Ngày nay Tây Tạng đổi mới, có đường tàu lửa chạy từ Bắc Kinh đến
Tây Tạng. Đường hàng không, cao tốc từ Vân Nam, Quý Châu, Thanh Hải, Tân Cương
và một vùng rộng lớn ở miền Tây nam Trung Quốc nối liền với Tây Tạng tạo nên một
bức tranh hoàn chỉnh cho vùng đất xa xôi này.
Tây Tạng là khu tự trị thuộc cao
nguyên Thanh-Tạng diện tích 123 vạn km2, dân số gần 3 triệu người,
gồm dân tộc Tạng, Hồi, Hán, Môn Ba và Lạc Ba. Thủ phủ của Tây Tạng là La Sa và
thành phố lớn là Nhiệt Khách Tắc. Từ ngàn xưa Tây Tạng được coi là quê hương của
Phật giáo vì tiếp giáp với các quốc gia đa tôn giáo như Ấn Độ, Nê Pan, Miến Điện
và khu tự trị Duy Ngô Nhĩ là Tân Cương. Tây Tạng và cả vùng cao nguyên
Thanh-Tạng rộng lớn được coi là “Nóc nhà của thế giới”, có độ cao hơn 4 nghìn
mét so với mặt biển. Ngày nay Tây Tạng là trung tâm du lịch Phật giáo nổi tiếng
của Trung Quốc. Ngoài du khách Phật giáo ở các nước châu Á, ở thành phố La Sa có
rất đông du khách đến từ các nước Âu-Mỹ và Trung Đông. Mặc dù ở vùng thảo nguyên,
đồi núi, sông ngòi đan xen, khí hậu lạnh và mây trắng bao phủ quanh năm nhưng cơ
sở hạ tầng của Tây Tạng dần dần hoàn hảo, có nhiều nhà cao tầng, cửa hàng cửa
hiệu buôn bán tấp nập đông vui.
Khi mùa đông đến, xuân về, bộ mặt của
Tây Tạng có nhiều sắc thái mới. Mây bao phủ trên các ngọn đồi và đỉnh núi cao,
khí hậu lạnh và mọi người co ro trong những bộ quần áo; mũ, giày, ủng da lông
thú có mặt khắp nơi, nhất là ở các phố thị. Cỏ cây trên cao nguyên xuân về thì
xanh lá, tươi hoa, bò dê, lạc đà béo tốt ung dung gặm cỏ trên thảo nguyên. Nhiều
loại hoa quý hiếm chỉ có ở Tây Tạng, xuân về nở hoa tươi tốt làm ấn tượng cho du
khách phương xa. Ngoài tết cổ truyền của dân tộc Trung Hoa, ở Tây Tạng có những
ngày lễ, tết, hội mang màu sắc dân tộc Tạng rất đậm nét. Vào các dịp tết, lễ,
hội, các cửa hàng, cửa hiệu ở Tây Tạng bán đủ các mặt hàng thủ công, mỹ nghệ do
Tây Tạng sản xuất. Vải vóc, áo, quần, mũ, khăn, tất, hàng đan, thêu, dệt và các
loại thảm đều là sản xuất bằng “thổ cẩm” truyền thống từ lâu đời của dân tộc
Tạng. Vì là nơi có đến hơn 90% người theo đạo Phật nên các cửa hàng ăn uống ở
Tây Tạng đều bán các món ăn chay rất ngon, hợp khẩu vị cho các du khách Phật
giáo từ các nơi đến tham quan du lịch ở Tây Tạng.
La Sa là thủ phủ và cũng là thành phố
đẹp nhất của Tây Tạng, với diện tích 31.662m2, dân số gần nửa triệu
người, có lịch sử gần 300 năm, được mệnh danh là “thành phố ánh mặt trời”. Đương
Nhiệt, Đoạt Để, Bắc Kinh, Sắc La là những đại lộ rộng rãi, sạch đẹp. La Sa có
trường Đại học Tây Tạng, Hiệp hội Phật giáo và vô số chùa Phật mang đặc điểm của
Phật giáo Tây Tạng. Đó là các chùa Sắc La, chùa Nãi Quỳnh, chùa Tiểu Chiêu, Đại
Chiêu. Hai chiếc cầu lớn, hiện đại là La Sa và La Sa Hà Liễu Ngô bắc qua sông
làm tăng thêm vẻ đẹp thơ mộng cho thành phố. Nhà cửa ở La Sa ngày nay đổi mới,
đường phố rộng rãi, sạch đẹp, vừa giữ được vẻ đẹp truyền thống của dân tộc Tạng
vừa mang dáng vẻ tân tiến, hiện đại.
