Càng gần về cuối năm, trong khi người Việt đang hối hả để chuẩn bị Tết cổ truyền thì nhiều "Tây" cũng lên chùa để lễ cuối năm.

Đang lúi húi sắm lễ để chuẩn bị vào chùa Trấn Quốc (Tây Hồ, Hà Nội), tôi rất ngạc nhiên khi thấy có người nước ngoài cũng mua tiền, vàng, hoa quả vào lễ chùa. Người bán hàng tên Hoa xác nhận với tôi: "Cô gái này người Pháp đấy, nhưng lại thường xuyên đi chùa vào những ngày rằm, mùng một…".

Viết sớ bằng... tiếng Anh

Theo tìm hiểu của chúng tôi, những ngôi đền, chùa gần khu người nước ngoài sinh sống ở Hà Nội như Quán Sứ, Trấn Quốc, Quán Thánh, phủ Tây Hồ..., thường xuyên có người nước ngoài đến vãn cảnh và làm lễ cầu may. Đa phần trong số họ từng sống và tìm hiểu tập tục văn hóa Việt Nam được một thời gian dài nên họ có thể nói được tiếng Việt thành thạo và đi chùa "như người Việt Nam". Ngoài việc thắp hương và vái, họ cũng học "khấn Nôm" những điều mình mong muốn để mong các ngài bề trên phù hộ.

Caterlin (một phụ nữ người Anh) cho biết: "Tôi đang là điều phối viên của một dự án phi chính phủ tại Hà Nội, sang đây đã 4 năm nên tôi hiểu được phần nào văn hóa và tín ngưỡng của người Việt Nam. Một lần được một người bạn Việt Nam đưa đến phủ Tây Hồ và được giải thích văn hóa thờ cúng trong tín ngưỡng Việt Nam, tôi thấy rất thú vị. Vì thế, hàng tháng, vào ngày mùng 1 và 15 âm lịch, tôi đến phủ Tây Hồ để cầu được phù hộ may mắn". Nói xong bằng giọng lơ lớ tiếng Việt, Caterin lúi húi chọn lễ để vào phủ Tây Hồ cùng hai người bạn Việt Nam. Đúng là hình ảnh người nước ngoài "tay xách nách mang" lễ vào chùa vẫn còn là một điều lạ, bởi nếu để hiểu và yêu văn hóa tín ngưỡng Việt Nam thì họ đã phải rất kiên trì và ham học hỏi. Anh Trần Văn Hoàn, trông xe tại phủ Tây Hồ cho biết: "Dịp cuối năm có nhiều người nước ngoài đến đây lễ chùa lắm. Họ thường đi từ 2 người trở lên, có thể đi cùng với người Việt Nam hoặc rủ bạn cũng là người nước ngoài đi cùng. Ban đầu, tôi thấy cũng ngạc nhiên, nhưng sau dần thấy họ đi nhiều nên cũng bình thường. Đặc biệt, khi đến chùa ở Việt Nam, họ thấy người Việt làm gì, họ cũng làm theo như thắp hương, lễ, thậm chí hóa vàng".

Ngoài việc đến chùa để cầu mong sức khỏe, bình an, nhiều người nước ngoài cũng đến chùa để mong được... se duyên. Chị Hồng Anh, làm việc tại một trung tâm Anh ngữ trên phố Thụy Khuê (Tây Hồ, Hà Nội) cho biết: "Nửa năm nay, tôi và Maria - một người Mỹ - thường xuyên đi chùa Quán Sứ. Vì chơi với nhau khá thân nên tôi và cô ấy có thể chia sẻ mọi việc, kể cả thói quen đi chùa cầu may. Ngoài việc lễ chùa, tôi còn nhờ người viết sớ... cầu duyên cho Maria nữa. Tháng 10 vừa rồi, chúng tôi còn làm một khóa lễ khá to ở chùa Hà nữa đấy, vì Maria muốn lấy chồng...  Việt Nam".

Caterlin đang chọn lễ để vào chùa

Nhiều người bán hàng ở cổng chùa Quán Sứ cho biết, người nước ngoài vào đây mua hàng, được "đối xử" như người Việt Nam, không có hiện tượng chặt chém, tăng giá, vì ngay việc "Tây" tìm hiểu tục lễ bái ở người Việt, còn thường xuyên đến chùa nữa, thì đó đã là một điều đặc biệt.

Một người viết sớ tại cổng chùa Hà cho biết: "Cũng có người nước ngoài vào hàng nhờ viết sớ bằng... tiếng Anh, chúng tôi "Ok" hết. Tuy nhiên, vì không biết tiếng Anh nên tôi thường nhờ cậu con trai học trường chuyên ngữ dịch cho và viết lại. Cầm được "sớ" bằng tiếng Anh, họ thích thú lắm, nói "Thank you" (cảm ơn) suốt.  Có điều lạ là có thể người nước ngoài nên không để ý đến cách ăn mặc lắm nên họ ăn mặc rất thoải mái, vì có cả "ông Tây" mặc quần soóc vào chùa. Gặp khách hàng như thế, chúng tôi cũng giải thích cho họ là ở trong khuôn viên tôn nghiêm của chùa Việt Nam, tránh ăn mặc như thế, họ cũng rất vui vẻ tiếp thu".

