Tháng Giêng và mẹ - Ảnh minh họa

Nơi tôi sinh ra và lớn lên, một làng quê thuộc vùng đồng bằng Bắc Bộ, tháng Giêng gió mùa đông bắc vẫn còn dư dả lắm. Nhiều ngày nhiệt kế chỉ dưới 10⁰C, khoác trên người đủ loại áo quần mà vẫn run lập cập.

Tôi nhớ, khi mình còn nhỏ, đi đâu tôi cũng bắt gặp câu khẩu hiệu “Cấy chưa xong, chưa yên lòng ăn Tết” nên chiều ba mươi rồi, mẹ tôi vẫn còn cùng bà con trong làng đội gió bấc, mưa phùn, lội bì bõm trong nước giá buốt, cắm cây mạ xuống đồng, mơ về một mùa chiêm xuân bội thu, có tiền nuôi con cái ăn học.

Sau này, khi đã có những giống lúa ngắn ngày hơn, không cần “Cấy chưa xong, chưa yên lòng ăn Tết” nữa thì tháng Giêng sau bữa cỗ đưa tiễn ông bà, chiều mùng ba Tết, mẹ tôi đã ra đồng. Con cháu có can ngăn bà nghỉ thêm vài ngày nữa, bà chỉ cười hiền hậu, cầm cái liềm xăm xăm bước đi. Lại gió căm căm, lại nước buốt, lại mưa phùn vây phủ tấm thân gầy, thấp xuống theo tuổi tác của mẹ…

Đã nhiều lần tôi mời mẹ vào Sài Gòn sinh sống để tránh rét, tránh bão, nhưng vài ba năm mẹ mới vào chơi với cháu một lần và cũng chỉ ở lại độ nửa tháng lại vội vàng trở về với quê, với cỏ cây, nơi mẹ đã gắn bó cả cuộc đời mình. Không sự sung sướng nào có thể níu kéo mẹ rời khỏi mảnh đất mẹ đã nuôi nó mỗi ngày đẹp hơn.

Tháng Giêng Sài Gòn, lòng tôi đau đớn nhớ về phương Bắc, hẳn giờ này mẹ tôi vẫn đang lặn lội cùng mưa phùn, gió bấc ngoài đồng.