Nhặt Lá Bồ đề xuân Tân Mão

Bồ đề Tâm là con đường lớn, vì có thể đưa người  vào cõi Nhất thế trí. Bồ đề Tâm là con mắt sáng, vì có thể thấy hết thảy đường chánh nẻo tà.

Bồ đề Tâm là mặt trăng sáng, vì soi rõ các tịnh pháp đều viên mãn.

Bồ đề Tâm là nước sạch, vì rửa sạch tất cả dơ bẩn phiền não.

Bồ đề Tâm là ruộng tốt, vì nuôi dưỡng chúng sanh trong sạch.
Bồ đề Tâm là hạt giống của chư Phật, vì có thể sanh tất cả pháp đức Phật.

Kinh Hoa Nghiêm

 

Nếu có chúng sanh nào, chưa phát tâm Bồ đề, một khi nghe tên Phật, quyết định thành đạo Bồ đề.

Kinh Hoa Nghiêm

 

Công đức Bồ Đề tâm, nếu có chất hẳn hỏi, khắp cả cõi hư không, không thể dung chứa hết.

Kinh Bảo Tích

 

Nhờ bốn pháp hoằng thệ, gây dựng đạo Bồ đề. Ta xưa đã gây các ác nghiệp, đều do vô thỉ tham, sân, si, từ thân, miệng, ý phát sanh ra, tất cả ta nay đều sám hối.

Kinh Hoa Nghiêm

 

Ví như chim Ca lăng tần già, khi còn nằm trong trứng, đã có thế lực mạnh, các loài chim chẳng bằng. Vị Đại Bồ tát cũng in như vậy. Còn ở trứng sanh tử, đã phát tâm Bồ đề, công đức rất thế lực, hàng Thanh văn Duyên giác làm gì so sánh kịp.

Kinh Hoa Nghiêm

 

Ví như hoa cây Ba Lợi Chất Đa, xông áo một ngày, hoa Chiêm Bồ, hoa Bà Sư, tuy xông ngàn năm, chẳng hay sánh nổi. Hoa Bồ đề tâm cũng lại như vậy, đem công đức xông một ngày, mùi thơm thấu mười phương cõi Phật, hàng Thanh văn Duyên giác, dùng trí vô lậu xông các công đức đến trăm ngàn kiếp cũng chẳng làm sao kịp được.

Kinh Hoa Nghiêm

 

Các ngươi phải biết rằng, theo đạo Bồ Đề, ta đã thực hành trong nhiều kiếp, làm lành, chịu khổ, tích công lũy đức từ vô lượng kiếp số, nay vì chúng sanh, thành Phật cứu độ và bổn nguyện nay đã thành tựu.

Phật Thích Ca

 

Sám là ăn năn các việc ác đã làm, thề xin chừa bỏ, không dám tái phạm.

Hối là hối cải. Những điều ác chưa làm, sau này xin thề nguyện không bao giờ làm nữa. Bao nhiêu điều thiện xin làm hết.

Kinh Sám Hối

 

Lý sám là sám hối tự tâm,

Tội thành do tâm tạo,

Tội diệt phải do tâm sám;

Tâm không thì tội cũng không,

Tội diệt thì tâm cũng diệt.

Tội không, tâm diệt thì không còn gì nữa mà sám hối.

Như vậy mới là chân thật sám hối.

Kinh Sám Hối

 

Gây điều ác rất nặng, hối lỗi lần mòn mỏng, thường hối chẳng trễ nãi, nhổ hẳn được gốc tội.

Kinh Tăng Nhứt A Hàm

 

Người có nhiều lỗi, mà chẳng tự hối, mau dứt lòng ác, tội dồn đến thân, như nước về biển, lần thành sâu rộng. Nếu người có lỗi, tự biết tội lỗi, cải ác tu thiện, tội tự tiêu dứt, như bịnh xuất hạng, lần bớt mạnh vậy.

Kinh Tứ Thập Nhị Chương

 

Như áo bẩn trăm năm, đem ngâm một ngày, giặt là sạch sẽ. Cũng như thế đã nhóm chứa các nghiệp bất thiện lâu trăm ngàn kiếp, vì nhờ sức Phật pháp khéo thuận suy nghĩ một ngày một thời đều tiêu diệt hết.

Kinh Đại Tập

 

Phạm lỗi mà chẳng phải ác, hay ăn năn làm lành, là sáng soi thế gian như mặt trời không mây.

Kinh Pháp Cú

 

Tiền tâm làm ác như mây che trời, hậu tâm làm lành như đuốc tiêu tối.

Kinh Vị Tằng Hữu

 

Có tội biết quấy, cải lỗi được lành, tội ngày tiêu diệt, sau gặp được đạo.

Kinh Tứ Thập Nhị Chương

 

Nếu người gây tội nặng, gây rồi rất tự trách, sám hối chẳng tái phạm, là nhổ được gốc tội.

Kinh Nghiệp Báo Sai Biệt

 

Ví như có hoa vàng ngàn cân, chẳng bằng một lượng vàng thật, gây tội tuy nhiều chẳng bằng chút đức. Đối với Phật làm điều giả dối, đồng như người mù vì mình chẳng thấy, tưởng người ta cũng chẳng thấy mình làm việc ác. Cho nên đối trước Phật và đại chúng mà sám hối, vì tội vốn không có tự tánh, được gặp duyên lành quyết tiêu diệt vậy.

Kinh Niết Bàn

 

Tất cả biển nghiệp chướng, đều bởi vọng tưởng sanh, nếu người muốn sám hối, vững ngồi niệm thiệt tướng, các tội như sương mù, huệ nhật năng tiêu tan.

Kinh Quán Phổ Hiền

 

Lấy từ bi thắng nóng giận,

Lấy hiền lành thắng hung dữ,

Lấy bố thí thắng tham lam;

Lấy chân thật thắng ngu ngoa.

Phật Thích Ca

 

Quay về nương dựa nên gọi là quy y. Hành tướng quy y như con theo cha mẹ, nương dựa phục tùng; như dân nương nhờ vua, như người yếu nương nhờ kẻ mạnh. Nương Phật như thầy, nên gọi là quy y Phật. Nhờ Pháp như thuốc, nên gọi là quy y Pháp. Nương Tăng là bạn, nên gọi là quy y Tăng.

Kinh Đại Thừa Nghĩa

 

Như người có tay, vào trong núi báu, tự do lấy ngọc; người có lòng tin cũng vậy, vào trong Phật pháp, tự do lấy của báu vô lậu.

Kinh Hoa Nghiêm

 

 Như người không tay tuy đến núi báu, không lấy được gì. Người không lòng tin, dầu gặp Tam bảo cũng không ích gì.

Kinh Tâm Địa Quán

 

Phật pháp như biển cả, phải có lòng tin mới vào được.

Luận Trí Độ

 

Vào biển Phật pháp, lấy lòng tin làm gốc; qua sông sanh tử, lấy giới pháp làm thuyền.

Kinh Tiểu Địa Quán

 

Ví như nhà vua, tạo lâu đài nơi bên thành, xây đắp chắc chắn, khiến không thể hư nát; bề trong quốc gia yên ổn, bề ngoài ngự phòng oán địch. Phật tử cũng vậy, phải kiên cố lòng tin tưởng đức Như Lai, khi lòng tin đã vững vàng thì quyết không theo những kẻ Sa môn ngoại đạo phạm chí ác ma và ác thế gian. Ấy là đã xây dựng được lòng tin như lâu đài bền chắc. Là Phật tử phải bỏ điều ác, điều xấu mà tu các pháp lành.

Kinh Trung A Hàm

 

Người có lòng tin mà không hiểu giáo lý thì dễ tăng trưởng vô minh mờ ám, người hiểu giáo lý mà không lòng tin thì dễ tăng trưởng tà kiến. Cho nên lòng tin và hiểu biết phải cùng đủ mới làm cội gốc tu hành.

Kinh Niết Bàn

 

Vì muốn đến Niết bàn, nên tin Phật pháp, cần phải nghe mới được Trí huệ, chẳng phải buông lung mà thông suốt; được như vậy thì lo gì đời nầy không vào được cảnh giới cao tột.

Kinh Tăng Nhứt A Hàm

 

Lòng tin làm nhân cho nghe pháp, nghe pháp làm nhân cho lòng tin.

Kinh Niết Bàn

 

Nhân duyên được nghe chánh pháp, là gần gũi bạn lành; nhân duyên gần gũi bạn lành đó là lòng tin vậy. Phát được lòng tin có hai nhân duyên là: nghe pháp và suy nghĩ nghĩa lý của pháp.

Kinh Niết Bàn

 

Lời nói, việc làm, trung thực đức tin; trong ngoài phải thuận hợp với nhau. 

Kinh Vô Lượng Thọ

 

Rõ biết lỗi phiền não, chẳng chạy theo phiền não, hay nhẫn chịu ác khổ, chẳng sanh lòng sợ hãi, ai đủ bốn pháp này, chẳng làm điều ác, ưa tu pháp lành, phân biệt lành dữ, gần gũi chánh pháp, thương xót chúng sanh, rõ biết kiếp trước, đủ năm món này chẳng bị lay động.

Nếu nghe người chê, thì an nhẫn lòng, hoặc nghe người khen, thì nên hổ thẹn; tu đạo chẳng kiêu thấy người chia lìa, khiến họ hòa hiệp, nêu điều hay của người, che việc dở của người, đừng nói xấu của người. Đối với phiền não nên nghĩ như kẻ oán; đối với thiện pháp, nên tưởng như người thân thuộc. Tuy cúng dường cha mẹ, thầy bạn chẳng nên nhơn đó mà khởi kiêu mạn. 

Kinh Ưu Bà Tắc Giới

 

Phước nghiệp như trái chín, chẳng phải nhờ cúng thần mà được. Duy người nào cỡi xe trì giới, được sanh trên trời. Phải biết tất cả việc do làm mà thành, chớ chẳng phải nhờ cúng cầu mà được. 

Kinh Tạp Bảo Tạng

 

Đức Phật dạy: Người thường bị mắt dối gạt, bị tai dối gạt, bị mũi dối gạt, bị miệng dối gạt, và bị thân dối gạt. 

Kinh A Hàm Chánh Hạnh

 

Động tác của thân đều do tâm mà khởi, cho nên trước phải điều khiển tâm, chớ khổ lo nơi thân, vì thân không tri giác như cây đá, tại sao cứ theo tâm mà làm khổ thân? 

Kinh Phật Bổn Hạnh

 

Người nào tâm buông lung sau không khỏi ăn năn, tội lỗi tâm buông lung, nặng hơn núi Tu di. 

Kinh Nhẫn Nhục

 

Cất trăm ngôi chùa Phật, chẳng bằng cứu sống một người, cứu sống người khắp mười phương thiên hạ, chẳng bằng một ngày tu tâm.

Kinh Ma Ý

 

Thà tự mổ bụng, chẻ xương, quyết chẳng theo tâm làm ác. Duy có lực sĩ mới chẳng bị nhiều sức mạnh khác. Ai tự mình tu tâm được, thì hơn kẻ lực sĩ kia. Phật phấn đấu với tâm đã bao kiếp nhiều không kể xiết, chẳng dám theo tâm, đem hết sức mạnh tu hạnh tinh tấn mà tự thành Phật vậy. 

Kinh Niết Bàn

 

Phải tự quyết đoán, thẳng thân chánh hạnh, làm nhiều điều lành, tu mình sạch thân, rửa trừ lòng nhơ, nói, làm trung tín, trong ngoài hợp nhau, khéo hay tự độ, rồi mới cứu người, siêng năng sáng suốt cầu nguyện, chứa nhiều căn lành. 

Kinh Vô Lượng Thọ

 

Ngươi chánh mắt, ngươi chánh tai, ngươi chánh mũi, ngươi chánh miệng, ngươi chánh thân và ngươi chánh ý. 

Kinh Chánh Hạnh

 

Ví như quân ra trận, đông hàng trăm vạn nhờ các vị danh tướng mà thắng địch; kẻ Đạo nhơn uốn dẹp tâm ý, phụng Đạo tu pháp, thuận tu giới cấm, thân ý trong sạch, thi ân bố đức, trừ bỏ giận dữ, kiêu xa, tranh cãi, chuyên tinh tu Đạo, giống như những vị danh tướng điều khiển binh cơ. 

Kinh Tứ Tự Xâm

 

Một lòng ngăn ý, vững thân chánh hành, siêng làm việc lành, chẳng bị điều ác, siêng mình độ thoát, được nhiều phước đức. 

Kinh Vô Lượng Thọ

 

Ngồi giữa đám đông, chẳng hổ với người, được nhiều người trọng kính là nhờ tâm mình trong sạch ngay thẳng vậy. 

Kinh Chánh Hạnh

 

Tâm ý vốn sạch, bị lỗi làm dơ, lấy nước trí huệ rửa trừ tâm dơ. 

Kinh Văn Thù Sư Lợi Vấn

 

Người rèn sắt bỏ sét làm thành món đồ, đồ ấy được tinh xảo. Người ưa học Đạo, bỏ tâm nhơ bẩn, hạnh liền trong sạch. 

Kinh Tứ Thập Nhị Chương

 

Ai do tâm sanh, trở lại hại tâm; sắt hay sanh sét, sét lại tiêu sắt. 

Kinh Bột

 

Như người chầm chậm thong thả tinh tiến, rửa trừ tâm dơ, như thợ luyện vàng; ác do tâm sanh, lại hại tự thân, như sắt sanh sét trở lại ăn sắt. 

Kinh Pháp Cú

 

Người hàng phục ý mình không nổi, lại muốn hàng phục ý người khác. Phải hàng phục ý mình trước đã, mới có thể hàng phục được ý người. 

Kinh Tam Huệ

 

Người trí lấy huệ luyện tâm, tìm xét các lỗi, như kim khí còn quặng luyện vài trăm lần mới thành vàng ròng; cũng như biển cả ngày đêm sôi động mới có ngọc báu. Người cũng như vậy, tu tâm đêm ngày chẳng dứt, mới chứng được đạo quả. 

Kinh Xuất Diệu

 

Phật dạy: các đệ tử! Các ngươi nên bỏ những lời vô nghĩa, thường tự giữ gìn lời nói; nói phải biết thời, nói phải thuận pháp. Những lời nói ngoài việc lợi ích cho người, dù là nói chơi cũng không nên nói.

Kinh Hoa Nghiêm

 

Những người thế gian, khi còn sống, lưỡi tự nhiên sanh ra cái búa sắt nghĩa là cái miệng nói những lời độc ác, rồi quay lại hại thân mình. 

Kinh Khởi Thế Nhơn Bổn

 

Không nên nói dối bằng chứng cho người, khiến họ phạm pháp; chẳng đặng truyền nói lời dữ, khiến họ cùng nhau cãi cọ tranh giành; chẳng đặng nói lời làm hại ý người; đừng chẳng nghe nói nghe, chẳng thấy nói thấy.

Kinh A Hàm Chánh Hạnh

 

Lời nói thật, chẳng cần bố thí trì giới hay học vấn đa văn gì cả mà chỉ tu thật ngữ vẫn được phước không lường.

Luận Trí Độ

 

Thật ngữ Đồng tử hỏi Phật rằng: thậtt là gì? Phật đáp: thật có ba là chẳng dối Phật, chẳng dối mình và chẳng dối chúng sanh. Lại hỏi: nói thế nào là thật? Phật đáp: chẳng nói nhiều, giữ gìn lời nói và chẳng nên nói lời thô, ấy là thật ngữ.

Kinh Đại Tập

 

Nói phô những lời giả dối, làm não hại tất cả chúng sanh; kẻ ấy thường như bị giam trong tối tăm, tuy còn sống mà đồng như người chết.

Kinh Chánh Pháp Niệm Xứ

 

Các đệ tử! Các ngươi nên bỏ lời nói dối, thường nói lời chân thật, lời chắc chắn, dù là trong mộng cũng chẳng nên nói dối.

Kinh Hoa Nghiêm

 

Đức Phật bảo A Nan: Người sanh thế gian, tai họa sanh từ miệng, nên phải giữ miệng lắm hơn đề phòng lửa dữ; lửa dữ đốt cháy của thế gian, miệng dữ đốt cháy của bảy bậc thánh (Thất Thánh tài). Tất cả chúng sanh họa từ miệng sanh ra, nên biết miệng là dao búa giết thân vậy.

Kinh Báo Ân

  

Ưa miệng dữ, hai lưỡi, để moi móc lỗi của người. Người bất thiện như vậy, không việc ác nào mà họ không làm.

