Ngày 8/3 được mặc định là ngày giành cho nữ giới.
Ngày ấy, phái đẹp được tặng hoa tặng quà và những lời có cánh. Nhưng đâu
đây trong đời sống này vẫn có những người phụ nữ khi được hỏi tới chỉ
biết lặng lẽ lắc đầu.
Với họ, 8/3 không có ý nghĩa gì cả, thậm chí có người, đó lại là một
ngày vất vả hơn so với ngày thường. Phải chăng, họ - những người phụ nữ
ấy, không biết ngày 8/3 là ngày Quốc tế Phụ nữ trên toàn thế giới hay
chỉ vì những bon chen mưu sinh tất bật giữa cái nghèo, khốn khó khiến
8/3 đối với họ trở thành một khái niệm xa xỉ?
Mùng 8/3 là gì hở chị?
Đó là những người phụ nữ ở khắp các miền quê dạt về Hà Nội kiếm sống.
Trong đó, có rất nhiều người trở thành trụ cột kinh tế của cả gia đình
từ đôi quang gánh, chiếc xe đạp thồ… Họ đành lòng gửi lại quê nhà những
đứa con nhỏ cho ông bà, hay tự thân bọn nhỏ nuôi nhau… để bươn trải,
kiếm sống nơi Hà thành phồn hoa đô hội nhưng cũng nhiều hiểm nguy.
Có mặt tại chợ đầu mối Long Biên, tiếp xúc với nhiều phụ nữ ở tỉnh lẻ
về đây kiếm miếng cơm manh áo, khi hỏi ngày Quốc tế phụ nữ 8/3 các chị
mong ước điều gì, nhiều chị còn không nhớ đó là ngày của giới mình. Vắt
vẻo đôi quang gánh trên lưng, chị Nguyễn Thị Tần (Hưng Yên) cho biết, từ
sáng sớm, chị đã kịp gánh 10 chuyến hàng hoa quả từ xe tải đến các sạp
hàng. Ngày nào cũng vậy, các chị phải dậy từ 3 giờ sáng để đón hàng từ
miền Nam ra. Giá của mỗi gánh hàng tuỳ thuộc vào độ dài của quãng đường,
người khỏe thì kiếm nhiều, người yếu thì kiếm được ít. Người khỏe thì
một ngày cũng kiếm được vài chục nghìn, người yếu không nhanh nhẹn thì
chỉ kiếm được mười mấy nghìn. Chị thật thà “Tôi biết ngày 8-3, nhưng ngày đó với tôi thì cũng như ngày thường thôi”. Chị Mùa (Thanh Hóa) cũng không ngoại lệ. Khi chúng tôi hỏi về ngày 8/3, “đã bao giờ chị nhận được quà chưa?”. “Chưa bao giờ! Ngày ấy là của các chị làm cán bộ chứ, chúng tôi làm gì có ngày nào”, chị Mùa cho biết. Chị Mùa còn tiếc rẻ nói: “Một
bông hoa hồng đẹp tới 4 đến 5 nghìn đồng mua làm gì! Bằng nửa ngày lao
động của chúng tôi đấy. Họ cứ mua tặng nhau cả bó, để vài hôm là héo,
phí cả tiền”.
Với những người “bán mặt cho đất, bán lưng cho trời”, niềm vui lớn
nhất trong ngày 8/3 là kiếm được mấy chục nghìn gửi về phụ giúp chồng
hoặc mẹ để chăm lo cho con. Khi người người, nhà nhà tặng nhau, chúc
tụng nhau những hoa những quà thì còn có những con người đi nhặt nhạnh
từng mảnh giấy bóng gói hoa đã nhàu nát, từng mảnh giấy bọc quà để đem
về bán đồng nát.
Kết thúc một ngày lao động mệt nhọc bên xe rác, chị Hoa (Hà Đông) thở
dài trong não nề, nếu có ngày 8/3 cho tôi thật thì tôi chỉ mong cho
ngày nào cũng có việc mà làm. Ngày 8/3, ngày của phụ nữ, nhưng vẫn còn
đó những người phụ nữ nhưng không hề biết rằng đó là ngày của mình và
mình có quyền được sống cho mình bởi sinh ra ắt là thân phận đàn bà họ
đã phải sống cho chồng con. Và vốn quen với ruộng đồng ở miền quê xa xôi
về đây mưu sinh, nên với họ “chưa biết 8/3 là gì?”.
Ở miền quê xa xôi về đây mưu sinh, nên với họ “chưa biết 8/3 là gì?” (Ảnh minh họa)
Và những bất hạnh vẫn nhiều lắm
Viết về những người phụ nữ không có 8/3 trong ngày này, tôi chợt nhớ
đến câu chuyện của một người bạn hàng chài. Sinh ra trên vùng sông nước,
lớn lên cùng sông nước. Đến khi lấy chồng, lập một gia đình nho nhỏ
cũng lênh đênh trên sông trên biển ngày này qua tháng khác. Từ khi gia
cảnh khó khăn, con cái nheo nhóc, ngày nào anh chồng cũng đánh chị, cứ 2
ngày lại một trận. Đánh đến thâm tím mặt mày, lằn roi quanh người. Thế
nhưng chị nhất quyết không bỏ anh. Có người phát hiện được người chồng
bạo hành khuyên chị nên kiện anh ra tòa. Nhưng khi ra đến tòa, chị nhất
quyết xin tha thứ cho người chồng vì đâu có ai hiểu rằng sống trên sông
nước cần phải có một người đàn ông. Dù đó là người đàn ông vũ phu.
