Tôi mới có duyên biết đến giáo lý của đức Phật được hơn 4 năm nay, nhưng thời gian ngắn ngủi ấy đã đủ cho tôi chuyển hóa được khổ đau của cuộc sống, bứt ra được những lỗi lầm và vươn lên trong cuộc sống.

Tôi thấy mình thật may mắn bởi được làm đệ tử của Phật, được sống trong hào quang của chân lý mà đức Từ Phụ đã thuyết giảng, và thầm xót xa cho những ai đang bị mê hoặc bởi những niềm tin thần quyền, hoặc sống theo chủ nghĩa duy vật mà không biết gì đến thế giới tâm linh.

Giáo lý của Phật về luật Nhân Quả, về Luân Hồi, về Ngũ Uẩn, về 12 nhân duyên, về con đường giải thoát Bát Chính Đạo là ánh mặt trời xóa tan bóng tối của si mê, của tà kiến đã giam hãm nhân loại và chúng sinh trong ngục tù của đau khổ.

Giáo lý của Phật là bài thuốc chữa trị tận gốc các căn bệnh của thân và tâm, giải thoát chúng ta vĩnh viễn khỏi khổ đau. Mỗi lẫn hiểu thêm được một chút chân lý trong kho tàng trí tuệ vĩ đại của đức Phật, trái tim tôi trào dâng những niềm hạnh phúc không thể nào dùng lời diễn tả được.

Nhưng.......

Nhìn lại quá trình đến với Phật pháp của bản thân mình, tôi mới thấy đó là một hành trình .... đơn độc. Tất cả bắt đầu từ những cái click chuột trên web. Khi mệt mỏi bởi những thông tin độc hại tràn ngập, tôi vô tình bấm vào một đường link đến Phật pháp, rồi dần dần khám phá ra kho tàng trí tuệ vĩ đại nơi đó. Chẳng có một người thầy nào hướng dẫn cho tôi cả.

Hàng ngày trên con đường đi làm và đi chơi, tôi bàng quan lướt qua không biết bao nhiêu ngôi chùa, và cũng tự nhận thấy trên đất nước mình thật nhiều chùa. Những gì tôi được học từ nhà trường giúp tôi biết được Việt Nam mình có truyền thống Phật giáo từ mấy ngàn năm nay.

Trước kia tôi làm nghề hướng dẫn viên du lịch, nên hay phải dẫn khách nước ngoài vào chùa. Đối với tôi, chùa chiền chẳng qua là một nơi tham quan không hơn không kém, vì chùa lưu lại những kiến trúc cổ, và hay được đặt ở những nơi có phong cảnh đẹp.

Chùa Thầy - một thắng cảnh có nhiều khách viếng thăm, nhưng việc hoằng pháp tại các danh lam cổ tự như thế này còn bỏ ngỏ

Tôi đã ra vào các ngôi chùa cổ như vậy ở ngoài Bắc không biết bao nhiêu trăm lần, mà chẳng lần nào mang được ra một chút đạo lý gì của nhà Phật. Tôi thỉnh thoảng cũng liếc nhìn thấy đạo lý, nhưng nó được đặt trong những ngăn tủ khóa kín, đôi khi bám đầy bụi và mạng nhện cũng có.

Với tư cách là một hướng dẫn viên, tôi không thể đưa khách vô tham quan mà bản thân mình chẳng hiểu biết 1 chút gì về chùa chiền cả, vậy nên phải tự mua sách mà đọc. Suốt 5 năm làm nghề hướng dẫn viên du lịch, tôi thấy mình không hề bị giáo lý nhà Phật thuyết phục chút nào, vì những gì tôi đọc cũng chẳng có gì hấp dẫn.

Bạn bè tôi hiện còn đang làm hướng dẫn viên du lịch cũng thế, họ làm cả chục năm nay rồi, vào chùa không biết mấy ngàn lần rồi, mà chẳng thấy ai có lòng tín ngưỡng đạo Phật cả. Những ngày Rằm hay mùng Một,  hàng chục nghìn người đi chùa, ai cũng đến, thắp nhang, khấn vái, cầu xin rồi ra về.

Nhiều người đi như vậy có khi mấy chục năm rồi, mà cũng chẳng mang về được từ chùa một chút đạo lý nào cả, nhất là ở ngoài Bắc. Những gì tôi thấy từ đạo Phật toàn là hình thái của mê tín.