Kinh Hoa Thủ

 

Phật dạy: bỏ hai lưỡi, không có ác tâm phá hoại, khiến cho những người tranh đấu ly tán, được hòa hợp lại. Và bỏ lời nói ác khẩu thô bạo cộc cằn biết nó là hại mình hại người nên xa lìa.

Kinh Hoa Nghiêm

 

Lắm lời nhiều lẽ thì người ta sợ tránh, lời hai lưỡi đâm thọc là thứ nhất. Người nào bỏ nói hai lưỡi, người ấy đời nầy hưởng được quả báo tốt, bè bạn, bà con, anh em, vợ con và tôi tớ thảy đều gần gũi thuận hòa, vững vàng chắc chắn không ai phá hoại được.

Kinh Chánh Pháp Niệm Xứ

 

Nếu lấy tranh đấu để ngăn tranh đấu chắc chắn không thể ngăn được, duy có nhẫn nhục mới có thể ngăn được. Đó là phương pháp thật cao cả.

Kinh Trung A Hàm

 

Như có người bạo ác, với việc phi lý, mà cứ phỉ báng nhau mãi. Có người trí lấy lời chân thật an ủi nhẫn chịu mới có thể trừ được.

Kinh Chư Pháp Tập Yếu

 

Đức Thế Tôn dạy: thà lấy gươm bén mổ bụng, lột da, hay gieo mình vào lửa, quyết không làm ác; thà đầu đội núi Tu di chịu để cho tan thân, hoặc nhảy xuống biển cả cho các trạnh nuốt thây, cẩn thận đừng làm ác.

Kinh Nhẫn Nhục

 

Bồ tát bị mắng nhiếc lâu trăm ngàn kiếp, chẳng sanh lòng giận dữ, hay được khen ngợi trăm ngàn đời cũng chẳng đặng sanh tâm vui mừng. Ấy là vì đã liễu đạt lời nói người đời là lẽ sinh diệt của tiếng tăm như chiêm bao, như tiếng vang.

Luận Trí Độ

 

Tự mình ngăn giận, như ngừng xe chạy, là người lái giỏi bỏ tối vào sáng.

Giận dữ chẳng thấy pháp, giận dữ chẳng biết đạo; nếu hay trừ giận dữ, phước lành thường thuận thân.

Kinh Pháp Cú 

 

Nhẫn, hay sanh việc hòa bình giữa mình và người; nghĩa là tự mình chẳng bị tội lỗi do giận dữ làm ô nhiểm tức là mình hoà bình; đã không ôm lòng hờn giận, chẳng làm khổ kẻ khác tức là người hòa bình vậy.

Luận Nhiếp Đại Thừa

 

Nhẫn nhục là đức cả; vì khổ hạnh trì giới chẳng so sánh bằng. Ai tu được nhẫn nhục, mới được gọi là bực đại nhơn có sức mạnh.

Kinh Di Giáo

 

Phật dạy: kẻ nhẫn là nhiều sức mạnh vậy, vì chẳng ôm lòng ác, lại thêm khỏe mạnh. Người nhẫn không ác, chắc được người khác tôn trọng.

Kinh Tứ Thập Nhị Chương

 

Đệ tử tại gia nên lìa tà dâm, với vợ hầu của mình cũng là đủ rồi; với đàn bà khác, chẳng nên sanh một niệm bất chính.

Kinh Hoa Nghiêm

 

Với vợ mình, còn cho là chẳng đủ, lại ưa phạm đến vợ người ta, ấy là người không biết hổ thẹn, chịu nhiều khổ mà không có chút vui vì đời này và đời sau, bị quả báo khổ buộc ràng.

Kinh Ni Kiền Tử

 

Đệ tử phải xa lìa các điều trộm cướp, những đồ vật giúp sống nên vừa đủ; vật của người ta chẳng cho thời chẳng nên lấy.

Kinh Hoa Nghiêm

 

Chẳng ăn trộm của cải của người ta là giàu to. Vì chẳng bị quan vua tịch thu, nước lửa chảy trôi, hay giặc trộm cướp lấy, không có kẻ oan gia, không có ác tử mà được nhiều người ưa mến. Đi đến đâu cũng không khó, vì đã dứt hẳn những điều lo sợ.

Kinh Hải Long Vương

 

Nếu gặp thấy vật rơi nơi đường xá, hoặc vàng bạc hay những của báu; lượm rồi xướng rằng: "vật này là của ai?" Nếu có người nói: "vật ấy là của tôi", thì phải gạn hỏi hình tướng, nếu đúng sự thật nên trả lại họ. Nếu không người đến nhận thời cứ sau mỗi bảy ngày là đem vật ấy ra mà xướng như vậy nữa. Và sau cũng không có người chủ nhận thì đem gởi cho vua, quan, quận, huyện hay các cơ quan hữu trách; những cơ quan ấy cũng chẳng thấy chủ đến nhận lãnh thì mới đem ủng hộ cho Phật pháp.

Kinh Chánh Pháp Niệm Xứ

 

Sống không biết hổ, như chim ăn dơ mặt mày chịu nhục, gọi là sống dơ. Liêm sỉ tuy khổ, giữ nghĩa thanh bạch, tránh nhục chẳng dối, gọi là sống sạch. 

Kinh Pháp Cú

 

Thà nên giữ Đạo, nghèo hèn mà chết, chẳng nên vô Đạo, giàu sang mà sống. 

Kinh Lục Độ Tập

 

Người tham, chửa đẻ nhiều, được mấy cũng chẳng vừa. Tâm vô minh điên đảo, thường mưu xâm lấn người, đời hiện nhiều oán ghét, chết rồi đọa ác đạo. Cho nên người trí, phải tu trí túc. 

Kinh Ni Kiền Tử

 

Nếu người lòng tham không biết nhàm đủ, chỉ biết cầu cho nhiều, tội ác càng tăng thêm. Bồ tát chẳng thế, thường nghĩ tri túc, an phận nghèo mà giữ Đạo giác ngộ. Duy huệ là sự nghiệp. 

Kinh Bát Nhơn Giác

 

Trong lúc tìm cầu giàu sang, rất khổ, đã được rồi giữ cũng khổ, về sau bị mất lo rầu lại càng khổ hơn. Xét trong ba thời đều không có vui. 

Kinh Bách Duyên

 

Rượu và các chất cai nghiện là gốc của các điều ác vậy. Nếu ai có thể dứt trừ được thì xa lìa các tội lỗi.  

Kinh Niết Bàn

 

Uống rượu và sử dụng và các chất cai nghiện, làm khổ não chúng sanh nên gọi nó là nhân gây tội. Nếu người khi uống rượu và sử dụng và các chất cai nghiện, thời các cửa bất thiện mở ra, vì có thể hại các thiện pháp, như lập vườn cây trái, mà không làm rào giậu. 

Luận Thành Thật

 

Nếu tự tay mình bưng rượu cho người uống, vì khiến người uống rượu, cho nên bị tội không tay năm trăm đời, huống chi mình uống. Chẳng nên dạy khiến tất cả người và chúng sanh uống rượu, huống chi mình uống? 

Kinh Phạm Võng

 

Nước để cách đêm, xem thấy có sanh vi trùng, nếu chẳng lọc thì đừng uống. 

Kinh Chánh Pháp Niệm Xứ

 

Người vì lúc ăn quá no nên thân thể nặng nề sanh biếng nhác, mất lợi ích lớn của đời này và đời sau; ngủ mê tự chịu khổ, lại làm phiền người khác và mê muội khó thức dậy, cho nên phải biết thời và độ lượng mà ăn vừa thôi.  

Kinh Ni Kiền Tử

 

Nếu ăn no quá thì hơi thở gấp, thân đầy trăm đường mạch máu chẳng điều hoà, tâm bị ngăn ngại, ngồi nằm không yên. Trái lại ăn giảm ít, thời thân thể ốm, tâm bị treo ý nghĩ ngợi không được bền. 

Kinh tăng Nhứt A Hàm

 

Thân người do bốn đại hòa hợp mà thành, bốn đại này là đất, nước, gió, lửa, một món chẳng điều hòa là một trăm bệnh sanh ra, mà cả bốn món chẳng điều hòa là bốn trăm bốn bệnh đồng thời phát sanh. 

Kinh Ngũ Vương

 

Bệnh từ cửa miệng vào. Họa từ cửa miệng ra.

Luật Phật

 

Nếu có ai hỏi rằng: ai là người biết ơn và có thể đã trả ơn? Nên đáp ngay với họ rằng: Đức Phật là người biết ơn và đã trả ơn vậy. Vì sao thế? Vì tất cả trong thế gian người biết ơn và đã trả ơn, không ai hơn Phật vậy. 

Kinh Bát Nhã

 

Làm vua trị hóa là khôn khéo dạy khiến bề tôi. Cha dạy con, anh dạy em, chồng dạy vợ, nhà cửa trong ngoài thân thuộc bằng hữu dạy bảo lẫn nhau, phải đạo làm lành, phụng kinh trì giới, mỗi người giữ lấy trên dưới kính nhau, không luận sang hèn trai gái tu giới thanh tịnh thảy đều vui vẻ; phải lẽ hòa thuận, vui vẻ hiếu hiền, cùng nhau răn dạy. 

Kinh Đại A Di Đà

 

Nước không vua, như thân không đầu, khó mà sống lâu. 

Kinh Tự Ái

 

Vua như cha mẹ, thương mến bình đẳng, người dân như con, trọn bề trung hiếu. 

Kinh Phật Vị Thắng Quang Thiên Tử Thuyết Vương Pháp

 

Vua lấy lòng lành xem tất cả nhân dân đã như con, thời tất cả nhân dân đối với nhà vua như cha mẹ. 

Kinh Thắng Quân Vương Sở vấn

 

Điều lành cao tột chẳng gì bằng hiếu. Điều cực ác là bất hiếu vậy. 

Kinh Nhẫn Nhục

 

Đặng ngọc báu cao từ dưới đất lên đến cõi trời 28, lấy đem bố thí cho người được phước báo chẳng bằng cúng dường cha mẹ. 

Kinh Mạt La Mạt

 

Thờ cúng trời đất quỉ thần chẳng bằng hiếu thảo với cha mẹ, cha mẹ là hai vị Thần sống cao tột vậy. 

Kinh Tứ Thập Nhị Chương

 

Gặp đời không có Phật, nếu biết khéo phụng sự cha mẹ tức là phụng sự Phật vậy. 

Kinh Đại Tập

 

Quả báo công đức thỏa thuận cúng dường cha mẹ ngang với công đức của vị Bồ Tát nhứt sanh bổ xứ vậy. 

Kinh Tăng Nhất A Hàm

 

Đức Phật nói: Chẳng những ngày nay Ta mới khen ngợi hạnh từ hiếu mà trong vô lượng kiếp về trước Ta cũng khen ngợi nhiều rồi! 

Kinh Tạp Bảo Tạng

 

Nương nhờ ơn nuôi dưỡng của hai vị Từ Phụ và Bi mẫu cho nên tất cả các con trai gái đều được an vui. Thế là ơn cha cao như núi Chúa, ơn mẹ sâu như bể cả. 

Kinh Tâm Địa Quán

 

Dù cho có người một vai cõng cha, một vai cõng mẹ, đến trọn đời mà chẳng phút xa lìa, và cung cấp áo cơm thuốc men, các món cần dùng. Như thế cũng chưa có thể gọi là đã trả xong ơn sâu nặng với cha mẹ. 

Kinh Bổn Sự

 

Người trong thế gian ai giàu hơn hết ai nghèo hơn hết? Bi mẫu sống còn gọi là giàu có; Bi mẫu qua đời gọi là nghèo khổ. Khi còn Bi mẫu gọi mặt trời trưa; Bi mẫu qua đời gọi mặt trời lặn. Khi còn Bi mẫu, gọi đêm trăng sáng, Bi mẫu qua đời là đêm không trăng. Vậy nên các người siêng năng tu tập hiếu thuận nuôi dưỡng hai đấng Từ thân. Những người như vậy, được phước ngang như phước cúng như Phật không chút hơn kém. 

Kinh Tâm Địa Quán

 

Phàm là con thảo phải lấy năm việc kính thuận cha mẹ :

Cúng dường đầy đủ đừng để thiếu thốn

Phàm làm việc gì, phải trước thưa cha mẹ

Cha mẹ có làm, kính thuận chẳng nghịch

Chánh lịnh cha mẹ, chẳng dám chống trái

Cha mẹ có làm, chánh nghiệp chẳng dứt

Kinh Trường A Hàm

 

Con thờ cha mẹ phải có năm điều:

Phải lo sanh kế

Dậy sớm sai khiến tôi tớ lo làm cơm nước cho kịp thời

Chẳng nên làm cha mẹ lo thêm

Phải nhớ ơn cha mẹ

Khi cha mẹ có bệnh, phải lo sợ liền mời thầy chửa thuốc kịp thời

Kinh Lục Phương Lễ

 

Đạo làm con đối với cha mẹ có năm việc:

Lo gia sự

Lo trả nợ nần

Phải hiểu lời dạy

Cúng dường

Làm sao cho cha mẹ vui

Kinh Thiện Sanh Tử

 

Cung phụng đồ ăn uống và châu báu chưa đủ trả được ơn cha mẹ. Hướng dẫn cha mẹ xoay về chánh pháp mới là báo hiếu. 

Kinh Bất Tư Nghì Quang

 

Nếu cha mẹ không tin, khuyên phát khởi lòng tin; nếu chưa có giới pháp, khuyên thọ trì giới pháp; nếu tánh tình bủn xỉn, khuyên tu hạnh bố thí; nếu không trí huệ, khiến kia tu trí huệ. Làm con được như thế, mới được gọi là trả ơn. 

Luật Tỳ Na Da

 

Nếu ai gần gủi Ác tri thức, đời nầy chẳng được tiếng tăm tốt, bởi vì gần gủi bạn bè xấu, đời sau sẽ đọa ngục A Tỳ. Ai mà gần gủi Thiện tri thức, hiện tại dầu chẳng được chúng lợi thế gian, đời sau sẽ được hết nhân khổ. 

Kinh Phật Bổn Hạnh

 

Tìm bè bạn khắp nơi, không được vừa ý mình, thôi gắng giữ tâm ta, đừng bạn với kẻ ngu. Khắp nơi tìm bè bạn, không được vừa ý ta, thà khéo giữ tâm mình, chẳng làm bạn kẻ ác. 

Luật Tứ Phần

 

Nếu ai gần gũi với bạn trí huệ và hiền lành thời có thể khiến cho nội tâm và ngoại thân đều được trong sạch. Thế mới gọi là bậc trượng phu chơn thiện. 

Kinh Đại Trang Nghiêm

 

Bạn hiền là nền tảng của muôn phước; đời hiện tại này khỏi nạn lao ngục  vua quan; sau khi chết đóng bít được cửa tam đồ ác đạo vậy. Có thể lên trời đắc Đạo, ấy là đều nhờ sức giúp đỡ của Hiền hữu vậy.

Kinh Hoan Dự

 

Bằng Hữu có 3 yếu pháp:

Thấy có lỗi lầm thời hiểu dụ can gián cho nhau

Thấy có việc tốt thời hết lòng vui mừng

Bạn lâm nạn đang ở trong cảnh nguy khốn cùng thời chẳng bỏ nhau

Kinh Nhơn Quả

 

Bạn bè: chẳng nên nhân một lời nói của kẻ khác mà liền bỏ nhau, khi nghe một lời nói của kẻ khác cần phải quan sát kỹ càng đã. 

Luật Căn Bổn Tỳ Nại Da

 

Người thế gian : cha con, chồng vợ, anh em, gia thất, bà con nội ngoại phải kính mến nhau, không nên tham tiếc; lời nói, sắc mặt thường tỏ hòa thuận, dừng nên chống trái nhau. 

Kinh Vô Lượng Thọ

 

Nếu người có thể giữ được lòng tin thời trong nhà an hòa, phước tự nhiên đến, chớ chẳng phải Thần Thánh nào trao cho vậy. 

Kinh A Nan Phân Biệt

 

Người vợ trinh bạch và hiền lương lanh lợi là bậc mẫu nghi đủ bề khôn khéo nuôi con. Bầy con ấy quyết sẽ thành những bậc đại nhân vật. 

Kinh Tăng Nhứt A Hàm

 

Bình sanh thường tu thiện, sắp chất lại nghĩ ác,thời đọa vào ác đạo; mà bình sanh hay làm ác, khi đến ngày tận mạng, ăn năn nghĩ điều lành, thời liền sanh lên trời. 

