1.
Nhân cách vĩ đại của Ðức Phật
Ðức Phật là hiện thân của
tất cả các đức hạnh mà Ngài thuyết giảng. Trong
thành quả của suốt 45 năm dài hoằng pháp, Ngài
đã chuyển tất cả những lời nói của Ngài thành
hành động; không nơi nào Ngài buông thả cái yếu
đuối của con người hay dục vọng thấp hèn. Luân
lý, đạo đức căn bản của Đức Phật là toàn hảo
nhất mà thế giới chưa bao giờ biết đến.
[Giáo
sư Max Miller, Học giả người Ðức]
Không một lời thô bạo nào
được thấy thốt ra từ nơi Đức Phật trong cơn tức
giận, chưa từng có một lời thô bạo được thấy
trên môi Đức Phật kể cả trong lúc tình cờ.
[-
Tiến Sĩ S. Radhakrishnan]
Ðiều đáng chú ý nhất nơi
Đức Phật là sự kết hợp gần như độc nhất của một
đầu óc khoa học trầm tĩnh và thiện cảm sâu xa
của lòng từ tâm. Thế giới ngày nay ngày càng
hướng về Đức Phật, vì Ngài là người duy nhất
tiêu biểu cho lương tâm của nhân loại.
[Moni
Bagghee, "Ðức Phật Của Chúng Ta"]
Các bạn thấy rõ Ngài là
một nhân vật đơn giản, chân thành, đơn độc, một
mình tự lực phấn đấu cho ánh sáng, một nhân vật
sống chứ không phải là thần kỳ, tôi cảm thấy có
một Người, đó là Ngài. Ngài đã gửi bức thông
điệp cho nhân loại hoàn vũ. Có nhiều tư tưởng
tuyệt diệu hiện đại của chúng ta rất gần gũi
tương đồng với thông điệp của Ngài, tất cả những
đau khổ, bất mãn trong cuộc sống, theo Ngài dạy:
là do lòng ích kỷ. Lòng ích kỷ có ba dạng: - Một
là tham vọng thỏa mãn cảm giác; - Hai là tham
vọng muốn bất tử; - Ba là tham vọng thành công
và trần tục. Con người trước khi có thể trở nên
thanh tịnh, người đó phải ngưng sống theo giác
quan hoặc cho riêng chính mình. Rồi con người đó
mới trở thành một bậc đại nhân. Ðức Phật, qua
nhiều ngôn ngữ khác nhau, năm trăm năm trước
Chúa Christ, đã dạy con người đức tính vị tha.
Trong một số chiều hướng Ngài rất gần gũi với
chúng ta hơn, và đáp ứng được nhu cầu của chúng
ta. Ðức Phật cũng tỏ ra sáng suốt hơn Chúa
Christ trong sự quan tâm phục vụ con người và ít
mơ hồ đối với vấn đề trường tồn bất tử của kiếp
nhân sinh.
[-
H.G.
Wells]
Tôi càng ngày càng cảm
thấy đức Thích Ca Mâu Ni gần gũi nhất trong tính
cách và ảnh hưởng của Ngài, Ngài là Ðường lối,
là Chân lý và là Lẽ sống.
[-
Giám mục Milman]
2. Trí tuệ siêu việt của Đức Phật
Lần đầu tiên trong lịch sử
thế giới, Đức Phật tuyên bố sự giải thoát, mỗi
con người có thể đạt được do chính bản thân mình
trong đời sống của mình trên thế giới mà không
cần đến sự giúp đỡ của Thượng đế hay thánh thần
nào. Ngài nhấn mạnh về giáo lý như lòng tự tin,
thanh tịnh, nhã nhặn, giác ngộ, an lạc và lòng
thương yêu nhân loại. Ngài cũng nhấn mạnh đến sự
cần thiết của kiến thức, vì không có trí tuệ thì
siêu linh nội tâm không xâm nhập trong đời sống
của Ngài được.
