Ðược
vậy là nhờ sự cố gắng vượt mực của bản thân, và nhờ sự giúp đở của một
người anh bà con về mặt tài chánh. Ông này thỉnh thoảng từ Quảng Nam ra
Huế để thăm viếng một người bà con đang xuất gia và đang tu tập tại Chùa
Trà Am Huế.
Chùa
Trà Am Huế.
Chùa
Trà Am sau đổi tên Mật Sơn Tự, là một ngôi chùa nhỏ, nằm sau lưng núi
Ngự Bình. Muốn đến chùa phải đi theo con đường đất đỏ, chạy sau lưng núi
từ phía An Cựu, rẽ qua trái, băng qua một dòng suối, đi ngang trước
nghĩa trang của gia đình họ Nguyễn Khoa, nép theo các hàng tre xanh dẫn
đến cổng chùa. Ngôi chùa này cũng như bao ngôi chùa ở Huế, có vườn mít,
chuối, chè xanh, có một hàng trúc cao bao bọc. Chùa này thuộc loại chùa
nghèo, vách xây, mái lợp ngói âm dương, sân chùa lát gạch, bên trong
chánh điện lát xi măng, cách xa phía sau chùa khoảng 100 m, có ba ngôi
tháp mộ của các vị trụ trì đã viên tịch. Mỗi lần anh tôi ra thăm người
bà con tại chùa là mỗi lần tôi tháp tùng anh tôi để viếng chùa, lễ Phật,
và nếu gặp dịp nghĩ lễ vài ngày, thì tôi ở lại chùa với anh tôi trước
khi trở về đất Quảng.
Điểm
sâu đậm đặc biệt ám ảnh mãi trong tôi, mỗi khi nhớ Huế là nhớ đến cặp
rắn tu ở chùa này. Trong chuyến viếng chùa lần đầu tiên, khi sương chiều
buông xuống sau sườn núi Ngự Bình và sau khi tiếng chuông công phu
chiều vừa chấm dứt thì người bà con của anh tôi cho biết là trong chùa
này có cặp rắn khổng lồ dưới đất của các ngôi tháp, vào đợt công phu lúc
3 giờ sáng thường hay bò vào chánh điện để nghe kinh, và xong thời kinh
thì bò lại về hang xuống tháp. Theo lời của người ấy cho biết thì cặp
rắn này ở chùa này đã lâu, rất hiền, không nguy hiểm, không đáng sợ, vì
trong mấy năm tu ở đây, ông ta chưa bao giờ thấy hay nghe nói cặp mãng
xà này làm hại ai cả, mặc dù ngoại hình dễ làm cho người nào gặp lần đầu
cũng phải khiếp đảm vì sự to lớn của thân hình bởi những khoang rằn ri
màu vàng và đen sọc trên các vảy dầy sắp lớp trên mình. Chúng tôi đang
nghe kể lại về chuyện cặp rắn tu thì Thượng tọa Viện chủ chùa bước đến.
Với nụ cười hồn nhiên và đôn hậu của một vị chân tu, ông ta nói thêm
rằng đừng sợ sệt hay lo lắng chi cả, những lúc đầu chưa quen thì cứ ngồi
yên trên giường, rút chân lên, để xem cặp rắn bò vào nghe kinh. Với sự
ngạc nhiên pha lẫn niềm lo sợ, tôi đánh bạo hỏi T.T Viện chủ sao không
đuổi cặp rắn ấy vào núi, mà để gần chùa như vậy, có thể làm hại đến tánh
mạng các vị tu hành, hay các Phật tử hành hương. T.T trả lời rằng:"Chùa
chiền là nơi thanh tịnh để chúng sinh tìm đến tu tập, nay chúng sinh đã
đến đây tu hành nghe kinh thính pháp, mà đuổi họ (chỉ cặp rắn) đi thì
không hợp đạo lý, hơn nữa họ không làm gì hại đến ai cả, vả chăng muốn
đuổi họ đi, thì không ai có đủ sức đuổi họ, hãy chờ thời công phu sáng
thì quí vị sẽ thấy họ và chứng kiến sự hiền hòa của họ.”