Luận Trí Độ

 

Thân tâm mình đã được giáo huấn rồi, lại đem dạy người, thời chẳng khó; nếu muốn dạy người trước phải dạy mình đã.

Kinh Phật Trị Thân

 

Trước trừ ác mình, sau dạy người trừ; nếu mình chẳng trừ, mà dạy người trừ, đâu có lý vậy. Vậy nên Bồ Tát trước phải tự bố thí, trì giới, tri túc, cần hành, tinh tấn, nhiên hậu mới giáo hóa người.

Kinh Ưu Bà Tắc Giới

 

Tấm thân như đất, tâm lành như lúa, tâm ác như cỏ. Cỏ bẩn chẳng trừ, lúa chẳng thành gạo. Người chẳng trừ ác, thời chẳng đặng Đạo. Người mạ giận dữ, là đất sanh cỏ. Lòng lành như điện, nó đến thì sáng, nó đi thì tối. Tà niệm như mây che chẳng thấy trời; đã khởi lòng ác làm gì thấy Đạo. 

Kinh Tam Huệ

 

Lòng giận dữ độc hại hơn lửa dữ, thường phải đề phòng chớ cho nổi lên. Kẻ giặc cướp của công đức, chẳng ai bằng giận dữ. 

Kinh Di Giáo

 

Một niệm khởi lửa giận, có thể đốt cháy gốc lành nhiều vô lượng kiếp. 

Kinh Đại Nhựt

 

Người ngu si luống uổng đêm dài, giống như gỗ đá chạm trổ thành tượng, hình tuy giống người mà đâu có hiểu biết. 

Kinh Bảo Tích

 

Nếu học hỏi được chút ít mà đã đem khoe khoan với người, ấy là kẻ mù cầm đuốc soi đường cho người ta mà tự mình chẳng thấy gì cả.

Kinh Pháp Cú

 

Cha làm chẳng lành, con chẳng thay chịu; con làm chẳng lành cha cũng chẳng chịu thay. Làm lành tự hưởng phước, làm dữ tự chịu ươn.

Kinh Nê Hoàn

 

Người làm thiện ác có bốn kẻ chứng biết: một trời, hai đất, ba người gần, bốn ý của ta.

Kinh Mạ Ý

 

Nếu ta làm nghiệp lành vì sức mạnh tự nhiên mà được hưởng nghiệp báo tốt, dầu cho có sức mạnh của nhà vua viện trợ đi nữa cũng chẳng bằng sức mạnh của nghiệp.

Luận Đại Trang Nghiêm Kinh

 

Tâm bình thế giới đâu đâu cũng bình.

Tư tưởng Kinh Di Ma Cật

 

Thắng vạn quân không bằng tự thắng mình.

Tự thắng tâm mình là điều cao quý nhất.

Phật Thích Ca

 

Cái bụng lớn có thể dung chứa những việc mà người đời không dung chứa được.

Miệng nở nụ cười mỉm với những điều mà người đời khó có thể mỉm cười được.

Phật Di Lặc

 

Mê tín là lối tin mù quáng khiến con người mất hết trí thông minh. Những kẻ chủ trương mê tín là người làm hoặc loạn thế gian, đưa dân tộc lùi lại bán khai. Một tôn giáo chân chánh, một dân tộc văn minh, không cho phép mê tín len lỏi trong tín đồ mình, trong dân tộc mình.

Thích Thanh Từ

 

Mê tín và chánh tín là hai con đường tối sáng khác nhau. Nếu đi bên tối là không thấy bên sáng, nếu đi bên sáng thì không kẹt trong tối. Đạo Phật chủ trương chánh tín, không bao giờ chấp nhận mê tín. Do vì người truyền đạo không thông lý đạo, nên ghép những tập tục thế gian vào trong đạo, khiến người ta hiểu lầm đạo Phật mê tín.

Thích Thanh Từ

 

Bản chất của đạo Phật là trí tuệ, là giác ngộ, làm sao dung nạp được mê tín. Nếu người ta thấy trong chùa chiền hiện nay còn những hiện tượng mê tín, vội phê bình đạo Phật mê tín. Đây là những oan tình của đạo Phật. Tất cả những kinh Phật không có nói những việc mê tín ấy, chẳng qua một số người vì tùy tục, vì thiếu hiểu Phật pháp vẽ bày ấy thôi.

Thích Thanh Từ

 

Đạo Phật đã chung sống với người dân Việt gần hai mươi thế kỷ, sợi dây liên lạc đã thắt chặt đạo Phật với dân tộc Việt Nam thành một khối bất khả phân ly. Tư tưởng đạo Phật đã thấm nhuần tinh thần dân tộc. Bởi sự liên hệ mật thiết này nên người dân Việt coi đạo Phật là đạo của tổ tiên truyền lại. Đạo Phật bị phá hoại thì tinh thần dân tộc cũng lung lay. Vì thế, để bảo vệ tinh thần dân tộc, gìn giữ tín ngưỡng truyền thống của tổ tiên, người Việt Nam tự thấy có bổn phận bảo vệ đạo Phật một cách hồn nhiên.

Thích Thanh Từ

 

Con người có toàn quyền định đoạt cuộc sống của chính mình. Trước hết con người phải gột rửa tâm hồn cho trong sạch, biết nhóm lên ngọn lửa thương yêu, tin tưởng, và vui sống, không còn mang thành kiến phân biệt  chủng tộc, màu da, tiếng nói, quốc gia hùng hay nhược tiểu, để tất cả cùng kiến tạo một xã hội văn minh tốt đẹp hơn.

Thích Đức Nhuận

 

Con người là một chủng loại trung giới nối liền Phật giới với chúng sanh giới, nên con người có đầy đủ dữ kiện để tự giải thoát mình và giải phóng đời. 

Thích Đức Nhuận

 

Ở bất kỳ nơi đâu; các nghệ sĩ Phật giáo cũng để lại cho đời những pho tượng Phật siêu thoát, những cảnh chùa thoát tục. Để rồi những tiếng chuông ngân dài như những đợt sống haỉ triều theo nhau nổi lên rồi ngân xa chìm xuống. Như tiếng gọi vô thường giữa cảnh giới vô biên. 

Thích Đức Nhuận

 

Văn chương thi ca Phật Giáo vốn đa dạng, phong phú, nhưng nét chung ở đâu lúc nào cũng mang nội dung gợi ý cho con người nhận rõ thân phận của mình, tự chủ, tự do bước trên con đường thoát khổ. 

Thích Đức Nhuận

 

Với một nhận thức quan tổng hợp rộng lớn, với một căn bản tự do tư tưởng và trên hai thiên niên kỷ tồn tại, đạo Phật không lúc nào ngừng phát triển để mãi mãi xứng đáng là nguồn Văn Hóa Nhân Bản Đích Thực, vĩ  Đại, với mục đích phục vụ con người và xây dựng một cuộc sống an lành, Hạnh phúc ở ngay cởi đời ngủ trược ác thế này. 

Thích Đức Nhuận

 

Là những tâm hồn lớn, muốn thực hiện hạnh nguyện Bồ Tát "cứu thế độ sinh" (mà) điều tiên quyết đòi hỏi ở người đó: là lòng phải rộng, trí phải sáng, phải tự chết đi những thói hư tật xấu, như tính ghen ghét, ngu dốt, ích kỷ, dối trá, hận thù, tự cao tự đại.. để tái sanh một con người mới: Con người thánh thiện, sống bằng tâm.. hồn Phật một cuộc sống đẹp như bông sen (sinh ư nê bất nhiễm ư nê) mới có đủ Thắng Nghĩa để làm những công việc hửu ích cho đạo và đời. 

Thích Đức Nhuận

 

Phần tinh hoa của đạo phật lưu trú trong ba đại tạng kinh, Một nền văn hóa nhân bản thực tại đã hướng dẩn cho gần một phần ba nhân loại sống an vui và biết Thương yêu nhau hơn.

Thích Đức Nhuận

 

Đạo Phật vốn không tự đóng khung, nên không bị thoái hóa, do đó, xứng đáng tiêu biểu cho nền văn hóa thực tại, bao dung, toàn thiện cũa nhân loại ở hiện tại và tương lai, vì tự bản thân đạo Phật đã viên mãn Văn Hóa tính rồi vậy. 

Thích Đức Nhuận

 

Đạo Phật, Nguồn Văn Hóa sinh Động Của Nhân Loại  
Sức Mạnh của Đạo Phật thể hiện trong ba đức tính :

Đại Bi, Đại Trí, Đại hùng, Một đạo có ảnh hưởng lớn đã thấm sâu vào Đời sống dân tộc việt. 

Thích Đức Nhuận

 

Nói đến sức mạnh tinh thần là nói đến nội dung nguồn giáo lý cao diệu trong Ba Đại Tạng Kinh to lớn của đạo Phật. Sức mạnh ấy được hiển lộ qua ba đức tính: Đại Bi, Đại Trí, Đại Hùng. 

Thích Đức Nhuận

 

Đạo Phật là Con Ðường Sáng hướng dẫn cho nhân loại, chúng sinh trong những đêm tối dầy đặc của cuộc đời. Đạo Phật không riêng của nghành học nào, mà bao trùm tất cả = tôn giáo, đạo học, luân lý, triết học, và khoa học...; không một môn học nào đức Phật lại không nói đến. Điều này đã có ghi trong các kinh điển. 

Thích Đức Nhuận

 

Đức Phật thường đả phá những gì là hình thức. Mà tôn giáo lại hay sinh ra hình thức. Đức Phật cũng không muốn đạo Ngài là một triết học, bởi triết học chỉ quanh quẩn trong những phương diện tìm hiểu, lý giải hơn là thực hành, thực chứng.

Thích Đức Nhuận

 

Nệ vào Tôn giáo là cố chấp. Nệ vào triết học cũng là cố chấp. Mà đạo Phật thì chủ trương phá chấp triệt để - dù là chấp Ngã hay chấp Pháp. Đức Phật Thích Ca Mâu Ni, trong 45 năm thuyết Pháp, không từng biết một chữ. Ngài chỉ nói, nói để phá bỏ những gì cố chấp do tư tưởng con người bày đặt ra rồi lại ràng buộc chính con người. Vì nệ vào nó mà con người phải mang lấy khổ đau triền miên. Vậy, muốn giải thoát, con người phải rời bỏ vọng chấp. Lời nói của đức Phật phát xuất từ tâm thể từ bi, nhằm mục đích giác ngộ sự mê vọng, khổ đau tội lỗi cho chúng sanh. Như vậy ta không nên chỉ nhìn đạo Phật như một tôn giáo hay một triết học. Đạo Phật là tất cả. 

Đạo Phật là con đường tiến hóa của hết thảy chúng sanh...

 Thích Đức Nhuận

 

Ngay từ buổi bình minh tự chủ của dân tộc, Đạo Phật đã có những mối duyên liên hệ thắm thiết đến sự tồn vong của dòng sinh mệnh Việt nam: Dân tộc Việt nam, về nhân chủng, có nguồn gốc Mélanesien và Indonesien cùng với các nước Đông Nam Á láng giềng trực tiếp thụ nhận tinh hoa Đạo Phật vốn có chung một truyền thống sinh hoạt văn hóa "nông nghiệp thảo mộc". - Một nền VĂN HOÁ NHÂN BẢN bao dung, trí tuệ và khai phóng, đượm sắc thái hiếu sinh, hiếu hòa, và giải thoát.

Thích Đức Nhuận

 

Đạo Phật có mặt tại Việt Nam, với chiều sâu và bề dày lịch sử XX thế kỷ, đã cùng với dân tộc phấn đấu giành quyền cho một nước Việt Nam tự chủ, độc lập; đã gây dựng nên một nếp sống "dân phong quốc tục" đẹp,  làm vẻ vang cho nòi giống Việt. Xuyên qua những đóng góp to lớn trong công cuộc dựng nước và giữ nước của Đạo Phật Việt, kể từ các Vương triều: Tiền và Hậu Lý Nam Đế (542 - 603) mở đầu nền tự chủ cho nước nhà; đến nhà Đinh (968 - 980) và Tiền Lê (980 - 1009), Đạo Phật mặc nhiên được triều đình công nhận coi là quốc giáo của toàn dân; sang nhà Lý (1010 - 1225) và tiếp theo nhà Trần (1225 - 1400), Đạo Phật lại càng được phát triển mạnh trong đời sống xã hội. Đồng thời mở mang trên khắp mặt sinh hoạt quốc gia, đem an vui hạnh phúc đến với toàn dân; Từ bi thương yêu tràn ngập. thì đồng thời nền văn hóa Đại Việt cũng vươn lên tuyệt đỉnh vinh quang!

Thích Đức Nhuận

 

Nếu cho rằng đạo Phật làm cản đà “tiến hóa” của nhân loại thì hãy xét lại đã. Những cuộc cách mạng xã hội hiện nay đã đến sau các phong trào giải phóng thân phận con người khỏi phong tỏa thần quyền với mục đích tìm lấy sự Tự chủ cho con người, Tự do cho tư tưởng và Tự tạo lấy cuộc sống văn minh, chính đã được đạo Phật thuyết minh ngay từ lúc đức Phật thành đạo. Như vậy là đi trước đà tiến hóa trên hai nghìn năm trăm năm chứ không phải là đi sau, hay cản bước lịch sử. Với một ý chí tự tạo, chưa hề bao giờ đạo Phật kìm hãm sự tiến bộ của kỹ thuật khoa học mà chỉ phát tâm đem vào cho xã hội, cho những tiến bộ vật chất ấy một nội dung Phật-chất, để kỹ thuật khỏi quay lại tàn sát con người, phá tán xã hội.

Thích Đức Nhuận

 

Tay cầm tiền quý bo bo;

Đem cho thầy bói mang lo vào mình.

Ca dao tục ngữ

 

Cọp mà vật mấy ông thầy địa,

Yêu mà nhai mấy chú coi ngày,

Trớ trêu họ khéo đặt bày;

Hai đứa mình thương thiệt, ông trời rày bảo thương.

Ca dao tục ngữ

 

Hương thiền toả ngát gần xa;

Vườn hoa đạo pháp nở hoa bốn mùa.

 

Mặc dù đi vạn đường trần;

Đạo tâm không để một phần phôi phai.

 

Dù xa vạn dặm đường trường,

Tình huynh nghĩa đệ muôn phương cũng gần.

(Cổ Đức)

 

Xuân sang hoa bướm khéo quen thì,

Bướm liệng hoa cười vẫn đúng kỳ,

Nên biết bướm hoa đều huyễn cả;

Thây hoa mặc bướm để lòng.

Giác Hải thiền sư

 

Sống ngày nay biết ngày nay,

Còn xuân thu trước ai hay làm gì.

Trúc biếc hoa vàng đâu cảnh khác;

Trăng trong mây bạc hiện toàn chân.

Thuyền Lão Thiền sư

 

Thân mầu và thể nhiệm,

Không hợp chẳng chia phôi,

Nếu ai muốn tách bạch;

Lò lửa bông hoa cười.

Đạo Huệ thiền sư

 

Xuân đi trăm hoa rụng,

Xuân tới trăm hoa cười,

Trước mắt việc đi mãi;

Trên đầu già đến rồi.

Chớ bảo xuân tàn hoa rụng hết;

Đêm qua sân trước một cành mai.

Mãn Giác thiền sư

 

Tiết trùng dương cúc nở dưới giậu,

Mùa xuân ấm oanh náu đầu cành…

Hoa rợp cành khô lúc gặp xuân;

Gió đưa hương thần nức nghìn dặm.

Viên Chiếu Thiền Sư

 

Xuân lại, xuân đi, tưởng xuân hết;

Hoa rơi, hoa nở, ấy là xuân.

Chân Không Thiền sư

 

Thân như bóng chớp chiều tà,

Cỏ xuân tươi tốt thu qua rụng rời,

Sá chi suy thịnh việc đời;

Thịnh suy như hạt sương rơi đầu cành.

Quốc sư Vạn Hạnh

 

Gió đập hiên tùng nguyệt dọi sân,

Tình này cảnh ấy luống bâng khuâng.

Mùi Thiền trong đó nào ai biết,

Thức suốt đêm trường vui với Tăng.

Hoàng đế Trần Thái Tôn

 

Trăng sáng đêm qua vẫn là trăng đêm nay;

Hoa nở năm mới cũng là hoa năm cũ.

