Đáp: Theo truyền thống Phật giáo Bắc truyền hay còn gọi
là Phật giáo Phát triển, thì người Phật tử khi ăn chay nên kiêng cử ngũ
vị tân. Ngũ vị tân là năm món gia vị có mùi cay nồng gồm: Hành (cách
thông) hẹ (từ thông), tỏi (đại toán), kiệu (lan thông) và hưng cừ, tên
khoa học là Allium fistulosum, là loại gia vị có hình dáng và mùi vị tương tự củ nén không có ở Trung Quốc và Việt Nam (Từ điển Phật học Hán – Việt, NXB KHXH tr. 806).
Lý do tại sao người Phật tử không nên ăn những thứ nầy, bởi vì
đặc tính của những thứ nầy nó chứa nhiều tố chất kích thích và mùi vị
cay nồng, nếu ăn nhiều thì thân thể có mùi hôi, nóng nảy và bị kích dục.
Do đó, mà trong Kinh Lăng Nghiêm, quyển 8, Phật dạy: “Các chúng sinh
cầu Thiền định (Samadhi) không nên ăn năm món cay nồng của thế gian. Vì
năm món cay nồng đó nếu ăn chín thì phát dâm, ăn sống thì sinh nóng
giận.
Người nào ăn năm món cay nồng ấy thì dẫu có tài giảng
thuyết mười hai bộ kinh, chư Thiên mười phương đều chê bai hôi thúi và
xa lánh. Ma quỷ nhìn người ăn mấy món đó liền kéo đến liếm môi, liếm mép
họ, vì thế nên thường ở chung với ma quỷ. Phước đức của người ăn ngũ
tân mỗi ngày một tiêu dần. Bồ tát và thiện thần trong mười phương
không đến ủng hộ người ấy”. Vì thế, Kinh Phạm Võng, quyển hạ, Phật dạy:
“Là Phật tử thì không được ăn ngũ vị tân, nếu ai cố ý ăn thì phạm khinh
cấu tội”.
Tuy nhiên, theo khoa y học cho biết, ngũ vị tân có chứa nhiều
hoạt chất làm tăng sức đề kháng cho cơ thể, được dùng để phòng và trị
bệnh. Những nghiên cứu mới nhất của tổ chức sức khỏe thế giới ( WHO) về
tỏi và hành có khả năng chữa các thứ bệnh cảm cúm, tim mạch và ung thư
v.v… Do vậy, nên vì mục đích ngăn ngừa hay chữa trị bệnh, thì ở một
chừng mực nào đó, người Phật tử ăn chay cũng có thể dùng được.
Theo Đại Đường Tây Vực Ký của Tam Tạng Pháp Sư Huyền Trang thì: “Các
nhà sư ở Tây Vực, nếu người nào bị bệnh nặng, theo sự chỉ dẫn của thầy
thuốc phải dùng Ngũ vị tân thì tạm được dùng nhưng phải ở riêng một chỗ,
biệt lập. Sau khi hết bệnh, phải tắm gội sạch sẽ, thay đổi y phục, mới
cho vào ở chung với chúng Tăng.”
Điều nầy, người tu theo Mật giáo, chuyên trì chú, thì tuyệt đối
không được ăn. Vì ăn những loại nầy, sự trì chú sẽ không được linh
nghiệm. Nhưng đối với những người tu theo Hiển giáo, thì có khác. Vì Hiển giáo không chú trọng vào sự trì chú, nên Phật không có cấm một cách tuyệt đối.
Theo lời giải đáp của Hòa Thượng Thanh Từ về vấn đề nầy, qua
câu hỏi của một Phật tử, được ghi lại trong bộ băng nhựa giảng giải về
33 vị Tổ Thiền tông Ấn Độ và Trung Hoa, thì Hòa Thượng cho rằng, người
Phật tử tu theo Hiển giáo, thì vẫn có thể dùng được những thứ nầy.
Nhưng như trên đã nói, chỉ được dùng trong một chừng mực nào
đó, để ngăn ngừa trị bệnh mà thôi, chớ không nên dùng thái quá, phản tác
dụng mà có hại cho sức khỏe. Tuy nó là một vị thuốc, nhưng nếu sử dụng quá mức, thì cũng dễ gây ra tai hại.
Nói tóm lại, việc kiêng cử Ngũ vị tân, đối với những Phật tử
xuất gia hoặc tại gia tu theo Mật tông, thì tuyệt đối họ không bao giờ
dùng. Ngược lại, những Phật tử tu theo Hiển giáo, thì không có kiêng cử tuyệt đối. Tuy nhiên, nếu Phật tử nào ăn chay mà gìn giữ kiêng cử không ăn, thì đó cũng là điều rất tốt vậy.
Thích Phước Thái