Nghiên cứu khoa học về công dụng đậu bắp
Đậu bắp còn gọi là mướp tây, bắp chà, tên khoa học Abelmoschus
esculentus, thuộc họ Malvaceae. Đậu bắp là một loại rau quả phổ biến có
nhiều chất bổ dưỡng như: hợp chất polyphenol, chất chống ôxy hoá, các
sinh tố C, A, B1, B2, B6, khoáng chất kẽm, sắt, canxi và nhiều chất xơ,
chất nhầy.
Hạt đậu bắp cũng là nguồn cung cấp chất đạm và chất béo tốt. Từ lâu,
dân gian nhiều nơi đã biết sử dụng thân, lá và quả non đậu bắp để trị
các chứng tiểu khó, bệnh lậu; rễ và lá non chữa ho khan, viêm họng...
Gần đây, những thí nghiệm tại khoa y học cổ truyền, đại học Y dược
TP.HCM đã cho thấy cao lỏng được chế từ thân và lá cây đậu bắp có tác
dụng hạ đường huyết trên chuột thí nghiệm.
Các nhà khoa học đã xác định liều từ 10g đến 40g/kg thể trọng có tác
dụng hạ đường huyết trên chuột thí nghiệm. Liều có tác dụng hạ đường
huyết ổn định nhất là 30g/kg thể trọng. Ở liều này, cao lỏng đậu bắp hạ
đường huyết có ý nghĩa thống kê từ thời điểm 40 phút và kéo dài đến 90
phút.
Sau 90 phút, đậu bắp làm hạ 47,34% nồng độ đường huyết so với nhóm
đối chứng không điều trị. Qua so sánh với insulin, tác dụng của đậu bắp
không mạnh bằng insulin, không gây hạ đột ngột như insulin nhưng ổn định
hơn và không có nguy cơ gây tụt huyết áp xuống dưới mức bình thường.
Có thể uống nhưng phải thận trọng
Trong những năm gần đây khi số người mắc bệnh tiểu đường tăng cao và
phong trào sử dụng thảo dược để trị bệnh trở nên phổ biến, đã xuất hiện
nhiều bài thuốc dùng đậu bắp, hoặc độc vị hoặc phối hợp với một số thảo
dược khác, để ổn định đường huyết.
Có người ăn nhiều đậu bắp hàng ngày hoặc dùng thân, lá hoặc quả đậu
bắp phơi khô rồi phối hợp với một số thảo dược như mướp đắng, lá ổi, lá
sakê… sắc uống để chữa tiểu đường. Chưa có nghiên cứu khoa học nào kết
luận hiệu quả điều trị của những trường hợp này, nhưng nhiều bệnh nhân
đã khẳng định có tác dụng ổn định đường huyết rất tốt.
Trở lại bài thuốc chỉ dẫn uống nước ngâm của hai trái đậu bắp, như
đã nói ở trên, chất nhầy trong đậu bắp chứa thành phần chất xơ hoà tan
và những hoạt chất quan trọng khác nên có thể đã cho tác dụng ổn định
đường huyết. Một số tài liệu y khoa cũng đã kết luận chất xơ hoà tan có
tác dụng tốt trong ổn định đường huyết.
Chất nhầy trong đậu bắp tiết ra thông qua những mặt cắt ngang, dọc
thân trái và dễ hoà tan vào môi trường nước, kể cả nước ở nhiệt độ
thường. Qua nhiều giờ ngâm, chất nhầy hoà tan vào nước biểu thị rõ bằng
độ sánh trong nước tăng lên. Lượng chất nhầy trong trái non cao hơn
nhiều so với thân hay lá.
Dù sao, đậu bắp vẫn là loại rau quả bổ dưỡng, dùng nhiều hơn số cần
thiết vẫn không gây độc hại nên bà con có thể dùng thử bài thuốc đó.
Tuy nhiên, để bảo đảm vệ sinh, có thể ngâm bằng nước sôi rồi để
nguội dần. Ngoài ra, cần theo dõi lượng đường huyết hàng ngày để đối
chiếu kết quả và tìm ra liều lượng tối thiểu phù hợp với bản thân.
Riêng việc phối hợp và gia giảm với các loại thuốc tân dược hay đông dược khác, cần tham khảo ý kiến của bác sĩ điều trị.
Lương y Võ Hà
Không nên ảo tưởng chữa dứt tiểu đường
Hiện nay, bên cạnh những yếu tố về môi trường, chế độ ăn uống thực
phẩm công nghiệp nhiều chất béo, ít chất xơ và lối sống tĩnh tại, ít vận
động là nguyên nhân chính đã dẫn đến sự gia tăng tỷ lệ bệnh tiểu đường.
Tất cả các loại thuốc dù thuốc bắc, thuốc tây hay thảo dược đều chỉ có
giá trị giúp ổn định đường huyết trong nhất thời.
Thuốc không thể chữa dứt điểm căn bệnh. Chúng khác nhau ở chỗ có
phản ứng phụ hay không hoặc có thêm tác dụng giúp cải thiện chức năng
các cơ quan hoặc tăng cường thêm sức đề kháng của cơ thể hay không.
Do đó, không nên có ảo tưởng về một loại thực phẩm chức năng, thảo
dược hoặc một bài thuốc gia truyền nào có thể chữa dứt căn bệnh này
trong điều kiện y học hiện nay.