Bát Nhã Ca

 

Gối tay mộng giấc trăm năm

Tình vương nẻo ý về trong ơ hờ

Nửa dường theo với trăng mơ

Nửa như chết lặng trên tờ thiên thư

 

Tâm kinh vượt sóng không hư

Sóng như chút mộng đã từ xa khơi

Ngậm ngùi chi giữa dòng trôi

Ngàn năm mặt nước không lời lặng im

 

Chỉ hồng kéo sợi theo kim

Đan đi đan lại nhân duyên luân hồi

Hoa kinh mối đạo diệu vời

Mở ra hiền thánh gót dời nẻo tâm

 

Đại bi Bồ Tát Quán Âm

Vượt trên thánh trí tâm đồng hư không

Mắt từ tươi sợi nắng hồng

Ý từ xanh giọt sương trong lá ngà

 

Sầu ai hìu hắt ngàn hoa

Nghe như lệ đọng nhạt nhòa sương phơi

Cửa thiền mở cổng mây trôi

Rừng thiền tỏa ngát hương trời vô ngôn

 

Hóa thân ảo hiện bãi cồn

Trên tờ lá biếc nhập hồn cỏ cây

Muời phương nào kể đông tây

Hành tung một vết chim bay giữa trời

 

Áo tà dương phất cõi người

Lời ru ấm lại vành nôi bao ngày

Hồn ai lưu lạc chốn nầy

Tiếng than nứt đá động bầy nhạn sa

 

Rồi mai dẫm bước ta bà

Ý tình bóng lá dáng hoa mơ màng

Trăm năm giấc mộng kê vàng

Ngàn thu còn lại một làn sương bay

 

Tâm người như vạt gió lay

Thân người hạt nước trên tay ai cầm

Giữa lòng đại đạo mênh mông

Muôn kinh bổng hiện một dòng mây trôi

 

Mỏng như sợi khói lên trời

Lời như tiếng vọng bên đời ban sơ

Trang kinh hóa một dòng thơ

Vỡ tung mạch lạnh hững hờ chiêm bao

 

Vút cao theo với ngàn sao

Nở tươi từng cánh tinh cầu trong đêm

Tâm bình đẳng, trí như nhiên

Mười phương Phật quốc, một miền cỏ hoa

 

Rồi mai những hạt lệ sa

Biến thiên giữa cõi phong ba muôn chiều

Tay ngà xương trắng quạnh hiu

Giấc ngà tóc rủ buồn thiu cội sầu

 

Sinh từ đâu, tử về đâu

Chiếc thân hư ảo một màu khói sương

Vấn vương cơn mộng đoạn trường

Lòng mê chìm đắm nửa khuôn trăng vàng (1)

 

Trông ra mộ nấm hàng hàng

Nến ai thắp giữa đêm tàn mông lung

Áo bay trắng cõi vô cùng

Trôi trên dâu bể một vùng chiêm bao

 

Cành sương lả nhánh gầy hao

Đêm qua còn ngủ vườn đào mái tây

Nghiêng triền dốc dựng hoa bay

Vàng phai lấm tấm trên dây đoạn trường

 

Ô hay, cơn mộng dị thường

Đâu từ muôn kiếp lạc đường chân chim

Trăng sao khép, mặt trời chìm

Giữa lòng bão nổi, hai miền sầu chia

 

Gọi người cuối bãi sông mê

Thả xuôi chiếc lá trôi về bến nao

Con chim hót dưới cội đào

Con chim nhỏ giọt lệ vào trăng không (2)

 

Hoa  còn tươi giải nguyệt phong

Hóa thân tan sợi khói vòng ngón tay

Ô hay, mộng thực dường nầy

Cuốn trôi hoa rụng, lá bay rã rời

 

Ôm trang cổ tích ngậm lời

Bốn bề im lặng, ngậm ngùi chi nhau

Ơi con nước chảy về đâu

Mà lòng suối cũ nhịp cầu nằm trơ

 

Trầm nhật nguyệt, giãi nắng mưa

Mặc cho sóng bủa đôi bờ hợp tan

Phiến kinh biếc, chuyến đò ngang

Chân như thấm giọt lệ vàng trang kinh

 

Mở tung hư ảo ý tình

Mở tung huyễn tướng hiện hình chân thân

Dòng sầu là một dòng tâm

Trôi trên cồn bãi trầm luân giãi dầu

 

Chẳng từ đâu để về đâu

Chiếc thân ảo hóa bể dâu bao tuồng

Vàng hoa ngọn tóc trổ hường

Trên nhành lá thắm cuối đường sông mê

 

