Do vậy, nếu biết sống trong mỗi phút giây
hiện hữu của đời mình, bằng trái tim chung nhịp đập với tha nhân, thì
mùa xuân là bất tận đối với thiên nhiên và nguồn tâm là bất diệt đối
với dòng sinh diệt huyễn mộng.
Trên ý nghĩa đó, tại sao chúng ta không thể tương kính nhau mà
sống, đến với nhau bằng tình thương vô nhiễm vô ưu. Quên hết đi những
thu úa đông tàn ở trong lòng, để hương xuân mãi mãi vẫn thanh tân. Phật
bảo niềm an vui chỉ có khi tâm chúng ta chấm dứt phiền não khổ đau.
Tâm xuân chính là một mùa xuân miên viễn an vui, vì không còn bóng
dáng khách trần phiền não nhiễu loạn thân tâm. Vì thế để có một mùa
xuân đúng nghĩa, không gì hơn là chúng ta dẹp sạch hết những mầm mống
gây đau khổ cho mình, cho người. Muốn thế, chỉ có một con đường duy
nhất, đó là nỗ lực tu tập để nhận và tin cho được tâm chân thật ở ngay
nơi chính mình.
Tam Tổ Tăng Xán trong bài “Tín Tâm Minh” đã dạy rất rõ về việc tin
tâm mình, tức tin vào tâm chân thật không hai của chúng ta. Nó ở ngay
đây, trong từng hơi thở, từng ánh mắt, nụ cười tinh khôi. Ai tin được
tâm đó thì hiện tiền sống Phật, làm việc Phật, hít thở Phật, việc gì
cũng là việc Phật. Từng bước đi nở hoa sen, ở đâu cũng là cõi tịnh
lạc, lúc nào cũng thấy một trời xuân tươi thắm.
Ngày xưa thiền sư Linh Hựu khi được sư phụ đưa về núi Quy, ngài thấy
chung quanh hoang dã, là hang động của cọp beo rắn rít rất dễ sợ, mọi
người chẳng ai dám lai vãng đến đây. Nghĩ rằng cứ ở như vậy tu sẽ
không làm lợi ích nhiều, nên một hôm ngài đi lần xuống núi, với tâm cả
quyết Ngài nói rằng: “Nếu ta có duyên với nơi này thì xin các loài
thú dữ hãy nhường chỗ cho lão tăng mở đạo tràng, tiếp độ tứ chúng. Nếu
không đủ duyên hoằng pháp lợi sinh thì ta sẽ chống gậy đi nơi khác”.
Nói xong, cọp beo rắn độc v.v… thảy đều biến mất hết. Từ đó ngài trở
thành Tổ của núi Quy, dưới hội lúc nào cũng có trên dưới cả 1.500
chúng đến tham học. Đó là do tâm cả quyết mà thành tựu được vậy. Nếu
buổi đầu Tổ Quy Sơn nhút nhát, sợ chết, sợ cọp, sợ beo, không tin chắc
vào tâm chân thật của mình, nhất định không làm được việc ấy. Người
tu phải có lòng tin mãnh liệt mới làm được việc lớn.
Chúng ta trước nhất phải tự tin tâm mình. Tự tin tâm mình rồi thì
hoàn cảnh chung quanh sẽ quy thuận theo tâm chân thật ấy. Ngược lại
tâm ta không thanh tịnh, ngược xuôi vọng động mãi thì bị các pháp, các
cảnh chung quanh xoay chuyển, chúng cuốn hút khiến ta mất mình mà
không tự hay biết. Từ đó việc tu hành không thể có kết quả như sở
nguyện. Điều này chúng ta phải suy nghĩ và có định hướng cho mình thật
dứt khoát, rõ ràng trên con đường tu học.
Với người tu thiền, mùa xuân là tâm xuân. Tâm xuân thì miên viễn,
sáng tỏ, thông suốt vô ngại. Người sống với tâm xuân thì các giác quan
luôn sáng tỏ, rõ ràng, tinh nhuệ, không đóng cứng ở bất cứ một giác
quan nào. Ngồi thiền mà lấy bông gòn nhét lỗ tai lại thì không đúng với
thiền tông. Phải ngay nơi các căn mà sống, mà nhận được việc của
mình. Ngược lại, ngay đó không nhận, cứ lăng xăng ngược xuôi theo
những hình bóng bên ngoài thì ngàn đời không vào cửa được. Cho nên các
thiền sư nói ăn cơm, mặc áo, đi nghỉ là thiền. Phải biết nói đến
thiền tức là nói đến cái tự mình, nói cái ngay nơi đây, rất gần gũi,
rất thân quen, chứ không hề xa xôi thâm viễn ở núi cao rừng sâu.
Đạo Phật đi vào cuộc đời như một nhiệm vụ thiêng liêng, đưa tất cả
chúng sanh từ bờ mê lên bến giác, chuyển hóa cõi Ta bà thành cõi nước
tịnh lạc. Đức Phật đâu không từng nói “Nhất thiết duy tâm tạo”. Tâm đã
thanh tịnh thì đâu đâu cũng trang nghiêm tuấn nhã. Tâm nếu nhiễm ô thì
dù ẩn thân nơi hang sâu núi thẳm cũng chỉ là nhốt mình trong mộng
tưởng mà thôi. Thế cho nên Quốc sư Phù Vân đã cầm tay vua Trần Thái
Tông nói rất thật lòng: “Trong núi vốn không có Phật, Phật chỉ ở trong
tâm. Tâm lặng mà biết gọi là chân Phật. Nay Bệ Hạ nếu ngộ tâm này thì
tức khắc thành Phật, không nhọc tìm cầu bên ngoài”. Để từ đó vua Trần
Thái Tông bước lên ngai vàng với một tâm Phật ngự giữa cuộc đời bể
dâu.
Đức Phật từng nhắc các đệ tử “Điều duy nhất ta có thể trao cho các
ông là sự thúc đẩy niềm khát khao trở nên tỉnh sáng nhận biết, để sống
cuộc sống của chính mình một cách có ý thức”. Phật giáo là tôn giáo
không xây dựng trên uy quyền, mà xây dựng bằng trí tuệ và từ bi. Lấy
trí tuệ làm sự nghiệp, lấy giác ngộ làm mục đích, lấy giải thoát làm
chỗ cứu cánh viên mãn và lấy từ bi làm hạnh nguyện. Người học Phật, tu
Phật, vì thế càng trở nên sáng suốt hơn, dũng mãnh hơn trong thực tại.
Đạo Phật với đời sống con người từ ngàn xưa mãi tới bây giờ luôn
gắn bó chân thiết. Đạo hòa vào đời để đạo mãi mãi làm tươi đẹp cho
đời. Đời tựa vào đạo để đời luôn luôn thăng hoa đến đỉnh cao của đạo.
Sự có mặt và tồn tại của Phật giáo trên nhân gian đã nói lên thật trọn
vẹn ý nghĩa sức sống đó. Sức sống của nguồn tâm bất tận. Tâm xuân
vượt qua mất còn, hoàn thành bất diệt, mặc cho trời đất bốn mùa thay
đổi, vận thế ngửa nghiêng.
Xuân vì thế bao giờ mà chẳng là xuân.
HT Thích Nhật Quang