Theo tìm hiểu của chúng tôi, từ lâu trên khuôn viên của nhà chùa có 10 gian nhà cấp 4 không sử dụng tới. Ngày 11-3-1992 Ban chấp hành Hội phụ lão cùng với chính quyền thôn Xa La đã đứng ra làm hợp đồng bán 10 căn nhà trên đất này cho 10 gia đình (không bán đất). Chủ những gia đình này đều là con gái làng Xa La lấy chồng xa nhưng không về quê chồng ở mà xin được ở lại quê hương. Thể theo nguyện vọng của các gia đình này, trong hợp đồng cũng đã cho phép họ được ở tạm 5 năm, tức là tới năm 1997 thì các gia đình phải dỡ nhà đi trả lại đất cho nhà chùa.    

Tuy nhiên tới năm 1997, các gia đình này vẫn chưa tìm được chỗ ở ổn định nên Hội Phụ lão và nhà chùa tiếp tục gia hạn hợp đồng cho ở nhờ. Tại hợp đồng gia hạn này đã ghi rõ: "Hằng tháng các gia đình còn ở trên đất công này phải trả lệ phí cho dân để làm công quỹ, sẽ thu mỗi năm một lần trị giá 60.000 đồng, tương đương 25 kg gạo một gian trong một năm (thu vào cuối tháng 3). Khi nào làng hay Nhà nước sử dụng đến đất để làm các công trình công cộng, thì các gia đình phải tự tháo dỡ phần gian nhà của mình, không được có điều kiện gì kèm theo. Trong thời gian còn ở lại, các gia đình phải giữ gìn trật tự an ninh trong khu vực mình ở, đoàn kết giúp đỡ nhau, bảo vệ công trình công cộng xung quanh, khu vực chùa. Cấm chặt cây cối. Không được làm mất vệ sinh, gây ô uế ảnh hưởng tới mỹ quan cảnh chùa. Sử dụng phần đất của mình ở theo đúng mốc, quy định của làng cho phép. Đóng lệ phí đầy đủ mỗi năm một lần theo quy định nêu trên. Thời gian đang ở nếu di chuyển đi nơi khác, phải báo cho địa phương để bàn giao trả lại đất cho dân và thanh toán lệ phí nghiêm chỉnh. Nếu gia đình nào vi phạm các điều khoản và quy định trên, đại diện của dân có quyền sử lý hủy bỏ hợp đồng tạm cho mượn này”.

Bản hợp đồng gia hạn cho mượn đất ở này được làm thành 12 bản, mỗi gia đình giữ 1 bản, Hội phụ lão giữ 1 bản, chính quyền giữ 1 bản.

Như đã nói ở trên, khi nhà chùa có nhu cầu xây sửa, mở rộng một số hạng mục thì Hội Phụ lão và chính quyền thôn Xa La đã yêu cầu 10 hộ gia đình trên thanh lý hợp đồng trả lại đất cho nhà chùa nhưng không có kết quả.

Hội Phụ lão (nay là Hội Người cao tuổi) và nhà sư trụ trì chùa đã rất nhiều lần làm đơn đề nghị chính quyền phường Phúc La can thiệp, xử phạt vi phạm hành chính và tiến hành cưỡng chế nhưng cũng không có kết quả gì.

Trao đổi với chúng tôi, ông Phan Đình Nam - Phó Chủ tịch UBND phường Phúc La cho biết: "Tới đây UBND phường tiếp tục phối hợp với MTTQ vận động 10 gia đình này trả đất cho chùa, nếu các gia đình này tiếp tục chống đối thì sẽ lên kế hoạch cưỡng chế”.

Người dân và Phật tử chùa Xa La ngày đêm mong mỏi thu hồi được đất để tu bổ di tích được xếp hạng lịch sử văn hóa này. Được biết, tất cả 10 gia đình này đều đã được chia đất dịch vụ từ mấy năm trước. Có gia đình không còn ở đây nữa, nhưng không trả đất cho chùa mà lại cho thuê lấy tiền. Điều này khiến dư luận rất bức xúc.

Tam Hoàng