Ở Việt Nam, bầu là loại cây được trồng phổ biến ở khắp nơi, từ mảnh vườn bờ ruộng ở đồng bằng cho đến nương rẫy trên miền núi, cao nguyên. Không chỉ trồng làm thực phẩm, việc sử dụng vỏ quả bầu khô làm vật dụng là một tập quán văn hóa của hầu hết các dân tộc ở nước ta.

Tùy theo như cầu sử dụng, vỏ bầu được xử lý theo các cách thức khác nhau. Thông thường có những bước xử lý chính như sau: cắt hay khoét bỏ một phần của quả bầu để loại bỏ xơ và hạt, rồi ngâm bùn để khử vị đắng. Từ đó, vỏ bầu trở nên có màu nâu xám. Muốn cho đen bóng, người ta dùng một loại lá hoặc vỏ cây rừng xát kỹ nhiều lần. Nếu để đựng thức ăn thì còn phải luộc kỹ cho tróc hết lớp màng bên trong.

Vỏ bầu thường được dùng để đựng nước sạch, ngoài ra tùy nơi người ta còn dùng đựng rượu, cơm, thức ăn, làm chõ đựng xôi hay để bảo quản hạt giống. Đồ đựng bằng vỏ bầu tiện lợi, gọn nhẹ và dễ dàng trong di chuyển. Vỏ bầu khô thường được trữ sẵn trên giàn bếp dùng dần.

Không chỉ làm vật dụng hàng ngày, nhiều loại nhạc cụ cổ truyền của các dân tộc khác nhau đều có bộ phận khuếch đại âm thanh làm bằng vỏ bầu như đàn bầu của người Kinh, đàn tinh ninh của người Ba Na, đàn goong của người Xơ Đăng, sáo riet của người Mnông, đàn nhị abel của người Tà Ôi... 

Có thể nói, trong tất cả các loại quả quen thuộc trong ruộng vườn, nương rẫy, bầu là loại quả duy nhất gắn bó mật thiết với cả đời sống vật chất và tinh thần của các dân tộc ở Việt Nam.

Dưới đây là hình ảnh những vật dụng làm từ quả bầu trong cuộc sống của các dân tộc tại Việt Nam, Đất Việt ghi nhận tại Bảo tàng Dân tộc học.

Bầu đựng nước (trước) và bầu đựng xôi (sau) của người Lào Lự ở tỉnh  Sơn La.

Vỏ bầu đựng rượu của người Cơ Tu ở tỉnh Quảng Nam.

Vỏ bầu đựng nước của người Xơ Đăng - Kon Tum.

Bầu đựng hạt giống của người Cơ Lao - Hà Giang.

Gáo làm từ một vỏ bầu chẻ đôi của người H'mông Hoa - Yên Bái.

Vỏ bầu đựng canh của người Xtiêng - Bình Phước (trước) và bát vỏ bầu của người Mnông - Đắc Nông (sau).

Phễu làm bằng vỏ bầu của ngưòi H'mông Đen - Sơn La.

Bầu đựng tấm cho gà của người H'mông đen - Sơn La.

Bầu đựng xôi và bầu đựng nước cay hít qua mũi của người Kháng - Sơn La.

Quả bầu đựng nước nằm ở gian bếp của người Nùng ở các tỉnh miền núi phía Bắc.

Quả bầu khô thường trữ sẵn trên giàn bếp dùng dần.

Nhiều loại nhạc cụ cổ truyền của các dân tộc đều có bộ phận khuếch đại âm thanh làm bằng vỏ bầu, như đàn bầu của người Kinh.

Đàn tinh ninh của người Ba Na - Gia Lai.

Đàn goong của người Xơ đăng - Quảng Nam.

Sáo riet của người Mnông - Đắc Nông.

Đàn nhị abel của người Tà Ôi - Thừa Thiên Huế.

Một quả bầu non được dùng để đựng thuộc súng của người Khơ Mú - Sơn La.

Vỏ bầu tròn đựng thuốc lào của người Mnông - Đắc Nông.

Nguon: http://www.baomoi.com/Home/VanHoa/www.baodatviet.vn/Ngo-nghinh-qua-bau-da-nang-cua-nguoi-Viet/5939947.epi