Nếu không phải vì tình cờ mà bấm vào cái đường link trên mạng và dẫn tôi đến cuốn sách Nghiệp và Kết quả của tác giả Thích Chân Quang, thì chẳng bao giờ tôi có được ngày như hôm nay cả. Tôi thực sự bị rúng động khi đọc tác phẩm đó, và rồi tìm thấy nẻo vào đạo Phật rực rỡ hào quang của trí tuệ từ đó.

Ngẫm lại, tôi mới thấy Việt Nam mình có bao nhiêu chùa như thế, có bao nhiêu vị sư xuất gia như thế, có bao nhiêu người đến chùa ít nhất 2 lần/tháng như thế, mà tại sao ít người hiểu giáo lý Phật như thế??? Nếu tôi không tự học, không tự tìm hiểu thì tôi cũng sẽ giống như hàng triệu người đang đi chùa hiện giờ, chẳng hiểu gì về Phật pháp cả.

Rồi số phận cho tôi cơ hội sống và công tác tương đối dài tại nước cộng hòa Nam Phi. Quốc gia này có 10% là người da trắng, 5% là người da nâu (gốc Trung Á, và gốc Mã Lai), còn lại là người da đen. Ở đây người ta nói tiếng Anh là chính.

Sự phát triển của đất nước này làm cho tôi choáng ngợp, bởi nó chẳng khác gì một châu Âu thu nhỏ đặt trong lòng châu Phi. Tôi mang theo 1 đĩa CDRom Phật học trong hành trang của mình. Trong thời gian rảnh hàng ngày, tôi say mê đọc các tác phẩm trong đó, dần dần hiểu được cuộc đời Đức Phật, cuộc đời và hành trạng của các vị Đại Đệ Tử của Phật, cuộc đời và sự nghiệp của các vị Đại Tổ Sư trong các tông phái Phật giáo, giáo lý của đức Phật từ Nguyên Thủy đến Đại Thừa. Từng bước từng bước một tôi tiến sâu vào cung điện nguy nga của Phật Pháp mà say mê, trầm trồ.

Bạn bè và đối tác làm việc của tôi ở nước ngoài thì hầu hết là người Thiên Chúa giáo và Hồi giáo. Ở nơi đó không có đạo Phật. Tôi chơi với những người đó và cũng tìm thấy nhiều điều thú vị ở hai tôn giáo đó.

Vì tôi có chút năng khiếu về âm nhạc nên muốn tìm một nơi để tham gia ban nhạc vào cuối tuần cho thư giãn, và tôi đã chọn chơi nhạc trong một nhà thờ Tin Lành. Mỗi tuần chúng tôi tập nhạc 1-2 lần, và chơi nhạc vào tối thứ 7.

Nhạc của họ có giai điệu rất hay, rất hấp dẫn thanh niên, và ngôn từ rất thánh thiện, ca ngợi chúa Giê-su và Thượng Đế. Thanh niên và sinh viên đi nhà thờ rất nhiều, vì khi cầu nguyện bằng tiếng nhạc đó, họ cũng cảm thấy vui và thư giãn, rồi khi được nghe những lời giảng đạo của các vị linh mục, họ tìm thấy ý nghĩa của cuộc sống, và được khuyến khích dấn thân vào làm những điều tốt lành phục vụ con người và thế giới.

Nhưng giáo lý của họ thì không bao giờ thuyết phục nổi tôi, vì trong tôi đã có hiểu biết về Nhân Quả, Luân Hồi, Tứ Thánh Đế.. Tôi dấu mình là người Phật giáo, và hòa vào các hoạt động của họ y như 1 người Thiên Chúa giáo thuần thành.

Mỗi lần họ bảo tôi cầu nguyện cùng trước khi biểu diễn, tôi cũng vào với họ, im lặng, và tôn trọng. Mỗi ngày các tín đồ Thiên Chúa giáo đến nhà thờ như vậy, họ được trang bị bao nhiêu là hiểu biết về giáo lý của họ, và trái tim họ được bơm đầy nhiệt huyết khi ra về.

