Tỉnh Gia Lai có tất cả 82 ngôi chùa, ngoài các chùa
nổi tiếng nói trên, khoảng 25 chùa thường thường bậc trung, hơn 40 chùa nhỏ, kiến
trúc rất ít giống chùa, ta nhận ra vì có bảng hiệu và bên trong có thờ tượng đức
Bổn Sư.
Như thường lệ mọi năm, lễ Phật đản năm nay Chư tôn đức
thường trực BTS Phật giáo tỉnh chia nhau đi thăm các chùa đặt văn phòng BTS, và
một số chùa tiêu biểu khó khăn trong tỉnh. Thường trực BTS chia thành 3 đoàn:
Đoàn 1: Thượng tọa Từ Vân, TT. Tâm Mãn, TT. Trí
Thanh, TT. Giác Hiền đi thăm chùa Từ Quang , huyện Đức Cơ. Chùa Hồng Đức huyện
Chư Prông. Chùa Linh Quang huyện Chư Pưh.
Đoàn 2: Hòa thượng Thanh Liên, TT. Quảng Châu, TT.
Nguyên An, TT. Quang Phúc. Đi thăm chùa Thanh Trung huyện Đăk Đoa. Chùa Minh
Châu huyện Mang Giang. Chùa Quy Sơn huyện Đak Pơ. Chùa Tân An, tịnh xá Ngọc
Trung thị xã An Khê.
Đoàn 3: Hòa thượng Tâm Tường trưởng ban trị sự, TT. Giác Duyên, ĐĐ. Giác Khánh và tôi: Giác Tâm đi thăm tịnh xá Phú Cường huyện Chư
Sê, chùa Bửu Thắng huyện Phú Thiện, chùa
Bửu Tịnh, tịnh xá Ngọc Phú thị xã Ayun pa, và chùa Bửu Tịnh huyện Krông Pa. Cả
đi lẫn về khoảng 300 km.
Các thông tin về đoàn 1 đoàn 2 chúng tôi chưa nắm được,
riêng thông tin về đoàn 3 chúng tôi đi
cùng do vậy nắm rất rõ. Với thói quen nghề nghiệp chúng tôi luôn quan sát, luôn hỏi han và nhìn ngắm quê hương đạo pháp với
tất cả niềm vui tự hào và nỗi buồn sâu lắng.
Điểm đến đầu tiên là tịnh xá Phú Cường do TT. Thích
Giác Duyên trụ trì thuộc huyện Chư Sê. Huyện Chư Sê chùa và tịnh xá có 3 ngôi.
Tịnh xá Phú Cường vừa mới thành lập nhưng cũng chỉ mới xây dựng được hai dãy
nhà tăng, riêng chánh điện vẫn chưa xây dựng được. Một thân một mình với chiếc
y vàng đi vân du hóa đạo khắp nơi để kết duyên Phật pháp với mọi người, với tâm
nguyện rất lớn là:" mong sao đạo
pháp đến được với bà con vùng sâu vùng xa, không làm được ngọn đuốc lớn để soi
sáng một vùng lớn rộng cũng xin làm một ngọn đèn nhỏ soi trang sách nhỏ cho các
em ".
Điểm dừng thứ hai là chùa Bửu Thắng huyện Phú Thiện
do Sư Cô Quảng Như trụ trì, Chùa Bửu Thắng do Hòa thượng Đức Thiệu khai sơn năm
1960. Tiếp đoàn với tiếng chuông trống bát nhã trầm hùng được thỉnh lên, với
vài mươi Phật tử mừng đón Thầy, với ly trà tình nghĩa, ly cà phê sữa đậm hương
vị quê hương, trang trí mừng đón Phật đản sinh với tất cả tấm lòng. Bửu Thắng
là ngôi chùa đẹp của huyện Phú Thiện và cả huyện cũng chỉ mới có một chùa.
