Nói
chung, các trang mạng xã hội đã tạo điều kiện thuận lợi cho mọi người
chia sẻ những tâm tư, tình cảm, cập nhật những thông tin sinh hoạt của
cá nhân, chia sẻ hình ảnh, video, kiến thức, quan điểm… đến với bạn bè,
người thân và nhiều người khác thông qua mạng lưới liên kết tuyệt vời do
các nhà mạng cung cấp. Nhờ các trang mạng xã hội mà nhiều người tìm
được niềm vui trong cuộc sống, tìm được bạn bè, thậm chí tìm được người
bạn đời, hoặc người tri âm tri kỷ cho mình… Tuy nhiên, bên cạnh đó cũng
có không ít người gánh chịu phiền lụy khi tham gia các trang mạng xã
hội, hoặc giết hầu hết thời gian trong ngày của cá nhân để rồi bỏ bê
công việc, không hoàn thành trách nhiệm, hoặc có người buồn khổ, sầu bi
vì những vấn đề “ảo”… Thậm chí có người sử dụng các trang mạng xã hội để
phát tán những tài liệu, những thông tin, hình ảnh không lành mạnh.
Có
thể nói, các trang mạng xã hội như một con dao hai lưỡi, nếu sử dụng
đúng cách thì nó sẽ đem lại lợi ích rất nhiều, nếu không biết sử dụng
thì nó cũng gây hại không ít. Để nâng cao hiệu quả và phát huy tính tích
cực, thế mạnh khi sử dụng, tham gia các trang mạng xã hội, Lori
Deschene - người sáng lập trang web Tinybuddha.com và cũng là chủ sở hữu
của tài khoản @TinyBuddha trên trang Twitter - đã đưa ra mười phương
thức để sử dụng các trang mạng xã hội một cách có chánh niệm. Sau đây là
nội dung của mười phương thức ấy.
1. Tự biết những chủ ý của mình
Có
bảy yếu tố tâm lý mà chúng ta cần phải luôn ghi nhớ trong lòng khi đăng
nhập vào các trang mạng xã hội, đó là sự hàm ơn, chú ý, tán thành, đánh
giá đúng, ca ngợi, tự tin và quán xét toàn diện. Trước khi chúng ta
đăng tải thông tin gì đó lên mạng, chúng ta phải tự hỏi chính mình: Có
phải mình đang muốn được mọi người biết đến, đang muốn mọi người thừa
nhận? Có phải là có nhiều thứ hơn nữa mà mình có thể làm để đạt được nhu
cầu đó?
2. Hãy thể hiện một cách trung thực về bản thân
Trong
thời đại của sự quảng bá thương hiệu cá nhân này, hầu hết chúng ta đều
có một vị thế mà chúng ta muốn phát triển hoặc duy trì. Những thông tin
đăng tải có chịu sự thúc đẩy của tự ngã thường nhắm vào một vấn đề gì
đó; tính trung thực thì xuất phát từ trái tim. Hãy bàn về những điều
thực sự quan trọng với bạn. Nếu bạn cần lời khuyên hoặc hỗ trợ thì mạnh
dạn nêu lên. Chúng ta sẽ dễ dàng thể hiện bản thân hơn khi chúng ta
trung thực với chính mình.
3. Tự hỏi chính mình trước khi đăng thông tin
Nếu bạn dự định đăng tải gì đó, bạn phải luôn tự hỏi: Nó có đúng không? Nó có cần thiết không? Nó có phù hợp không?
Đôi
khi chúng ta đăng tải những tư tưởng mà chúng ta không hề nghĩ đến vấn
đề là liệu những tư tưởng ấy có thể tác động đến toàn bộ khán, thính,
độc giả của mình như thế nào. Chúng ta dễ dàng quên đi số lượng bạn bè
đang đọc những thông tin đăng tải của mình. Hai trăm người có thể trở
thành một đám đông khi họ hiện diện bằng xương bằng thịt, nhưng trên
mạng internet thì con số ấy dường như không đáng kể. Cho nên trước khi
bạn chia sẻ, hãy tự hỏi: Thứ mình chia sẻ đây có thể gây hại cho ai
không?
4. Thỉnh thoảng đăng tải những thông tin về lòng tốt
Tôi
thường tự hỏi khi tôi đăng nhập vào mạng Twitter: “Hôm nay tôi có thể
làm gì để giúp đỡ hay hỗ trợ các bạn?”. Sử dụng các trang mạng xã hội là
một cách đơn giản để ban tặng mà không mong đợi đáp trả lại điều gì cả.