Cuộc sống mà tôn giáo đem lại cho họ đầy những niềm vui, cho dù cũng không phải ít người còn bán tín bán nghi vào việc Thượng Đế tạo ra thế giới trong 7 ngày, hay A đam và Ê va là cha mẹ đầu tiên của loài người, nhất là khi khoa học kỹ thuật đã phát triển như ngày nay.

Những lúc như thế, tôi cứ ao ước sao Phật giáo mình cũng có thể làm được điều như vậy. Triết lý nhà Phật không giống như giáo lý đầy mâu thuẫn của Thiên Chúa giáo, mà có khả năng giải đáp cặn kẽ mọi vấn đề của vũ trụ và nhân sinh, và chỉ ra cho con người con đường giải thoát khỏi mọi đau khổ trong hiện tại.

Nếu ai đi chùa cũng hiểu được giáo lý của Phật thì chắc đất nước Việt Nam sẽ là 1 thiên đường ngay trên trái đất này.

Tôi có chút may mắn là được đào tạo tiếng Anh bài bản nên đối với những giáo lý nhà Phật mà tôi hiểu được thì việc chuyển tải lại bằng tiếng Anh không có gì khó khăn lắm. Trừ những người biết tôi trong nhà thờ, những người bạn da trắng khác của tôi hay cùng tôi nói chuyện về đề tài tâm linh tín ngưỡng.

Lúc đầu là tôi khơi mào trước, và họ rất ham thích khi được tìm hiểu một truyền thống tâm linh khác. Vì tôi sinh hoạt trong nhà thờ nhiều nên giáo lý cơ bản của họ tôi cũng tương đối hiểu. Có lẽ nhờ đó mà tôi nói chuyện với người Thiên Chúa giáo không vất vả lắm.

Khi được nghe về Nhân Quả và Luân Hồi, cùng những sự lý giải những điều thắc mắc mà bản thân đối với họ là “chỉ có Chúa mới biết” thông qua cái nhìn của Đạo Phật, họ ngạc nhiên lắm. Từ trước đến nay những chuyện đó họ không thể hiểu nổi tại sao, hỏi cha đạo thì cha cũng chỉ giải thích quanh co, rồi khuyên họ cầu nguyện.

Nghe tôi nói về đề tài Nhân quả, Luân hồi, thế giới tâm linh, họ hứng thú nhiều lắm, và muốn được biết nhiều hơn nữa. Thế mới thấy giáo lý đạo Phật thật là quý giá!

Có một thời gian tôi ở trọ trong một gia đình Hồi giáo. Cuộc sống của họ tương đối kỷ cương. Người Hồi giáo sống đoàn kết chặt chẽ với nhau theo từng cộng đồng. Đạo Hồi không có tính tổ chức chặt chẽ như Thiên Chúa giáo, nhưng lại sống quây quần thành từng cộng đồng dưới sự cai quản của các Imăm (tu sĩ Hồi giáo).

Người Hồi giáo có một đức tin rất mãnh liệt, và tôi thấy việc cầu nguyện của họ dường như còn quan trọng hơn cả việc ăn ngủ. Họ lúc nào cũng sống với thánh Alah của mình, dù cho làm bất kỳ việc gì. Khi nói chuyện với họ như những người bạn, họ rất dễ mến. Nhưng khi nhắc đến các tôn giáo khác, họ tỏ ra rất không thích, và thậm chí hằn học, vì theo họ những kẻ không tin theo Alah đều là những người xấu xa.

Cộng đồng Hồi giáo thì hoàn toàn do người đàn ông chi phối, người phụ nữ hoàn toàn thụ động, phụ thuộc và rất đáng thương. Sống một thời gian, tôi có một số người bạn Hồi giáo, và họ rất mến tôi. Biết tôi là người theo Phật giáo, họ cũng tò mò hỏi về Phật giáo, và cũng muốn giới thiệu về tôn giáo của họ.

Nói chuyện với người Hồi giáo thì khó hơn người Thiên Chúa giáo nhiều, vì sự cực đoan trong giáo lý của họ rất dễ gây xung đột với người trái quan điểm. Nhưng tôi cũng chẳng gặp vấn đề nào cả, bởi khi sống với họ, làm cho họ yêu mến rồi thì sự khác biệt cũng không gây ra rắc rối.

