Giúp người đâu quản ngại ngùng thiệt hơn.
Một năm tai ách dập dồn
Mất mùa đói kém, bệnh còn tràn lan
Dân tình khốn khổ than van
Bà con tang tóc, xóm làng thảm thê
Phương xa cứu trợ, quyên về
Thuốc men, phẩm vật đem chia giúp người
Lại nhờ tăng sĩ khắp nơi
Chú tâm khấn nguyện, góp lời cầu an.
*
Thông thường sáng kiếm việc làm
Kế Sa La với vợ chàng cùng đi
Một mưa hai nắng quản chi
Tìm nhà điền chủ thiếu gì ruộng nương
Vợ chồng làm mướn kiếm lương
Chia bùi sẻ ngọt chung đường gian truân,
Tối ngày bận rộn kiếm ăn
Nào hay hoạn nạn khó khăn trong vùng.
Hôm nay thấy khách đi đường
Mang đồ cứu trợ thật đông về chùa
Vợ chồng nhân ái có thừa
Nhưng nghèo phẩm vật, không dư bạc tiền
Nghẹn ngào sầu tủi vô biên
Tiếc mình chẳng có đủ duyên cứu người
Lòng thầm nguyện với đất trời
Nếu dư tài vật giúp đời năm nay
Thì dù có bị đọa đầy
Thân kia đau khổ, tâm này an vui
Chàng bèn buồn bã trở lui
Chẳng còn tha thiết kiếm nơi ăn làm
Tối về chẳng dám thở than
Sợ rằng vợ biết, đôi đàng khổ đau
Vợ chàng gạn hỏi hồi lâu
Chàng bèn thổ lộ nỗi sầu riêng mang
Vợ chàng lệ chảy hai hàng
Buồn cho gia cảnh bần hàn mãi thôi.
Chùa xa chuông đổ từng hồi
Như khơi trí tuệ, như soi đường trần
Vợ chàng chợt nói vui mừng:
"Sao đôi mình chẳng kiếm chung việc làm?
Ngày mai chuẩn bị sẵn sàng
Tìm nhà phú hộ trong làng làm thuê
Nhận tiền ứng trước đem về
Rồi mang bố thí coi bề tiện hơn!"
Chàng nghe hợp lý vô vàn
Chồng đầy sung sướng, vợ tràn vui tươi.
Hôm sau vừa rạng mặt trời
Vợ chồng tìm đến khắp nơi trong làng
Kiếm ra nhà nọ xin làm:
"Nhận tiền ứng trước. Cam đoan bẩy ngày
Sẽ xin trở lại nơi này
Ở luôn giúp việc. Trả vay vẹn toàn".
Chủ nghe tiếng vợ chồng chàng
Là người hiền đức nên hoan hỉ liền
Đưa ngay cho mượn bạc tiền
Nói về xếp đặt việc riêng ở nhà:
"Bẩy ngày sau trở lại ta
Nếu tiền trả đủ coi là như xong
Khỏi cần tính chuyện làm công
Tự do xin trả vợ chồng từ đây!"
Kế Sa La đẹp dạ thay
Mang tiền vội vã về ngay chợ làng
Sắm mua phẩm vật đèn nhang
Lên chùa xin gặp chư Tăng định ngày
Phát tâm bố thí của này
Vào hôm thứ bẩy. Đẹp thay tình người!
Hoa từ bi nở rạng ngời
Chư Tăng, phật tử ngỏ lời tiếp tay.
*
Quốc vương trong nước cùng ngày
Cũng mang phẩm vật lên ngay tại chùa
Ngài mong biểu lộ tâm từ:
"Giúp người hoạn nạn cũng như giúp mình",
Xin chùa ấn định ngày lành
Vào hôm thứ bẩy để dành cho vua.
Chư Tăng lúng túng khẽ thưa:
"Kế Sa La đã đến chùa hôm nay
Xin dành bố thí ngày này
Vua nên chung góp tiếp tay cùng chàng!".
Vua bèn nói với chư Tăng:
"Trẫm đây là một quốc vương nước này
Bạc tiền nào thiếu trong tay
Há gì chung chạ cùng ngày với ai!".
Nhà chùa vội vã chuyển lời
Kế Sa La chẳng chịu dời hôm sau
Ngạc nhiên vua gọi vào chầu
Kế Sa La vội trình tâu sự tình
Vợ chồng chót đã bán mình
Lấy tiền bố thí chúng sanh vùng này
Hết ngày thứ bẩy tới đây
Tự do sẽ mất, phải quay về rồi.
Cúi đầu chịu tội mà thôi
Nhường vua chẳng được xin người cảm thông!
Vua nghe xúc động vô cùng
Ngoài lời khâm phục, trong lòng xót thương
Thưởng cho chồng vợ bạc vàng
Lại thêm bổng lộc vua ban trọn đời.
Vợ chồng lạy tạ nghẹn lời
Niệm hồng ân Phật sáng ngời ánh quang
Đã ban cho vợ chồng chàng
"Từ bi" đức tánh, chung đường đạo tâm!
Tâm Minh Ngô Tằng Giao
(thi hóa phỏng theo Truyện Cổ Phật Giáo)