[-
Giáo Sư Eliot, "Phật giáo và Ấn Ðộ giáo"]
Ðức Phật không chỉ nhận
thức được sự thực tối cao, Ngài còn biểu lộ kiến
thức cao cả của Ngài, kiến thức cao hơn tất cả
kiến thức của các "Thần linh và Người". Kiến
thức của Ngài rất rõ ràng và độc lập không liên
can gì đến thần thoại và hoang đường. Tuy nhiên,
nơi đây lại còn cho thấy một hình thức vững vàng,
tự nó biểu lộ được một cách rõ ràng và hiển
nhiên để cho con người có thể theo Ngài. Vì lý
do đó, Đức Phật không đòi hỏi phải tin nhưng hứa
hẹn kiến thức.
[-
George Grimm, "Giáo Lý của Đức Phật"]
Lần đầu tiên trong lịch sử
loài người, Đức Phật khuyến dụ, khẩn cầu và kêu
gọi con người không nên làm hại một sanh mạng,
không nên dâng lời cầu nguyện, lời ca tụng, hay
hy sinh (sanh mạng) cho các Thần linh. Với tất
cả tài hùng biện trong sự thuyết giảng của Ngài,
đấng Vô Thượng Sư có lần hùng hồn tuyên bố là
Thần linh, nói cho đúng, cũng cần đến sự giải
thoát cho chính họ.
[Giáo
Sư Rhys Dadis]
Ðức Phật không giải thoát
con người, nhưng Ngài dạy con người phải tự
chính mình giải thoát lấy mình, như chính Ngài
đã tự giải thoát lấy Ngài. Con người chấp nhận
giáo lý của Ngài là chân lý, không phải giáo lý
này đến từ nơi Ngài, nhưng vì lòng xác tín cá
nhân, thức tỉnh bởi những lời Ngài dạy, trỗi dậy
bởi ánh sáng trí tuệ của chính mình.
[-
Tiến Sĩ Oldenburg, Một học giả Ðức]
Dường như người thanh niên
bất diệt, hiền lành, ngồi khoanh chân trên hoa
sen thanh tịnh với bàn tay phải dơ lên như
khuyên nhủ như trả lời: "Nếu con muốn thoát khỏi
sự đau khổ và sợ hãi, con hãy luyện tập trí tuệ
và từ bi".
[Anatole
France]
Sự khác biệt giữa Đức Phật
và một người bình thường giống như sự khác biệt
giữa một người bình thường và một người mất trí.
[- Một
Văn Hào]
Nếu chúng ta hỏi, chẳng
hạn, có phải vị trí một hạt nhân điện tử lúc nào
cũng giữ nguyên không thay đổi, chúng ta phải
trả lời "không"; nếu chúng ta hỏi có phải vị trí
của một hạt nhân điện tử thay đổi theo thời gian,
chúng ta phải trả lời "không"; nếu chúng ta hỏi
có phải hạt nhân đó đang di động, chúng ta phải
trả lời "không". Ðức Phật cũng đã giải đáp như
vậy khi có người hỏi tình trạng bản ngã của con
người sau khi chết; nhưng những câu trả lời như
trên không phải là những câu trả lời quen thuộc
theo truyền thống khoa học ở thế kỷ 17 và 18.
[J.Robert
Oppenheimer]
Nếu một vấn đề nào đó cần
được đề ra, vấn đề đó phải được giải quyết trong
hài hòa và dân chủ theo đường lối dạy bảo của
Đức Phật.
[-
Tổng thống Nehru]
3. Cống hiến của Đức Phật với nhân loại
Trong thế giới giông tố và
xung đột, hận thù và bạo lực, thông điệp của Đức
Phật sáng chói như vầng thái dương rực rỡ. Có lẽ
không bao giờ thông điệp của Ngài lại thiết yếu
hơn như trong thời đại của thế giới bom nguyên
tử, khinh khí ngày nay. Hai ngàn năm trăm năm
qua đã tăng thêm sanh khí và chân lý của thông
điệp này. Chúng ta hãy nhớ lại bức thông điệp
bất diệt này và hãy cố gắng thi triển tư tưởng
và hành động của chúng ta trong ánh sáng giáo lý
của Ngài. Có thể chúng ta phải bình thản đương
đầu cả đến với những khủng khiếp của thời đại
nguyên tử và góp phần nhỏ trong việc khuyến
khích nghĩ đúng (Chánh tư duy) và hành động đúng
(Chánh nghiệp).