Rời chùa Bửu Thắng đoàn đến huyện Ia Pa thăm chùa Bửu
Thắng do ĐĐ. Đồng Tấn trụ trì, chùa do Hòa thượng Đức Thiệu khai sơn năm 1962 cả
huyện cũng chỉ mới có một ngôi chùa. Chùa lợp tôn vách xây tạm bợ nằm bên bờ
sông Ayun, mỗi khi mùa mưa về thì hai bên bờ sạt lỡ nặng. Đại đức Đồng Tấn đã
quyên góp Phật tử xa gần mua được bốn sào đất ở địa điểm khác để dời chùa. Phật
giáo là vậy tự thân của mỗi vị Tăng hành đạo theo cách riêng của mình, làm nông,
làm nhang, làm tương chao, trồng cây cảnh để bán, ứng phó đạo tràng ( đi cúng) để có tiền độ nhật gìn giữ
ngôi chùa mà mình đang trụ trì. Không có một tổ chức quốc tế ngoài nước giúp đỡ,
không có giáo hội trong nước ủng hộ tài chánh. Cứ tự quyên góp những nhà hảo
tâm, tự thân vận động, tự xây dựng tài bồi cơ sở vật chất cho Đạo, cho giáo hội.
Không lệ thuộc tiền bạc ở các thế lực khác do vậy không ai có thể sai khiến bắt
làm theo ý họ.
Chùa Bửu Thắng Ia Pa cách chùa Bửu Tịnh thị xã Ayun
Pa 3 km, (nơi đặt văn phòng Ban Đại Diện
Phật giáo Thị xã Ayun Pa) Thượng tọa Thích Trí Yên Chánh Đại Diện Phật
giáoThị xã, trụ trì chùa Bửu Tịnh. Để chuẩn bị cho ngày lễ Phật đản PL. 2557
Ban Đại Diện thị xã tổ chức thật chu đáo trang nghiêm, có thiết kế vườn Lâm Tỳ
Ny, lễ đài, cờ Phật tung bay phần phật trong trời gió lộng. Chùa Bửu Tịnh kiến
trúc đẹp nằm bên bờ sông pa, bên đầu cầu
bến mộng, cảnh quan thơ mộng hữu tình. Mặc dù có báo trước nhưng TT. Trí Yên vì
bận công tác Phật sự đột xuất đã không tiếp đoàn, ủy thác cho đệ tử là Đại đức
Đức Minh đón tiếp. Xa xôi lăn lội tìm thăm nhân ngày Phật sinh mà không gặp được
TT. Trí Yên các thành viên trong đoàn cũng có một chút buồn.
Buổi trưa đoàn dùng cơm tại Tịnh xá Ngọc Phú do Sư
Cô Phục Liên trụ trì, tịnh xá đang thiết trí vườn Lâm Tỳ Ny trang hoàng mừng
đón Phật đản sinh. Bữa cơm đạm bạc thân mật đạo tình.
Tạm
biệt Tịnh xá Ngọc Phú đoàn trực chỉ
đi về huyện Krông Pa, nơi có chùa chùa Bửu Tịnh do Đại đức Như Chánh trụ trì. Từ
chùa Bửu Tịnh Ayun Pa đi về chùa Bửu Tịnh huyện Krông Pa xe chạy trên quốc lộ 25. Quốc lộ 25 dài 181 km, đây là một tuyến đường bộ Việt Nam nối Phú
Yên thuộc
duyên hải Nam Trung Bộ và Gia
Lai thuộc Tây
Nguyên. Quốc lộ 25 bắt
đầu từ xã Hòa An của tỉnh Phú
Yên đến
thị trấn Chư
Sê (Km
69-km180+810) của tỉnh Gia Lai.
Quốc lộ 25 giao với quốc lộ 14 đi Đăk
Lăk tại
ngã ba Chư Sê.
Quốc lộ 25 song song với dòng sông pa, quốc lộ tới đâu giòng sông
chảy theo tới đó như đôi bạn. Mùa xuân năm 1975, quốc lộ này là chứng nhân cho
sự biệt ly kẻ còn người mất, xe chạy trên xác người, giòng sông nghẹn xác
người, núi non là mồ chôn con dân nước Việt bởi bom đạn chiến tranh, đói và khát, một bi đông nước đổi một lượng
vàng. Chiến tranh đã đi qua gần 40 năm, những cây cầu gãy năm xưa nay đã lành
lặn kiên cố, giòng sông nước chảy thanh bình, rừng xanh hơn, núi đẹp hơn và con
đường đã được rút ngắn, bởi đang được nâng cấp tu bổ.
