Theo ông Vương Duy Bảo, Phó cục trưởng Cục Văn hóa cơ sở (Bộ
VH-TT&DL), ngày xưa, việc đi chùa của người dân xuất phát từ nét văn
hóa của cư dân lúa nước. Đến chùa, người dân chỉ mang theo hương, oản
hay chỉ đơn giản là những sản vật được sản xuất từ gia đình. Chính vì
thế, việc đi chùa mang ý nghĩa về mặt tâm linh hơn là nặng về hình thức.
Ngoài ra, về hiện tượng mang vàng mã vào chùa, đốt, rải đầy các ban
thờ như hiện nay, theo Cục phó Cục Văn hóa cơ sở không xuất phát từ đạo
Phật.
“Làm thế là sai. Đạo Phật không đốt vàng mã”, ông Bảo nói.
Bản thân cửa đền, chùa là nơi thanh tịnh. Nhưng, trên thực tế, ngày
nay việc đi chùa của người dân cũng ngày càng hội nhập những bon chen,
ích kỷ, không hiểu bản chất.
Hình ảnh thường thấy ở các chốn linh thiêng.
“Mang tiền giắt vào tay tượng Phật, rải đầy dưới chân, dưới sàn là sự
phỉ báng, hối lộ thánh thần, hiện tượng này là sự hỗn tạp bây giờ mới
có. Người xưa luôn tâm niệm thần linh là một thế lực thiêng liêng của
tầng trên, nên ứng xử với thần linh phải đạt được sự kính trọng và trong
sáng chứ không ai ứng xử theo lối mua bán", ông Bảo khẳng định.
Những hiện tượng kể trên ít nhiều mang tính chất mua bán ở cửa thần,
cửa thánh, hối lộ thần linh, bắt ép thần linh nhận hối lộ. Lối suy nghĩ
theo kiểu "tốt lễ dễ kêu", người ta sẽ lầm tưởng như thế là kính trọng,
thần linh sẽ hiểu và ban phát lộc cho con người. Những tính toán vụ lợi
cá nhân, nói thẳng ra là một sự "đặt cược" với thần linh. Nguyên nhân
một phần cũng vì hiện nay người ta đang trên đà sống gấp, không chỉ
trong hành động mà còn trong suy nghĩ.
Nếu như ngày xưa, người dân đi chùa để cầu may mắn, bình an, sức khỏe
cho gia đình, thì ngày nay, nhiều người đi chùa để cầu vinh hoa phú
quý, cầu làm ăn phát tài, thăng quan tiến chức… Ông Bảo bức xúc vì việc
đi chùa vốn thanh tịnh, thể hiện cái tâm trong sáng thì nay đã bị chi
phối lớn bởi cơ chế thị trường.
Theo ông Vương Duy Bảo-Phó cục trưởng Cục Văn hóa cơ sở, đốt vàng mã, nhận tiền thật không có trong đạo Phật.
Việc rải tiền lẻ đầy ngập các ban bệ ở chùa hay bạ đâu nhét đấy của
người Việt đã diễn ra nhiều năm nay, làm mất hình ảnh linh thiêng, thanh
tịnh của chốn chùa chiền.
Để hạn chế việc rải tiền lẻ vô tổ chức, Phó cục trưởng Cục Văn hóa cơ
sở Vương Duy Bảo cho biết, Bộ VHTT&DL sẽ lập nhiều đoàn thanh kiểm
tra hiện tượng này trong mùa lễ hội năm nay. Nếu đền, chùa nào còn xảy
ra tình trạng rải, giắt tiền lẻ vô tổ chức, gây phản cảm, Ban Quản lý di
tích sẽ phải chịu trách nhiệm xử phạt. Ngoài ra, sẽ có biện pháp kiên
quyết không để các hình thức kinh doanh
đổi tiền lẻ hưởng chênh lệch
trong khu vực di tích, khu vực lễ hội; không cài, giắt, đặt, rải tiền
tùy tiện gây phản cảm; bố trí bàn ghi công đức hợp lý để phục vụ nhân
dân công đức tu bổ di tích.
Mới đây, Ngân hàng Nhà nước cũng vừa đưa ra một biện pháp mạnh là hạn
chế tối đa in tiền mệnh giá nhỏ (2.000 đồng trở xuống) phục vụ tết và lễ
hội. Đây có thể coi là một sự trợ giúp đắc lực của cơ quan này đối với
hiện tượng rải tiền phản cảm trong các khu di tích.
"Trên bước đường phát triển xã hội, đương nhiên không tránh
khỏi những khủng hoảng đặc thù. Một trong những khủng hoảng ấy sẽ kèm
theo những ứng xử thiếu văn hoá, thiếu kính trọng với thần linh của
người đời. Cụ thể là nó đang hạ thấp thần linh bằng cách coi các ngài
cũng chỉ như những gì tồn tại giữa cuộc đời, cũng ăn hối lộ, cũng đo đếm
thành tâm, cúng càng nhiều thì nhận lại càng được nhiều.
Người ta nhét tiền vào tay của tượng Phật hoặc gài trên thân,
thậm chí trên đầu, mũ, tóc, chân, đôi khi họ nhét cả vào dây cương của
ngựa, vào miệng các linh vật, thậm chí ở cả giếng nước, cây đa, cây đề
người ta cũng rải tiền như giấy vụn".
Ông Vương Duy Bảo - Phó cục trưởng Cục Văn hóa cơ sở (Bộ VH-TT&DL)
|
Theo Zing