Tuệ Trung Thượng sĩ

 

Xuân về lặng lẽ ngắm đào nẩy nhị;

Gió lên luống nghe khóm trúc khua vang.

Tuệ Trung Thượng sĩ

 

Sắc hoa xuân đóa đóa tươi hồng;

Bóng trăng thu tròn đầy viên diệu.

Tuệ Trung Thượng sĩ

 

Ánh thu tùy duyên mà lúc đen lúc trắng;

Nhị sen đỏ thơm không nhuốm bùn.

Tuệ Trung Thượng sĩ

 

Ngủ dậy tung song cửa, 

Nào hay xuân đã sang, 

Một đôi bươm bướm trắng 

Gặp hoa, cánh vội vàng.

Phật hoàng Trần Nhân Tông

 

Khoan nhặt chim kêu hoa liễu dầy, 

Họa đường thềm dãi bóng mây bay, 

Chuyện đời khách đến không hề hỏi; 

Cùng tựa lan can ngắm cảnh ngoài.

Phật hoàng Trần Nhân Tông

 

Tuổi trẻ chưa tường rõ sắc – không,

Xuân về hoa bướm rộn tơ lòng,

Chúa Xuân nay bị ta khai phá;

Chiếu trải giường thiền, ngắm cánh hồng.

Phật hoàng Trần Nhân Tông

 

Thêu gấm thưa tay dáng mỹ nhân,

Líu lo oanh hót, khóm hoa gần,

Đáng thương vô hạn thương xuân ý;

Chỉ tại dừng kim chẳng mở lời.

Huyền Quang Tam tổ Trúc Lâm

 

Quên mình, quên đời, quên hết cả,

Ngồi lặng đìu hiu, mát cả giường,

Năm cuối trong rừng không có lịch;

Thấy hoa cúc nở biết Trùng dương.

Huyền Quang Tam tổ Trúc Lâm

 

Muốn hỏi trời xanh: hoa tự đâu,

Một mình gội tuyết chốn non sâu.

Bẻ về, đâu muốn lừa tri kỷ;

Chỉ mượn tình hoa giải bệnh sầu.

Huyền Quang Tam tổ Trúc Lâm

 

Thu về ,móc nhẹ, cúc đơm bông,

Gió mát trăng thanh dịu nỗi lòng,

Vẻ đẹp tinh khôi người chẳng hiểu;

Bề ngoài cài tóc đáng cười không.

Huyền Quang Tam tổ Trúc Lâm

 

Ngọc đẹp ẩn đá cứng,

Hoa sen mọc bùn lầy,

Nên biết ngay phiền não;

Ngộ tức là Bồ đề.

Minh Lương Thiền sư

 

Tiếc xuân cầm đuốc mảng chơi đêm,

Những lệ (sợ) xuân qua tuổi tác thêm...

Cầm đuốc chơi đêm này khách nói,

 Tiếng chuông chưa gióng ắt còn xuân.

Nguyễn Trãi

 

Cỏ xuân đầu bến xanh như khói,

Thêm nữa mưa xuân nước vỗ trời.

 Đồng nội vắng teo hành khách ít,

 Thuyền kề bãi cát trọn ngày ngơi. 

 Nguyễn Trãi

 

Ánh nước hoa in một đóa hồng,

Vết nhơ chẳng bén, Bụt làm lòng,

Chiều mai nở, chiều hôm rụng;

Sự lạ cho hay tuyệt sắc không.

Nguyễn Trãi

 

Thương Mai nhớ Tuyết yêu làm sao !

Tuyết trắng Mai thơm sắc đượm màu,

Vạn thuở trời xuân Mai bất diệt;

Ngìn năm trinh trắng Tuyết thanh cao.

 

Có những cây mai sống trọn đời,

Bên hàng tùng bách mãi xanh tươi,

Nhìn lên phảng phất hương trầm tỏa ;

Đức Phật từ bi miệng mỉm cười.

Thích Mãn Giác

 

Chuông vẳng nơi nao nhớ lạ lùng,

Ra đi ai chẳng nhớ chùa chung,

Mái chùa che chở hồn dân tộc;

Nếp sống muôn đời của tổ tông.

Thích Mãn Giác

 

Ta gọi xuân về, xuân bướm bay,  

Trang Sinh nằm mộng biết bao ngày,    

Thời gian dù có nghìn năm nữa;    

Xuân đến lâu rồi ai có hay.

Huyền Không

 

Ô hay xuân đến bao giờ nhỉ!

Nghe tiếng hoa khai bỗng giật mình.

Sáng nay thức dậy choàng thêm áo

Vũ trụ muôn đời vẫn mới tinh.

Huyền Không

 

Đã qua đã tới đã về,

Tết từ bao bận tết đề huề đi,

Đi về đi ở đi đi;

Đi là đi biệt từ khi chưa về.

Bùi Giáng

 

Những nhành mai sớm sương bên lá,

Những nhành liễu chiều gió bên cây,

Cũng lay lắt bởi đời xuân em ạ !

Thế nên chi anh cũng viết dòng này.

Bùi Giáng

 

Ta về cúi mái đầu sương điểm,

Nghe nặng từ tâm lượng đất trời.

Cám ơn hoa đã vì ta nở;

Thế giới vui từ nỗi lẻ loi.

Tô Thùy Yên

 

Hoa cười, chim hót líu lo,

Hạ oi, thu tạnh, lá khô trĩu cành.

Xuân về, đời ánh màu xanh,

Ba ngàn thế giới tử sanh vẫy chào.

Thích Nhật Từ

 

Chuông "không" một tiếng ngân vang,

Lời kinh vô tự ngút ngàn không gian.

Tiệc thiền ngây ngất chưa tan,

Cành mai chớm nở hoa vàng báo xuân.

Thích Nhật Từ

 

Soi gương nhận rõ tâm xuân,

Mặt mày chân thật chưa nhăn nếp nào.

Sắc không, không sắc là bao,

Chân tâm tự tại ra vào tử sinh.

Thích Nhật Từ

 

Phong cảnh thiên nhiên thật tuyệt vời,

Cây xanh, gió mát hiện nơi nơi,

Thiền tăng đất khách lòng thanh thản;

Tết đến mai vàng trổ đẹp tươi.

Thích Nhật Từ

 

Mùa xuân rộn rã trôi qua,

Con đường xưa vẫn mặn mà thủy chung.

Sự đời tạm bợ vô cùng,

Bận chi được mất, thung dung tháng ngày.

Thích Nhật Từ

 

Mong cho xuân mãi tươi xanh,

Mong cho đời mãi tinh anh hương trầm,

Mong cho đạo tỏa thậm thâm,

Tình đời chiếu sáng, nhân tâm rạng ngời.

Thích Nhật Từ

 

 

 

CÂU ĐỐI XUÂN

 

Lễ Phật làm phước đầu xuân, bốn mùa hưng thịnh;

Tụng Kinh phát huệ ngày tết, trọn năm an lành.

 

Sắc xuân hòa năm mới, cầu mọi nhà hạnh phúc;

Hương tết quyện khí lành, mong trăm họ bình an.

 

Tiễn năm cũ đi, sống từ bi, thể hiện chân thiện mỹ;

Đón năm mới về, tập hỷ xả, tỏa sáng đức tài tâm.

 

Xuân về, mai vàng nở rộ, chúc bốn mùa hạnh phúc;

Tết đến, đào đỏ thắm tươi, cầu tám tiết an khang.

         

Lễ Phật đón xuân, phước lộc tràn đầy gia quyến;

Tụng Kinh mừng tết, bình an tỏa rạng cõi tâm.

 

Mừng xuân, mong thế giới vượt qua cơn bỉ cực;

Đón tết, cầu năm châu sớm được cảnh thái bình.

 

Chào xuân, cầu đất nước sánh vai cường quốc;

Chúc tết, mong hôm nay hơn hẳn ngày qua.

 

Tiễn Chuột đi, hết khủng hoảng, tai ương, khổ cực;

Đón Trâu về, chúc an lành, sức khỏe, vinh quang.

 

Mừng Xuân, gieo phước đức, bình an, thịnh vượng;

Đón Tết, gặt nhân từ, hạnh phúc, thành công.

Thích Nhật Từ

 

Nâng cành tỉa lá, phát huy luân lý nhân văn, hoa mỹ tục nở bừng khắp nước.

Gạn đục khơi trong, chọn lọc tinh hoa tiến bộ, đuốc thuần phong soi sáng mọi nhà.

 

Trời đất giao hòa Xuân ấm áp

Vợ chồng hạnh phúc Tết yên vui

 

Xuân đất khách, trầm mặc nhớ quê hương, sương tuyết mênh mang,

trúc biếc mai vàng hằn dấu cũ.

Tết nhà thiền, an nhiên vui ánh đạo, trầm hương lãng đãng, trời xanh mây trắng tỏ đường xưa.

Thích Tâm Hòa

 

Mai nở, chào Xuân, chào muôn kỷ;

Người cười, đón phúc, đón trăm phương.

Chúc một mùa Xuân đầy mơ ước;

Cầu cả nhân gian trọn thái bình.

 

May mắn, thành công, tài lộc, tới;

Vững vàng, thăng tiến, nghiệp, danh cao.

 

Năm mới hạnh phúc bình an đến

Ngày Xuân vinh hoa phú quý về.

 

Già trẻ gái trai đều khoái Tết,

Cỏ cây hoa lá cũng mừng Xuân.

 

Lâng lâng gió nhẹ trời xuân thắm,

Ấm áp hương xuân phúc mọi nhà.

 

Có là bao, ba vạn sáu ngàn ngày, được trăm cái Tết

Ước gì nhỉ, một năm mười hai tháng, cả bốn mùa Xuân.

 

Năm có bốn mùa, mở đầu bằng mùa Xuân;

Người ta có trăm tính nhưng tính hiếu thảo là cần trước hết.

 

Xuân tha hương, nhấp giọt rượu sầu, nhớ vòm trời đất nước!

Tết xứ người, hớp ngụm cafe đắng, thương mảnh đất quê nhà !

 

Ðấp gốc cây cao, Tết đến thắp hương thơm đèn sáng,

Khơi nguồn nước mát, Xuân về dâng trái ngọt hoa thơm.

Nguyễn Công Trứ

 

Ba vạn sáu ngàn ngày, góp lại chốc đà trăm bận Tết,

Một năm muời hai tháng, ước chi đủ cả bốn mùa Xuân.

Tú Xương

 

Ủa! Tết đến rồi đó, chẳng lẽ trơ cùi cùng tuế nguyệt,

Kìa! Xuân sang đấy ư, thôi đành mở múi với giang sơn.

 

Ngào ngạt mùi hương, dẫu tại đất người, không mất gốc,

Lung linh ánh lửa, dù xa quê cũ, chẳng quên nguồn.

 

Xuân vẫn còn dài, hướng đến tương lai vùng đất mới,

Tết dù đã ngắn, quay nhìn dĩ vãng cảnh người xưa.

 

Già trẻ gái trai đều khoái Tết,

Cỏ cây hoa lá cũng mừng Xuân.

 

Chúng nó dại vô cùng, pháo nổ đì đùng thêm mất chó,

Ông đây khôn bất trị, rượu say túy lúy lại nằm mèo

Nguyễn Khuyến

 

Phúc lộc thọ toàn,

Hoa khai phú quý.

 

Xuân về hạnh phúc đến mọi nhà,

Tết đến bình an tài lộc tiến.

 

Ngày xuân hạnh phúc bình an đến,

Năm mới vinh hoa phú quý về.

 

Phúc sinh lễ nghĩa gia đình thịnh,

Lộc tiến vinh hoa phú quý xuân.

 

Con thảo cháu hiền vạn kiếp vinh,

Tổ tiên công đời muôn đời thịnh.

 

Cung chúc tân niên. Vạn sự bình yên. Hạnh phúc vô biên. Vui vẻ triền miên. Kiếm được nhiều tiền. Sung sướng như tiên.

 

Xuân này hơn hẳn mấy xuân qua. Phúc lộc đưa nhau đến từng nhà. Vài lời cung chúc tân niên mới. Vạn sự an khang vạn sự lành.

 

Năm mới chúc nhau sức khỏe nhiều. Bạc tiền rủng rỉnh thoải mái tiêu. Gia đình hạnh phúc bè bạn quý. Thanh thản vui chơi mọi buổi chiều.

 

Chúc mọi người hay ăn chóng béo, tiền nhiều như kẹo, tình chặt như keo, dẻo dai như mèo, mịn màng trắng trẻo, sức khỏe như voi.

 

Chúc bạn có một bầu trời sức khỏe, một biển cả tình thương, một đại dương tình bạn, một điệp khúc tình yêu, một người yêu chung thủy, một sự nghiệp sáng ngời, một gia đình thịnh vượng. Chúc cả gia đình bạn vạn sự như ý, tỉ sự như mơ, triệu triệu bất ngờ, không chờ cũng đến.

 

Năm mới, mong những ngày Xuân sẽ dài hơn. Đường đời, vững vàng hơn. Chính mình, nhiều kinh nghiệm hơn. Tình cảm, sắt son hơn. Gia đình, hiểu và yêu quý nhau hơn. Và sau cùng, sự nghiệp sẽ có nhiều bước tiến ngoạn mục hơn.

 

Đong cho đầy Hạnh phúc. Gói cho tròn Lộc tài. Giữ cho mãi An Khang. Thắt cho chặt Phú quý. Cùng chúc nhau Như ý, Hứng cho tròn An Khang, Chúc năm mới Bình An. Cả nhà đều Sung túc

Năm hết tết đến. Rước hên vào nhà. Quà cáp bao la, một nhà không đủ. Vàng bạc đầy tủ. Gia chủ phát tài. Già trẻ gái trai, sum vầy hạnh phúc. Cầu tài chúc phúc. An lành thịnh vượng.

 

CHÚC xuân bao chuyện tốt lành

MỪNG mùa én liệng trên cành hoa măng

NĂM trang cánh mỏng mai vàng

MỚI màu may mắn, đẹp sang khắp nhà.

 

Xuân này hơn hẳn mấy xuân qua.

Phúc lộc đưa nhau đến từng nhà.

Vài lời cung chúc tân niên mới.

Vạn sự an khang vạn sự lành

- Năm mới chúc nhau sức khỏe nhiều.

Bạc tiền rủng rỉnh thoải mái tiêu.

Gia đình hạnh phúc bè bạn quý.

Thanh thản vui chơi mọi buổi chiều.

- Đầu xuân năm mới chúc BÌNH AN,

Chúc luôn TUỔI TRẺ chúc AN KHANG.

Chúc sang năm mới nhiều TÀI LỘC,

Công thành danh toại chúc VINH QUANG..

 

Năm mới thừa chuyện vui

Tiết đẹp xuân còn mãi

 

Phước thâm tự hải (hạnh phúc nhiều sâu như biển)

Lộc cao như sơn (của cải nhiều cao như núi)

 

Thiên tăng tuế nguyệt niên tăng thọ

Xuân mãn càn khôn phúc mãn đường

(Trời thêm năm tháng, tuổi thêm thọ

Xuân khắp thế giới, phúc khắp nhà)

 

Tân niên nạp dư khánh/Gia tiết hiệu trường xuân (Năm mới thừa chuyện vui/Tiết đẹp xuân còn mãi

Tuế hữu tứ thời xuân tại thủ/Nhân ư bách hạnh hiếu vi tiên (Mỗi năm có bốn mùa, xuân là mùa đầu tiên/Con người có trăm tính, hiếu thảo là tính quý nhất).

 

Bớt cơn giận, bớt hận trách người. Chào năm mới, đời vui tươi như TẾT;

Thêm tiếng cười, thêm lời từ ái. Đón xuân về, sống trẻ mãi như XUÂN.

 

Sương lặng lẽ long lanh chồi lộc biếc;

Nắng lung linh lấp lánh cánh mai vàng.