Một người bạn thân của tôi tên là Tahir, anh ta sống rất hiền và thuần thành. Đức tin của anh ta rất mạnh, cũng giống như tất cả những người khác. Nhưng khi nói chuyện với tôi một cách cởi mở, những gì tôi nói về luật nhân quả, về những dấu vết về luân hồi có thể nhận ra được trong cuộc sống xung quanh, và những lý giải về thế giới và nhân sinh theo triết lý Phật giáo v.v. đã làm cho anh ta rúng động thực sự, rồi dẫn tới hoang mang trước niềm tin mãnh liệt vào đấng Alah lâu nay.

Tuy nhiên tôi không dám đi sâu hơn vì sợ phá vỡ niềm tin thiêng liêng ấy. Tôi nghĩ rằng nếu mình làm lung lay đức tin của một người khác mà không có đủ điều kiện để thay thế cho họ đức tin mới vào Phật pháp thì không phải là một việc hay ho. Giá như người này ở Việt Nam thì chắc chắn sẽ có ngày anh ta quy y Phật. Thế mới thấy một lần nữa rằng giáo pháp của đức Phật thật là quý báu!

Nhìn lại thời gian chung sống với 2 tôn giáo đó, tôi thấy họ đều rất mạnh. Thiên Chúa giáo thì mạnh ở tính tổ chức, sự khôn khéo, năng động, và khả năng thích ứng nhanh với điều kiện mới. Còn Hồi giáo thì mạnh ở đức tin mãnh liệt và ở bạo lực.

Nhưng cả 2 sức mạnh đó, nếu đối đầu với sức mạnh trí tuệ của đạo lý nhà Phật thì sẽ đều bị hóa giải. Tôi cho rằng bất kỳ một người đệ tử Phật nào nắm vững đạo lý thì dù sống với tôn giáo nào khác cũng không bị lung lay, vì chẳng giáo lý nào có thể thuyết phục được họ. Trong đêm tối, đèn đuốc là sáng, nhưng dưới ánh sáng mặt trời thì chẳng có đèn đuốc nào được coi là sáng cả.

Vậy mà...

Các vị hòa thượng tôn túc đang nghĩ gì khi hàng ngày thấy hàng nghìn Phật tử đang rời bỏ Phật pháp để bước sang tôn giáo khác? Đọc báo chí chúng ta thấy người Hàn Quốc đang hồ hởi đón nhận Tin Lành như thế nào? Rồi tại Mông Cổ, nơi Phật giáo có cả gần một ngàn năm tuổi, hàng ngày hàng trăm con người đang rời bỏ Phật giáo để bước sang Tin Lành, sang Thiên chúa giáo La Mã?

Rồi ở Thái Lan và Srilanka, bom nổ đạn rơi làm cho những người Phật tử phải hoảng hốt mà chạy trốn khỏi quê hương, để lại đất đai và tương lai cho Hồi giáo nắm giữ.

Tương lai Phật giáo nằm trong tay thế hệ Phật tử trẻ, nhưng... (Ảnh: TT. Thích Thanh Điện trao quyết định công nhận CLB TTNPT Quán Sứ)

Rõ ràng sức mạnh của đạo Phật là giáo lý, của Thiên Chúa giáo là tổ chức, của Hồi giáo là bạo lực. Trong khi 2 tôn giáo kia luôn tận dụng triệt để sức mạnh của mình, thì Phật giáo lại chẳng biết dùng tới sức mạnh của giáo lý.

... Giáo hội đã có chiến lược gì để hoằng pháp và phát triển phong trào Thanh thiếu niên Phật tử? (Ảnh: CLB TNPT TP. Hồ Chí Minh trong lễ Vu Lan 2008)

Muốn để giáo lý Phật giáo đến với mọi người, muốn duy trì mạng sống của Phật pháp, con khẩn cầu các vị tôn túc hòa thượng hãy trăn trở với sứ mạng hoằng pháp nhiều hơn nữa. Trong thời đại ngày nay khi cạnh tranh là đạo lý của sự sinh tồn, nếu Phật giáo không biết tận dụng sức mạnh của mình là hoằng pháp, chẳng mấy chốc sẽ đến lượt Việt Nam mình đứng trong danh sách các nước “đã một thời là Phật giáo”.

Ngày 24/9/2008