Kế hoạch này sẽ được trình lên Hội Đồng Chứng Minh duyệt xét chấp thuận, sau đó ban hành giáo chỉ để Hội Đồng Trị Sự thi hành. Sau khi nhận được giáo chỉ hoằng pháp, Hội Đồng Trị Sự sẽ có văn thư thật chi tiết để các Ban Trị Sự Thành/Hội phối hợp với các đoàn thể liên hệ như Gia Đình Phật Tử, Câu Lạc Bộ Thanh Thiếu Niên Phật Tử, Cư Sĩ .v.v..nhất quán thi hành, trừ trên xuống dưới. Là bộ phận thi hành, các Ban Trị Sự Thành/Hội phải theo dõi từng bước việc thi hành kế hoạch hoằng pháp, ghi nhận thành quả, lượng giá ưu khuyết để làm căn bản cho kế hoạch hoằng pháp năm sau.

Trong 9 chủ điểm hoằng pháp năm nay, tôi đặc biệt chú ý tới chủ đề “Hoằng Pháp Với Môi Trường”. Sở dĩ tôi chú ý là vì môi trường sống đang trở thành vấn đề sinh tử của nhân loại. Nếu không bảo vệ và cải thiện môi trường sống ngay từ bây giờ thì thảm họa xảy đến - nó không chớp nhoáng và tan hoang như động đất, sóng thần, chiến tranh, dịch tễ - nhưng nó chết lần chết mòn, con người và thú vật tuyệt đường sinh sản, dị dạng rồi đi đến diệt chủng. Mặc dù vấn đề to lớn như thế nhưng chưa thấy một tôn giáo nào quan tâm tới, ngoại trừ Đức Đạt Lai Lạt Ma. Và ngày hôm nay, Phật Giáo Việt Nam đã ý thức được vấn đề trọng đại …và như thế chúng ta đã đi đúng hơi thở của nhân loại. Thứ hai, đây là một lãnh vực vô cùng mới mẻ do thời thế nảy sinh mà hơn 2500 năm qua tu sĩ Phật Giáo không bao giờ quan tâm chứ đừng nói tới chuyện dấn thân nhập cuộc.

Vậy thì câu hỏi đặt ra là “Hoằng Pháp Với Môi Trường” là gì? Theo tôi hiểu, khi đưa ra chủ trương này các nhà lãnh đạo Phật Giáo Việt Nam muốn:

Để quý Phật tử có một chút ý niệm về thảm họa ô nhiễm môi trường, chúng ta hãy đọc một tài liệu nhan đề: 11 Dữ Kiện Về Ô Nhiễm Môi Trường (11 Facts About Polution ) (*):

Còn tại Trung Quốc, sau 15 năm hiện đại hóa, kỹ nghệ phát triển vượt bực, đã phải trả một giá rất đắt về ô nhiễm môi trường. Theo số báo ra ngày 27-3-2010 của tờ Lancet thì mỗi năm có 420,000 người chết yểu/chết non vì các bệnh viêm phổi, ung thư phổi, nhiễm trùng đường hô hấp do không khí và nước ô nhiễm độc chất gây ra.

Còn tờ Huffington Post thì liệt kê 9 thành phố dưới đây là những thành phố ô nhiễm nhất thế giới:

1)      Linfen (Trung Quốc)

2)      Los Angeles (Tiểu Bang California Hoa Kỳ)

3)      Niger Delta (Nigeria)

4)      Greater London (Anh)

5)      Dzerzhinsk (Nga)

6)      Great Phoenix (Tiểu Bang Arizona Hoa Kỳ)

7)      Bangdung ( Nam Dương)

8)      La Roya ( Peru)

9)      Lake Karachay (Nga)

Còn Việt Nam thì sao? Theo một bài báo của ký giả Thomas Fuller đăng trên tờ New York Times - Asia Pacific ngày 6/7/2007 thì “Tại Hà Nội hiện có khoảng 1.8 chiếc xe gắn máy và scooter lưu hành…Theo các chuyên viên, bầu không khí ở Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh đã nhiễm chất benzene và sulfure dioxide ở mức độ nguy hiểm, tuy nhẹ so với các thành phố Á Châu khác, nhưng sẽ tệ hại hơn nếu Việt Nam chọn cách xây dựng các nhà máy điện chạy bằng nhiên liệu, con số (ô nhiễm) sẽ tăng lên hai hàng số (double digit) mỗi năm. Theo Ô. Phạm Duy Hiển - chuyên gia, cố vấn cơ quan Swiss- Vietnamese Clean Air Program thì tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh mức độ ô nhiễm PM10 vào khoảng 80 microgram/ mét khối, tức gấp đôi mức độ ở Bangkok và trên mức độ 20 quy định bởi Cơ Quan Sức Khỏe Thế Giới (World Health Organization)…Nguyên do chính của nạn ô nhiễm là vì Việt Nam đang xử dụng loại nhiên liệu lọc cẩu thả (phẩm chất kém). Việt Nam xuất cảng dầu thô rất tốt, nhưng vì không có nhà máy lọc dầu cho nên lại phải nhập cảng loại dầu phẩm chất kém, nhưng lại được ưa chuộng vì giá rẻ…Về thực trạng xe cộ lưu hành, theo Ô. Đỗ Văn Hòa trưởng trạm kiểm soát ô nhiễm xe cộ tại Pháp Văn thuộc Hà Nội thì 30% số xe lưu hành đã vượt quá mức độ thải thán khí quy định”

Theo cuộc khảo cứu của Cornell University tại New York thì 40% số tử vong trên toàn thế giới gây ra bởi ô nhiễm không khí, ô nhiễm nguồn nước và ô nhiễm mặt đất (do rác rưởi và hóa chất).

