Theo những nhà nghiên cứu Phật học, ngọc
 Xá lợi là phần Kim Bảo Thân (cơ thể - PV) còn lại của Đức Từ Phụ Thích 
Ca Mâu Ni Phật sau khi hỏa thiêu tại Câu Thi Na. Ngọc Xá lợi Phật được 
phân thành 8 phần chia cho 8 nước cúng dường và thờ phụng.
Sau này vào Phật lịch 218, đại đế Asoka 
đã tạo lập 84.000 ngôi Bảo Tháp trên khắp các xứ ở Ấn Độ để tôn thờ Xá 
lợi đức Phật và được truyền cho đến tận ngày nay.
Xá lợi có hình dạng hơi tròn, lớn nhỏ, 
màu sắc sáng đục khác nhau, cứng như thép. Có viên lớn như hạt đậu, 
hạt bắp; viên nhỏ như hạt gạo, hạt mè; thường có các màu trắng, 
đỏ, hồng, xanh và vàng. Có thứ trong như thủy tinh, có thứ trắng ngà 
như hạt gạo, có thứ phát ra ánh sáng nhẹ nhàng như pha lê, có thứ màu
 sáng nhuận như san hô.
Tương truyền ngọc Xá lợi Phật có thể 
biến hóa từ ít thành nhiều, từ nhỏ thành lớn, từ đục thành trong và tỏa 
sáng hào quang. Cũng có trường hợp Xá lợi tự nhiên dời vị trí hoặc biến 
mất vì thiếu lòng sùng kính tôn thờ. Tuy nhiên, phải do sự chí thành lễ 
bái của người có đạo tâm mới cảm ứng được việc biến hóa kỳ diệu này.
Nói về sự linh diệu của ngọc Xá lợi, 
thượng tọa Thích Nguyên Ngọc, phó tổ đình Giác Quang (quận 8, TPHCM), 
cho biết: "Ngọc Xá lợi là những thánh thể linh hiển của bậc đại sư đã 
chứng đạo trong suốt quãng đời tu hành. Được kết tinh từ tâm tuyệt đối 
thanh tịnh của các bậc Thánh Tăng”.
Chị Trần Thị Minh, quận Tân Phú tâm sự: 
Điều ước lớn nhất của một người con Phật như tôi là được chiêm bái và 
đảnh lễ Xá Lợi của chư Phật và Thánh Tăng. Qua đó hiểu hơn về giá trị 
của lòng tốt, lòng từ bi, thương tất cả chúng sanh. Với những đức tính 
đó chúng ta mới có được hòa bình trong chính chúng ta và trên thế giới. 
Giới nghiên cứu Phật giáo chia Xá lợi 
thành 4 loại: Sanh thân Xá lợi: Chỉ cho Xá lợi Phật và các vị cao tăng. 
Ảnh thân Xá lợi: Sau khi hỏa táng không có xá lợi sạch đẹp…thì có thể 
dùng các vật quý giá hoặc đồ dùng quan trọng mà lúc sinh thời vị cao 
tăng đó đã từng sử dụng. Nhục thân xá lợi: Các vị cao tăng sau khi mất 
để lại nhục thân bất hoại hoặc thi hài đã được xử lý thành xác khô. Pháp
 thân xá lợi: Tức là những quyển kinh Phật mà vị cao tăng đã dùng tụng 
niệm. 
Một số hình ảnh chụp lại Xá Lợi của chư Phật và thánh Tăng:
    
        
            |  | 
        
            | Xá lợi hình tròn nhiều màu sắc của Đức Phật | 
    
 
    
        
            |  | 
        
            | Xá Lợi huyết của Phật Thích ca | 
    
 
    
        
            |  | 
        
            | Xá lợi hình hạt gạo của Đức Phật được thờ tại Tổ đình Giác Quang (quận 8) | 
    
 
    
        
            |  | 
        
            | Xá lợi xương của đức Phật | 
    
 
 
    
        
            |  | 
        
            | Xá Lợi của ngài Long Thọ và Xá Lợi Phật | 
    
 
    
        
            |  | 
        
            | Xá lợi của Thánh tăng Sivali | 
    
 
    
        
            |  | 
        
            | Xá Lợi của Latma Tsongkhapa | 
    
 
    
        
            |  | 
        
            | Xá Lợi ngài A Nan Đà | 
    
 
    
        
            |  | 
        
            | Đối với người con Phật được chiêm bái ngọc Xá Lợi là một phước đức lớn không phải ai cũng có | 
    
Hoài Lương