Thông qua cách tiếp cận để giúp đỡ một người lạ, bạn tạo ra khả năng
kết nối mang tính cá nhân với những người đang theo dõi mà bạn có, nếu
không thì bạn chỉ biết một cách sơ sài.
5. Trải nghiệm bây giờ, về sau mới chia sẻ
Có
một tình trạng phổ biến là mọi người chụp ảnh với điện thoại cá nhân và
tải nó lên Facebook hoặc gửi email cho một người bạn liền sau đó. Điều
này khiến cho sự trải nghiệm tại một thời điểm của cá nhân và sự chia sẻ
chồng chéo lên nhau. Việc làm này còn giảm thiểu sự thân mật, bởi vì
toàn bộ những người theo dõi bạn tham gia vào những cuộc hẹn hoặc những
cuộc hội ngộ của bạn trong thời gian thực. Như việc chúng ta muốn giảm
thiểu các đoạn độc thoại trong tâm để chúng ta tiếp xúc trọn vẹn với
thực tại hiện tiền, chúng ta cũng có thể làm tương tự với sự tường thuật
bằng các thiết bị kỹ thuật số của mình.
6. Năng động nhưng không phản ứng lại
Bạn
có thể nhận email cập nhật thông tin bất cứ khi nào có hoạt động diễn
ra trên một trong những tài khoản của bạn ở các trang mạng xã hội, hoặc
bạn có thể thiết lập cho điện thoại di động của bạn cung cấp những lời
thông báo. Điều này buộc bạn phải dành nhiều thời gian để phản hồi trở
lại trong suốt cả ngày, dù cho bạn có muốn hay không. Có một cách tiếp
cận khác là chúng ta chọn thời điểm để tham gia cuộc đàm luận, và sử
dụng thời gian lúc mình không đăng nhập vào các trang mạng xã hội để lựa
chọn những giá trị mà ta có thể đem đến cho mọi người.
7. Hãy phản hồi với tất cả sự chú tâm
Mọi
người thường chia sẻ những đường liên kết mà không thực sự đọc những
thông tin đó, hoặc đưa ra những lời bàn về các thông tin đăng tải khi họ
chỉ nhìn lướt qua chúng. Nếu món quà lớn nhất mà chúng ta có thể trao
tặng cho một ai đó là sự chú ý của mình, thì các trang mạng xã hội cho
phép chúng ta trở thành một người vô cùng tốt bụng. Chúng ta có thể
không đủ sức để phản hồi lại tất cả mọi người, nhưng hãy phản hồi một
cách cẩn trọng để có thể tạo ra sự khác biệt.
8. Hạn chế sử dụng mạng xã hội thông qua các thiết bị điện tử di động
Trong
năm 2009, Trung tâm nghiên cứu Pew phát hiện ra rằng, có 43% người dùng
điện thoại di động truy cập vào mạng lưới internet trên thiết bị của họ
nhiều lần trong ngày. Đó là điều mà cựu nhân viên Microsoft, Linda, đã
nói đến như là "sự chú tâm khoái chí liên tục" - khi bạn thường xuyên
đăng nhập vào các mạng xã hội để chắc chắn rằng bạn không bỏ lỡ bất cứ
điều gì. Nếu bạn quyết định hạn chế truy cập internet thông qua điện
thoại di động, bạn có thể bỏ lỡ cơ hội trực tuyến (online), nhưng bạn sẽ
không bỏ lỡ những thứ phía trước bạn.
9. Tập bỏ qua
Có
thể không tử tế lắm khi không để tâm đến một số thông tin hay sự chia
sẻ nào đó, nhưng chúng ta cần thời gian nghỉ ngơi để tử tế với chính
mình. Nên tự cho phép mình để cho những gì thuộc về ngày hôm qua thì cho
chúng trôi qua đi. Theo cách này, bạn sẽ không cần phải "bắt kịp" tất
cả những thông tin cập nhật trên mạng xã hội khi mà chúng đã trôi qua,
thay vào đó là sự toàn tâm toàn ý vào những cuộc đàm luận hôm nay.
10. Hãy vui thích với các trang mạng xã hội
Đấy
chỉ là những gợi ý để cảm nhận sự có mặt trong giây phút hiện tại và có
chủ tâm khi sử dụng các trang mạng xã hội, nhưng chúng không phải là
quy tắc cứng nhắc và cố định. Hãy làm theo những bản tính tự nhiên của
riêng bạn và vui chơi với mạng xã hội. Nếu bạn sống có chánh niệm khi
bạn ngắt kết nối với thế giới công nghệ, bạn sẽ có tất cả những công cụ
bạn cần để có được sự chánh niệm khi bạn trực tuyến.