Nghe
T.T Viện chủ giải thích như trên, chúng tôi cũng tạm yên tâm song chưa
hết thắc mắc, nằm trên giường nghĩ miên man, mà ngũ hồi nào không hay,
đến khi nghe các tiếng chuông của đại hồng chung ngân vang, chúng tôi
mới thức giấc, bèn ngồi xồm dậy, xem đồng hồ thì đã 3g30 sáng, và buổi
công phu sáng bắt đầu. Tiếng chuông đại hồng kèm theo tiếng niệm danh
hiệu các vị phật của chú tiểu sa di vừa chấm dứt, các đèn dầu và nến
được thấp sáng thì T.T Viên chủ, đắp y hậu chỉnh tề, bước lên chính điện
để niệm hương thỉnh Phật. Xong phần này, T.T ngồi trên tọa cụ, một tay
chuông, một tay mỏ bắt đầu tụng kinh. Độ 5 phút sau, khi chúng tôi còn
ngồi xổm trên giường tre, thì bỗng nghe những tiếng đập bạch bạch dưới
nền chánh điện, và qua ánh đèn dầu và đèn nến, chúng tôi thấy rỏ ràng
một con rắn to, dài độ 1m50, thân hình tròn, óng ánh xanh như một ống
tre luồng cở bằng trái chân người, trên đầu có một cái mồng đỏ như mồng
gà trống, nhưng mồng không đứng thẳng, mà lại ngã sang một bên, giống
như đội mũ ca-lô trên đầu. Tiếng đập bạch bạch dưới đất là do cái đuôi
rắn đập xuống nền, khi di chuyển, vì hình như có phần cuối của đuôi bị
cụt. Tiếp theo sau là một con rắn khác thân hình đen nhánh, vẻ từng
khoang, dài độ 2m50 nhưng cái mồng đỏ trên đầu thì nhỏ hơn và đứng thẳng
đang bò vào, nhẹ nhàng, ít tiếng động hơn. Bò qua cửa xong, thì hai con
chia làm 2 hướng, bò thẳng về phía bàn thờ, leo lên bàn thờ, và quấn
tròn mỗi con một bên, gác đầu lên mình, nằm nghe kinh. Đứng xa ngó vào
bàn thờ, người ta có cảm tưởng như hai chồng vỏ xe hơi, sắp lên nhau
thấy mà lạnh gáy.
Sau
này khi hỏi tại sao một cặp rắn mà con ngắn con dài, 2 mồng trên đầu
lại khác nhau, thì người bà con tu trong chùa, giải thích rất trịnh
trọng, bằng cách gọi 2 con rắn ấy là "ông dài" và "ông cụt". Ông cụt là
con rắn đực, có mồng lớn, ông dài là con cái có mồng ngắn. Cánh đây mấy
năm, cặp rắn này có thân hình bằng nhau, sau vắng bóng một thời gian mấy
tháng, khi trở về lại đây, thì con rắn đực bị cụt đuôi, có lẽ qua một
cuộc hành trình nguy hiểm trong rừng sâu, hay sau một cuộc chiến đấu
sinh tử với một con thú khác trong rừng, nên bị trọng thương, mình mẩy
bị đầy thương tích, phải dưỡng thương trong hang dưới tháp mộ mấy tháng.
Và trong lúc ấy chỉ có con cái vào chánh điện nghe kinh mà thôi, mỗi
buổi sáng. Ông ta cho biết thêm, ban đêm vào khoảng khuya, lúc 12 giờ
đến 1 giờ sáng, trong chùa nghe những tiếng gáy của gà tre, thì đó là
tiếng gáy của ông cụt, nhất là trong những đêm trăng sáng, con ông dài
thì không bao giờ nghe gáy cả.
