Chuyện này có vẻ như
thông lệ. Sàn nhà, tường và đồ vật bắt đầu dịch chuyển. Thường thì
chuyện này sẽ kết thúc sau vài giây. Hôm nay, nó dường như kéo dài nhiều
phút. Tòa nhà rung lắc và mọi thứ bị xô dạt từ bên này sang bên kia.
Lắc lư như thế còn chịu được nhưng khi tòa nhà bắt đầu giật nẩy theo
chiều thẳng đứng thì thật đáng sợ. Rung lắc theo chiều đứng khiến mọi
người chóng mặt hơn. Sự khó chịu tăng dần.
|
Không một chút hoảng loạn, những người Nhật vẫn làm đúng phận sự hàng ngày của họ. Ảnh: Reuters
|
Thường thì khi có động đất, là người nước ngoài, tôi sẽ
nhìn các bạn bè và đồng nghiệp Nhật. Nếu họ trông có vẻ điềm tĩnh và tự
chủ thì mọi chuyện sẽ được coi như ổn thỏa. Nhưng trận động đất 8,9 độ
hôm nay thì khác. Tôi nhìn các đồng nghiệp và họ lo lắng thấy rõ. Nhiều
người chạy ra khỏi phòng họp trong khi nhiều người
khác bồn chồn thu gom đồ đạc của họ. Hẳn là rất nhiều điều đáng sợ có
thể xảy ra trên tầng 24. Khi thế giới chung quanh quay cuồng mất kiểm
soát thì điều duy nhất ta có thể kiểm soát là khả năng hít thở và giữ
bình tĩnh của chính mình – ngay cả điều này cũng gần như bất khả thi.
Lúc tôi nhìn ra bên ngoài tòa nhà và thấy chân trời Tokyo rung chuyển
quanh mình thì tôi chấp nhận đây là chuyện dữ.
Tôi nhìn chăm chú những gương mặt quanh tôi và nhìn
thấy nỗi sợ hãi cố nén. Rất Nhật và rất cao cả. Tất cả chúng tôi sau đó
trật tự đi theo một đường về phía cầu thang. Càng đi xuống sâu trong
lòng tòa nhà đang nghiêng ngả càng thấy lo lắng vì chúng tôi cảm nhận và nghe rõ tiếng cọt kẹt của
kết cấu công trình. Cầu thang nóng bức, đông đúc và thiếu ôxy. Thêm vào
đó là tiếng rên rỉ của thép và kính bị dồn ép và lấn át mọi âm thanh là
những hồi còi báo động. Có lúc không thể không nghĩ đến chuyện chết. Ý
nghĩ đó đến rồi đi và bị dập tắt bằng hy vọng và ý thức rằng các cửa
thoát càng lúc càng gần. Cuối cùng, tôi bước ra ngoài ánh sáng.
Ngước nhìn lên, tôi có thể thấy cả tòa nhà lắc lư qua
lại. Một đám đông đứng trên các vỉa hè và những khoảng trống ngước nhìn
lên hoang mang. Đó là lúc vài người trong đám bật các thiết bị di động
có TV lên. Tin tức kinh hoàng. Sóng thần, tsunami, cháy, và tàn phá.
Chúng tôi nghe tin toàn bộ một thành phố ven biển đã bị quét sạch chỉ
bằng một ngọn sóng lớn. Chúng tôi nhìn thấy cảnh tượng đó trên những màn
hình nhỏ. Khi tin tức tường thuật thì không thể tin nổi. Động đất tới
8,9 độ và lớn thứ sáu trong lịch sử. Bầu không khí nặng nề và ảm đạm lộ
rõ dù rất kiềm chế.
Tin tức và các biến cố đi đôi với sự hiện diện cụ thể
của cơn đại địa chấn này được hàng triệu người kinh qua cùng một lúc.
Trong khi chúng tôi đang lo lắng thì những biến cố cách đó không xa lại
tàn diệt nhiều sinh linh. Hôm nay tất cả chúng tôi là một, hôm nay tất
cả chúng tôi đều cả nhận cùng những điều như nhau. Và hôm nay dẫu tôi là
một ngoại kiều tôi vẫn thấy mình Nhật Bản.
