ảnh mang tính minh họa
Theo tiến sĩ Tâm lý học
Anne Dranitsaris (Canada), căn cứ vào khung phân loại tâm lý-thần kinh nhằm xác
định những nhu cầu điều khiển hành vi
của con người, có 8 phong cách làm cha phổ biến.
Mỗi phong cách của bố đều
có mặt tốt và mặt hạn chế, và đều ảnh hưởng đến cuộc sống của con cái,
theo Canadaianliving.
Người cha xã hội
Thân thiện, hòa đồng,
nhiệt tình, ưu tiên hàng đầu là mối quan hệ với con cái, bạn bè, con của bạn bè,
gia đình và cộng đồng. Họ chu đáo, tháo vát và luôn là “người bố siêu nhân”,
toàn tâm toàn ý tham dự vào mọi hoạt động và sự kiện của con cái hơn bất kỳ ông
bố nào khác. Họ luôn cố gắng để dạy con cái biết cách hòa thuận với người khác.
Họ là chỗ dựa về mặt cảm xúc cho con cái và bạn bè. Họ đề cao vai trò của sự
giao tiếp và khuyến khích con cái tự do bộc lộ khả năng.
Đôi khi họ không hiểu tại
sao con không muốn tham gia vào các sự kiện của gia đình. Do vậy, họ dễ cảm thấy
nản lòng, khó chịu và bị tổn thương. Họ không khuyến khích chủ
nghĩa cá nhân. Vì họ tin tưởng vào tầm quan trọng của địa vị xã hội và
các mối quan hệ nên họ cảm thấy bối rối khi con cái không cư xử
theo lẽ thường. Thay vì chấp nhận sự khác biệt của con
cái và những hành vi của một đứa trẻ, họ muốn con cái tuân thủ những gì họ mong
muốn.
Người cha hành động
Họ có nhu cầu được công
nhận, ngay cả khi vui đùa với con cái. Bọn
trẻ sẽ là các khán giả và họ cố gắng làm cho chúng cảm thấy vui sướng với những
gì họ làm cho chúng. Họ cố gắng để giúp bọn trẻ nhận ra
tài năng của chúng và cho chúng nhiều cơ hội để trau dồi tài năng đó.
Không thích những gì
theo lệ thường, họ luôn sẵn sàng từ bỏ những gì họ đang làm để có được
những trải nghiệm mới. Họ khuyến khích con cái bộc lộ cá tính và cho bọn trẻ
không gian để phát triển tính độc lập và tự tin, để chúng tự làm những việc của
chúng. Họ muốn tự hào về con cái và sẽ khoe khoang với những ông bố bà mẹ khác
về tài năng của con cái cho dù chúng có thể không giỏi giang đến mức như vậy. Họ làm cuộc sống trở nên kỳ diệu với tình yêu và niềm vui sống.
Họ có thể gặp khó khăn
khi làm bài tập về nhà với bọn trẻ, nếu đó là môn học mà họ không thích. Họ thiếu kiên nhẫn với các chi
tiết và kế hoạch. Họ thấy khó khăn khi phải làm những việc nhỏ nhặt trong cuộc sống
bình thường. Họ có thể rời bỏ công việc nếu có quá nhiều việc phải làm,
và có thể để mặc cho vợ chăm sóc con cái và chu tất việc nhà.
|
Ảnh minh họa:
Shutterstock
|
Người cha nghệ sĩ
Mục tiêu của họ là tạo ra
mối quan hệ hoàn hảo với con cái. Họ tận tụy và hòa nhã,
thường đặt nhu cầu của con cái lên trên nhu cầu bản thân mỉnh. Họ sẵn
sàng dành thời gian để vui đùa với con khi chúng còn bé và sẽ tìm ra cách để
tương tác với chúng khi chúng lớn hơn. Họ tập trung nhiều vào cảm giác của con
cái, họ lắng nghe và cố gắng để hiểu được chúng và phản ứng một cách thích hợp.
Họ cũng cảm thấy thoải mái khi chia sẻ cảm xúc của mình với chúng.
Họ cũng thích làm những việc nhỏ nhặt nhưng quan trọng đối với chúng.
Khác với các kiểu mẫu
người bố khác, trực giác của họ cho họ biết làm cách nào để dỗ dành con khi
chúng buồn, làm chúng yên lòng và khuyến khích chúng. Họ giúp bọn trẻ tin rằng chúng
có thể làm được mọi thứ chúng muốn.
Ông bố nghệ sĩ cho rằng
họ có thể làm được mọi việc cho bọn trẻ. Nhưng có khi, họ cảm thấy đã cho đi quá nhiều.