Đứng trên đỉnh lộng sương khuya

Sáng ra phơi áo bên kia dòng đời

Vào ra bao cuộc đổi dời

Đến đi như ngọn nước xuôi chân cầu

 

Từ ngàn sau đến ngàn sau

Dấu chân đất trổ tươi màu cỏ hoa

Điệu trầm lắng tiếng chim ca

Tử sinh như nửa cánh sa đầu ghành

 

Hòa chung mạch suối vô thanh

Sớm mai lại nở thơm nhành ngọc lan (3)

 

Rồi mai nhụy rữa cánh tàn

Hương bay biếc sợi tơ vàng cuối thôn

Chân thường hiện giữa vô thường

Như lai về sáng giọt sương sa mù

 

Tan trên đỉnh lộng thiên thu

Lá hoa khép mở câu ru ạ ời

Là không, là có diệu vời

Khi tan khi hợp cho đời đó thôi

 

Mai nầy trên đỉnh mây trôi

Sắc không hóa một chuỗi cười vô âm

Tầng không tay kết kén tằm

Đem hoa vàng trải chín tầng quê xưa

 

Áo về bay cõi không mơ

Trăng ngà rót giọt qua bờ tóc buông

 

Chân như ướp lá trên nguồn

Tan trong vô tướng dứt đường chân chim

Rồi mai hoa trổ vườn tiên

Rồi mai ảo hiện trăm miền nước xuôi

 

Giả thân, giả tướng giữa trời

Giả tâm, giả cảnh ngọt lời nguyên ngôn

Theo duyên biến hiện vô cùng

Khóc cười tiếng vọng một vùng mơ hoa

 

Tánh không đãnh lễ tướng không

Tóc xưa hóa sợi nắng hồng ấm môi

Về ngang nương sắn mỉm cười

Thương lời lá hát chân đồi vọng vang

 

Chân thân ảnh hiện đạo tràng

Dấu chân đồng tử trổ vàng búp hoa (4)

Trang nghiêm cõi nước hằng sa

Trang kinh đậm dấu mực hoa sáng ngời

 

Lõng buông tay khấu trông vời

Ngựa hồng bãi biếc cũng lơi nhịp dồn

Về ngang núi ngọc thả buồm

Giong qua biển bắc xuôi cồn về nam

 

Thiên đường hóa sợi khói lam

Ngàn tiên hóa bướm bay ngang lưng trời

Im nghe lá cỏ ngậm ngùi

Tiếng con sâu nhỏ hát lời vô ngôn

 

Nghe trong hơi thở hoàng hôn

Đâu chừng mạch đất vỡ tung cội mầm

Hỏi người là ngã hay nhân

Ai về dưới nguyệt dấu chân hạ vàng ?.

 

Mơ tiên xanh lá trên ngàn

Tiếng con hạc trắng dưới hàng liễu thưa

Suối xưa chảy sợi vàng tơ

Qua miền tang hải hiện tờ ngọc kinh

 

Mặt trời về lại lặng thinh

Sáng trên tuyệt đỉnh ảo hình ảo thân

Mở rương ngọc gấm vàng trâm

Dòng hương rơi rớt nửa cung lặng chìm

 

Ô hay, trăng vẫn như nhiên

Ngàn thu soi nước hồ in một vầng

Ô hay, búp lá sen vàng

Chưa dừng hương ngát thiên đàng trời không

 

Trên tầng biếc trổ nụ hồng

Chim bay về tổ khói vòng chân mây

Ô hay, giọt nước mắt đầy

Rơi trong giấc bướm vàng bay qua đồi

 

Giọt sương hiện tướng tuyệt vời

Hóa thân suối nước cam lồ trên tay

Lá nào chẳng phải nhành tây

Cành dương đâu chẳng phải dây mướp vàng

 

Hư không mở cửa đạo tràng

Tâm kinh là nước trường giang đượm nhuần

Chẳng riêng mà cũng chẳng chung

Tay ôm ba cõi vào lòng chân tâm

 

Sợi mây đem kết võng nằm

Câu thơ làm chiếc khung tằm kéo chơi

Tơ bay phủ núi che đồi

Vào trong nhân thế sáng ngời ánh dương

 

Tay hoa búp trổ nụ hường

Kết trên tà áo vô thường tặng nhau

Rồi mai bể rộng núi cao

Rồi mai dưới vũng trên hào cũng kinh

 