– – – – – – – – -
Thứ bảy 12.3.2011
Giống như mọi người, tất cả chúng tôi hôm nay đều dán
mắt vào TV và các kênh truyền thông. Tôi xem TV ngay từ lúc mở mắt thức
giấc. Hôm nay thực tế mới bắt đầu lộ diện. Tường thuật, hình ảnh, chết
chóc, tàn phá. Không thể nào tin nổi chuyện này xảy ra ngay phía bắc
Tokyo. Cách nơi này không xa là một hoang mạc. Thiên nhiên thịnh nộ đã tràn qua những bờ đê chắn sóng và quét sạch bao mạng người.
Trong bản tin trực tiếp buổi chiều, một nhà máy điện
hạt nhân đã phát nổ. Cấu trúc phía ngoài lò phản ứng nổ tung, phun ra
một đám khói trắng. Quan chức khẳng định rằng tất cả đều trong tầm kiểm
soát và phóng xạ không bị rò rỉ nhiều. Tôi rất muốn tin như thế nhưng
với tôi, trong tầm kiểm soát tức là không hề có vụ nổ nào kia.
Nhưng cho tới nay tôi hết sức cảm động trước cách dân
chúng ở đây xử lý quá tốt đẹp cái tai họa kinh hoàng này. Không hề có
thông tin giật gân, không hề có cướp phá, không hề có bạo loạn, không hề
có trách cứ nhau, và ai cũng tỏ ra có trách nhiệm với người khác. Dù
vậy, điều âm ỉ trong lòng tôi suốt ngày nay là không một ai ở đây hay ở
bất kỳ đâu đáng phải chịu thảm cảnh này. Tôi mong ngày mai sẽ mang đến
những tin tức tốt…
– – – – – -
Chủ nhật, 13.3.2011
Hôm nay bình lặng và các đường phố nhìn chung đều đã
bớt đông đúc. Mọi người vẫn đi lại với một mức độ bình tĩnh nhất định.
Nhiều cửa hàng bán hết sạch các loại thực phẩm có thể để lâu, nước uống,
đồ dùng vệ sinh và các nhu yếu phẩm. Lần đầu tiên từ khi sống ở nước
này, tôi mới nhìn thấy những kệ hàng trống rỗng.
|
Một số nơi ở Tokyo cắt giảm dùng điện. Ảnh: Reuters
|
Dù nhà máy điện hạt nhân ngưng hoạt động, Tokyo vẫn có
điện gần như bình thường. Nhưng chúng tôi có khả năng sẽ bị cúp điện
định kỳ theo mức phân bổ năng lượng để dành đủ công suất cho miền bắc bị thiệt hại. Mọi người đều phải làm phận sự của mình.
Ở Tokyo chúng tôi còn may mắn. Chúng tôi có bị chấn
động và chao đảo nhưng ở đây không có gì khủng khiếp như các khu vực bị
ảnh hưởng nặng hơn. Tất nhiên vẫn có nỗi lo về phóng xạ từ nhà máy điện.
Công ty điều hành nhà máy điện là TEPCO (Tokyo Electric Power Company).
Họ từ lâu nay nổi tiếng che giấu thông tin và không hề nói sự thật khi
đụng tới các vấn đề về lò phản ứng của họ.
Hôm qua, trong một cuộc họp báo trực tiếp truyền hình,
bình luận viên cho biết rằng “…mọi việc trong tầm kiểm soát của TEPCO”.
Ngay lúc đang phát trực tiếp, một lò phản ứng lại nổ. Rõ ràng trong tầm
kiểm soát thì không thể nổ như thế. Chỗ này đưa tin lượng phóng xạ rò rỉ
ở mức bình thường trong khi chỗ khác lại cho biết có lúc lượng phóng xạ
gấp 8.000 lần mức chấp nhận được. Cho tới nay chưa ai có ý kiến gì.
Bất chấp mối lo phóng xạ, những cảnh báo dư chấn, và
còn động đất nữa, chúng tôi vẫn là những kẻ may mắn ở Tokyo này. Ngay
phía bắc Tokyo thôi, tôi đọc thấy có tin cho rằng số người chết có thể
hơn 10.000 rồi. Những suy nghĩ và cầu nguyện của tất cả chúng tôi nên
hướng về họ thì hơn. Tin tức tốt nhất và gây phấn chấn nhất của hôm nay
đã đến khi tôi nghe tường thuật một cụ già 60 tuổi được cứu thoát ngoài
biển. Cụ bị tsunami cuốn đi và ngồi bồng bềnh trên một mái nhà cách bờ
15km. Đó là một điểm sáng trong mớ hỗn độn đáng ngại.