Nếu như trước đây La Sa đậm sắc thái Phật giáo của dân tộc Tạng thì ngày nay
thành phố đã hòa nhập với Hán tộc và thế giới. Nhà hàng, cửa hiệu, khách sạn
ngoài ngôn ngữ Tạng còn có Hán ngữ, Anh ngữ. Hàng hóa phổ biến nổi tiếng trên
thế giới đều có bày bán ở La Sa.
Một nét xuân rất đậm nét ở Tây Tạng
nói chung và La Sa nói riêng, đó là không khí đón xuân ở các ngôi chùa và các
danh thắng Phật giáo ở Tây Tạng. Cung Bố Đạt La là biểu trưng hùng vĩ và trang
nghiêm của thành phố La Sa. Toàn bộ tòa cung Bố Đạt La đều xây uy nghiêm, sừng
sững và hoành tráng trên đồi rất ấn tượng với du khách thập phương. Vào những
đêm lễ, hội và tết, cung Bố Đạt La rực rỡ ánh đèn muôn màu. Đại Phật cung Bố Đạt
La là nơi tôn thờ Đức Phật tôn nghiêm và linh thiêng nhất. Du khách đến La Sa
không thể nào không đến chiêm bái một lần cho thỏa nguyện ở Đại Phật cung Bố Đạt
La. Cung điện và chùa miếu ở La Sa đều mang đặc điểm Phật giáo Tây Tạng rất rõ
nét. Nghệ thuật kiến trúc cung điện chùa miếu ở La Sa đều là nghệ thuật Phật
giáo. Ngoài các công trình văn hóa Phật giáo, du khách có thể đi du lịch “Văn
hóa La Sa”, “Triều thánh La Sa”, du lịch “Thần sơn thánh hồ La Sa”, hay du lịch
“Thảo nguyên phong tình” mà ít nơi nào có. Không khí hội xuân ở La Sa thật tưng
bừng, náo nhiệt và mang tính đặc thù Tây Tạng.
Hành hương đất Phật Tây Tạng mùa xuân
không thể không đến chiêm bái một lần chùa Sắc La - một trong ba ngôi chùa lớn
nổi tiếng nhất ở Thánh địa Phật giáo Tây Tạng. Đây không chỉ là một trong sáu
chùa lớn nhất của Hoàng giáo (tức Cách Lỗ phái) ở Trung Quốc mà còn là một ngôi
chùa có quan hệ trực tiếp với thời Vĩnh Lạc Minh Thành Tổ.
Sắc La, trong ngôn ngữ tiếng Tạng có
nghĩa là hoa tường vi hay là một loại mưa đá. Truyền thuyết nói rằng chùa này
được xây dựng trên vùng đất vốn rất thích hợp cho hoa tường vi xanh tốt, cho nên
gọi tên là chùa Tường Vi. Cũng có thuyết khác nói rằng chùa Tường Vi xây dựng
vào thời nhà Minh, năm đó có một trận mưa đá rất lớn và theo quan niệm tâm linh
của dân chúng nên đặt tên chùa là Bao Tử. Lúc đầu chùa có tên là Thái Thanh Lâm
(theo tiếng Tạng có nghĩa là chùa lớn). Nhưng tên chùa này lại ít người biết và
về sau người ta thường gọi là chùa Sắc La như tên gọi ngày nay.
Chùa Sắc La xây dựng gần lưng núi, tọa
lạc cách phía Bắc thành phố La Sa gần 5km. Chùa rất quy mô, to lớn, hoành tráng;
toàn bộ ngôi chùa chiếm diện tích 114.964m2, có Phật đường rộng rãi
với sức chứa hàng nghìn vị Tăng. Tăng viện làm nơi hội quán và 30 khang thôn (chùa
miếu tổ chức ở các nơi). Phật điện và Tăng xá được bố trí dày đặc khắp nơi làm
cho chùa trở thành một thị trấn tôn giáo mà số Tăng nhân có lúc đến hơn 6.000
người. Năm 1962, chùa Sắc La được nhà nước công nhận là đơn vị bảo tồn văn vật
trọng điểm của khu tự trị Tây Tạng. Năm 1982, chùa lại được công nhận là đơn vị
bảo tồn văn vật cấp quốc gia.
