Con lấy vợ là một người công giáo và con đã quyết giữ đạo của mình là đạo Phật. Con đã đọc quyển sách " Living Budha, Living Christ" của Sư Ông Nhất Hạnh, con sống trong tinh thần tôn trọng tín ngưỡng, nhưng khi có con thì vợ con một mực không cho phép con đưa con của con lên Chùa, và trong nhà thì không chỉ thờ một mình Chúa. Điều này con cũng rất hiểu là vợ con bị kẹt trong perception, rất là khổ sở vì perception này. Con thì OK, Phật tại tâm thôi, nhưng con của con là của chung, con cảm thấy mình bị xử ép, và buồn lắm. Nhiều lúc muốn ly dị nhưng con còn nhỏ, hơn nữa ly dị vì tôn giáo thì không đúng con cũng đang bị kẹt trong perception là Phật và Chúa. Con muốn con của con biết nội ngoại tức biết hai gốc rễ tâm linh để sau này lớn lên không bị kẹt và sinh tâm kỳ thị. Xin quí thầy và sư cô giúp đỡ

TRẢ LỜI

Đọc thư anh xong, chúng tôi rất thương cho đứa trẻ. Nó đang là nạn nhân của tôn giáo. Anh chị có thấy điều này không?

Nếu anh 'quyết tử' vì đạo Phật mà gia đình phải cắn đắn nhau, con anh phải chứng kiến cảnh cha mẹ nó giận hờn nhau, hơn thua với nhau vì tôn giáo, thì sự hy sinh hạnh phúc gia đình của anh cho đạo Phật có xứng đáng không? Sự hy sinh của chị cho đạo Công giáo có xứng đáng không? Nếu vì đạo Phật, vì đạo Công giáo, mà vợ chồng phải bỏ nhau để con trẻ bơ vơ, đói khát tình thương từ cha lẫn mẹ và mái ấm gia đình, thì đạo Phật đó chỉ làm khổ gia đình anh, đạo Công giáo ấy chỉ làm khổ gia đình chị, vậy thì anh chị muốn con mình theo đạo của mình để làm gì, rồi nó cũng sẽ gặp chuyện khó xử sau này y hệt như cha mẹ nó vậy thôi. Thầy chúng tôi thường nói: 'Phật ra đời đâu phải để cho con của Phật khổ'. Xin anh hãy nghiệm lấy câu này để hiểu cho thật tường tận về gốc rễ tâm linh của mình.

Anh và chị là vợ chồng với nhau. Khi thương nhau, hai người đã lấy đi hàng rào tôn giáo để đi đến hôn nhân hoàn toàn không kỳ thị. Vậy tình thương đó bây giờ đâu rồi? Tinh thần không kỳ thị đó đâu rồi? Tình thương đó là đạo Phật. Tinh thần không kỳ thị đó là đạo Phật. Đó là đạo Phật trong cuộc sống hàng ngày. Anh đã đánh mất đạo Phật như anh đã đánh mất tình thương cho vợ anh vậy. Chuyện của anh chị, gợi lại cho chúng tôi một câu chuyện khác, có thật:

- Có một gia đình nọ có hai đứa con. Trong nhà chỉ độc nhất có một cái ti-vi, mà thằng lớn ưa coi phim cao bồi, thằng nhỏ ưa coi phim hoạt họa. Cứ đến ngày thứ bảy là chúng giành nhau cái ti-vi. Thằng lớn nói cái lý của thằng lớn: 'Nó là em, nó không được cãi.' Thằng em nói cái lý của thằng em: 'Ảnh là anh mà ảnh không biết nhường nhịn em.' Người cha muốn xử đề huề cho cả hai đứa, nhưng đứa nào cũng bảo cha xử ép chúng. Người cha thấy hai con không đứa nào lắng nghe đứa nào, không đứa nào nhường nhịn đứa nào, và tệ hơn cả là chúng không còn biết nghe đến lời can ngăn của ông nữa. Ông giận lên và quăng cái ti-vi đi.

Đọc xong câu chuyện này, anh nghĩ gì? Anh tự nghiền ngẫm lại đi.

Anh muốn con anh tiếp xúc với đạo Phật, thì anh phải cho con anh thấy tận mắt cái đẹp, cái lành, cái thật của đạo Phật qua đời sống hàng ngày của anh. Nếu con anh tiếp nhận được tấm lòng vị tha, bao dung, rộng lượng, hiểu biết lớn... của anh, thì nó sẽ thấy gốc rễ tâm linh của ba nó, ông nội nó rất giàu có. Và gốc rễ tâm linh đó sẽ ăn sâu vào lòng nó mỗi ngày mỗi ngày một cách rất âm thầm. Thành ra anh đừng lo rằng con anh sẽ mất gốc.

Anh hãy tưởng tượng một cái cây chỉ sống trong chậu. Cây có lớn đến đâu đi nữa thì gốc rễ của nó cũng không thể vươn ra ngoài cái chậu. Nếu anh cho rằng, con anh đi chùa sẽ tiếp xúc được với gốc rễ tâm linh đạo Phật, thì chẳng khác gì cái cây ở trong chậu mà thôi. Đạo Phật có tầm vóc lớn lao hơn nhiều. Nó vượt ra ngoài không gian (khuôn viên chùa) và thời gian (từ ông bà truyền qua nhiều đời con cháu). Xin anh hãy nghiền ngẫm lại.

Chúng tôi cũng muốn nhắc nhở anh chị nên nghĩ đến tâm trạng của một đứa trẻ. Đứa trẻ nào cũng muốn thấy cha mẹ chúng thương yêu nhau, sống hạnh phúc với nhau. Đối với chúng, Phật và Chúa đều xa lạ lắm. Chúng không tưởng tượng ra được Phật từ bi như thế nào, Chúa cứu thế như thế nào. Nhưng chúng thấy rõ, biết rõ là cha mẹ chúng sống như thế nào. Đứa trẻ sẽ thích đạo Phật nếu cha nó bao dung và rộng lượng như Phật, biết thương nó và mẹ nó; đứa trẻ sẽ thích đạo Công giáo nếu mẹ nó ngọt ngào và hiền dịu như thiên thần, biết thương nó và cha nó. Nếu anh và chị làm đúng vai trò của mình, thì đứa trẻ tiếp nhận hai gốc rễ tâm linh cũng dễ dàng như 'ăn cơm Tàu mà ở nhà Tây' vậy. Gia đình sẽ hạnh phúc hơn nhiều.

Anh và chị có bảo đảm là đứa trẻ khi lớn lên sẽ theo đạo của mẹ nếu nó đi nhà thờ mỗi tuần từ khi còn bé thơ, hay theo đạo của cha nếu nó đi chùa mỗi tuần không? Theo chúng tôi thì vấn đề không phải ở chỗ cho cháu đi nhà thờ hay đi chùa. Vấn đề là: Nhà thờ có gì cung cấp cho cháu làm hành trang sau này khi cháu gặp khó khăn hay không? Nhà chùa có gì cung cấp cho cháu làm hành trang sau này khi cháu khổ đau, tuyệt vọng hay không? Xin anh suy nghĩ lại.

Thư khá dài, chúng tôi xin dừng ở đây. Mong rằng với những dòng chữ này sẽ giúp anh chị thoát ly được 'perception' của mình để tìm lại được hạnh phúc thuở ban đầu. Hạnh phúc của anh chị là món quà mà đứa trẻ sẽ thích nhất, trân quý nhất. Cảm ơn anh đã để thì giờ đọc lá thư này.

Sư cô Đoan Nghiêm