Tình mẫu tử từ bao đời nay luôn là tình cảm thiêng liêng nhất của con người, bởi vậy, đã có bao câu chuyện, bao truyền thuyết, bao bài ca đã được dệt nên. Trong những ngày giữa tháng 7, khi không khí Vu Lan đã tràn ngập, tôi chợt chạnh lòng nghĩ đến mẹ…

Thấm thoát mà ngày tháng qua mau , con đi xa đã gần ba tháng và một mùa hạ nữa cũng sắp đi qua . Trời vào thu thật buồn , nắng hiu hắt, gió heo may báo hiệu lễ Vu Lan đã về . Tâm trạng của đứa con xa nhà nào có khác gì một kẻ mồ côi, chiều xuống sao nghe lòng buồn chi lạ!

Chuyện xảy ra lúc Đức Phật trú tại Kỳ Viên cùng các vị Tỷ-kheo. Bấy giờ tại thành Xá-vệ, có một thương nhân giàu có, của cải lên đến một trăm tám mươi triệu, người này có một cậu con trai rất đáng yêu.

Rằm tháng 7 lại về. Ở nơi đất khách, cuộc sống bộn bề cứ cuốn con quay theo dòng thời gian, đôi lúc con chợt quên đi một điều, dù đi bất cứ nơi đâu trên thế gian này, trong tim con vẫn đang có một niềm hạnh phúc, là con còn có mẹ, còn được mang trên ngực áo bông hồng đỏ.

Hàng năm, cứ mỗi độ thu sang, những chiếc lá vàng rơi theo chiều gió báo hiệu một mùa Vu Lan lại về với người con Phật trên khắp bốn biển năm châu. Mùa Vu - lan đối với người dân Việt Nam chúng ta, nhất là người Phật tử, đó là mùa báo hiếu, mùa những người con tưởng nhớ đến công ơn sanh thành dưỡng dục của cha mẹ, và tự nguyện làm việc tốt đẹp để đền đáp thâm ân đó.

Đối với người Việt chúng ta, Lễ Vu Lan (Vu Lan Bồn, Ulambana) ngày rằm tháng bẩy âm lịch mỗi năm đã trở thành truyền thống là một mùa báo hiếu cho những người con hiếu thảo, chân thành tưởng nhớ đến công ơn nuôi dưỡng của Cha Mẹ - còn sống cũng như đã qua đời - và cố gắng tận lực để đền đáp công ơn đó, qua việc phụng dưỡng mẹ cha và các thiện sự.

Hán tạng ở đây là chỉ đại tạng kinh đại chính tân tu (ĐTK/ĐCTT), một tập hợp tương đối đầy đủ, phong phú và hiện đại nhất về tam tạng Thánh điển của Phật giáo Bắc truyền. Tất nhiên là chúng tôi chỉ xin giới hạn trong một phạm vi hẹp, bước đầu giới thiệu về chữ Hiếu qua một số kinh có mặt sớm nhất trong lịch sử truyền bá Phật giáo ở Trung Quốc. Đó là các kinh sau đây, sắp theo thứ tự thời gian được dịch:

Là người xuất gia cắt ái từ thân, xuất gia học đạo, thường bị người đời chê trách là không hiếu thuận, đây chẳng qua vì người thế gian hiểu sai nhầm về người xuất gia, cho rằng người xuất gia bỏ gia đình không chăm sóc cha mẹ. Thật ra, loài chim mà còn hiếu thảo biết mớm mồi lại mẹ khi được cho ăn, cừu còn biết cảm ân quỳ tạ khi bú sửa mẹ.

Hàng năm cứ vào độ trăng tròn tháng Bảy âm lịch, tức khoảng trung tuần tháng Tám dương lịch là ngày lễ Vu Lan trở về. Vào ngày này các chùa Việt Nam và Trung Hoa thường thiết lễ rất trọng thể và các Phật tử đến tham dự rất đông đảo để cầu nguyện cho cha mẹ hiện tiền được an lạc, cha mẹ quá vãng được siêu sanh tịnh độ, cùng là được nghe các thầy giảng về ý nghĩa lễ Vu Lan và đạo hiếu của người con đối với các bậc sinh thành.

Thuở nhỏ, gia đình cậu rất nghèo, tới bữa, chẳng mấy khi cơm đủ ăn, mẹ lấy cơm ở trong chén mình chia đều cho các con. Mẹ bảo: Các con, ăn nhanh đi, mẹ không đói! - Lần nói dối đầu tiên của Mẹ.