Chùa Sắc La được xây dựng năm Vĩnh Lạc
thứ 17 (1419) thời nhà Minh mà người đầu tiên có sáng kiến xây dựng chùa được
Minh Thành Tổ phong là “Đại Từ Pháp Vương”. Ngài là thủy tổ của Hoàng giáo có
quý danh là Thích Ca Đà Thất. Ông là một nhân vật lịch sử Phật giáo quan trọng ở
Tây Tạng. Ngày nay du khách đến chiêm bái chùa Sắc La được nghe dân chúng, Tăng
Ni Phật tử La Sa kể lại về con người và công trạng to lớn của Ngài trong lịch sử
Phật giáo Tây Tạng. Ngài là một trong “Bát Đại Đệ Tử” của Tông Ca Ba sinh năm
1354 ở phụ cận La Sa. Thuở ấu thơ Ngài thông minh, rất có duyên với việc tu
luyện Phật pháp. Năm 12 tuổi Ngài xuất gia thụ giới ở chùa Thái Cống Đường, tu
tập Tỳ Sa Môn. Sau năm 18 tuổi, ngài đi khắp nơi kết giao với hơn 50 vị Đại sư
các tông phái.
Trải qua hơn 500 năm, qua nhiều lần
biến đổi và trùng tu, ngày nay chùa Sắc La là một trung tâm văn hóa và Phật giáo
lớn của Tây Tạng. Hoạt động Phật sự sôi nổi thường xuyên. Vào những ngày lễ, tết,
hội và nhất là ngày Phật đản, chùa Sắc La đón hàng chục nghìn người, khói hương
nghi ngút, chuông trống vang lừng.
Mùa xuân du lịch đến đất Phật Tây Tạng
không thể không đặt chân đến Nhật Các Tắc - thành phố lớn thứ hai sau Thủ phủ La
Sa. Thành phố ở phía Trung Nam, nằm giữa hợp lưu hai con sông là Nhã Lỗ Tạng Bố
và sông Niên Sở Hà. Đây là một thành phố cổ ở Tây Tạng, thời xưa tên gọi là Niên
Khúc Mạch, có lịch sử hơn 500 năm. Thành phố cũng là một trung tâm Phật giáo với
diện tích rộng và nhân khẩu 10 vạn người. Kinh tế chủ yếu của thành phố là trồng
trọt, chăn nuôi, du mục, sản xuất rau quả và thêu dệt sản phẩm truyền thống Tây
Tạng. Cách kiến trúc nhà cửa, chùa tháp, thiền viện ở thành phố đều theo phong
cách của dân tộc Tạng. Thành phố có các chùa Phật danh tiếng lâu đời như chùa
Trát Ma Luân Bố và chùa Hạ Lỗ. Công viên Cống Giác Lâm là nơi vui chơi giải trí
rất hấp dẫn và hữu ích của thành phố. Bắc Kinh và Giải Phóng là hai đại lộ chính
của thành phố. Cửa hàng, cửa hiệu, xe cộ và người đông đúc qua lại suốt ngày đêm.
Sau hơn 30 năm cải cách mở cửa, bộ mặt
của Tây Tạng thay đổi từng ngày. Từ một nơi huyền bí, vắng vẻ, kinh tế khó khăn,
đời sống nghèo khổ Tây Tạng đã mở cửa, hội nhập với toàn quốc và đi ra thế giới.
Người Tạng, Hán, Hồi ngày một đông đảo. Phố phường buôn bán tấp nập. Cao nguyên
bao la với những đàn dê, cừu, lạc đà béo tốt. Trên đường phố tràn ngập du khách
thập phương. Ngoài quần áo và trang phục Tạng, ở Tây Tạng ngày nay có nhiều
người ăn mặc Tây phục tân thời, hiện đại, nam nữ thanh niên Tây Tạng đã tiến kịp
với trào lưu mới, thể hiện qua việc học tập, nghiên cứu và sinh hoạt văn hóa
thường nhật. Mùa xuân này toàn khu Tây Tạng như thay một bộ áo mới. Cảnh vật,
con người và cuộc sống của Tây Tạng hôm nay thật khác xa với thời xưa. Mặc dù
vẫn giữ được nét văn hóa, sinh hoạt truyền thống
dân tộc Tạng, nhưng ngày nay các thành phố ở Tây Tạng văn hóa Hán tộc và Tây
phương bắt đầu lan tỏa tạo nên sắc thái tân thời và hiện đại. Người Tạng ăn mặc
đẹp; nam nữ thanh niên Tạng ngày nay khỏe mạnh, to cao nói tiếng phổ thông,
tiếng Anh rất lưu loát. Dù trong hoàn cảnh và thời đại nào thì người Tây Tạng
vẫn gìn giữ và phát huy nét đặc sắc của văn hóa dân tộc, truyền thống tâm linh
sâu thẳm và nhân văn. Mùa xuân về, cả vùng Tây Tạng rộng lớn như hân hoan đón
chờ. Tiếng chuông của các ngôi chùa Phật thì ngày đêm vang vọng. Du khách đến
Tây Tạng trong những ngày đầu xuân sẽ tràn đầy cảm xúc khó tả.