Vesak 2014: Đừng để chỉ diễn ra trong cổng chùa Bái Đính
Minh Thạnh

Tuy nhiên, cũng không nên bỏ qua mà không tính đến khía cạnh đối nội của cuộc lễ. Thành công của việc tổ chức đại lễ Vesak 2008 cho thấy khía cạnh đối nội của cuộc lễ là hết sức quan trọng.

Đối với tăng ni Phật tử Việt Nam, tổ chức đại lễ Vesak Liên Hiệp quốc là một cú hích mạnh mẽ đối với Phật sự tổ chức lễ Phật Đản trong nước ở quy mô toàn quốc.

Quá trình chuẩn bị tổ chức cuộc lễ tạo nên một bầu không khí hân hoan, phấn chấn đối với tu sĩ tín đồ Phật giáo Việt Nam. Chính không khí hân hoan, phấn chấn, hỷ lạc cao độ đó là động lực để đưa việc tổ chức lễ Phật đản ở các địa phương lên đến tầng nấc mới.

Chính sự cộng hưởng, phối hợp này lại có tác dụng góp phần vào việc thành công của đại lễ Vesak ở khía cạnh đối ngoại.

Chúng ta đã thấy điều đó trong Đại lễ Vesak 2008. Vesak thực ra chỉ tổ chức ở Hà Nội, nhưng không khí Vesak cuộn dâng trên khắp cả nước, tạo nên một không khí Phật đản sinh động, sôi nổi chưa từng có trong nhiều năm, là niềm vui chung cho đồng bào cả nước, không riêng gì chỉ người con Phật.

Trong khía cạnh quốc nội, đại lễ Vesak 2008 như đã thấy, đã trở thành ngày lễ trọng đại của toàn xã hội Việt Nam, Đức Phật được tôn kính và vinh danh là một vĩ nhân của lịch sử và thời đại, Phật giáo được đón nhận như một tôn giáo của từ bi, trí tuệ.

Đây là cơ hội để nhiều người quan tâm đến Phật giáo, tìm hiểu Phật giáo, đến với Phật giáo, trở thành người Phật tử, chung tay xây đắp Phật giáo thành một tôn giáo có đóng góp ngày càng lớn vào sự thăng tiến của xã hội.

Vấn đề cần được xem xét với sự quan tâm đặc biệt hơn khi việc tổ chức lễ Phật đản trên toàn quốc có chiều hướng đi xuống sau khi đại lễ Vesak 2008 đã đi qua.

Trong lần tổ chức Vesak 2008, tuy khía cạnh quốc nội có được chú trọng, nhưng không đến mức triệt để. Do vậy, nên tuy đã tạo nên một cú hích đối với việc tổ chức lễ Phật đản trên toàn quốc, nhưng cú hích đó chỉ phát huy tác dụng có một năm. Khía cạnh quốc nội của Đại lễ Vesak 2008 không tạo thành một bước chạy đà hoàn hảo để đưa việc tổ chức lễ Phật đản tại Việt Nam cất cánh trọn vẹn. Nếu để đánh giá Vesak 2008 một cách toàn diện, công bằng và khách quan, thì có thể coi đây là một “thất bại”.

Lẽ ra, với thành công căn cơ, vững chắc, thì Vesak 2008 không chỉ bừng lên cao điểm vào thời gian diễn ra cuộc lễ rồi tắt nghỉ, mà kết quả của nó sẽ còn tồn tại trong những năm sau, khi đã tạo được một tiền lệ. Rất tiếc, Vesak 2008 không hình thành một hình mẫu lễ hội, để có thể tiếp tục ở những năm sau đó, với bước tiến mới của lễ Phật đản. Sự tuột dốc đã diễn ra như chưa hề có một Vesak 2008 đã được cử hành trọng thể trên phạm vi cả nước.

Thiết tưởng, bài học kinh nghiệm này cần được chú ý đúng mức trong việc tổ chức Vesak 2014. Khía cạnh quốc nội của Vesak 2014 cần được khai thác, sao cho:

-    Vesak 2014 trở lại thành một cú hích mạnh mẽ đối với việc tổ chức lễ Phật đản trong cả nước, đưa lễ Phật đản dương lịch 2014 tại Việt Nam trở thành lễ Phật đản đỉnh cao với quy mô bằng và vượt việc tổ chức lễ Phật đản trong năm 2008.

-    Cú hích Đại lễ Vesak 2014 tạo ra đối với việc tổ chức lễ Phật đản trên phạm vi toàn quốc tiếp tục duy trì tác dụng trong những năm sau. Nghĩa là thành quả tổ chức đại lễ Phật đản năm dương lịch 2014 tại các địa phương trên toàn quốc TRỞ THÀNH TIÊU CHUẨN MỚI TRONG VIỆC TỔ CHỨC LỄ PHẬT ĐẢN, tiếp tục duy trì mức tổ chức lễ Phật đản trong những năm sau luôn đạt chuẩn mới đã có, không để diễn ra tình trạng tuột dốc, đi xuống, suy sụp diễn ra.

Tiêu chuẩn mới về việc tổ chức lễ Phật đản ở các địa phương trên cả nước hình thành từ Vesak 2014 nên được xây dựng một cách định lượng, cụ thể, chi tiết, xác định. Thí dụ, xác định tiêu chuẩn về vị trí, địa điểm tổ chức, số lượng người tham dự, quy mô lễ đài, quy mô truyền thông về cuộc lễ, các hình thức triển khai tổ chức…

Nên thấy việc Đại lễ Vesak 2014 được tổ chức tại Việt Nam là một cơ hội đối với việc nâng cao tầm vóc tổ chức lễ Phật đản trên các địa phương cả nước. Đây là một cơ hội lớn, đáng quý, cần được khai thác trọn vẹn, tương xứng. Vì vậy, bên cạnh khía cạnh quốc tế của Đại lễ Vesak 2014, khía cạnh quốc nội của cuộc lễ với những tác động như đã phân tích ở trên cũng cần được hết sức chú trọng.

Nếu để Đại lễ Vesak 2014 diễn ra chỉ với thành công tại chùa Bái Đính, Ninh Bình, có nghĩa là chỉ có tác động quốc tế, còn hoạt động tổ chức lễ Phật đản trên phạm vi cả nước cũng chỉ như mức mọi năm, hoặc chỉ có chuyển biến nào đó trong năm 2014 để rồi lại trở về như cũ trong những năm sau, thì đó là sự lãng phí cơ hội đã mở ra cho Phật giáo Việt Nam trong Đại lễ Vesak 2014.