Rạng ngời tự thể âm thanh

Rỗng rang như cọng sen xanh trong đầm

 

Sợi mây đem kết võng nằm

Câu thơ làm chiếc khung tằm kéo chơi

Tai nghe tiếng gió ru hời

Về trong cây lá thuyết lời kinh hoa

 

Dặm ngàn bãi vắng cồn xa

Hóa ra đất thánh trăng ngà ngà lay

 

Phật thân hiện giữa cõi nầy

Trang kinh vô tướng tuôn đầy lòng thơ

Năm vòng mũ ngọc xa xưa

Về bên luống đất nắng mưa giãi dầu

 

Chắp tay biết gởi về đâu

Đất nào chẳng hiện hạt châu di đà

 

Hạc xưa ngủ cội hoàng hoa

Về chơi ngang núi mặc tà dương bay

Như cơn mộng trở giấc mai

Biến thân huyễn tướng trên dây đàn buồn

 

Gió mưa cho mấy dập dồn

Cuốn theo thác lũ mưa nguồn một thân

Thiên quan ướm hỏi xa gần

Mà đây bóng ngã con đường quanh co

 

Gió đông dù chẳng đơm hoa

Mà mầm lộc biếc đâu xa cội nầy

Ô hay, sâu cạn vơi đầy

Như dòng ảo hóa đặt bày mà chơi

 

Ngủ quên trên chiếc sao ngời

Sớm mai về lại giữa trời thiên thanh

Rồi mai thơ hóa thành kinh

Rồi mai áo hạc kết hình đài hoa

 

 

Cỏ nào xanh hội tháng ba

Dòng thơ đọng lệ muôn hoa vào đời

Nhược Da lụa biếc đem phơi

Cỏ hồng sông Hán chìm rơi đất Hồ

 

Cảnh nào khác cảnh trong mơ

Người nào rồi cũng đôi bờ hợp tan

Đất nào chẳng phải đạo tràng

Lời nào chẳng phải lời vàng thuyết kinh

 

Lặng im trên đỉnh âm thanh

Vỡ tung tầng biếc hiện hình Phật thân

Tâm về an trụ hư không

Dòng kinh thấm đất trổ hồng chân thân

 

Dấu xưa mỗi bước mỗi dừng

Mưa sa tóc rối mưa lồng trong mơ

Hai tay ôm nửa dòng thơ

Qua cầu rớt lại bên bờ nước xanh

 

Mai về cởi áo tử sinh

Vắt trên ngọn trúc đầu ghành mà chơi

Trẻ thơ khúc khích miệng cười

Tơ bay trắng sợi mây trời tháng ngâu

 

Hương trầm gởi khói về đâu

Quyển kinh làm chiếc thuyền câu qua dòng

 

Chèo trên bể khổ hư không

 Chèo qua ba cõi tâm đồng vô biên

Chèo về tắm suối trăng thiêng

Chèo lên đỉnh thượng xuống miền hà hoa

 

Tay ngời biếc nhánh sao sa

Đem về nơi cõi ta bà tặng nhau

Hóa thành hạt ngọc thuở nào

Giấu trong chéo áo chiêm bao những ngày

 

Uyên nguyên tự thuở sơ khai

Rừng xanh cây lá phô bày tự nhiên

Suối reo câu hát non thiền

Trăng treo một chiếc hài tiên trên ngàn (5)

 

Tâm không vỗ cánh niết bàn

Trí không về hỏi đạo tràng cũng không

Ý từ thấm diệu mênh mông

Về trong muôn pháp trổ bông cúc vàng

 

Tánh không chính thực đạo tràng

Trổ trên dâu bể hạt vàng như lai

Vầng nhật nguyệt, sợi tóc mai

Hiện thân vô tướng, dấu hài cũng không

 

Về trên đỉnh biếc non bồng

Hóa thân làm cánh nhạn hồng trời tây

Rồi mai vẫn bụi cát bay

Rồi mai vũ trụ vẫn tày bể dâu

 

Người về lại đỉnh hoa ngâu

Long lanh giọt nước mắt màu ánh dương

Thương con nước rẽ muôn đường

Bao giờ về lại cội nguồn thác xưa

 

Đường mây dặm lục xuân mơ

Gió đưa về lại nửa tờ thiên thư

Lữa tàn nay tắt âm dư

Thuyền lan bóng nguyệt chở chân như về

 

Tay nâng chuỗi ngát bồ đề

Nâu vàng gỗ đượm hương quê bàng hoàng

Tay nào trên những dây đàn

Tay nào mở cửa động vàng bụi bay

 

