Vô sở úy có nghĩa là hoàn
toàn tự tin, không hề sợ hãi trước bất kỳ ai và bất cứ điều gì
Theo kinh Trung
bộ (Đại kinh Sư tử hống), bốn vô sở úy là: 1- Đã chứng ngộ những gì thuyết
giảng. 2- Đã đoạn trừ hết thảy lậu hoặc. 3- Biết rõ các chướng ngại pháp.
4- Pháp dạy quyết định dẫn đến đoạn tận khổ đau. Kinh A-hàm dưới
đây cũng nói tương tự như thế về bốn đức vô úy của Thế Tôn.
“Một thời Phật
ở nước Xá-vệ, rừng Kỳ-đà, vườn Cấp Cô Độc. Bấy giờ Thế Tôn bảo các Tỳ-kheo:
Như Lai xuất
hiện ở đời có bốn vô sở úy. Như Lai được bốn vô sở úy này, ở trong thế gian
không có chỗ dính mắc, ở trong đại chúng rống tiếng sư tử, chuyển bánh xe Pháp.
Thế nào là bốn?
Nay Ta đã
thành tựu pháp này, dù cho Sa-môn, Bà-la-môn, Ma hoặc Ma thiên, loài bò bay máy
cựa, ở trong đại chúng bảo Ta không thành tựu pháp này, việc này chẳng đúng; Ta
không sợ hãi. Đó là vô sở úy thứ nhất.
Hôm nay, như
Ta các lậu hoặc đã hết, không thọ thân nữa. Nếu có Sa-môn, Bà-la-môn, các loài
chúng sanh, ở trong đại chúng nói Ta chưa sạch hết các lậu hoặc; việc này chẳng
đúng. Đó là vô sở úy thứ hai.
Nay Ta đã lìa
pháp ngu tối, muốn cho ngu tối trở lại, không có việc này. Nếu lại có Sa-môn,
Bà-la-môn, Ma hoặc Ma thiên, chúng sanh, ở trong đại chúng nói Ta bị ngu tối trở
lại; việc này không đúng. Đó là vô sở úy thứ ba của Như Lai.
Pháp xuất yếu
của chư Như Lai dứt hết khổ, muốn cho không xuất yếu, trọn không có việc ấy. Nếu
có Sa-môn, Bà-la-môn, Ma hoặc Ma thiên, các loại chúng sanh, ở trong đại chúng,
nói rằng Như Lai chẳng dứt hết khổ; việc này chẳng đúng. Đó là vô sở úy thứ tư
của Như Lai.
Như thế, này
các Tỳ-kheo, hãy học điều này.
Bấy giờ các Tỳ-kheo
nghe Phật dạy xong, vui vẻ vâng làm”.
(Kinh Tăng
nhất A-hàm, tập II, phẩm Tứ đế,
VNCPHVN ấn hành, 1998, tr.23)
Bốn vô sở úy
của Đức Phật về chi
tiết trong các kinh không đồng nhất, nhưng đại thể vẫn là: 1- Nhất thiết
trí vô sở úy: Đức Phật tuyên bố rõ rằng Ngài là bậc
nhất thiết trí, đã chứng
ngộ và giải thoát nên tự tin, không sợ hãi, không khuất phục bất cứ điều
gì. 2- Lậu tận vô sở úy: Đức Phật tuyên bố rằng Ngài đã đoạn tận
hết thảy phiền não và không sợ hãi các chướng nạn. 3- Thuyết chướng
đạo vô sở úy: Đức Phật thuyết về các pháp làm chướng ngại Thánh đạo và
không sợ hãi đối với bất cứ sự bắt
bẻ nào. 4- Thuyết tận
khổ đạo vô sở úy: Đức Phật thuyết về con đường xuất thế, giúp diệt tận
khổ não
và không sợ hãi bất cứ điều gì.
Dĩ nhiên Ngài
là bậc Giác ngộ nên không sợ hãi, còn chúng ta hàng đệ tử chưa giác ngộ
nên sợ
hãi cũng là chuyện thường. Có điều, dẫu còn sợ thì cũng nên sợ vừa thôi.
Chỉ sợ
những gì thực sự đáng sợ còn lại hãy phát huy trí dũng mà ngẩng cao đầu.
Học theo hạnh Ngài ‘ở trong thế gian không có chỗ dính mắc, ở
trong đại chúng rống tiếng sư tử, chuyển bánh xe Pháp’. Sở dĩ ngày nay
chúng ta
nhiều sợ hãi, không rống lên tiếng sư tử khiến muôn loài nép phục, không
chuyển
vận bánh xe Pháp được vì dính mắc nhiều quá. Lệ thường đã dính vào thì
kẹt, ‘mở
miệng mắc quai’ nên đành ‘mũ ni che tai’, việc ai… tôi không biết.
Thì ra, muốn học theo hạnh vô úy, tự tin và không sợ
hãi thì trước phải xả buông ‘ở trong thế gian không có chỗ dính mắc’, sau mới ‘ở
trong đại chúng rống tiếng sư tử, chuyển bánh xe Pháp’.
Quảng Tánh