Chùa Bửu Tịnh Krông Pa, cách thành phố Pleiku 140
km, nhưng chỉ cách thành phố Tuy Hòa tỉnh Phú Yên có 80 km. Đại đức Như Chánh
thường đi về thành phố Tuy Hòa mua sắm vật dụng cho chùa, ít đi về hướng Pleiku
- Gia Lai. Cả huyện cũng chỉ có một ngôi chùa, một Tăng. Tại thị trấn Phú Túc,
huyện Krông Pa trước năm 1975 có một ngôi chùa hiệu Bửu Quang do Hòa thượng
Thích Đức Thiệu khai sơn, nhưng sau năm 1975 đã không còn tồn tại. Vị trí của
chùa Bửu Quang, bây giờ là Trường Mẫu Giáo thị trấn Phú Túc.
Tỉnh Gia Lai đất rộng người thưa, Phật giáo có mặt tại
tỉnh Gia Lai khoảng trên dưới 100 năm, các chùa tập trung hầu hết ở thành phố
Pleiku. Các huyện lỵ mỗi nơi chỉ có từ một đến hai chùa. Tăng Ni người địa
phương Gia Lai đi tu học thành đạt non một trăm người, nhưng không về Gia Lai,
không dấn thân hoằng pháp, không chịu được gian khổ, chỉ tìm đến các tỉnh khác
lưu trú có điều kiện sống tốt hơn. Giáo hội cũng chẳng biết cách nào khác hơn để
gìn giữ số lượng Tăng Ny học hành thành đạt này ra hoằng đạo ở vùng sâu vùng xa
tỉnh Gia Lai. Phật giáo đã lơ là trong công tác truyền đạo cho đồng bào dân tộc
thiểu số, các tôn giáo khác lặn lội vào
nơi sâu thẳm để truyền đạo, ăn chung ở chung với người đồng bào dân tộc, tìm hiểu
tâm tư nguyện vọng của họ muốn gì, thích gì và cho tặng, cho rất ít nhưng biết
cách cho và luôn gần gũi nên gặt hái rất nhiều tín đồ. Với cách thụ động không
chịu dấn thân hoằng pháp của Tăng Ny,
thì chỉ trong vòng vài mươi năm nữa: " Bừng con mắt dậy thấy mình tay không". Huyện Kông Chro có một tăng sĩ
Phật giáo du học ở Trung Quốc có bằng Tiến sĩ giáo dục đó là Tiến sĩ Thích Giác Nhường, nhưng không
trụ lại ở quê hương mình, đã bỏ quê hương mình đi làm đạo ở tỉnh Đắc Nông. Huyện
Kông Chro và huyện K' Bang của tỉnh Gia Lai chưa có chùa Phật giáo, ban trị sự
Phật giáo Gia Lai các nhiệm kỳ trước đã bỏ trắng hai huyện này.
Phật giáo từ xưa đến nay là vậy, được chăng hay chớ làm đạo không phương
pháp, không lo xa , không quản lý điều phối được Tăng Ny, mạnh ai nấy
làm tự phát, do vậy hướng phát triển cho Phật giáo trong tương lai rất khó
thành tựu.
Ước mong các nhà hảo tâm trong nước, ngoài nước vì đạo
pháp dân tộc, cùng có cái nhìn lo xa cho đạo pháp giúp cho BTS Phật giáo nhiệm
kỳ 2012 - 2017 tỉnh Gia Lai chúng tôi mua được đất ở các vùng sâu vùng xa, hoặc
có đất sẵn hiến tặng và từng bước chúng tôi sẽ thành lập Niệm Phật đường, Tịnh
xá, Chùa để đáp ứng nhu cầu tín ngưỡng cho bà con Phật tử. Một nhu cầu tâm linh
thiết yếu không thể thiếu trong sinh hoạt của kiếp người.
Phật đản Phật lịch 2557
Chùa Bửu Minh Gia Lai
Thích Giác Tâm
-----------------------
Một vài hình ảnh của chuyến thăm
Chùa Bửu Thắng, huyện Phú Thiện
Chùa Bửu Thắng huyện Ia Pa
Lễ đài Phật đản chùa Bửu Tịnh thị xã Ayun Pa
Vườn Lâm Tỳ Ny, tịnh xá Ngọc Phú thị xã Ayun Pa
Chùa Bửu Tịnh huyện Krông Pa
Chùa Phổ Minh đèo Tono - Ayun Pa