‘ Lang thang giữa phố chợ nầy

Tìm đâu cho gặp những ngày đã  qua

Tìm đâu áo nụ tà hoa

Mẫu đơn ngàn cánh nở ra tiếng đàn

 

Tỳ bà mười sáu dây vàng

Chưa từng nối lại hàng hàng âm giai

Tỉnh ra tay lại trắng tay

Cười bên dòng thác chia hai nẻo về

 

Bàn tay sấp ngữa tỉnh mê

Ôm sao cho trọn lời thề hôm qua

Thôi thì trả lá trả hoa

Thả dòng thơ nguyện nở ra bồ đề’

 

Chim từ nhớ cội hoa mơ

Bay về qua núi ngủ nhờ trên cây

Lòng đà như áng mây bay

Chờ nghe ngọn gió heo may xuôi ngàn

 

Ra đồng hát khúc tình tang

Mở ra tròn bóng trăng vàng trong tay

Thắp hương lạy một lạy nầy

Cho xanh biếc núi cho đày mạch sông

 

Cho ngàn nhánh lúa đơm bông

Cho cờ lau dựng song song mặt thành

Trăng xưa dù vỡ hay lành

Khác chi bóng rụng dưới ghành núi lam

 

Bao la trời đất thánh phàm

Về chung một bóng trăng ngàn lững lơ

Trời êm đất cũng êm mơ

Dấu con chim hạc vút tờ hoa tiên

 

Rơi thành sợi khói trầm thiêng

Nhập làn sương mỏng đọng trên cánh tình

Hiện thân tâm hạnh ngàn xanh

Thấm dòng mực tím vòng quanh đóa sầu

 

Đại Bàng vỗ cánh đêm sao

Vút bay rớt lại một câu kinh vàng

Về qua cõi mộng thênh thang

Trên đôi cánh rộng tỏa ngàn đóa sao

 

Ngàn sau núi vẫn một màu

Riêng chung đất rộng trời cao mấy tầng

Vỡ tung huyễn cảnh huyễn thân

Chuỗi cười vọng lại nghe chừng chơi vơi

 

Mũi tên bay vút mặt trời

Cắm trên đỉnh lộng rạng ngời thái hư

Núi hoa mở hội chân như

Hẹn nhau một cuộc hẹn từ tâm không

 

Vườn nhà thu cúc đơm bông

Mời nhau ươm sợi cỏ hồng trên sương

Trăng ngà rót chén quỳnh tương

Hóa ra dòng kệ chân thường bay lên.

 

Phần chú thích :

(1) Chử Án trong chú Chuẩn Đề Đại Phật Mẫu, tượng trưng bằng ánh sáng mặt trăng tỏa sáng trên đảnh như vô lượng quang.

(2) Mượn ý thơ : ‘ mai anh chết dưới cội đào, khóc anh xin nhỏ lệ vào thiên thu’ ( thơ Phạm Thiên Thư, Động Hoa Vàng ).

(3) Mượn ý thơ tựa đề ‘ ngọc lan’ của nhà cách mạng Phan Bội Châu :               

                                       

Ngọc lan

 

Tiền thân chướng tự xuất bồng lai

Duy hướng bồ đề viện lý tài

Tố nhụy quang tranh đông dạ tuyết

Kỳ phương phẩm đoạt lãnh đầu mai

Hương chân vương giả thiên thùy thưởng

Trang tỷ Thường nga nguyệt ám xai

Duy Phật tùng lai năng thức Phật

Ân cần huệ ngã thử hoa khôi

Từ Hoa dịch thoát ý:

Tiền thân thiên nữ cõi hoàng hoa

Nghiêng cánh tinh anh thuyết Phật Đà

Thân trắng trong phơi sương tuyết đọng

Tay ngà ngọc trổ nụ tiên sa

Đưa hương khuê các dâng người tục

Sánh khách trang đài nhạt bóng nga

Duyên trời gặp gỡ tâm tâm Phật

Hoa của ngàn hoa hẳn nhớ ta.

 

(4) Thiện Tài Đồng Tử trong phẩm Nhập Pháp Giới, kinh Hoa Nghiêm.

(5) Chữ Ha trong mẫu tự Ta Bà Ha, chú Chuẩn Đề Đại Phật Mẫu, tượng trưng như vành trăng tròn sáng hiện dưới chân, chỉ cho sự đạt đạo viên tịch.

Từ Hoa, (cảm tác từ Bát Nhã tâm kinh)