Họ thấy thật khó mà rèn con vào khuôn phép và điều này khiến họ có thể trở nên
khắt khe, cứng nhắc. Sắp xếp và duy trì lối sống hằng ngày của gia đình có thể là quá sức
với họ.
Họ thường có khuynh hướng trì hoãn và thường cảm thấy mình
không hữu ích.
Người cha phiêu lưu
Họ luôn yêu cuộc sống. Họ biết cách làm
thể nào để vui đùa với con cái. Họ không chỉ đăng ký cho con học đá bóng mà họ
còn tham gia đá bóng và huấn luyện cho chúng.
Họ dễ chịu và cởi mở. Họ sống một cuộc sống không vướng bận. Họ
khiến cuộc sống nhàm chán trở nên thú vị hơn.
Trong khi họ có thể ghét tham dự vào những công việc thường nhật hay chăm sóc
con về mặt tình cảm, họ thích tập trung vào việc bố trí căn nhà để thích hợp với
bọn trẻ khi chúng lớn lên. Do vậy, họ có khối công việc thú vị phải làm mà bọn
trẻ hoàn toàn có thể tham gia.
Hướng ngoại và bốc đồng,
họ sẽ lờ đi những công việc thường nhật và có thể khiến con cái rối
tung lên bởi nhu cầu tự phát, không được dự tính trước của họ.
Họ không thể chịu được sự yên ắng và những khoảng thời gian trôi qua chậm chập
trong cuộc sống gia đình. Họ sẽ tìm thú tiêu khiển để
kéo mình ra khỏi không khí buồn tẻ đó. Họ khó tuân theo
các quy tắc, thiếu kiên nhẫn để có thể làm bài tập về nhà cùng con vì bản thân
họ ghét việc học thuộc lòng. Bản tính thích cạnh tranh có thể
ảnh hưởng đến lòng tự trọng của con cái, đặc biệt khi họ cùng chơi thể thao hay
các hoạt động thể chất khác.
Họ có thể không hiểu biết
gì về nhu cầu tình cảm của con và làm bọn trẻ nản lòng. Họ có thể cạnh tranh với
cả con mình và có khi còn yêu cầu chúng phải chăm sóc bố.
Người cha trí tuệ
Họ thích dạy dỗ con cái
và cố gắng làm cho bọn trẻ yêu thích việc học hỏi bằng cách tìm ra những cách để
khơi dậy tính tò mò của chúng. Họ đề cao tính độc lập và luôn cho bọn trẻ không gian để tự phát
triển.
Trong khi họ không luôn luôn đồng ý với bọn trẻ nhưng họ tin
rằng bọn trẻ có quyền có quan điểm riêng. Họ khao khát con họ thể hiện
năng lực của chúng, vì thế đôi khi họ thúc ép bọn trẻ. Cũng có khi họ khoan dung
và điềm tĩnh để không chỉ trích lỗi lầm của con. Họ có khuynh hướng làm
theo những gì thu hút bọn trẻ hơn là cố gắng điều khiển chúng. Họ không thích bị kìm hãm bởi các quy tắc.
Họ có khuynh hướng khoan dung với con cái và để chúng tự suy nghĩ về hoàn cảnh
mà chúng phải đối mặt và tự chọn cách xử sự theo ý
chúng.
Họ khó đáp ứng được nhu
cầu tình cảm của bọn trẻ. Họ dẽ dàng cảm thấy kiệt
sức khi bọn trẻ nói chuyện luôn mồm, chạy nhảy lung tung,
không tự chủ được và những nhu cầu vô tận của chúng. Khi đó, họ
thu
mình lại và tìm cách thoát khỏi tình cảnh khó khăn này. Thực sự họ bận tâm về
lũ
trẻ nhưng họ không thể nào biểu lộ tình cảm, không biết cách vỗ về đứa con đang
sợ hãi hoặc tìm hiểu xem chúng đang có khúc mắc gì. Con cái có thể nhầm tưởng
rằng họ không quan tâm đến chúng.
Người cha nhìn xa trông
rộng
Họ tôn trọng cá tính của
con cái, khuyến khích chúng tự suy nghĩ và tự chọn cách cư xử. Họ hành xử không theo cách truyền thống. Họ có thể tưởng
tượng ra những điều khác thường, vui vẻ mà bọn trẻ có thể làm và có những trải
nghiệm thú vị. Họ đặt ra tiêu chuẩn cao về bản thân và
về bọn trẻ. Họ thường xuyên khuyến khích con cái tự nhận thức và tự phát
triển. Họ mong đợi con cái tự mình vươn lên, chấp nhận những thử thách của cuộc
sống và cố gắng hết sức mình cho dù gặp nhiều trở ngại. Họ tập
trung vào những hiểu biết, tư tưởng, văn hóa, xã hội và giúp con cái có sự hiểu
biết về cuộc sống.