 

Môn đa khách đáo thiên tài đáo

Gia hữu nhân lai vạn vật lai

(Cửa nhiều khách đến, nhiều tiền đến

Nhà có người vào, lắm vật vào)

 

Gia đình hòa dẫn xuân phong mãn

Diên kỷ quang đăng thọ diện cao

(Nhà đầu ấm gió xuân phơi phới

Tiệc mừng vui sao thọ ngời ngời)

 

Xuân đáo khách phòng xung hỷ khí

Hoa khai thương điếm phức hương phong

(Phòng khách xuân sang đầy vẻ đẹp

Cửa hàng hoa nở nức mùi hương)

 

Sơn thủy thanh cao xuân bất tận

Thần tiên lạc thú cảnh trường sinh

(Non nước thanh cao - xuân mãi mãi

Thần tiên vui thú - cảnh đời đời)

 

Tổ tông công đức thiên niên thịnh

Tôn tử hiếu hiền vạn đại vương

(Công đức tổ tiên ngàn năm thịnh

Hiếu hiền con cháu vạn đời lưu)

 

Phục kế tổ huấn lập đại chí

Thành công đạo lộ chấn gia thanh

(Khôi phục và nối tiếp lời dạy của tổ tiên để lập nên chí lớn;
Con đường thành công của bản thân mình cũng sẽ làm cho thanh thế của gia đình nổi lên)

 

Mộc gia tiên đức sáng cơ nghiệp

Lợi phát tài nguyên chấn gia thanh

(Cái đức đời trước của gia đình họ Mộc đã dựng nên cơ nghiệp
Nên lợi lộc tiền tài đời nay làm uy danh gia tộc mạnh thêm)

 

Kim ngọc mãn đường tích thiên tứ

Lợi lộ hanh thông vạn đại xương

(Vàng ngọc đầy nhà là do thụ hưởng được ơn của trời

Con đường lợi lộc có tốt đẹp là do gia tộc muôn đời làm điều tốt)

 

Tân niên hạnh phúc bình an tiến

Xuân nhật vinh hoa phú quý lai

(Năm mới - hạnh phúc, bình an đến

Ngày xuân - vinh hoa, phú quý về)

 

Phẩm giá cao quý nhất là tính cách khoáng đạt, biết yêu gió mát, trăng trong;

Cái phong lưu, giàu sang nhất ở trên đời là cốt cách, tinh thần ham hiểu biết, nay đó mai đây.

 

Mừng Xuân Hỷ Xả thêm Công Đức;

Đón Tết Từ Bi bớt Não Phiền.

 

Đón Xuân Lễ Phật muôn đời Phúc;

Mừng Tết Niệm Phật vạn niên Khang.

 

Mọi sự cần cù thì ở dưới trời này không có việc gì khó cả.

Trăm điều nhường nhịn và kiên trì thì trong gia đình luôn có niềm vui vẻ và hạnh phúc.

 

Trong các pháp, tâm dẫn đầu, tâm làm chủ, tâm tạo tác; Nếu nói hoặc làm với tâm thanh tịnh, sự vui sẽ theo nghiệp kéo đến như bóng theo hình.

Kinh Pháp Cú

 

Ở thế gian này, chẳng phải hận thù trừ được hận thù, chỉ có từ bi trừ được hận thù; Đó là định luật ngàn thu.

Kinh Pháp Cú  

 

Đời này chỗ này buồn, chết rồi chỗ  khác buồn; kẻ làm điều ác nghiệp, cả hai nơi đều lo buồn ; vì thấy ác nghiệp mình gây ra, kẻ kia sinh buồn than khổ não.

Kinh Pháp Cú

 

Đời này chỗ này vui, chết rồi chỗ khác vui; kẻ làm điều thiện nghiệp, cả hai nơi đều vui; vì thấy thiện nghiệp mình đã làm, kẻ kia sinh ra an vui, cực vui.

Kinh Pháp Cú

 

Đời này chỗ này khổ, chết rồi chỗ khác khổ; kẻ gây điều ác nghiệp, cả hai nơi đều khổ, buồn rằng “ta đã tạo ác”, phải đọa vào ác thú khổ hơn.

Kinh Pháp Cú

 

Đời này chỗ này hoan hỷ, chết rồi chỗ khác hoan hỷ; kẻ tu hành phước nghiệp, cả hai nơi đều hoan hỷ, mừng rằng “ta đã tạo phước” được sinh vào cõi lành hoan hỷ hơn.

Kinh Pháp Cú

 

Tinh tấn giữa đám người buông lung, tỉnh táo giữa đám người mê ngủ; Kẻ trí như con tuấn mã thẳng tiến, bỏ lại sau con ngựa gầy hèn.

Kinh Pháp Cú

 

Tâm kẻ phàm phu thường dao động hốt hoảng khó chế phục; Kẻ trí chế phục tâm làm cho chính trực dễ dàng, như thợ khéo uốn nắn mũi tên.

Kinh Pháp Cú

 

Người tâm không an định, không hiểu biết Chánh pháp, lòng tin không kiên cố, thì trí tuệ khó thành.

Kinh Pháp Cú

 

Thân này thật không bao lâu sẽ ngủ một giấc dài dưới ba thước đất, vô ý thức, bị vứt bỏ như khúc cây vô dụng.

Kinh Pháp Cú

 

Chớ nên dòm ngó lỗi người, chớ nên coi họ đã làm hay không làm; chỉ nên ngó lại hành động của mình, coi đã làm được gì hay chưa làm được gì.

Kinh Pháp Cú

 

Như thứ hoa đẹp chỉ phô trương màu sắc mà chẳng có hương thơm, những người chỉ biết nói điều lành mà không làm điều lành thì chẳng đem lại lợi ích.

Kinh Pháp Cú

 

Như thứ hoa tươi đẹp vừa có màu sắc lại có hương thơm, những người nói điều lành và làm điều lành sẽ đem lại kết quả tốt.

Kinh Pháp Cú

 

Như từ đống hoa có thể làm nên nhiều tràng hoa ; như vậy, từ nơi thân người có thể tạo nên nhiều việc thiện.

Kinh Pháp Cú

 

Hương của các loài hoa chiên đàn, đa già la hay mạt lỵ đều không thể bay ngược gió; chỉ có mùi hương đức hạnh của người chân chính, tuy ngược gió vẫn bay khắp muôn phương.

Kinh Pháp Cú

 

Như từ trong đống bùn nhơ vất bỏ trên đường lớn sinh ra hoa sen thanh khiết ngọt ngào, làm đẹp ý mọi người.

Kinh Pháp Cú

 

Không gặp kẻ hơn mình cũng không gặp kẻ ngang mình để kết bạn, thà quyết chí ở một mình còn  hơn kết bạn với người ngu.

Kinh Pháp Cú

 

Đây là con ta, đây là tài sản của ta”, kẻ phàm phu thường lo nghĩ như thế; nhưng chẳng biết chính “ta” còn không có, huống là con ta hay là tài sản ta.

Kinh Pháp Cú

 

Ngu mà tự  biết mình ngu tức là trí, ngu mà xưng rằng trí, chính đó mới thật là ngu.

Kinh Pháp Cú

 

Người ngu suốt đời gần gũi ngưòi trí, vẫn chẳng hiểu gì Chánh pháp, ví như cái muỗng múc canh chẳng bao giờ biết được mùi vị canh.

Kinh Pháp Cú

 

Người trí gần gũi với người trí  trong khoảng khắc cũng hiểu được Chánh pháp, chẳng khác gì cái lưỡi mới tiếp xúc với canh đã biết được mùi vị của canh.

Kinh Pháp Cú

 

Kẻ phàm phu muốn có được tri thức, danh vọng mà hành động lại dẫn tới tiêu vong, hạnh phúc bị tổn hại mà trí tuệ cũng tiêu tan.

Kinh Pháp Cú

 

Người tưới nước lo dẫn nước, thợ làm cung tên lo uốn cung tên, thợ mộc lo nảy mực đo cây, còn người trí thì lo tự điều phục lấy mình.

Kinh Pháp Cú

 

Không vì mình cũng không vì người để làm chuyện ác; không vì cầu con trai, giàu có hay mưu việc thiên hạ để làm việc ác; không vì cầu phồn vinh cho mình bằng những phương tiện bất chánh; Người này thật là người giới hạnh, trí tuệ và chân chánh.

Kinh Pháp Cú

 

Tự thắng mình còn vẻ vang hơn thắng kẻ khác; Muốn thắng mình phải luôn luôn tiết chế lòng tham dục.

Kinh Pháp Cú

 

Mỗi tháng bỏ ra hàng ngàn vàng để sắm vật hy sinh tế tự cả đến trăm năm, chẳng bằng giây lát cúng dường bậc chân tu; Cúng dường bậc chân tu trong giây lát thắng hơn tế tự quỉ thần cả trăm năm.

Kinh Pháp Cú

 

Thường hoan hỷ tôn trọng, kính lễ bậc trưởng lão thì được tăng trưởng bốn điều : sống lâu, đẹp đẽ, vui vẻ, khỏe mạnh.

Kinh Pháp Cú

 

Nếu đã lỡ làm ác, chớ tiếp tục làm thêm, chớ vui làm việc ác; Hễ chứa ác nhất định thọ khổ.

Kinh Pháp Cú

 

Nếu đã làm việc lành, hãy nên tiếp làm mãi, nên vui làm việc lành; Hễ chứa lành nhất định thọ lạc.

Kinh Pháp Cú

 

Chớ khinh điều ác nhỏ, cho rằng :“chẳng đưa lại quả báo cho ta; Phải biết giọt nước nhểu lâu ngày cũng đầy bình; Kẻ ngu phu sở dĩ đầy tội ác bởi chứa dồn từng chút từng chút mà nên.

Kinh Pháp Cú

 

Chớ khinh điều lành nhỏ cho rằng : “chẳng đưa lại quả báo cho ta”; Phải biết giọt nước nhểu lâu ngày cũng làm đầy bình; Kẻ trí sở dĩ toàn thiện bởi chứa dồn từng chút từng chút mà nên.

Kinh Pháp Cú

 

Như người đi buôn mang nhiều của báu mà thiếu bạn đồng hành, tránh xa con đường nguy hiểm làm sao, như kẻ tham sống tránh xa thuốc độc như thế nào, thì các ngươi cũng phải tránh xa điều ác thế ấy.

Kinh Pháp Cú

 

Con người sinh ra từ bào thai, nhưng kẻ ác thì đọa vào địa ngục, người chính trực thì sinh lên chư Thiên, còn cõi Niết bàn chỉ dành riêng cho những ai đã diệt sạch nghiệp sanh tử.

Kinh Pháp Cú

 

Chẳng phải bay lên không trung, chẳng phải lặn xuống đáy bể, chẳng phải chui vào hang sâu núi thẳm, dù tìm khắp thế gian này, chẳng có nơi nào trốn khỏi nghiệp ác đã gây.

Kinh Pháp Cú

 

Chẳng phải bay lên không trung, chẳng phải lặn xuống đáy bể, chẳng phải chui vào hang sâu núi thẳm, dù tìm khắp thế gian này, chẳng có nơi nào trốn khỏi tử thần.

Kinh Pháp Cú

 

Ai cũng sợ dao gậy, ai cũng sợ chết; hãy lấy lòng mình suy lòng người, chớ giết, chớ bảo giết.

Kinh Pháp Cú

 

Người nào cầu an vui cho mình mà lại lấy dao gậy não hại kẻ khác, thì sẽ không được yên vui.

Kinh Pháp Cú

 

Chớ nên nói lời thô ác; Khi ngươi dùng lời thô ác nói với người khác thì người khác cũng dùng lời thô ác nói với ngươi; Thương thay những lời nói nóng giận, thô ác, chỉ làm cho các ngươi đau đớn khó chịu như dao gậy mà thôi.

Kinh Pháp Cú

 

Kẻ ngu tạo ác nghiệp vẫn không tự biết có quả báo; Người ngu tự tạo ra nghiệp để chịu khổ, chẳng khác nào tự lấy lửa để đốt mình.

Kinh Pháp Cú

 

Biết lấy điều hổ thẹn để tự cấm ngăn mình, thế gian ít người làm được; Nhưng người nào làm được, họ khéo tránh điều khổ nhục như ngựa hay khéo tránh roi da.

Kinh Pháp Cú

 

Người tưới nước lo dẫn  nước, thợ làm tên lo uốn tên, thợ mộc lo nẩy mực cưa cây, người đức hạnh thì lo tự chế ngự.

Kinh Pháp Cú

 

Hãy ngắm cái thân trang sức này chỉ là đống xương lở lói, chồng chất tật bịnh mà người ta tưởng là êm ái, cái thân ấy tuyệt đối không có gì trường tồn.

Kinh Pháp Cú

 

Cái hình hài già yếu này là cái rừng già tập trung bịnh tật, dễ hư nát; Đã có tụ tất có tán, có sinh tất có tử.

Kinh Pháp Cú

 

Người ngu ít nghe, kém học, suốt đời như trâu, gân thịt dẫu lớn mạnh mà trí tuệ không tăng thêm.

Kinh Pháp Cú

 

Ta lang thang trong vòng luân hồi qua bao kiếp sống, tìm mãi mà không gặp kẻ làm nhà; Đau khổ thay kiếp sống cứ tái diễn mãi !

Kinh Pháp Cú

 

Lúc thiếu niên cường tráng đã không kiếm ra tài của, cũng chẳng lo tu hành, thì khi già chẳng khác gì con cò già bên bờ ao, không kiếm ra mồi, phải ủ rũ chết mòn.

Kinh Pháp Cú

 

Lúc thiếu niên cường tráng đã không kiếm ra tài của, cũng chẳng lo tu hành, nên khi già nằm xuống, dáng ngươi như cây cung gãy, cứ buồn than về dĩ vãng.

Kinh Pháp Cú

 

Trước hãy tự đặt mình vào chánh đạo rồi sau giáo hóa kẻ khác; hiền giả như vậy mới tránh khỏi điều lỗi lầm xảy ra.

Kinh Pháp Cú

 

Nếu muốn khuyên người khác nên làm như mình, trước hãy sửa mình rồi sau sửa người; Tự sửa mình vốn là điều khó nhất.

Kinh Pháp Cú

 

Chính tự mình làm chỗ nương cho mình, chứ người khác làm sao nương được ? Tự mình khéo tu tập mới đạt đến chỗ nương dựa nhiệm mầu.

Kinh Pháp Cú

 

Ác nghiệp chính do mình tạo, từ mình sinh ra; Ác nghiệp làm hại kẻ ngu dễ dàng như kim cang mài nghiến bảo thạch.

Kinh Pháp Cú

 

Việc ác dễ làm nhưng chẳng lợi gì cho ta; trái lại, việc lành có lợi cho ta thì lại rất khó làm.

Kinh Pháp Cú

 

Làm dữ bởi ta, mà nhiễm ô cũng bởi ta ; Làm lành bởi ta, mà thanh tịnh cũng bởi ta; Tịnh hay không tịnh đều bởi ta, chứ không ai có thể làm cho ai thanh tịnh được.

Kinh Pháp Cú

 

Chớ vì lợi ích cho kẻ khác mà quên hẳn lợi ích cho chính mình; Người biết lo lợi ích mình mới thường chuyên tâm vào những điều ích lợi tất cả.

Kinh Pháp Cú

 

Chớ theo điều ty liệt, chớ đem thân buông lung; Chớ nên theo tà thuyết, chớ làm tăng trưởng tục trần.

Kinh Pháp Cú

 

Hăng hái đừng buông lung, làm theo Chánh pháp; Người thực hành Chánh pháp, đời này vui, đời sau vui.

Kinh Pháp Cú

 

Khéo thực hành Chánh pháp, chớ làm điều ác hạnh; Người thực hành Chánh pháp, đời này vui, đời sau vui.

Kinh Pháp Cú

 

Giả sử thế gian này có được lộng lẫy như chiếc xe của vua, thì trong số người xem thấy, chỉ người ngu mới tham đắm, chứ kẻ trí chẳng hề bận tâm.

Kinh Pháp Cú

 

Người nào trước buông lung sau lại tinh tấn, người đó là ánh sáng chiếu cõi thế gian, như vầng trăng ra khỏi mây mù.

Kinh Pháp Cú

 

Người nào lấy việc lành tiêu trừ việc ác, người đó là ánh sáng chiếu cõi thế gian, như vầng trăng ra khỏi mây mù.

Kinh Pháp Cú

 

Như chim thoát khỏi lưới, chẳng mấy con bay thẳng lên trời cao; Trong thế gian này, chẳng mấy người sáng suốt trông thấy cao xa.

Kinh Pháp Cú

 

Con thiên nga chỉ bay được giữa không trung, người có thần thông chỉ bay được khỏi mặt đất; Duy bậc đại trí, trừ dẹp ma quân mới bay được khỏi thế gian này.

Kinh Pháp Cú

 

Những ai vi phạm đạo nhất thừa, những ai ưa nói lời vọng ngữ, những ai không tin có đời sau, thì chẳng có điều ác nào mà họ không làm được.

Kinh Pháp Cú

 

Người xan tham không thể sanh lên cõi trời, người ngu si không ưa tán dương việc cúng dường; Người trí thấy việc cúng dường lại tùy hỷ và tương lai họ sẽ được phần an lạc.

