Một thiếu phụ,
vừa đang mang nỗi khổ mất chồng trong thiên tai động đất, vừa phải quyết
định vấn đề nan giải nhất trong đời - làm sao cứu mạng một trong hai
đứa con của mình còn đang bị kẹt ở hai đầu một tảng xi măng khổng lồ -
nếu nhích tảng xi măng lên để cứu đứa này, thì đứa bên kia sẽ bị đè bẹp.
Phải hy sinh một trong hai.
Một
nổi khổ tâm gần như chuyện giải quyết một công án thiền – nên nuốt
trửng cục than lửa đỏ hay phun nó ra, đàng nào cũng bị phỏng hay chết
cháy. Nan giải khó khăn nhưng vẫn phải quyết định nhanh chóng vì không
thể lãng phí một phút giây nào trong trường hợp quá khẩn cấp này, người
thiếu phụ đau lòng chọn cứu mạng đứa con trai. Trong khi đó đứa con gái
bà nghĩ đã phải hy sinh, sau bao ngày bị chôn vùi vần còn thoi thóp sống
như có một phép lạ. Cô ta bừng tỉnh lại và kêu cứu, bên cạnh cô là xác
chết của người cha, còn mẹ và em cô thì không tìm thấy đâu cả. Cô cũng
nhớ là đã nghe lóm được quyết định của mẹ cô trong lúc còn đang nữa tĩnh
nữa mê. Mẹ cô thì không hề hay biết con gái mình đã sống sót.
Nghĩ
rằng mình không được mẹ thương yêu, cô con gái chọn cách chôn vùi nỗi
đau trong trái tim cô suốt 32 năm. Khi được hai vợ chồng nọ trìu mến
nhận làm con nuôi, cô ta giả vờ như không nhớ gì cả về trận động đất và
nổi đau của cô, cho dù thật sự cô không tài nào quên nó được. Khi lớn
lên, cha mẹ nuôi của cô cũng khuyến khích cô đi tìm tông tích mẹ ruột và
em trai, nhưng cô cứ làm lơ không đã động đến. Chỉ vì cô bị ám ảnh bởi ý
định của người mẹ trong lúc bấn loạn đã chọn cứu đứa con trai, tức theo
cô tưởng tượng, mẹ không thương cô, chỉ thương em mà thôi. Trong khi đó
cô nào biết người thiếu phụ trẻ, mẹ của cô suốt cuộc đời còn lại sau
đó, bà bị dằn vật đau khổ khôn nguôi bởi sự chọn lụa tối quan trọng
trong đời bà: bà nghĩ bà mang đầy tội lỗi vì đã hy sinh mạng sống của
đứa con gái yêu quý của mình.
Chỉ
vì những lầm tưởng thật to tác của cả hai bên, mà suốt ba thập niên
dài, cả hai mẹ con đều chịu đau khổ một cách thật là vô ích. Câu chuyện
này nhắc nhớ mọi người phải luôn thông hiểu nhau - đàm phán thẳng thắng
từ trái tim, chuyện trò thân mật không giấu diếm che đậy là một thiết
yếu cho bất kỳ một mối quan hệ nào, dù lớn dù nhỏ. Đứa con gái khăng
khăng giữ vững lập trường sai lầm của mình về tình thương của mẹ. Cho
đến một hôm cô chứng kiến một bà mẹ vô cùng đau khổ phải chọn lựa cưa
chân con bà để cứu mạng sống của nó trong một trận động đất khác. Vì nếu
động đến phần chân bị kẹt của nó sẽ làm cho tòa nhà sụp hẳn xuống, cô
và vô số người khác sẽ chết. Đôi khi, mình không còn một chọn lựa nào
khác hơn nữa… ngoài sự chọn lựa hy sinh đó… bằng không một giải quyết
khác sẽ mang hậu quả tàn nhẫn hơn thế đến cho nhiều người.
Người
thiếu phụ trẻ góa chồng mất con, không còn tha thiết việc tái giá, vì
bà nghĩ sẽ không có một người đàn ông nào xứng đáng hơn chồng bà, chính
ông đã hy sinh tánh mạng của mình để cứu bà. Nhưng thật ra trong cái
nghịch lý đó, chính bà đã chấp nhận làm hòa với những chấp chặt của cuộc
sống. Có cái gì thật sự là của ta không? Căn nhà có bền vững bảo vệ ta
mãi không? Tình yêu hạnh phúc có tồn tại mãi được không? Tất cả đều vô
thường: con người, tình cảm, sự vật… tất cả đều có thể tan vỡ sau chỉ
một trận địa chấn mà thôi. Vậy ta phải nên cột buộc vào một một nơi
nương tựa vững chãi của tâm linh thì hơn. Tôi thì tôi chọn nương vào Tam
Bảo: quy y Phật, quy y Pháp, quy y Tăng. Còn quý vị thì sao?
Trong
một đoạn phim khác, người con trai giờ đã trưởng thành, đang cùng các
bạn đồng nghiệp làm việc trong một văn phòng, thì bất chợt tòa nhà rung
chuyển, đồ đạc rơi ngỗn ngang. Anh ta bảo với mọi người chẳng cần di tản
vì chỉ là một cơn địa chấn nhỏ xíu, nhưng cho dù có lớn mạnh đi nữa
trốn chạy cũng chẳng kịp. Như thế có quá bi quan không? Hay giả sử đó là
một trận động đất loại trung bình. Làm sao biết được mình có may mắn
sống sót không, chỉ khi nào nó qua rồi, hoặc giả đã quá muộn. Theo tôi,
tôi sẽ làm gì ư? Tôi sẽ chuyên chú niệm Phật để giữ tâm thanh tịnh, bình
tĩnh, và để đối phó bằng cách nào thích hợp nhất. Lại chọn lựa! Thêm
nhiều chọn lựa nữa!
Đôi
lúc tôi thầm suy nghĩ tôi sẽ phải làm sao nếu tôi chính là người thiếu
phụ trẻ đó trước sự chọn lựa khó khăn nhất của đoạn đầu trong phim. Thật
vô cùng khó để mà chọn lựa… vì dĩ nhiên người mẹ đó yêu thương cả hai
đứa con mình đồng đều. Cầu nguyện, chí thành cầu chư Phật chư Bồ Tát gia
hộ… Hay là thẩy một đồng xu lên rồi chọn mặt trái hay mặt phải, nhưng
đứa nào mặt trái, đứa nào mặt phải đây? Oh là la! Vẫn phải chọn thôi,
cái khổ là ở đó, cái gánh nặng triền miên của chúng ta. Vì thế, ta luôn
phải siêng năng tu tập, phát triển từ bi và trí tuệ hằng giây hằng phút
trong cuộc sống, để có thể chọn lựa chín chắn lúc cần thiết.
Ca
khúc cuối phim là một biểu hiện dẫn xuất từ bài Bát Nhã Tâm Kinh. Lời
kinh nguyện cầu siêu sanh cho quá nhiều những vong linh xấu số, và cũng
cầu an lành cho nhũng nạn nhân sống sót đang khổ đau bởi mất mát, thương
tâm. Tiếng nhạc mang lại một niềm an ủi nhỏ nhoi xoa dịu phần nào nổi
đau; lời ca nhắc nhở tánh không của vạn vật vô thường, đổi thay từng
sát-na. Vùng Tangshan bây giờ cũng đã được trùng tu thành một thị trấn
hiện đại, người thân đã mất cũng chẳng thật sự tan biến vào quên lãng
muôn đời.
Thánh Thủy (the Buddhist Translation Group)