Sống nội tâm và nhạy cảm,
họ không chịu được sự lộn xộn và tiếng la ó ồn ào của lũ trẻ. Họ khó mà đối mặt với nhiều đứa con cùng một lúc.
Họ thích tiếp xúc với từng đứa một hơn.
Họ thường có ảo tưởng về bản thân và con cái. Họ có
khuynh hướng điều chỉnh quá mức và tìm kiếm những lỗi lầm của con cái.
Họ cũng có thể hy sinh nhu cầu bản thân để đảm bảo nhu cầu của mọi người được
đáp ứng.
Người cha ổn định
Họ có khuynh hướng cố
gắng đáp ứng nhu cầu cơ bản về ăn uống của con cái. Họ
duy trì sự an toàn bằng cách xác định rõ vai trò của bố mẹ và con cái, những quy tắc ổn định và không thay đổi và
những công việc thường nhật. Họ tin rằng con cái sẽ phải tự lập. Mục đích của họ
là làm cho con cái thấm nhuần thói quen học tốt và cho chúng thấy thế nào là có
trật tự và sử dụng thời gian một cách hiệu quả. Họ phân
công việc nhà cho bọn trẻ, mong chúng học tập tốt ở trường và tự dọn dẹp ngăn
nắp sau khi chơi đùa hoặc học tập.
Họ muốn bọn trẻ hiểu rõ đạo lý và trách nhiệm xã hội của
chúng.
Là hình mẫu ông bố truyền
thống, họ mong đợi con cái tuân theo mệnh lệnh của mình. Họ không chịu được sự mất trật tự, ồn ào, bất trị và dễ cảm động của
bọn trẻ. Họ có thể trở nên cứng nhắc và đòi hỏi khắt
khe. Do họ luôn ý thức về trách nhiệm và đạo lý nên họ thường đặt nhu cầu
của con cái ở vị trí sau cùng. Con cái sẽ cảm thấy thiếu sự liên kết về tình cảm
và có thể nghi ngờ tình cảm của họ đối với con cái.
Người cha lãnh đạo
Họ đầy năng lượng và làm
việc chăm chỉ. Họ cho rằng mình có nhiệm vụ phải kiểm soát bọn
trẻ, trong mọi việc,
theo cách mà họ tin rằng sẽ đem đến những điều tốt đẹp
nhất cho chúng. Con cái sẽ cảm thấy an
toàn vì họ luôn có cách để tiếp cận với mọi hoạt động của chúng. Họ mong muốn
con cái phải lắng nghe một cách kính cẩn khi họ trò chuyện với chúng.
Họ có thể sắp đặt mọi việc một cách hoàn hảo.
Họ dạy bọn trẻ những quy tắc của cuộc sống và làm thế nào để
sống tốt. Họ là hình mẫu của sự công bằng. Họ có
thể giúp con cái giải quyết những khó khăn chúng gặp phải. Bọn trẻ sẽ học được cách làm một công dân tốt. Họ luôn có mặt
bên con cái trong mọi hoạt động cộng đồng. Họ có thể làm mọi cách có thể để xây
dựng nên một mạng lưới bao gồm bạn bè, gia đình mở rộng, các tổ chức cộng đồng
để con cái luôn có cảm giác an toàn và được hỗ trợ.
Họ cho rằng mình có trách
nhiệm đối với sự thành công và thất bại của con cái. Họ không thể để con cái
được làm theo ý mình và họ không ủng hộ trẻ bộc lộ cá
tính của chúng. Những đứa con lớn có thể cho rằng bố muốn kiểm soát của chúng.
Họ tin rằng họ có thể kiểm soát được con cái.
Do vậy, họ có thể dồn nén
cảm xúc của con mà không hề nhận ra rằng họ đang dồn nén sự sáng tạo và cá tính
của chúng. Họ mong đợi con cái tuân
theo các quy tắc xã hội, nếu chúng không làm vậy họ sẽ
rất thất vọng. Họ thường xuyên đặt công việc lên trên các mối quan hệ, dành nhiều
thời gian để làm việc mà không nhận ra được rằng điều này sẽ ảnh hưởng đến con
cái.
Đức Trí
Theo TNO