Kinh Pháp Cú

 

Chẳng ai hơn nổi người đã thắng phục dục  tình; Người đã thắng phục dục tình không còn bị thất bại trở lại; huống Phật trí mênh mông không dấu tích, các ngươi lấy gì mà hòng cám dỗ được ?

Kinh Pháp Cú

 

Người dứt hết trói buộc, ái dục còn khó cám dỗ được họ, huống Phật trí mênh mông không dấu tích, các ngươi lấy gì mà hòng cám dỗ được ?

Kinh Pháp Cú

 

Được sinh làm người là khó, được sống trọn đời còn khó hơn, được nghe Chánh pháp là khó, được gặp Phật ra đời là khó.

Kinh Pháp Cú

 

Chớ làm điều ác, gắng làm việc lành, giữ tâm ý trong sạch; Ấy, lời chư Phật dạy.

Kinh Pháp Cú

 

Giả sử mưa xuống bạc vàng cũng chẳng làm thỏa mãn lòng tham dục; Người trí đã biết rõ ái dục, vui ít mà khổ nhiều.

Kinh Pháp Cú

 

Thế nên, dù sự dục lạc ở cõi trời, ngươi cũng chớ sanh tâm mà mong cầu; Đệ tử đấng Chánh giác chỉ mong cầu diệt trừ ái dục mà thôi.

Kinh Pháp Cú

 

Vì sợ hãi bất an mà đến quy y thần núi, quy y rừng cây, quy y miếu thờ thọ thần. Nhưng đó chẳng phải là chỗ nương dựa yên ổn, là chỗ quy y tối thượng; Ai quy y như thế khổ não vẫn còn nguyên.

Kinh Pháp Cú

 

Rất khó gặp được bậc Thánh nhơn, vì chẳng phải thường có; Phàm ở đâu có người trí ra đời thì ở đó gia tộc được an lành.

Kinh Pháp Cú

 

Hạnh phúc thay đức Phật ra đời, hạnh phúc thay diễn nói Chánh pháp; Hạnh phúc thay Tăng già hòa hợp, hạnh phúc thay dõng tiến đồng tu.

Kinh Pháp Cú

 

Cúng dường những vị đáng cúng dường là Phật hay đệ tử của Ngài,       những vị thoát ly hư vọng, vượt khỏi mọi lo âu.

Kinh Pháp Cú

 

Sung sướng thay chúng ta sống không thù oán giữa những người thù oán; Giữa những người thù oán, ta sống không thù oán.

Kinh Pháp Cú

 

Sung sướng thay chúng ta sống không tật bệnh giữa những người tật bệnh; Giữa những người tật bệnh, ta sống không tật bệnh.

Kinh Pháp Cú

 

Sung sướng thay chúng ta sống không tham dục giữa những người tham dục; Giữa những người tham dục, ta sống không tham dục.

Kinh Pháp Cú

 

Sung sướng thay chúng ta sống không bị điều gì chướng ngại; Ta thường sống với những điều hỷ lạc như những vị trời Quang âm.

Kinh Pháp Cú

 

Thắng lợi bị thù oán, thất bại bị đau khổ; Chẳng màng tới thắng bại, sẽ sống hòa hiếu an vui.

Kinh Pháp Cú

 

Không bệnh là điều rất lợi, biết đủ là kẻ rất giàu, thành tín là nơi chí thân, Niết bàn là vui tối thượng.

Kinh Pháp Cú

 

Gặp được bậc Thánh nhơn là rất quí, vì sẽ chung hưởng sự vui lành; Bởi không gặp kẻ ngu si, nên người kia thường hoan hỷ.

Kinh Pháp Cú

 

Đi chung với người ngu, chẳng lúc nào không lo buồn; Ở chung với kẻ ngu, khác nào ở chung với quân địch; Ở chung với người trí, vui như hội ngộ với người thân.

Kinh Pháp Cú

 

Người hiền trí, người đa văn, người trì giới chân thành và bậc Thánh giả, được đi theo những bậc thiện nhân, hiền tuệ ấy, khác nào mặt trăng đi theo quỹ đạo tinh tú.

Kinh Pháp Cú

 

Chớ kết giao với người đáng ưa, chớ kết giao với người không đáng ưa; Không gặp được người thương yêu là khổ, gặp người cừu oán cũng khổ.

Kinh Pháp Cú

 

Chớ đắm yêu, vì đắm yêu bị biệt ly là khổ; Nếu không còn những niệm yêu ghét thì không điều gì ràng buộc được.

Kinh Pháp Cú

 

Người khách ly hương lâu ngày, từ phương xa trở về an ổn, được bà con thân hữu đón mừng. Người tạo phước nghiệp cũng vậy, khi từ cõi đời này sang cõi đời khác, phước nghiệp của họ là kẻ thân hữu đón mừng họ.

Kinh Pháp Cú

 

Người nào ngăn được cơn giận dữ nổi lên như dừng được chiếc xe đang chạy mạnh, mới là kẻ chế ngự giỏi, ngoài ra chỉ là kẻ cầm cương hờ.

Kinh Pháp Cú

 

Lấy không giận thắng giận, lấy lành thắng chẳng lành, lấy cúng dường thắng xan tham, lấy chân thật thắng hư ngụy.

Kinh Pháp Cú

 

Nói chân thật, không giận hờn, san sẻ cho người xin; đó là ba việc lành đưa người đến cõi chư Thiên.

Kinh Pháp Cú

 

Không làm hại người thanh tịnh, thường chế phục thân tâm; Tất đạt đến nơi bất tử chẳng còn ưu bi.

Kinh Pháp Cú

 

Không phải chỉ là chuyện đời nay mà đời xưa đã từng nói : làm thinh bị người chê, nói nhiều bị người chê, ít nói cũng bị người chê; Làm người không bị chê thực là chuyện khó có ở thế gian này.

Toàn bị người chê cả, hay toàn được người khen cả, là điều quá khứ chưa từng có, hiện tại tìm không ra, và vị lai cũng không dễ gì thấy được.

Kinh Pháp Cú

 

Cứ mỗi buổi mai thức dậy, tự biết phản tỉnh, hành động không tỳ vết, trí tuệ hiền minh, giới hạnh thanh tịnh, đó là người đáng được kẻ trí tán dương.

Kinh Pháp Cú

 

Giữ thân đừng nóng giận, điều phục thân hành động; Xa lìa thân làm ác, dùng thân tu hạnh lành.

Kinh Pháp Cú

 

Giữ lời đừng nóng giận, điều phục lời chánh chân, xa lìa lời thô ác, dùng lời tu hạnh lành.

Kinh Pháp Cú

 

Giữ ý đừng nóng giận, điều phục ý tinh thuần, xa lìa ý hung ác, dùng ý tu hạnh lành.

Kinh Pháp Cú

 

Người trí điều phục thân, cũng điều phục ngôn ngữ, điều phục luôn tâm ý, cả ba nghiệp thảy điều phục.

Kinh Pháp Cú

 

Ngươi hãy tự lo tạo lấy cho mình một hòn đảo an toàn ; Gấp rút tinh cần làm kẻ khôn ngoan ; Gột sạch phiền não trần cấu, để bước lên thánh cảnh chư Thiên.

Kinh Pháp Cú

 

Đời sống ngươi sắp lụn tàn, ngươi đang dịch bước đến gần Diêm vương ; Giữa đường không nơi ngơi nghỉ, bước lữ hành của ngươi thiếu hẳn lương thực.

Kinh Pháp Cú

 

Ngươi hãy tạo lấy cho mình một hòn đảo an toàn ;  Gấp rút tinh cần làm kẻ khôn ngoan ; Gột sạch phiền não trần cấu, chớ trở lui đường sanh lão nguy nan.

Kinh Pháp Cú

 

Hết sát na này đến sát na khác, người trí lo gột trừ dần những cấu uế nơi mình, như người thợ vàng cần mẫn gột trừ cặn bã khỏi chất vàng ròng.

Kinh Pháp Cú

 

Như sét do sắt sinh ra rồi trở lại ăn sắt, ác nghiệp do ngươi gây ra rồi trở lại dắt ngươi đi vào cõi ác.

Kinh Pháp Cú

 

Không tụng tập là vết nhơ của kinh điển; Không siêng năng là vết nhơ của nhà cửa; Biếng nhác là vết nhơ của thân thể; Lơ đãng là vết nhơ của người bảo vệ.

Kinh Pháp Cú

 

Sống không biết xấu hổ, lỗ mãng như quạ diều, sống chê bai kẻ khác, sống đại đởm khoa trương, sống ngạo mạn tà ác; sống như thế chẳng khó khăn gì.

Kinh Pháp Cú

 

Trong thế gian này, ai hay sát sinh, hay nói dối, hay lấy cắp, hay phạm dâm, Say đắm rượu chè, nghiện ngập; ai có các hành vi đó tức là đã tự đào bỏ thiện căn của mình ngay ở cõi đời này.

Kinh Pháp Cú

 

Vì có tín tâm hoan hỷ nên người ta mới cúng dường; Kẻ có tâm ganh ghét người khác ăn uống, thì ngày hoặc đêm kẻ kia không thể định tâm được. Nhưng kẻ nào đã đoạn được, nhổ được, diệt được tâm tưởng ấy thì ngày hoặc đêm, kẻ kia đều được định tâm.

Kinh Pháp Cú

 

Không lửa nào dữ bằng lửa tham dục; không cố chấp nào bền bằng tâm sân giận; không lưới nào trói buộc bằng lưới ngu si; không dòng sông nào đắm chìm bằng sông ái dục.

Kinh Pháp Cú

 

Thấy lỗi người thì dễ, thấy lỗi mình thì khó; Lỗi người, ta cố phanh tìm như tìm thóc lẫn trong gạo; Lỗi mình, ta cố che giấu như kẻ cờ gian bạc lận thu giấu quân bài.

Kinh Pháp Cú

 

Nếu thấy lỗi người, thì tâm ta dễ sinh nóng giận, làm phiền não tăng thêm,  lậu hoặc khó tiêu trừ.

Kinh Pháp Cú

 

Giữa hư không thì làm gì có dấu vết, trong ngoại đạo thì làm gì có Sa môn; Chúng sanh thì thích điều hư vọng, Như lai làm gì còn hư vọng.

Kinh Pháp Cú

 

Xử sự lỗ mãng, vội xét đoán, đâu phải hạnh của người theo Chánh pháp, vậy người trí cần biện biệt đâu chánh và đâu tà.

Kinh Pháp Cú

 

Không khi nào lỗ mãng, phải đúng phép và công bình mới là người dẫn đạo; Kẻ trí nhờ sống đúng theo pháp nên gọi là người an trụ pháp.

Kinh Pháp Cú

 

Chẳng phải cậy nhiều lời cho là người có trí; An tịnh không cừu oán, không sợ hãi, mới là người có trí.

Kinh Pháp Cú

 

Chẳng phải cậy nhiều lời cho là hộ trì pháp, nhưng tuy ít học mà do thân thực thấy pháp, không buông lung, mới là người hộ trì pháp.

Kinh Pháp Cú

 

Trưởng lão chẳng phải vì bạc đầu; Nếu chỉ vì tuổi tác cao mà xưng trưởng lão, thì đó là chỉ xưng suông.

Kinh Pháp Cú

 

Đủ kiến giải chân thật, giữ trọn các pháp hành, không sát hại sinh linh, lo tiết chế  điều phục, người có trí tuệ đó trừ hết các cấu nhơ, mới xứng danh trưởng lão.

Kinh Pháp Cú

 

Những người hư ngụy, tật đố và xan tham, tuy có biện tài lưu loát, tướng mạo đoan trang, cũng chẳng phải người lương thiện. Những người  trí nhờ  diệt trừ tận gốc lòng sân hận, mới là người lương thiện.

Kinh Pháp Cú

 

Các pháp đều vô ngã”; khi đem trí tuệ soi xét được như thế, thì sẽ nhàm lìa thống khổ; Đó là đạo thanh tịnh.

Kinh Pháp Cú

 

Khi đáng nỗ lực không nỗ lực, thiếu niên cường tráng đã  lười biếng, ý chí tiêu trầm và nhu nhược; kẻ biếng nhác ấy làm gì có trí để ngộ đạo !

Kinh Pháp Cú

 

Hãy đốn rừng dục vọng, chớ đốn cây thọ lâm; từ rừng dục vọng sinh sợ, hãy thoát ngoài rừng dục.

Kinh Pháp Cú

 

Sợi dây tình giữa trai gái chưa dứt, thì tâm còn bị buộc ràng như bò con chẳng rời vú mẹ.

Kinh Pháp Cú

 

Nếu bỏ vui nhỏ mà được hưởng vui lớn, kẻ trí sẽ làm như thế.

Kinh Pháp Cú

 

Gieo khổ cho người để cầu vui cho mình, thì sẽ bị lòng sân hận buộc ràng, không sao thoát khỏi nỗi oán ghét.

Kinh Pháp Cú

 

Làm lành thì danh được vang xa, tỏ rạng như Tuyết sơn; làm ác thì mù mịt như bắn cung ban đêm.

Kinh Pháp Cú

 

Không làm nghiệp ác là hơn, làm ác nhất định thọ khổ, làm các nghiệp lành là hơn, làm lành nhất định thọ vui.

Kinh Pháp Cú

 

Như thành ở biên cương, được phòng hộ trong ngoài, tự phòng hộ mình cũng vậy, giây lát chớ buông lung, hễ giây lát buông lung là giây lát đọa vào địa ngục.

Kinh Pháp Cú

 

Không đáng hổ lại hổ, việc đáng hổ lại không ; cứ ôm tà kiến ấy, địa ngục khó lánh xa.

Kinh Pháp Cú

 

Không đáng sợ lại sợ, việc đáng sợ lại không ; cứ ôm tà kiến ấy, địa ngục khó lánh xa.

Kinh Pháp Cú

 

Không lỗi tưởng là lỗi, có lỗi lại tưởng không ; cứ ôm tà kiến ấy, địa ngục khó lánh xa.

Kinh Pháp Cú

 

Có lỗi biết có lỗi, không lỗi biết không lỗi; giữ tâm chánh kiến ấy, đường lành thấy chẳng xa.

Kinh Pháp Cú

 

Luyện được voi để đem dự hội, luyện được voi để cho vua cỡi là giỏi; nhưng nếu luyện được lòng ẩn nhẫn trước sự chê bai, mới là người có tài điêu luyện hơn cả mọi người.

Kinh Pháp Cú

 

Hãy vui vẻ siêng năng, phòng hộ, tự cứu khỏi nguy nan, như voi cố gắng vượt khỏi chốn sa lầy.

Kinh Pháp Cú

 

Nếu gặp bạn đồng hành hiền lương, giàu trí lự, hàng phục được gian nguy ; hãy vui mừng mà đi cùng họ.

Kinh Pháp Cú

 

Nếu không gặp bạn đồng hành hiền lương, giàu trí lự, hãy sống một mình, như vua tránh nước loạn, như voi sống ở rừng.

Kinh Pháp Cú

 

Thà ở một mình hơn cùng người ngu kết bạn; Ở một mình khỏi điều ác dục, như voi một mình thênh thang giữa rừng sâu.

Kinh Pháp Cú

 

Gặp bạn lúc cần là vui, sống tri túc là vui, mệnh chung có được thiện nghiệp là vui, lìa hết thống khổ là vui.

Kinh Pháp Cú

 

Ở đời được kính dưỡng mẹ hiền là vui, kính dưỡng thân phụ là vui, kính dưỡng Sa môn là vui, kính dưỡng Thánh nhơn là vui.

Kinh Pháp Cú

 

Già vẫn giữ giới là vui, thành tựu chánh tín là vui, đầy đủ trí tuệ là vui, không làm điều ác là vui.

Kinh Pháp Cú

 

Cỏ làm hại ruộng vườn, tham dục làm hại thế nhân; Vậy nên cúng dường cho người lìa tham, sẽ được quả báo lớn.

Kinh Pháp Cú

 

Cỏ làm hại ruộng vườn, sân nhuế làm hại thế nhân;Vậy nên cúng dường cho người lìa sân, sẽ được quả báo lớn.

Kinh Pháp Cú

 

Cỏ làm hại ruộng vườn, ngu si sẽ làm hại thế nhân; Vậy nên cúng dường cho người lìa si, sẽ được quả báo lớn.

