp dẫn về cõi Phật vĩnh hằng. Nếu lúc còn sống, người
không hiểu,
không tin Phật pháp hoàn toàn, đến khi chết đi, Thần thức thấy cảnh này sẽ bối
rối, nghi
ngại, sợ hãi, không dám nhìn, huống là nương theo ư? Bỏ qua cơ hội về cõi vĩnh
hằng, tiếc
thay. Do đó Thần thức bước qua giai đoạn thọ sinh.
Chúng ta
không biết Thần thức của người chết đã siêu thoát hoặc tái sinh hay chưa, nên
chúng ta
tiếp tục nhắc nhở Thần thức giai đoạn thọ sinh dưới đây.
III )-
Giai đoạn 3: Thụ sinh (tái sinh).
Từ ngày
18 đến ngày 49 (Trong 32 ngày).
Thời gian
thọ sinh vào 6 cõi (Trời, Thần, Người, Ngạ-Qủy, Súc-sinh, và Địa-ngục)
lâu mau
tùy theo
nghiệp của mỗi người đã tạo trong khi còn sống. Thần thức không biết là mình
đang
tiến gần
đến chỗ phải thọ sinh. Giai đoạn này rất rùng rợn, Thần thức sẽ thấy :
1)- Thần
thức gặp Diêm-Vương.
Diêm
vương có mặt dữ dằn (tợn), Thần thức thấy Diêm Vương sinh ra khiếp sợ hãi hùng.
Diêm
Vương tra hỏi các việc làm ác của người chết. Rồi bị qủy tốt tra tấn hành hạ,
làm cho
Thần thức
đau đớn, khổ sở, chết đi sống lại v.v... (Thần thức bị tra tấn đau đớn, khiếp sợ
cũng như
trong ác mộng).
Đến đây,
ngoài việc niệm Phật, tụng Kinh, nhắc nhở Thần thức bình tĩnh, không sợ hãi,
nhất tâm (một
lòng) niệm Phật. Chúng ta còn cần trợ lực cho người chết bằng cách cho
Thần thức
biết là hiện tại Thần thức đang bước vào giai đoạn bắt buộc phải thọ sinh. Những
cảnh của
Thân Trung Ấm chỉ là chiêm bao, Diêm-Vương ngục tốt chính là do nghiệp duyên
biến hiện
ra. Bây giờ Thần thức không còn xác thân hữu hình nữa, Thần thức không nên sợ
hãi trước
cảnh tra tấn. Thần thức phải luôn luôn niệm “Nam mô Phật”, thì ác mộng sẽ tan
biến.
Rồi Thần
thức thấy nhiều cảnh khủng khiếp như :
- Gặp lửa
cháy dữ dội.
− Gặp cuồng phong bão lụt khủng khiếp.
− Gặp các loại ác thú đuổi bắt v.v...
2)-Thần thức
thọ sinh:
Tùy theo
nghiệp duyên của mỗi người, Thần thức sẽ thấy một trong những cảnh tướng
khác nhau
sau đây mà phải thọ sinh chậm nhất là ngày thứ 49:
1- Có Thần
thức thấy VƯỜN CÂY ĐẸP ĐẼ liền sinh vào cõi Thần.
2- Có Thần
thức thấy CẢNH SÚC VẬT, RỪNG RÚ rồi thọ sinh vào Súc sinh.
3- Có Thần
thức thấy ĐI TRONG HOANG ĐỊA U MINH, liền sinh vào loài Ma-qủy.
4- Có Thần
thức thấy LỬA CHÁY NGÚT TRỜI, liền sinh vào Địa-ngục.
5- Có Thần
thức thấy hai NAM NỮ ĐANG VUI ĐÙA, rồi thọ sinh vào cõi Người.
6- Có Thần
thức thấy THÀNH QUÁCH CUNG ĐIỆN ĐẸP ĐẼ, liền sinh cõi Trời.
3)- Điều cần
biết:.
1- Cõi Trời
cảnh đẹp có nhiều hồ, nhiều cây cối, nơi đó là cảnh Trời không có Phật pháp.
2- Cõi Trời
cảnh đẹp có thành quách, nhiều cung điện lộng lẫy, nơi đây có Phật pháp
đang
lưu hành
như cõi Đạo Lợi, Đâu Suất thuộc Dục giới, cõi Phạm Thiên thuộc Sơ thiền Sắc giới.
Lời bàn:
Chúng ta
không có Thần Thông, do đó không biết rõ ràng từng ngày mà Thần thức
đang
trải qua,
và cũng không biết lúc nào Thần thức đi khỏi, nên chúng ta phải theo dõi chương
trình 49
ngày cho Thần thức. Nhưng giai đoạn thứ hai, tiếp dẫn, từ ngày thứ tư đến hết
ngày
thứ 17,
chúng ta có thể căn cứ vào lịch trình các đức Phật xuất hiện để nhắc nhở, hướng
dẫn
người chết.
Từ lâu,
các Chùa thường làm lễ cầu siêu mỗi tuần một lần trong 7 tuần cho người qúa cố.
Sự việc
này rất tốt, nhưng còn thiếu sự hướng dẫn Thần thức. Thiết tưởng, thân nhân của
người qúa
cố nên biết mà trám vào bằng niệm Phật, hướng dẫn nhắc nhở thần thức các
ngày
không có niệm Phật, tụng Kinh cầu siêu tại Chùa. Như vậy người qúa cố sẽ hưởng
được nhiều
lợi lạc.
Mong rằng,
những ai lưu luyến thương xót người thân, và muốn cho người ra đi có được
kiếp sau ở
nơi tốt đẹp. Những ai mong cho người thân thương ra đi sẽ không phải đầy ải vào
cõi khổ sở
Địa-ngục, Ngạ-qủy, Súc-sinh. Thì đây là cẩm nang tóm gọn, theo đó chúng ta có
thể giúp
người ra đi một cách thiết thực. Một điểm nữa là chính người Phật-tử chúng ta,
mỗi
người
cũng nên biết cẩm nang này và ghi nhớ cho chính bản thân mình sau này vậy ./.