[Tổng
thống Nehru]
Trên quả địa cầu này, Ngài
đem ý nghĩa những chân lý giá trị trường cửu và
thúc đẩy đạo đức tiến bộ không chỉ cho riêng Ấn
độ mà cho cả nhân loại. Ðức Phật là một nhà đạo
đức vĩ đại kỳ tài chưa từng thấy có trên hoàn vũ.
[Albert Schweizer, một nhà lãnh đạo triết học
Tây Phương]
Sự thanh tịnh của tâm linh
và lòng thương yêu tất cả sinh vật đã được dạy
dỗ bởi Đức Phật. Ngài không nói đến tội lỗi mà
chỉ nói đến vô minh và điên cuồng có thể chữa
khỏi bởi giác ngộ và lòng thiện cảm.
[-
Tiến Sĩ Radhakrisnan, "Ðức Phật Cồ Ðàm"]
Ðức Phật không phải là của
riêng người Phật tử, Ngài là của toàn thể nhân
loại. Giáo lý của Ngài thông dụng cho tất cả mọi
người. Tất cả các tôn giáo khai sáng sau Ngài,
đều đã mượn rất nhiều các tư tưởng hay của Ngài.
[- Một
học giả Hồi Giáo]
Khi chúng ta đọc những bài
thuyết giảng của Đức Phật, chúng ta cảm kích bởi
tinh thần hợp lý của Ngài. Con đường đạo đức của
Ngài ngay trong quan điểm đầu tiên là một quan
điểm thuần lý. Ngài cố gắng quét sạch tất cả
những màng nhện giăng mắc làm ảnh hưởng đến cái
nhìn và định mệnh của nhân loại.
[Tiến
Sĩ S.Radhakrisnan, "Ðức Phật Cồ Ðàm"]
Ðức Phật là người cha nhìn
thấy đàn con đang vui chơi trong ngọn lửa thế
tục nguy hiểm, Ngài dùng mọi phương tiện để cứu
các con ra khỏi ngôi nhà lửa và hướng dẫn chúng
đến nơi an lạc của Niết bàn.
[-
Giáo sư Lakshimi Narasu, "Tinh Hoa Của Phật giáo"]
4. Giáo pháp của Đức Phật
Ðọc một chút về Phật giáo
là đã biết rằng hai ngàn năm trăm trước đây,
người Phật tử đã hiểu rõ xa hơn và đã được thừa
nhận về những vấn đề tâm lý hiện đại của chúng
ta. Họ đã nghiên cứu những vấn đề này từ lâu và
đã tìm thấy câu trả lời.
[-
Tiến Sĩ Graham Howe]
Phật giáo chưa bao giờ ép
ai theo dù dưới hình thức nào - hoặc ép buộc ý
tưởng và niềm tin đối với người không thích,
hoặc bằng bất cứ một sự tâng bốc nào, bằng lừa
gạt hay ve vãn, hầu đoạt được thắng lợi để gia
nhập vào quan điểm riêng tư của mình. Những nhà
truyền giáo của đạo Phật không bao giờ thi đua
để dành người quy nạp vào Ðạo như nơi chợ búa.
[-
Tiến sĩ G. P. Malasekara]
Chỉ nói về Phật giáo thôi,
ta có thể xác nhận là tôn giáo này thoát khỏi
tất cả cuồng tín. Phật giáo nhằm tạo trong mỗi
cá nhân một sự chuyển hóa nội tâm bằng cách tự
chiến thắng lấy mình. Nhờ đến sức mạnh và tiền
bạc hay cả đến sự chinh phục để tác động mọi
người vào đạo thì sao? Ðức Phật chỉ rõ một con
đường giải thoát duy nhất để cho cá nhân tự
quyết định nếu muốn theo tôn giáo này.
[- Giáo Sư Lakshmi Nasaru, "Tinh Hoa của Phật
giáo"]
Không thể cho rằng Phật
giáo bị suy yếu, ngay hiện tại, vì Phật giáo bắt
nguồn trên những nguyên tắc cố định chưa bao giờ
bị sửa đổi.