Buổi
kinh mai tụng vừa xong, chuông được một hồi, mõ chấm dứt, trong khi T.T
Viện chủ quỳ lạy để rút lui, thì cặp rắn từ từ bò xuống, và trườn ra
khỏi cửa như khi mới vào, và tiếng động của ông cụt mỗi lúc xa lần, về
hướng các tháp mộ. Trong tuần trà buổi sáng, khi gặp lại Thượng tọa Viện
chủ, ngài mỉm cười hỏi chúng tôi đã thấy cặp rắn ấy chưa, và giảng
thêm: “Trong các kinh Phật, quí vị thường nghe nói đến 4 chữ Thiên Long
Bát Bộ. Là 8 loại chúng sanh nguyện phát tâm bảo vệ chánh pháp, hộ trì
Tam Bảo, mà rắn là một bộ môn trong bát bộ, vì họ cũng biết nghe kinh,
thính pháp, tu tập hành trì, nên tâm linh của họ thăng tiến. Và qua một
thời kỳ tu tập lâu dài vài nghìn năm, cũng có thể tiến hóa từ ngoại vật,
súc sanh đến quả vị loài người, và từ cõi người lên các cõi chư thiên,
hay các vị giác ngộ và thành Phật. Quí vị còn nhớ, ngày trước, khi đức
Thích Ca đang tu khổ hạnh, ngồi dưới cội Bồ Đề, trong dãy Tuyết Sơn, có
nhiều ngày bị mưa lũ hoành hành các thần rắn đến quấn quanh mình Ngài,
dùng 7 đầu xoè ra che cho Phật khỏi bị ướt, cũng như trong các chuyện
Tàu, các mỹ nữ Thanh Xà, Bạch Xà cũng là các con rắn tu lâu năm, Đắt Kỷ
hay Nguyệt Cô đều do những con hồ ly tu lâu năm thành người v.v…” Được
hỏi về các lối sống của cặp rắn tu, thì T.T Viện chủ cho biết họ không
ăn thịt, chỉ ăn bó hoa tàn, cúng thải ra, các vỏ bầu bì, dưa, mướp đặt
dưới chân các tháp mộ.
Từ
ấy đến nay, sau khi người bà con chuyển tu đến một chùa khác, chúng tôi
không có dịp trở lại chùa Trà Am nữa, cho đến 30 năm sau, có dịp đến
chùa Già Lam ở Gò Vấp Sài gòn, để vấn an Hòa thượng Trí Thủ vì lúc trước
HT có một thời gian tu tại chùa Trà Am, khi nhắc đến cặp rắn tu ở chùa
này, thì HT cho biết là sau ngày rằm tháng 7 năm 1945, trong mùa thu,
người trong chùa không còn thấy cặp rắn vào nghe kinh ở chùa Trà Am nữa.
Về
các cặp rắn tu, tôi có duyên hội kiến với T.T Thiền Tâm tu ở ngôi chùa
sau lương Vĩnh Minh Thiền Viện ở xã Đại Ninh, thuộc huyện Đức Trọng,
Tỉnh Lâm Đồng, Ngài cho biết có làm lễ quy y cho mấy cặp vợ chồng rắn
trong rừng Bảo Lộc, ra quỳ xin ngài quy y dưới dạng hình người, và nhiều
cặp rắn khổng lồ đã vào khoanh tròn trên giường trong thiền thất của
Ngài, mặc dù Ngài đã khóa cửa rất kỹ, và khi Ngài ngồi thiền, nhiều cặp
rắn đã nằm sát sau lưng Ngài. Các đệ tử của ngài kể lại, trong tang lễ
của Ngài khi kim quan của Ngài sắp đưa nhập tháp, kim quan được quàn lộ
thiên để các đệ tử đến đảnh lễ, thì một cặp rắn, toàn thân màu vàng, có
tỏa ánh sang, bò đến trước kim quan ngẩng đầu bái 3 bái, và sau đó biến
lẹ vào rừng cây xanh ngắt.
Trong
đời tôi, thấy rắn và nghe chuyện rắn cũng nhiều như hang rắn tu ở trong
núi Sập trong dãy Thất Sơn, con rắn khổng lồ Buông Ay Riên, giữa huyện
Cống Sơn giáp ranh tỉnh Phú Yên và Darlac ở Rừng Lào về, nhưng không có
hình ảnh nào khiếp đảm và sống động bằng cặp rắn tu ở Chùa Trà Am, mà đã
50 năm qua, hình ảnh cặp rắn ấy không bao giờ phai lợt, và câu nói nhẹ
nhàng của T.T Viện chủ Chùa Trà Am vẫn còn văng vẳng bên tai: “ Phật
dạy: tất cả chúng sanh đều có Phật tánh, 4 loài bò, bay, máy, cựa đều có
Phật tánh cả, nếu biết tu hành, không chóng thì chầy, đều sẽ đạt Phật
tánh ấy ?”
Lý Trường Trân
Hội An - Quảng Nam