Chị Minh, bán hoa quả cổng chùa Hà tiếp lời: "Vào những ngày tuần như mùng 1, rằm, khách nước ngoài đến đây cũng nhiều, họ thường đi với bạn, cũng sắm lễ và ra hàng mua hoa, quả vào để thắp hương. Bên cạnh những người lóng ngóng thì có nhiều người cũng rất tất tả và chu đáo để chuẩn bị lễ. Tôi cũng không nghĩ là họ cũng có thể hòa nhập với văn hóa Việt Nam nhanh đến thế. Có cô "Tây" đi mua lễ còn biết chọn quả tươi ngon, không dập, lá trầu phải xanh…".

Quan trọng là thành tâm

Theo xu hướng hiện nay, nhiều công ty lữ hành cũng tổ chức các  tour cho khách du lịch nước ngoài đến các chùa ngắm cảnh và tìm hiểu phong tục tập quán tại Việt Nam. Đặc biệt, rất nhiều du khách nước ngoài vô cùng thích thú được hòa mình vào dòng người đi lễ tại chùa cuối năm tại những nơi có phong cảnh đẹp. Mỗi khi nghe hướng dẫn viên nói đến một đoạn phong tục truyền thống của người Việt và giới thiệu về lịch sử ngôi chùa, mọi người lại ồ lên thú vị.

Anh John Mikery - du khách người Đức - thích thú cho biết: "Đây là lần đầu tiên tôi đến Việt Nam. Thật đặc biệt, khi hôm nay, tôi được đến ngôi chùa Quán Thánh vào đúng ngày 15 tháng 11 âm lịch, khách đến chùa rất đông. Tôi được chứng kiến nhiều người Việt Nam lên chùa để cầu may cho cả gia đình trong năm mới. Văn hóa truyền thống của Việt Nam thật thú vị. Trước khi sang Việt Nam du lịch, tôi có đọc nhiều sách hướng dẫn về du lịch Việt Nam, nên tôi cũng chắp tay cầu khấn để mình có nhiều may mắn cho chuyến khám phá tại Việt Nam thật thú vị".

Vợ chồng ông Andray Berler trong chùa Trấn Quốc

Đang hướng dẫn cô bạn nước ngoài hóa vàng tại phủ Tây Hồ, Trần Diệp Hòa (du học sinh tại Thụy Sĩ) cho biết: "Năm nay, em đưa cô bạn thân Elena  - người Thụy Sĩ  - về Việt Nam ăn Tết cổ truyền. Gia đình em có lệ là cứ cuối năm là làm lễ tại phủ Tây Hồ để cầu mong điều may mắn trong năm mới. Elena thấy rất ngạc nhiên nhưng cũng tham gia nhiệt tình, cái gì cũng hỏi "Tại sao? Tại sao?" suốt. Thấy mọi người lễ và khấn cũng làm theo rất thành tâm. Em nghĩ, cầu mong việc thiện trong tâm thì ngôn ngữ nào cũng hiểu và người nước ngoài cũng hưởng ứng thôi".

Tuy nhiên, nhiều "Tây" đến chùa Việt Nam cũng gặp nhiều cảnh bi hài như do đông quá, đã bị thất lạc đoàn du lịch, khiến cho nhiều ông "Tây" cao lớn cũng phải "méo mặt" mới chen được khỏi "đám đông ồn ào" ngày cuối năm để về khách sạn. Hay có bà khách người Anh, cũng chuẩn bị sớ, lễ cuối năm vào chùa nhưng do vào ngày tuần đông quá nên đã bị lấy nhầm lễ, lúc ra hóa vàng mới biết là... lễ của mình chắc bị "hóa" từ lâu rồi…

Sư thầy Thích Thanh Tuấn (chùa Quán Sứ) cho biết: "Ngoài khách Việt Nam, mấy năm gần đây, khách nước ngoài đến chùa cũng khá đông. Thường thì trước khi đi du lịch hay làm việc tại Việt Nam, họ cũng tìm hiểu khá kỹ các phong tục, tập quán tại nước sở tại nên khi sang, một thời gian là họ có thể thích ứng với nếp sinh hoạt của người Việt. Đạo Phật nhân từ và bác ái lắm, nên ai có lòng từ bi đều được hết, không phân biệt Tây hay ta. Nhiều khách nước ngoài đến chùa Quán Sứ còn nhờ các sư thầy "kêu" hộ bằng tiếng Việt. Chúng tôi luôn ủng hộ những tấm lòng thiện tâm, bất kể là người nước nào".

Lạc Thành