[-
Gertrude Garatt]
Mặc dù người ta có thể
được thu hút từ nguyên thủy bởi sự khoáng đạt
của tôn giáo này nhưng người ta chỉ có thể tán
dương giá trị thực sự của Phật giáo khi người ta
phán xét kết quả tạo ra của tôn giáo này thông
qua đời sống của chính mình từ ngày này qua ngày
khác.
[-
Tiến Sĩ Edward Conze, Một học Giả Phật giáo Tây
Phương]
Phật giáo là một tôn giáo
tự giác, ít lễ nghi. Một hành động được thực thi
với chính sự suy tư thì tự nó đã điều kiện hóa
để không còn là một nghi lễ. Phật giáo nhìn bề
ngoài có vẻ nhiều nghi lễ nhưng thực ra không
phải như vậy.
[-
Tiến sĩ W.F.Jayasuriya, "Tâm lý và Triết lý Phật
giáo"]
Là Phật tử hay không phải
là Phật tử, tôi đã quan sát mọi hệ thống của các
tôn giáo trên thế giới, tôi đã khám phá ra không
một tôn giáo nào có thể vượt qua được về phương
diện vẻ đẹp và sự quán triệt, Bát chánh đạo và
Tứ diệu đế của Đức Phật. Tôi rất mãn nguyện đem
ứng dụng cuộc đời tôi theo con đường đó.
[Giáo
sư Rhys Davids]
Trên những giải đất mênh
mông của thế giới, vận mệnh nhân loại vẫn còn
tồn tại. Rất có thể trong sự tiếp xúc với khoa
học Tây phương và cảm hứng bởi tinh thần lịch sử,
giáo lý căn bản của Ðức Cồ Ðàm được phục hưng và
thuần khiết, có thể chiếm một vị trí phần lớn
trong hướng đi của vận mệnh nhân loại.
[-
H.G.Well]
Lý thuyết của Phật
pháp vẫn đứng vững ngày nay không bị ảnh hưởng
bởi tiến trình của thời gian và sự tăng trưởng
kiến thức, vẫn giữ nguyên như lúc ban đầu bầy tỏ.
Dù cho kiến thức khoa học tăng tiến đến thế nào
trên chân trời trí óc của con người, trong phạm
vi Giáo pháp (Dhamma) cũng vẫn có chỗ để thừa
nhận và đồng hóa các khám phá xa hơn nữa. Về
phương diện thu hút của lý thuyết nầy không dựa
vào các khái niệm giới hạn của các tư tưởng sơ
khai, về phương diện khả năng cũng không bị lệ
thuộc vào những phủ định của tư tưởng.
[-
Francis Story, "Phật giáo, Một Tôn Giáo Thế Giới"]
Phật giáo là một phương
thức làm sao để đạt được lợi lạc cao nhất từ
cuộc sống. Phật giáo là một tôn giáo của trí tuệ
mà ở đấy kiến thức và thông minh chiếm ưu thế.
Ðức Phật không thuyết giảng để thâu nạp tín đồ
mà là để soi sáng người nghe.
[- Một Văn Hào Tây Phương"]
"Nếu có một tôn
giáo nào đương đầu với các nhu cầu của khoa học
hiện đại thì đó là Phật giáo. Phật giáo không
cần xét lại quan điểm của mình để cập nhật hóa
với những khám phá mới của khoa học. Phật giáo
không cần phải từ bỏ quan điểm của mình để xu
hướng theo khoa học, vì Phật giáo bao hàm cả
khoa học cũng như vượt qua khoa học"…. "Tôn giáo
của tương lai sẽ là một tôn giáo toàn cầu, vượt
lên trên mọi thần linh, giáo điều và thần học.
Tôn giáo ấy phải bao quát cả phương diện tự
nhiên lẫn siêu nhiên, đặt trên căn bản của ý
thức đạo lý, phát xuất từ kinh nghiệm tổng thể
gồm mọi lĩnh vực trên trong cái nhất thể đầy đủ
ý nghĩa. Phật giáo sẽ đáp ứng được các điều kiện
đó".
[Albert
Einstein]