Kinh Pháp Cú

 

Thái độ thì phải thành khẩn, hành vi thì phải đoan chánh; Được vậy, họ là người nhiều vui và sạch hết khổ não.

Kinh Pháp Cú

 

Mặt trời chiếu sáng ban ngày, mặt trăng chiếu sáng ban đêm, khí giới chiếu sáng dòng vua chúa; Thiền định chiếu sáng kẻ tu hành, nhưng hào quang đức Phật chiếu sáng cả ngày đêm.

Kinh Pháp Cú

 

Việc khen chê ở giữa cuộc đời này không phải là chân lý. Người được khen nở lỗ mũi, người bị chê xụ mặt, là người ngu si, là kẻ khờ. Chớ vì sự khen chê mà lấy đó làm cuộc sống, hãy sống hợp lẽ đạo mà xa lìa khen chê.

Kinh Pháp Cú

 

Làm dữ bởi ta mà nhiễm ô cũng bởi ta, làm lành bởi ta mà thanh tịnh cũng bởi ta. Tịnh hay bất tịnh đều bởi ta, chớ không ai có thể làm cho ai thanh tịnh được.

Kinh Pháp Cú

 

Chính tự mình làm chỗ nương cho mình, chớ người khác làm sao nương được ? Tự mình khéo tu tập mới đạt đến chỗ nương dựa nhiệm mầu.

Kinh Pháp Cú

 

Trường đồ tri mã lực,

Cửu xử thức “Hiền Nhân”.

(Đường dài mới biết ngựa hay,

Ở lâu mới biết là người Hiền Nhân.

Cổ đức

 

Ở đời, có thịnh ắt có suy, có hội họp ắt có ly tán, lành dữ vô thường, họa phúc tự mình chuốc lấy.

Kinh Hiền Nhân

 

Kết bạn mà không bền chắc thì không nên thân. Thân mà không có chừng độ, thân lâu sẽ có khinh lờn. Ví như múc nước giếng, múc sâu thì nỗi cặn. Gần người hiền được thêm trí huệ ở với kẻ dốt càng thêm ngu si.

Kinh Hiền Nhân

 

Giao tiếp người lành nên qua lại có chừng độ, thân mà có cung kỉnh thì thân lâu ngày càng có hậu. Giao thiệp với kẻ bất lương, họ ăn ở không thực thà, lời ngon tiếng ngọt chẳng qua là để lợi dụng mình, dù cho có kết hợp cũng không nên tin.

Kinh Hiền Nhân

 

Con chim đậu gãy nhánh còn biết đi tìm nhánh khác để đậu, huống chi làm người qua lại có pháp độ, hà tất phải thủ thường.

Kinh Hiền Nhân

 

Người muốn đem việc xấu cho nhau, dù thấy nhau cũng không vui, ta xướng mà người không phụ họa theo, nên biết đó là người ở bạc.

Kinh Hiền Nhân

 

Người muốn đem việc lành cho nhau thì dù chậm dù gấp cũng phải đi; đem lời trung chính nhắc nhở nhau, thì cũng đủ biết người ấy là người hậu.

Kinh Hiền Nhân

 

Sự độc ác do tâm sinh ra và sẽ trở lại tự hại tâm mình, cũng như sắt sinh ra chất sét, chất sét ấy sẽ trở lại tiêu hình của sắt.

Kinh Hiền Nhân

 

Người ngu chuyên làm việc ác, tự rước lấy sự tai họa vào thân. Đời nay vui lòng, lung ý, đời sau mang tội rất nặng.

Kinh Hiền Nhân

 

Sao gọi là kết bạn như hoa? Khi bông hoa còn tươi tốt thì giắt trên đầu, khô héo rồi bỏ đi. Kết bạn cũng thế: hễ thấy giàu sang thì xu phụ theo, thấy nghèo nàn lại bỏ làm lơ.

Kinh Hiền Nhân

 

Sao gọi là kết bạn như cân ? Khi để vật nặng thì đầu gục xuống, vật nhẹ thì đầu vổng lên, có qua lại thì cung kính nhau, không qua lại thì khi dể nhau.

Kinh Hiền Nhân

 

Sao gọi là kết bạn như núi ? Hòn núi vàng, loài chim thú tụ về, lông cánh được chói màu vàng rực. Kết bạn cũng thế: khi sang thời sang với nhau, khi vui đồng vui.

Kinh Hiền Nhân

 

Sao gọi là kết bạn như đất ? Tất cả mọi vật đều dựa đất mà sinh. Làm bạn để nuôi dưỡng, ủng hộ, ân hậu không quên

Kinh Hiền Nhân

 

Người có trí biết bốn việc không tin: Một là bạn tà ngụy; Hai là bề tôi nịnh siểm; Ba là vợ yêu nghiệt; Bốn là con bất hiếu. Ấy là bốn cái không nên tin theo

Kinh Hiền Nhân

 

Bạn tà hại người, tôi nịnh loạn triều, vợ yêu nghiệt phá nhà, và con bất hiếu hại cả cha mẹ.

Kinh Hiền Nhân

 

Bỏ dữ làm lành tu tập đúng như Pháp, đem lời trung chánh dạy dỗ, nghĩa hiệp, có đạo.

Kinh Hiền Nhân

 

Lở đánh chết người, tội ấy còn có thể dung thứ; dùng tâm độc âm mưu để hại người, tâm niệm ấy rất không nên gần.

Kinh Hiền Nhân

 

Khi tai nạn gấp rút mới biết được lòng bạn, có đánh nhau mới biết kẻ yếu người mạnh, có luận nghị mới biết được người trí, lúc cơm thua gạo kém mới biết người có lòng nhân.

Kinh Hiền Nhân

 

Sinh ra sẳn có của cha mẹ để lại và gặp được bạn hiền, rất thiết; các việc ác không phạm đến và có phước thừa rất thích.

Kinh Hiền Nhân

 

Có Phật ra đời rất thích; diễn giảng đạo pháp rất thích, chúng tăng nhóm hợp và hòa thuận rất thích. Hòa thuận thì thường an vui.

Kinh Hiền Nhân

 

Nói Pháp cho người ngu nghe cũng như nói với kẻ điếc, những ai khó hóa độ thì không thể khuyên can.

Kinh Hiền Nhân

 

Làm được hãy nên nói, làm không được thì đừng nên nói suông; lời hư nguy không thành tín thì các bực minh triết không thèm đoái đến.

Kinh Hiền Nhân

 

Đàn bà con gái thật khó tin, lời nói khôn khéo của họ rất dễ hại người. Vì thế bậc cao sĩ lánh xa không muốn thân cận.

Kinh Hiền Nhân

 

Những ai bảo uống rượu không say, những ai bảo đã say không loạn và vua hậu đãi, đàn bà thương yêu, tất cả những cái ấy rất khó tin cậy.

Kinh Hiền Nhân

 

Làm cho kẻ khác mệt nhọc và mình mong muốn sự hay ho về phần mình thì chỉ rước họa vào thân, tự gây lấy oán thù sâu nặng.

Nếu biết thương lấy mình thì phải dè dặt giữ mình. Các bậc hiền sĩ có chí hướng cao thượng, học hiểu chính đáng thì không bao giờ lầm lạc.

Kinh Hiền Nhân

 

Giữ và thâu nhiếp ý tưởng vào chỗ chính cũng như ngựa theo dây cương; không kiêu, không mạn, thì bực người và bực trời đều cung kính.

Kinh Hiền Nhân

 

Lánh xa người ác, đừng làm bạn với kẻ dâm lung, chỉ nên tùng sự các bực hiền giả, mới mong thành người minh đức.

Kinh Hiền Nhân

 

Chuyên tu cội đức, nghĩ trước rồi làm sau, cứu giúp người trong cơn nguy cấp và bần khổ, thì trọn đời mới được an vui.

Kinh Hiền Nhân

 

Làm việc gì phải lo dự bị trước, như vậy sự nghiệp sẽ mỗi ngày mỗi lớn không khi nào thất bại.

Kinh Hiền Nhân

 

Gặp được bực đại hiền rất khó như ít có lắm vậy các bực ấy ở đâu thì bà con quyến thuộc và người chung quanh đều được nhờ cậy.

Kinh Hiền Nhân

 

Gian ngược, tham lam, oán người lương thiện, làm việc bất chính, thì khi chết, đọa vào ác đạo.

Kinh Hiền Nhân

 

Những ai biết hổ thẹn đều là kẻ rất dễ dạy, rất dễ sách tấn cũng như điều khiển ngựa hay.

Kinh Hiền Nhân

 

Được làm người là khó, gặp Phật ra đời là khó, được nghe giáo pháp của Ngài là khó, vâng làm theo được giáo pháp ấy thật là khó.

Kinh Hiền Nhân

 

Là bực trí giả: nhân từ, mềm mỏng, cẩn thận, chắc thật, ôn hòa nhà nhặn, lời nói hoạt bát và hay hâm mộ các việc lành.

Kinh Hiền Nhân

 

Ví như người không có tài bơi lội, thì không nên xuống dưới nước sâu, biết người cừu hận với ta, ta cũng không nên hại họ. Đời có thân hậu nhau, rồi có gây gổ nhau; có gây gổ nhau rồi lại xin lỗi nhau; tuy hòa giải khéo lắm, nhưng mà chi bằng trước kia đừng gây gổ là hơn.

Kinh Hiền Nhân

 

Hiền Nhân cũng như con chim bay, không nhất định đậu ở cành nào. Đạo pháp của Hiền Nhân không thể lẫn lộn với lỗi lầm như thế để mất chỗ thanh cao quý giá. Cũng như lửa cháy ngoài đồng trống, những cây gần bên sẽ bị cháy xém, hễ chỗ có nước xoáy là thuyền quay, hễ là độc trùng là hại người. Vì thế Hiền Nhân muốn tùng sự với người trí để khỏi bị ngu hèn quấy nhiễu.

Kinh Hiền Nhân

 

Những vật thô xấu cũng đều có chỗ cần dùng, không nên phí bỏ tồi tàn. Hạng người nào, dù bần tiện, ngu hiền đến đâu ta cũng không nên hất hủi. Họ đều là người hữu dụng, dụng nhơn như dụng mộc.

Kinh Hiền Nhân

 

Lại cứ nói mạng người tại trời, làm lành không phước, làm ác không họa; phải biết rằng họa phước rõ ràng như vang theo tiếng, bóng theo hình, chứ không phải họa phước tự trên trời rơi xuống. Các ngươi làm ác mà không tự biết, muốn che dấu nhưng nào có che dấu được.

Kinh Hiền Nhân

 

Tất cả hiện tượng trong vũ trụ đều do nghiệp lực tội phước. Làm lành làm ác đều do quả báo như bóng theo hình, người chết bỏ xác thân nhưng không bỏ được nghiệp hành. Gieo giống, tuy hạt lúa thúi mục dưới đất, nhưng sau này sẽ sanh ra cây đâm ra nhánh lá và kết hột trên ngọn. Thắp đèn, tim dần dần lụn, nhưng lửa vẫn còn đỏ mãi, hạnh nghiệp tội phước vẫn còn luôn luôn như người thắp đèn viết thơ, rồi đèn tắc, nhưng chữ vẫn còn. Hồn thần tùy hạnh nghiệp chuyển sinh đời khác, không hề gián đoạn.

Kinh Hiền Nhân

 

Nếu cho làm lành không phước, làm ác vô hại, thì các bực cổ thánh để lại bao nhiêu kinh điển làm chi và truyền trao gươm báu cho Vua làm chi ? Hành nghiệp đều có quả báo rõ ràng. Làm dữ bị tai họa, mọi người đều ghét, không lâu thì mau tai họa ấy sẽ đến. Làm việc ân đức tuy ẩn kín, nhưng sau này sẽ bày ra và phước quả sẽ đem lại cho mình.

Kinh Hiền Nhân

 

Bánh xe lăn tròn không ngừng, hành nghiệp cứ tùy theo đấy thọ sinh về nơi lành nơi dữ. Phải tin chắc có tội phước, đừng làm điều gian dối.

Kinh Hiền Nhân

 

Phải hết sức cẩn thận lánh xa những kẻ gian ác và phải biết ăn năn tội lỗi. Nếu mọi người đều lành thì bẩm tánh và quả báo sẽ lành đẹp giống nhau, song vì người làm ác rất nhiều nên nhân quả bất đồng: kẻ sống lâu, người chết yểu, kẻ nhiều bịnh, người ít bịnh; kẻ xấu xa, người tốt đẹp; kẻ nghèo hèn, người giàu sang.

Kinh Hiền Nhân

 

Kìa những người ngu, đui, điếc, câm, ngọng, kẻ mù què, tàn tật trăm điều đều do đời trước gây ác nhân mà nay gặt lấy ác quả. Còn đức độ, trung chánh, hiền từ nên là trí tuệ, đế vương, hào phú và muôn sự hạnh phúc. Như thế là nhân quả rõ ràng, sao lại bảo rằng không. Xin hãy suy nghĩ kỹ càng đừng lạc lầm vào tà đạo.

Kinh Hiền Nhân

 

Nước có tướng giỏi binh nhiều mà không chịu tập việc chiến trận, không lo lắng kiến thiết nước nhà, thì nước ấy sẽ bị hèn yếu. Làm Vua không kính đạo đức, không tôn thờ bực cao minh, thì hiện tại không người giúp đỡ và tương lai không được gặp phước lành. Hằng ngày giết hại, muôn họ kêu ca, thì tai họa thường xảy ra tới tấp, chết đi để tiếng xấu muôn đời.

Kinh Hiền Nhân

 

Theo chính pháp trị dân thì được lòng người, kính thờ bực tôn trưởng, yêu mến trẻ thơ, hiếu thuận cha mẹ, vâng làm việc lành thì hiện tại an ổn và lại sinh thọ phước.

Kinh Hiền Nhân

 

Làm việc trung chánh cũng như đi thẳng đường, lấy việc trung chánh làm cội gốc thì mọi người đều khâm phục. Như thế, sẽ gây được hạnh phúc thái bình. Lại phải sáng suốt, lượm lặt những lời xưa để làm kinh nghiệm cho đời nay, động tịnh phải biết thời, ân oai cho có lý, ban bố ân huệ cho nhân dân, bố trí nền bình đẳng. Được như thế thì đời nay sẽ an ổn vui vẻ, sau này sẽ quyết tu chứng đạo giác ngộ.

Kinh Hiền Nhân

 

Tu hành như ngọc lưu ly,

Sang giàu ác đức như chì gắn câu.

Rủi tay đức xuống ao sâu,

Lụng vào đáy biển biết đâu mà tìm.

Phật Trời nói chẳng sai lầm,

Tu nhơn như ngọc báu cầm trên tay.

Sư Vãi bán khoai

 

Khôn ngoan đối đáp người ngoài,

Gà cùng một mẹ chớ hoài đá nhau.

 

Một cây làm chẳng nên non,

Ba cây giụm lại nên hòn núi cao.

 

Bầu ơi thương lấy bí cùng,

Tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn.

 

Nhiễu điều phủ lấy giá gương,

Người trong một nước phải thương nhau cùng.

 

Đường xa xin chớ ngại ngùng,

Trèo non, xuống biển ta cùng đỡ nhau.

 

Tâm hiếu là tâm Phật,

Hanh hiếu là hạnh Phật.

 

Ví có người ơn sâu dốc trả

Cõng mẹ cha tất cả hai vai

Giáp vòng hòn núi tu di

Đến trăm ngàn kiếp ơn kia chưa đền

 

Ví có người gặp cơn đói rét

Nuôi song thân dâng hết thân này

Xương nghiền thịt nát phân thây

Trải trăm ngàn kiếp ơn đây chưa đồng

Ví có người vì công sanh dưỡng

Tự tay mình khoét thủng song ngươi

Chịu thân mù tối như vầy

Đến trăm ngàn kiếp ơn này thấm đâu

Ví có người cầm dao thật bén

Mỗ bụng ra, rút hết tâm can

Huyết ra khắp đất chẳng than

Đến trăm ngàn kiếp thâm ân đâu bằng

Ví có người dùng ngàn mũi nhọn

Đâm vào mình bất luận chỗ nào

Tuy là sự khó biết bao

Trải trăm ngàn kiếp không sao đáp đền

Ví có người vì ơn dưỡng dục

Tự treo mình cúng Phật thế đèn

Cứ treo như vậy trọn năm

Trải trăm ngàn kiếp ân thâm chưa đền

Ví có người xương nghiền ra mỡ

Hoặc dùng dao chặt bửa thân mình

Xương tan thịt nát chẳng phiền

Đến trăm ngàn kiếp ơn trên chưa đồng

Ví có người vì công dưỡng dục

Nuốt sắt nóng thấu ruột thấu gan

Làm cho thân thể tiêu tan

Đến trăm ngàn kiếp ơn sâu chưa đền.