Từ những con số nói trên chúng ta thấy thảm họa gây ra bởi ô nhiễm môi trường thật kinh hoàng mà mức độ mỗi ngày mỗi gia tăng do chính con người gây ra. Do đó cất lên tiếng nói bảo vệ và cải thiện môi trường là tiếng nói của lương tri nhân loại, vừa bảo vệ mạng sống của chính mình, tương lai của con cháu và bảo vệ trái đất – cho tới giờ phút này- là một hành tinh duy nhất mà con người có thể sinh sống được.

Nhưng với phương tiện tài chánh yếu kém so với các tôn giáo khác, tổ chức lại non trẻ vì vừa mới hình thành trong gian nan, liệu với tâm “Đại Hùng, Đại Lực” Phật Giáo Việt Nam có thể làm gì cho mục tiêu to lớn này?

Bởi vì vấn đề ô nhiễm môi trường tùy thuộc vào 3 yếu tố: Chính quyền, cơ sở kỹ nghệ và người dân.

Có thể nói trong ba yếu tố nói trên, nhà máy và người dân giống như hai giòng thác lũ chảy cuồn cuộn về nẻo ô nhiễm, còn chính quyền đôi khi chỉ đứng trên bờ chỉ chỏ, la hét. Các nhà hoạt động về môi sinh như ở tại Hoa Kỳ chẳng, đa số họ thuộc tầng lớp trí thức, có khả năng gây quỹ, rất nhiều ảnh hưởng với Quốc Hội, nhưng cũng không thể ngăn ngừa nổi nạn ô nhiễm môi trường. Do đó tôi nghĩ rằng mục tiêu chúng ta đề ra phải thiết thực và khiêm tốn. Trong tinh thần “Đạo Phật Đồng Hành Với Dân Tộc” và cũng đồng hành với nhân loại tôi xin đóng góp một vài ý nghĩ thô thiển:

Kính thưa Phật tử,

Thảm họa ô nhiễm môi trường thì to lớn và nguy cấp, trong khi sức người có hạn. Tuy nhiên khi đề ra kế hoạch “Hoằng Pháp Với Môi Trường”, Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam đã gieo nhân lành, đã gióng lên một tiếng chuông tỉnh thức và đã dấn thân thêm trong sự nghiệp hoằng pháp độ sinh. Là người con Phật, chúng ta bác bỏ sự hiện hữu của một thần linh (God) chỉ ngồi ở chốn vô hình, tưởng tượng và quyết định vận mệnh của hành tinh này. Chúng ta không mơ một thiên đường ảo ảnh trong khi thế giới mà chúng đa đang sống thì nát bét và có nguy cơ trở thành địa ngục. Với chủ trương xây dựng một “Tịnh Độ Tại Thế” chúng ta không phải chỉ làm cho thế giới này không có tội ác, thân tâm thanh tịnh mà bầu không khí, sông ngòi, mảnh đất chúng ta đang sống cũng phải thanh tịnh. Chắc chắn chư tăng ni không thể ngồi đó hành thiền, tụng kinh niệm Phật, con cháu chúng ta không thể tung tăng cắp sách đến trường, con người không thể sống an lành trong khi lá phổi của chúng ta đen ngòm vì khói độc, nghẹt thở vì hen suyễn, nước uống bị ô nhiễm, thành phố đầy rác rưởi hối thối, sông ngòi tắc nghẽn vì rác rến, tôm cá và chim muông chết dần vì không còn nơi sinh sống. Hằng thuận lợi ích của chúng sinh còn có nghĩa là chúng ta chia vai gánh vác những gánh nặng của dân tộc do chính cuộc sống này, do vô minh, do tham vọng, do thiếu hiểu biết của chính chúng ta gây ra. Đó cũng là tinh thần Phật Giáo đồng hành với dân tộc và đồng hành với nhân loại trong thời đại và cho cả mai sau.

Với trách nhiệm nặng nề như vậy, kỷ nguyên toàn cầu hóa cũng là khởi đầu kỷ nguyên đầy gian nan của tăng-già. Bắt đầu từ đây, tăng ni không thể chỉ thảnh thơi ngồi Thiền, uống trà, tụng kinh niệm Phật, mưu cầu giải thoát cho bản thân mình mà phải dấn thân vào đời, phải cực khổ gấp trăm, ngàn lần so với thời Đức Phật còn tại thế, không ngoài mục đích xiển dương chính pháp, giữ gìn tín đồ, giữ gìn bản sắc lẫn tâm linh dân tộc. Nếu hiểu được như thế thì những gian nan ngày hôm nay chính là công đức tu hành để cúng dường chư Phật như Kinh Hoa Nghiệm đã chỉ dạy “ Hằng thuận lợi ích của chúng sinh là cúng dường chư Phật.” Có như thế mới xứng đáng với câu nói “Đạo Pháp Hộ Trì Dân Tộc” để rồi từ đó “Dân Tộc Hộ Trì Đạo Pháp.”

Đào Văn Bình

(Tháng Ba năm 2555 PL tức năm 2011 TL) 

Cước chú:

(*) Website: http://www.dosomething.org

(**) Vùng tử địa có nghĩa là lượng oxygen quá thấp khiến không sinh vật nào có thể sống nổi.

(***) Hầu như mỗi năm ở Hoa Kỳ các xe hơi /ô tô đang lưu hành phải tới các địa điểm quy định để giám định lượng thán khí do xe thải ra gọi là Smog Check. Nếu số lượng quá cao xe sẽ không được cấp chứng chỉ lưu hành.