Ở Tokyo hôm nay chúng tôi vẫn sinh hoạt bình thường.
Công viên vẫn có người dạo chơi, trẻ con vẫn cười vui. Trên đường đi bộ
về nhà, tôi nhìn thấy đóa hoa anh đào đầu tiên nở. Ôi, tôi ước gì hoa
anh đào năm nay quay về trong một thời điểm hạnh phúc và tinh thần phấn
khởi!
– – – – –
Thứ ba 15.3.2011
|
Đi tìm mua thực phẩm và hàng hóa ở những cửa hiệu trống trơ. Một cảnh tượng khá lạ ở Tokyo. Ảnh: Reuters
|
Đêm nay tối hơn bình thường. Chúng tôi đang tiết kiệm
điện để những ai cần điện hơn chúng tôi có đủ dùng. Đây sẽ là một đêm
lạnh cho họ. Tôi nghĩ rằng trong những căn phòng thắp nến tù mù và những
chỗ nương náu miền bắc, họ biết và cảm thấy rằng cả thế giới này đều
lắng nghe họ. Nhiều ngọn đèn trong tòa nhà tôi ở và khu lân cận cũng đã
tắt. Những ngọn đèn đường vẫn sáng nhưng các vỉa hè và công viên bây giờ
là những vũng bóng tối.
Khi mắt ta đã quen với bóng tối thì những vật thể sáng
của ban ngày vẫn cứ sáng theo một cách tương đối với bóng đêm. Điều này
rất đúng vào lúc này. Hồi còn sinh viên tôi có học một khóa mỹ thuật và
một trong những bài học hay nhất tôi học được khi tập vẽ là: “Màu tối
nhất trong các màu tối luôn gần nhất với màu sáng nhất trong các màu
sáng”. Tôi đang cố sức tìm kiếm một cái gì đó tươi sáng.
Tin tức hôm nay cũng chẳng khác gì hôm qua. Thêm một lò
phản ứng nữa phát nổ. Đi tìm mua thực phẩm và hàng hóa ở những cửa hiệu
trống trơ. Đoạn phim quay cảnh tàn phá mới tìm thấy. Chúng tôi trải qua
nhiều đợt động đất và dư chấn khác. Tới lúc này, tôi đã vô cảm với
những trận động đất trung bình và nhỏ. Tuy nhiên, cảnh tượng lò phản ứng
phát đi phát lại thật đáng báo động. Tokyo cách đó không xa.
|
Trên đường đi bộ về nhà, tôi nhìn thấy đóa hoa anh đào đầu tiên nở... Ảnh: Reuters
|
Vài người tôi quen sẽ tạm xa thành phố một thời gian.
Buồn cười thay, một người bạn của tôi hôm nay vì lo sợ có tai họa hạt
nhân ở Tokyo lại đưa vợ cùng ba đứa con tới Hiroshima. Đêm nay họ đang ở
cách cái cái tòa nhà đổ nát nổi tiếng nơi quả bom nguyên tử đầu tiên đã
nổ chỉ vài dãy phố. Khôi hài thật! Tôi có muốn đi khỏi đây không? Với
những ai biết tôi, hai tuần trước đây họ vẫn còn nghe tôi bàn kế hoạch
cho một chuyến phiêu lưu mới hay lên đường làm một chuyến viễn du điên
rồ. Điều kỳ lạ nhất là, ngay lúc này, tôi không muốn rời khỏi đây.
Tôi có rất nhiều bạn bè ở đây, họ đã trở thành một gia
đình mở rộng của tôi. Tôi cảm thấy rằng rời nước Nhật lúc này là trốn
chạy khỏi nơi chốn đã là mái nhà của tôi bao năm nay. Tôi sẽ không đi
đâu cả. Tôi sẽ ở đây đến cùng, làm phận sự của mình, và xem chuyện gì sẽ
đến. Tôi nghĩ điều quan trọng nhất lúc này là chia sẻ những ý nghĩ tích
cực, chia sẻ cảm thông, và chia sẻ sự kiếm tìm những gì tươi sáng hơn.
– – – – – – -
Email 8g58 phút tối 15.3:
Một trận động đất nữa vừa xảy ra ở Tokyo. Ở khu Shizoka phía nam thành phố. Ngay tâm chấn là 6 độ! Một đêm rất lạ thường.
THÁI VIÊN LINH