 

Công cha như núi Thái sơn,

Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra.

 

Mẹ già như chuối ba hương,

Như xôi nếp một, như đường mía lau.

 

Bao giờ cá lý hóa long,

Đền ơn cha mẹ ẵm bồng ngày xưa.

 

Đói lòng ăn đọt chà là,

Để cơm nuôi mẹ, mẹ già yếu răng.

Lâm râm khấn vái Phật, Trời,

Xin cho cha mẹ ở đời nuôi con.

 

Gươm vàng rớt xuống hồ Tây,

Công cha cũng trọng, nghĩa thầy cũng sâu.

 

Đến chùa thấy Phật muốn tu,

Về nhà thấy mẹ đi tu không đành.

 

Tu đâu cho bằng tu nhà,

Thờ cha kính mẹ mới là chân tu.

 

Cùng tột điều thiện không gì bằng hiếu, cùng tột điều ác không gì bằng bất hiếu.

Kinh Báo Phụ Mẫu Ân

 

 

Ta có tình yêu rất đượm nồng,

Yêu đời yêu lẫn cả non sông.

Tình yêu chan chứa trên hoàn vũ,

Không thể yêu riêng khách má hồng.

Nếu khách má hồng muốn được yêu,

Thì trong tâm trí hãy xoay chiều.

Hướng về phụng sự cho nhơn loại,

Sẽ gặp tình Ta trong khối yêu.

Ta đã đa mang một khối tình,

Dường như thệ hải với sơn minh

Tình yêu mà chẳng riêng ai cả,

Yêu khắp muôn loài lẫn chúng sinh.

Huỳnh Phú Sổ

a Có Tình Yêu Rất Đư

Ai ơi! hãy ở cho lành

Kiếp này chẳng được, để dành kiếp sau.

 

Người trồng cây hạnh người chơi

Ta trồng cây đức để đời về sau.

 

Trách người một trách ta mười,

Bởi ta tệ trước, nên người bạc sau.

 

Mặc ai chác lợi mua danh

Miễn ta học được đạo lành thì thôi.

 

Cuộc đời khác nữa là hoa,

Sớm còn tối mất nở ra lại tàn.

 

Linh đinh qua cửa Thần phù,

Khéo tu thì nổi, vụng tu thì chìm.

 

Dù ai quyết chí tu hành,

Có về Yên Tử mới đành lòng tu.

Trăng thanh gió mát bốn mùa,

Trúc Lâm Tam Tổ từ xưa còn truyền.

 

 

Gót danh lợi bùn pha sắc xám,

Mặt phong trần nắng rám mùi dâu,

Nghĩ thân phù thế mà đau,

Bọt trong “bể khổ”, bèo đầu “bến mê”.

Cung Oán Ngâm Khúc

 

Đã mang lấy nghiệp vào thân,

Cũng đừng trách lẫn trời gần trời xa.

Thiện căn vốn tại lòng ta,

Chữ tâm kia mới bằng ba chữ tài.

Nguyễn Du

 

Thỏ thẻ rừng mai chim cúng trái,

Lững lờ khe yến cá nghe kinh.

Thoảng bên tai một tiếng chày kình,

Khách tang hải giựt mình trong giấc mộng.

Chu Mạnh Trinh

 

... Thoạt sinh ra thì đà khóc chóe?

Trần có vui sao chẳng cười khì?

Khi hỉ lạc, khi ái ố, lúc sầu bi,

Chứa chỉ lắm một bầu nhân dục...

Nguyễn Công Trứ

 

Không ai trường thành mà không có một lần vấp ngã. Dũng cảm nhìn vào lỗi lầm quá khứ để làm cho hiện tại và tương lai tốt đẹp hơn.
Khuyết danh

 

Bạn sẽ khám phá ra chính mình ở một bậc cao hơn sau mỗi lần vượt qua nghịch cảnh.

Thomas Edison

 

Và bạn chỉ thãt sự thất bại khi thừ bỏ mọi nỗ lực và cống gắng của chính mình.

Khuyết danh

Biết chia sẻ vơí những người đau khổ hơn là cách tốt nhất để vơi đi những đau khổ đang có.

Anne Wolson Schaef

Khi bạn tin rằng tất cả mọi thứ đã chấm dứt thì đó chính là lúc mọi thứ mới bắt đầu.

Louis L’Amour

 

Khi cách cửa hạnh phúc đóng lại, một cách cửa khác mở ra ta thường chú ý vào cánh cửa đang đóng mà không thấy được một cái khác đang mở ra.

Khuyết danh

Nếu có ai ban cho tôi cuộc sống không gặp trở ngại nào thì hấp dẫn thật đấy, nhưng tôi sẽ khước từ vì khi ấy tôi sẽ không còn học được điều gì từ cuộc sống nữa.

Allyson Jones

Ngày hôm qua là quá khứ,

Ngày mai là tương lai,

Chỉ có hôm nay là hiện tại, là ngày có thể thay đổi được tương lai-đó chính là món quà kỳ diệu của cuộc sống-môt khi chúng ta trân trọng từng khoảnh khắc của nó.

Mary Pickfork

 

Hãy ghi nhớ ba chữ “trọng”: tôn trọng mình; tôn trọng người khác; giữ lấy tôn trọng, phải có trách nhiệm đối với hành vi của mình.

 

Đừng nên để việc tranh chấp nhỏ đi hủy hoại tình bạn vĩ đại.

 

Bất luận lúc nào khi bạn phát hiện bạn làm sai, xin hết lòng tìm cách bù đắp. Phải nhanh chân lên!

 

Nụ Xuân Di Lặc

Xuân sắp về, thêm một bước chân tuần hoàn của vũ trụ đất trời. Dù trẻ hay già, Xuân vẫn là mùa đáng trân trọng để chào đón, vì thế, nhà nhà, người người đều bôn ba lo chuẩn bị trước cả tháng.

Đầu năm được gọi là ngày Tết, dù là Tết dương lịch hay Tết cổ truyền, đều lấy ngày mồng một tháng giêng của dương hoặc âm lịch làm ngày khởi đầu cho năm mới.

Các nước chịu ảnh hưởng văn hóa Tàu đều lấy ngày và tháng đầu năm để đón Tết. Nói như thế không phải Việt Nam tùy thuộc vào sinh hoạt văn hóa của Tàu, bằng cớ: "Tết, thì những thế kỷ trước Công nguyên, người cổ ở đất Việt phương Nam này không tổ chức Tết vào mùa Xuân, càng không lấy ngày đầu tháng Giêng làm ngày Tết như người Hoa từ thời nhà Hán ở phương Bắc. Tổ tiên xa xưa của chúng ta ăn Tết và vui Tết vào mùa Thu, lấy ngày đầu tháng Chín làm ngày đầu năm.

Điều này đã được chép vào sách Thái Bình hoàn vũ ký. Sở dĩ như vậy là vì thời tiết, rồi thời vụ bấy giờ làm nông nghiệp lúa nước (chỉ một vụ là vụ Mùa) dẫn đến quan niệm định chế về lịch (lịch pháp) của cư dân xứ sở phương Nam, không những không thể giống mà còn xa lạ với phương Bắc. Chính Nguyễn Trãi trong Bình ngô đại cáo cũng đã khẳng định: "Phong tục Bắc Nam cũng khác"." (Wikipedia)

Như thế, phong tục ăn Tết của ta đã có từ thời xa xưa mà theo Tiến sĩ Phan Công Chánh thì Tết Việt ta bắt nguồn từ nền văn minh Văn Lang và Lạc Việt khoảng 4.000 năm trước.

Thậm chí Vua Nghiêu vua Thuấn còn học của giống Bách Việt, Lạc Việt, Âu Việt những kỷ thuật văn minh, toán số, y lý… Khi nhà Tần thống nhất lục quốc, nhà Hán cai trị Trung nguyên, dân Bách Viết không chấp nhận đồng hóa với Tàu, bèn xuôi Nam hòa nhập cùng Lạc Việt.

Trước đây Lĩnh Nam thuộc đất Bách Việt. khi Tần Thủy Hoàng, 214 trước công nguyên chiếm Ngũ Lĩnh, dân Bách Việt mới bỏ xứ xuôi Nam. Lúc bấy giờ Đại tộc Việt có nền văn hóa lâu đời, luật pháp ổn định, xã hội phát triển.

Thời Khổng Tử, tuy Tàu đã có cuộc sống phát triển, thế nhưng, những cái gọi là văn minh đương đại, cũng không tự phát mà đã vay mượn từ đại Tộc Bách Việt.

Khổng tử san định kinh thư cũng từng nói: “Thuật nhi bất tác, tín nhi háo cổ; thiết tỷ ư ngã Lão Bành” mà Lão Bành cũng xuất thân từ giòng dõi Việt tộc. Và ngay cả Triệu Đà được cử xuống khai hóa phía Nam, cũng xác nhận dân chúng nơi đây đã có nền văn minh phát triển hơn phía Bắc.

Một nền văn minh lúa nước của Việt tộc phong phú, phồn thịnh thì chọn mùa màng kết thúc để làm Tết nghỉ ngơi vui chơi là chuyện đuơng nhiên; từ đó, ý niệm ngày Tết đã có đối với dân tộc ta.

Mỗi dân tộc đều chọn ngày Tết cho mình. Những quốc gia cận biên, qua giao lưu văn hóa, thương mãi, tín ngưỡng, nông nghiệp…đã ảnh hưởng nhau về một số sinh hoạt.

Chúng ta vẫn tự hào Việt tộc đã có một nền văn minh rất sớm, chính vì thế Hồng Bàng lập quốc đã nói lên tính Văn hiến của một dân tộc. Thế mà một số người cực đoan đòi bỏ Tết cổ truyền, chọn Tết dương lịch làm Tết chung. GS Võ Tòng Xuân lý luận:
"Một trong những lý do chính khiến Nhật Bản trở nên giàu có là nhờ sớm biết giao thương với Âu Mỹ, theo đúng phương pháp và tập quán Âu Mỹ. Vua Minh Trị Thiên Hoàng đã biết tranh thủ kỹ thuật của Tây phương, kể cả quyết định đổi tập quán ăn Tết của Nhật sang ăn Tết theo DL từ năm 1872".

Một GS đánh giá sự phát triển của một đất nước chỉ trên căn bản chuyển đổi ngày Tết như thế cũng lạ, sau khi viện dẫn một số lý do thiết thuyêt phục, GS Võ Tòng Xuân khuyên ta: Nên thống nhất ăn Tết cùng lúc với các đối tác thương trường của chúng ta. Vì thương trường đối tác mà phải hủy bỏ nền văn hóa đặc thù của một dân tộc.

Nếu bảo do ta ăn Tết theo cổ truyền nên nghèo vì mất thời gian và mất cơ may khi đối tác với thương trường thì Trung quốc, Nam Triều Tiên, Đài Loan hiện nay đâu phải là quốc nghèo khi vẫn giữ Tết cổ truyền???

Tết luôn gắn liền với đời sống của dân tộc, nhưng hưởng Tết thế nào có ý nghĩa, không chỉ hưởng thụ ăn chơi trong ba ngày Xuân mà còn có ý nghĩa Tâm linh của một dân tộc sâu đậm nét tín ngưỡng.

Trong ba Tôn giáo lớn ảnh hưởng với chúng ta là Thích Lão Khổng, đầu Xuân, người dân thường đi lễ chùa vào đêm Giao thừa, giờ đầu năm được gọi là vía Di Lặc. Tập quán nầy không rõ xuất xứ từ bao giờ, nhưng tinh thần Di Lặc đã thâm nhập vào Phật giáo Việt Nam từ thời Lý.

Qua bao cuộc thăng trầm của Phật giáo, hình ảnh Di Lặc được phát triển mạnh vào cuối thế kỷ XX, nhất là miền Nam. Cũng từ đó, bảo tượng Di Lặc cũng được tôn tạo qua nhiều hình thức khác nhau, nhưng nét giống nhau là nụ cười đầy hoan hỷ và dạng người phốp pháp, bụng dung chứa mọi cái mà thế gian không thể dung chứa:

"Đại đỗ năng dung, dung thế gian nan dung chi sự.

Hàm nhan vi tiếu, tiếu thế gian nan tiếu chi nhân”.

(Cái bụng lớn có thể dung chứa những việc mà người đời không dung chứa được.

Miệng nở nụ cười mỉm với những điều mà người đời khó có thể mỉm cười được).

Không phải tự dưng cổ nhân chọn giờ giao thừa làm lễ vía Di Lặc, mùa xuân gọi là xuân Di Lặc.

Chữ Tết có nghĩa là kết gắn, Giờ giao thừa lễ vía đức Bồ Tát Di Lặc có nghĩa bắt đầu một năm mới kết tập mọi điều may mắn, tốt lành và tràn đầy vui tươi hoan hỷ. Chuyện buồn phiền xui xấu cho qua đi; mọi người chúc tụng nhau những lời tốt đẹp.

Chính vì thế đại đế Quang Trung đã chọn ngày cuối năm cho binh sĩ ăn Tết sớm để lập thành tích lớn cho năm mới tràn đầy niềm vui.

Người dân quanh năm bận bịu, giao thừa hoặc đầu năm luôn đi lễ chùa, ngoài việc cầu phúc cầu tài, cầu cho tai qua nạn khỏi, phúc lạc giáng lâm.

Các sư sau thời lễ vía luôn cầu cho quốc thái dân an. Các bô lão đình làng cũng khấn bái Thành hoàng thổ địa giúp cho dân lành an cư lạc nghiệp. Tinh thần vui Xuân hưởng Tết luôn gắn liền với ý thức dân tộc, độc lập nước nhà và đạo đức gia môn.

Suốt bao cuộc chiến tạo rách nát quê hương, nhân dân đồ thán, nhưng ngày Xuân, họ vẫn không bao giờ quên, cho dù nghèo, trên bàn thờ gia tiên cửu huyền cũng có chén nước nhánh hoa mâm quả.

Cháu con đoàn tụ chúc thọ ông bà. Những phong bì đỏ đem lại niềm vui cho lũ trẻ. Những chiến sĩ biên cương cũng được hậu phương tặng quà gửi thư chúc Tết.

Cộng đồng kiều bào lưu lạc khắp nơi, đêm giao thừa cũng quây quần bên nhau để hướng về quê nhà, nhớ đến thân nhân ruột thịt đang êm ấm đoàn tụ.

Các chùa cũng tổ chức các đoàn đi ủy lạo đồng bào lê lếch trên các vỉa hè hoặc những gia cảnh neo đơn, vô thân tứ cố. Các chùa cũng tạo cây Mai toòn ten phong bao phúc lộc với những câu kinh Pháp Cú.

Các miền quê hoặc ngoại ô trước đêm giáo thừa luôn bập bềnh ngọn lửa liếm quanh nồi bánh chưng bánh tét giữa nhạc Xuân rộn rã khắp nơi, và ai đó thấm thía nhạc bản: “Xuân Nầy con không về” để tủi thân đau phận đang tha phương cầu thực.

Chính bao phiền não cuộc trần mà chúng sinh cần đến tôn giáo, chính nhu cầu tâm linh và giải tỏa niềm đau kiếp người mà Phật giáo đã có mùa Xuân Di Lặc đem lại cơ may cho mọi người.

Với nụ cười thong dong thoải mái của Đức Di Lặc khi khách thập phương buớc chân vào chùa cũng làm vơi gánh nặng trần ai của bao lữ thứ bụi trần; Và cũng bao lần thắng ngoại xâm, giữ vững văn hóa cha ông cũng từ truyền thống tín ngưỡng gắn liền với quê hương: “Mái chùa che chở hồn dân tộc, nếp sống muôn đời của tổ tông” (Huyền Không).

Tinh thần Phật giáo luôn là năng lượng cho dân tộc. Những người con trên đất nước hay đang tha hương vẫn còn giữ được tinh thần dân tộc và tín ngưỡng hòa quyện với nhau.

Đó là nét đẹp truyền thống đặc thù được bảo tồn và phải được bảo tồn như sự bảo tồn nét hoan hỷ của một Bồ Tát Di Lặc cho một mùa Xuân, có như thế dân tộc ta mới trường tồn vĩnh cửu.

          Thích Vân Phong

Nguon: phatgiaodaichung.com