8/3 năm trước, năm nay, hay sang năm vẫn còn đó những hình ảnh trái
ngược nhau. Có những phụ nữ được cơ quan tổ chức tiệc tùng, ban phát
quà, hoa… tại các nhà hàng khách sạn, thì đâu đó còn kia những cảnh đời
chui rúc trong những ngôi nhà chật rách nát trên thửa đất hẹp dưới chân
tường họ ở đây đều kiếm sống bằng nghề xích lô, xe thồ, bốc vác, nhặt
rác, ăn xin và buôn bán nhỏ nên cơm áo ghì sát đất. Và tối về họ còn
phải chịu những trận đòn vũ phu từ người chồng.
Cái khó bó cái khôn. Sự đói rách đẩy nhiều gia đình tới chỗ mâu thuẫn
và người phụ nữ phải chịu nhiều thiệt thòi. Những người phụ nữ khổ cực,
họ sống cho chồng con và không có khái niệm sống cho mình, kể cả trong
ngày 8/3, ngày của chính họ. Tôi tin chắc họ cũng không biết được hay ý
thức được rằng cả thế giới có một cái ngày gọi là ngày quốc tế phụ nữ để
tôn vinh họ.
Viết cho những người phụ nữ bất hạnh đã không có 8/3 vào những ngày
này mà biết đâu ngày này đâu đó họ còn là nạn nhân của những trận đòn từ
những người chồng thô bạo và họ lại là nạn nhân của bạo lực gia đình.
Khi được hỏi có mong ước gì trong ngày 8/3, có chị, có mẹ đã không hy
vọng sẽ được tặng một bó hoa, hay được nghỉ ngơi theo đúng nghĩa, mà chỉ
có một điều giản dị đến cứa lòng: Mong chồng đánh nhẹ thôi...! hay
không bị “thượng cẳng chân, hạ cẳng tay”.
Chị Hương Lan (Gia Lâm, Hà Nội) lấy chồng 15 năm, đã hai lần phải tìm
đến với nhà tạm lánh vì bị chồng hành hạ. Chị Lan kể, chồng chị là
người rất gia trưởng, chồng nói, vợ không được cãi. Chị có nói lại anh
thì anh “thượng cẳng chân, hạ cẳng tay”. Nhiều lần chị bị chồng đánh gây
thương tích, phải nhập viện, anh cấm chị không được lấy giấy chứng
thương. Không chỉ thế, cả gia đình chồng đều vào hùa với chồng và cho
rằng, chị cần phải được “dạy dỗ”. "Ngày nào ngồi vào mâm cơm, mẹ
chồng chị cũng nói xa nói gần nàng dâu lười biếng, không biết chăm sóc
con. Vốn tính nóng nảy, mỗi khi nghe mẹ phàn nàn là chồng lôi vợ vào
buồng đánh. Một câu nói không vừa ý, tâm trạng không vui, món ăn không
hợp khẩu vị cũng có thể khiến anh cáu gắt và đánh” - chị Lan nghẹn ngào nói.
Nhắc đến ngày Quốc tế phụ nữ 8/3, chị Lan ngân ngấn nước mắt. Gạt
những giọt nước mắt trên khuôn mặt hốc hác, mắt thâm quầng, chị Lan mong
ước: “Tôi chỉ mong một điều chồng tôi đừng đánh tôi vào ngày 8/3. Nói thật, vào đây tôi mới biết thế nào là ngày 8/3."
Cũng hai lần ở nhà tạm lánh để “né” chồng, chị Hoàng Thị Na (Phú Xuyên, Hà Nội) xót xa nói: “Trong khi những người phụ nữ khác được chồng trân trọng, yêu thương thì tôi lại phải vào đây để tránh đòn”.
Theo chị Na, trước đó chị thường bị chồng đánh, mẹ chồng chửi. Có lần
người chồng vũ phu rút thắt lưng đánh túi bụi khiến chị phải nhập viện. “Bị chồng hành hạ, nhiều lúc em định đập đầu vào tường mong chết đi. Nhưng nghĩ đến 2 đứa nhỏ, em lại cắn răng sống tiếp”-
chị Na kể. Từ đó, chị Na rơi vào trạng thái trầm cảm, không muốn tiếp
xúc với mọi người. Mong ước hoa, quà trong ngày 8/3 năm nay với chị Na
là quá xa xỉ.
Mong ước…
8/3 viết về những người không 8/3 để thấy rằng nguyên nhân gây ra nỗi đau
và nỗi bất hạnh cho người phụ nữ là ai? Là những người đàn ông vũ phu
hay chính là những lễ nghi, lễ giáo và những định kiến mà họ đã và đang
hay sẽ chà đạp lên quyền sống và quyền làm người của người phụ nữ. 8/3
chúc cho những người phụ nữ không có 8/3 hãy sống thật bình yên giữa
dòng đời đầy xô bồ tấp nập đầy lo toan này, chúc cho những người tôi đã
từng biết, đã quen, đã nghe và thậm chí là chưa từng được biết đến trong
cuộc sống này những gì tốt đẹp nhất.