Thế là gần một phần năm thế kỷ đã trôi qua, kể từ ngày vị ân sư của chúng tôi là Hòa thượng Tâm Như Đạo Giám Trí Thủ viên tịch. Đây là một mất mát to lớn không những đối với bản thân những người đã thọ ân Hòa thượng mà còn đối với Đạo pháp và Dân tộc. Cuộc đời của Hòa thượng đã có những cống hiến có tầm cỡ đối với sự nghiệp giáo dục và hoằng pháp của Phật giáo Việt Nam trong thế kỷ XX, do thế, đáng được cho những người lớp sau, cụ thể là chúng tôi học tập và suy ngẫm. Chính trong quá trình học tập và suy ngẫm này, chúng tôi đã sưu tập được những lời dạy bảo của Ngài qua một số các công trình được viết thành văn bản. Xét rằng, những công trình này không những hữu ích cho chúng tôi, mà cho cả nhiều tầng lớp người khác trong tương lai, vì thế, để đền đáp lại phần nào công ơn giáo dưỡng của Hòa thượng, chúng tôi đã mạnh dạn cho công bố các công trình đã được chúng tôi sưu tập.

Chúng tôi biết rằng, những công trình đã sưu tập được ấy chưa phải đã bao quát hết toàn bộ các bài viết, bài nói của Hòa thượng trong hơn nửa thế kỷ phục vụ Đạo pháp và Dân tộc. Cụ thể là toàn bộ các bài phát biểu bằng văn bản của Hòa thượng từ những năm 1951, khi Ngài giữ chức vụ Hội trưởng Hội Phật giáo Việt Nam tại Trung Phần, rồi vào những năm 1970 Viện trưởng Viện Hóa đạo Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất, cho đến những năm 1980 khi đang giữ chức Chủ tịch Hội đồng Trị sự Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam, hiện chưa được sưu tập đầy đủ và xuất bản trong lần này. Chúng tôi vẫn mạnh dạn công bố những gì sưu tập được dưới danh nghĩa Toàn tập các tác phẩm của Hòa thượng, trước mắt, nhằm làm tư liệu học tập và nghiên cứu cho chúng tôi và những người khác và sau nữa để làm cơ sở cho những bổ di trong tương lai khi việc sưu tầm có thể tiến hành với nhiều thành tựu mới.

Suốt cuộc đời mình, Hòa thượng đã phục vụ cho Đạo pháp và Dân tộc qua nhiều nhiệm vụ khác nhau. Nhưng nét nổi bật, mối ưu tư hàng đầu của Hòa thượng vẫn là vấn đề giáo dục và văn hóa. Từ những ngày đầu xây dựng trường Phật học Việt Nam đầu tiên ở chùa Tây Thiên - Huế vào những năm 1930, rồi thành lập Viện Cao đẳng Phật học, tiền thân của Viện Đại học Vạn Hạnh, vào năm 1964, cho đến những ngày cuối cùng tại Quảng Hương Già Lam, không lúc nào vấn đề giáo dục lại không được Hòa thượng quan tâm. Hòa thượng đã đào tạo thành công nhiều lớp môn đồ khác nhau đã và đang giữ những trọng trách của Giáo hội khắp cả nước trong nhiều lãnh vực. Để tìm hiểu sự nghiệp giáo dục ấy, chúng ta cần phải có những công trình của Hòa thượng trong tay. Vì thế, chúng tôi đã thống nhất cho xuất bản Toàn tập Tâm Như - Trí Thủ nhân ngày giỗ lần thứ 18 của Ngài⁽¹⁾.

Khi sắp xếp các công trình của Hòa thượng để cho xuất bản bộ Toàn tập, chúng tôi ban đầu muốn dựa trên lối sắp xếp truyền thống là Kinh - Luật - Luận và tạp văn. Nhưng do Hòa thượng trong cuộc đời mình đã chuyên về Luật tạng, nên công trình liên hệ đến Luật tạng chiếm một số lượng lớn. Do vậy, Toàn tập này được sắp xếp về cơ bản vẫn theo lối truyền thống vừa nói với một số điều chỉnh. Toàn bộ các công trình của Hòa thượng, chúng tôi công bố trong ba tập. Tập I bao gồm các bản dịch kinh điển ra tiếng Việt cùng các bản chú giải. Trong tập này, chúng tôi đưa vào thêm các văn bản về các nghi thức Phật giáo do Hòa thượng thiết định, từ những nghi thức đơn giản nhất như Sám hối, thành hôn, . . . cho đến những nghi thức phức tạp nhất như Nghi thức Chẩn tế. Đồng thời, chúng tôi cũng đưa vào tập này các bài thơ, câu đối, các giai thoại về Hòa thượng. Còn tập II và tập III thì hoàn toàn dành cho những vấn đề liên hệ tới Giới luật và Luật tạng.

***

Toàn tập trong lần tái bản này ⁽²⁾ căn cứ trên các tư liệu đã có trong lần xuất bản lần đầu, với cố gắng khắc phục các khuyết điểm về hình thức cũng như nội dung.

Về hình thức, chúng tôi phân loại lại các tác phẩm, sắp đặt lại khoa mục, để có thể phân biệt được chương hay tiết trong tác phẩm dài với bài viết ngắn, mà trong lần in trước đã không được lưu ý.

Về nội dung, chúng tôi đưa vào các văn bản Hán, mà phần lớn là nguyên tác của Hòa thượng. Ngoài ra, là nguyên văn Hán của các bản dịch mà Hòa thượng vừa phiên âm vừa dịch nghĩa. Trong thời trước, vì vấn đề in chữ Hán không đơn giản, nên đại bộ phận chỉ in phần phiên âm. Việc tìm lại các bản văn từ Hán tạng trong hiện tại khá dễ dàng. Các sáng tác Hán văn mà nay chỉ còn lưu phần phiên âm, việc sao tả lại nguyên Hán cũng không phải khó. Tuy nhiên, do chính tả Việt trong các bản in trước đó, nhiều chỗ in sai dễ dẫn đến hiểu sai nghĩa. Vì vậy chúng tôi cố tìm lại điển tích hay mẫu văn mà Hòa thượng lấy hứng từ đó để viết. Những ức đoán của chúng tôi về tự nghĩa cũng có khi nhầm. Điều này hy vọng sẽ được phát hiện và bổ túc.

Trong lần tái bản này, Ban Sưu tập đã cố gắng rất nhiều để khắc phục các khuyết điểm trước đó; nhưng do nhiều hạn chế nên vẫn tồn tại các khuyết điểm khác.

Kính mong chư vị thiện tri thức hoan hỷ lượng thứ.

 Cẩn bạch  Ban Sưu tập

(Theo Lời nói đầu và Cẩn bạch tái bản) (1) Nhà Xuất bản Tổng Hợp TP.HCM, 2002. (2) Nhà Xuất bản Phương Đông, 2011, Tu viện Quảng Hương Già Lam ấn hành, bìa cứng, sách ấn tống không bán. (chú thích của BTV GN)

http://giacngo.vn