Xét về số lượng thì đạo Phật Việt Nam chính là sự phối kết của 85% dân số toàn quốc. Xét về thời gian thì đạo Phật đã gắn liền với dân tộc suốt 20 thế kỷ, đã tạo cho dân tộc một truyền thống tinh thần độc đáo.
Nếu cũng nhìn dân tộc qua sự biểu hiện về lượng số và thời gian, thì đạo Phật và dân tộc tuy hai mà một. Dân tộc và đạo Phật đã gắn liền với nhau đến nỗi chỉ còn là hai danh từ thể hiện của một thực thể duy nhất. Sự tồn vong của dân tộc cũng chính là sự tồn vong của đạo Phật, và ngược lại, sự tồn vong của đạo Phật cũng chính là sự tồn vong của dân tộc.
Từ nhận thức ấy, nếu ai trong chúng ta vì vô tình hay cố ý làm suy nhược dân tộc tức là làm suy nhược đạo Phật và làm suy nhược đạo Phật cũng chính là làm suy nhược dân tộc. Nên mọi hành vi làm suy nhược đạo Phật và dân tộc nhất định kẻ đó có tội với lịch sử dân tộc và đạo pháp.
(Trích “Đạo Phật và dân tộc Việt Nam” - Vạn Hạnh số 2, tháng 3/1965)