Nam mô Bản sư Thích Ca Mâu Ni Phật
Kính bạch Chư tôn đức Tăng Ni,
Kính thưa quý vị đại biểu và quý vị Phật tử,
Hôm nay, trên mảnh đất địa linh nhân kiệt này, tôi tưởng như đang nghe
tiếng gọi của lịch sử vọng về từ thời dựng nước, dựng chùa. Nghệ An ngày
xưa là cửa ngõ của nước, là đất thiêng. Đất thiêng này luôn biết chọn
hiền tài để ngoài thì chống giặc, trong thì trị quốc, an dân. Nào núi
Thành, núi Quyết, nào núi Đại Huệ, núi Hai Vai, núi Phụng Hoàng, tất cả
đều nói lên trí dũng gánh vác trọng trách sơn hà của người dân xứ Nghệ.
Trong lịch sử hào hùng ấy của đất nước và của người dân xứ Nghệ, đã có
đóng góp lớn lao của Phật giáo, nhất là của văn hóa tình thương mà Phật
giáo đã mang lại cho dân chúng. Khí phách và tâm hồn của người dân xứ
Nghệ đã được hun đúc từ hàng ngàn năm lịch sử và văn hóa ấy.
Cái
gì đã đi vào hồn của dân tộc, cái ấy không mất được. Cho nên, qua bao
nhiêu thăng trầm, giờ đây, trên mảnh đất xứ Nghệ, Phật giáo đang hồi
sinh. Trong niềm hân hoan về sự hồi sinh ấy, chúng ta cùng nhau khơi dậy
những giá trị của văn hóa Phật giáo trong đời sống ứng xử thường ngày,
để ước vọng xây dựng một xã hội hài hòa, cùng nhau tu tập. Tuần lễ Văn
hóa Phật giáo do Ban Văn hóa Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam phối
hợp với Ban Trị sự Phật giáo tỉnh Nghệ An tổ chức tại thành phố Vinh
cũng không ngoài mục đích trên.
Kính bạch Chư tôn đức Tăng Ni,
Kính thưa quý vị đại biểu và toàn thể Phật tử
Phật giáo truyền vào xứ Nghệ được lịch sử ghi nhận từ thời đại Hùng
Vương. Tuy nhiên, hình ảnh sớm nhất hiện còn là viên gạch nung, trong đó
in hình ba vị Phật ngồi trên tòa sen tại tháp Nhạn, có niên đại vào
khoảng thế kỷ thứ 7. Sang đến thời Lý - Trần, Phật giáo phát triển rộng
khắp từ thành thị đến thôn quê, người dân đi đến đâu, song song với việc
lập làng, lập ấp là cho lập chùa. Chùa chiền, bảo tháp xá lợi không chỉ
trở thành biểu tượng tôn quý của nền văn hoá Việt Nam, mà còn là di sản
minh chứng cho chủ quyền quốc gia và sự toàn vẹn lãnh thổ của người
Việt.
Khi thiền sư Vạn Hạnh cố vấn cho vua Lý Thái Tổ định đô tại
Thăng Long, bóng dáng người anh hùng phiêu dạt với thanh gươm yên ngựa
đã được thay thế bằng hình ảnh uy nghiêm của một vương triều với những
kế sách lâu dài trị quốc an dân và ổn định bờ cõi. Nghệ An thời đó là
vùng đất phên dậu quan trọng, nên Lý Thái Tổ đã sáng suốt cử người con
trai thứ 8 của mình là Lý Nhật Quang vào làm Tri châu Nghệ An. Rồi Phật
tử Lý Thường Kiệt cũng được triều đình cử vào phía Nam để trấn giữ cả
một vùng Thanh Nghệ rộng lớn. Một thiền viện lớn mang tên An Quốc cũng
được hình thành vào thời Trần, dưới chân núi Lam Thành, huyện Hưng
Nguyên ngày nay.
Chúng ta có đầy đủ những minh chứng lịch sử như
thế để củng cố cho sự hồi sinh và phát triển của Phật giáo xứ Nghệ. Hội
thảo khoa học với chủ đề “Văn hóa Phật giáo xứ Nghệ: quá khứ, hiện tại và tương lai” do
Viện Nghiên cứu Tôn giáo chủ trì trong Tuần Văn hóa này sẽ đem đến cho
chúng ta những luận giải khoa học có giá trị về văn hóa Phật giáo tại
vùng đất này.
Nghệ An có gần 500 ngôi chùa lớn nhỏ thống kê được,
nhưng hầu hết chỉ còn lại nền móng. Tuy nhiên, đứng trước thực tế ấy,
từ những thịnh suy, thăng trầm của vận nước, người Phật tử không bao giờ
so đo hơn thiệt, mà luôn hướng lòng về các giá trị hài hòa, ích nước
lợi dân. Phật giáo luôn làm tròn sứ mệnh của một tôn giáo hòa bình, nên
đến với dân tộc nào, xứ sở nào, Phật giáo cũng làm phong phú thêm những
giá trị văn hóa tinh thần cho dân tộc, xứ sở ấy, khiêm tốn khép mình đi
vào đời sống văn hoá bản địa, chung sống hoà bình, vì an lạc của số
đông.
Kính bạch Chư tôn đức,
Kính thưa quý vị đại biểu và toàn thể Phật tử,
Tuần lễ Văn hóa Phật giáo được tổ chức tại Nghệ An lần này sẽ có nhiều
hoạt động văn hóa như thuyết trình, thuyết giảng, hội thảo khoa học,
triển lãm ảnh nghệ thuật, chiếu phim, biểu diễn nghệ thuật, lễ hội hoa
đăng, ẩm thực chay… với sự góp mặt của đông đảo Tăng Ni, Phật tử, các
học giả, trí thức, các nhà nghiên cứu và văn nghệ sĩ đến từ trong và
ngoài nước.
Mỗi người chúng ta cùng chung tay, góp sức đem đến
những giá trị thiết thực của văn hóa Phật giáo trong mối tương quan đồng
hành cùng dân tộc. Một khi giá trị văn hóa trở thành giá trị chung của
con người, thì chúng ta không nhầm lẫn về những giá trị giới hạn trong
bốn bức tường tôn giáo. Lịch sử hào hùng của dân tộc ta từ thời đại Hùng
Vương đến thời đại Hồ Chí Minh, dù trải qua bao thăng trầm, biến thiên,
nhưng vận nước an nguy luôn kết nối nhân tâm chúng ta vào biển trời,
núi sông quê hương đất Việt. Tuần Văn hoá Phật giáo tại Nghệ An lần này
mong ước được góp sức với hy vọng cùng làm sáng tỏ một phần rất nhỏ của
truyền thống lịch sử ấy, để từ đó tất cả chúng ta ở đây, những người con
của Nghệ An, của đại gia đình Việt Nam làm sống dậy những giá trị văn
hoá tốt đẹp đã có, được xây dựng và củng cố hàng nghìn năm qua.
Với tinh thần và niềm tin ấy, thay mặt Ban Tổ chức, tôi xin long trọng
tuyên bố khai mạc Tuần lễ Văn hóa Phật giáo Nghệ An năm 2012.
Xin nguyện cầu Tam bảo gia hộ cho quý vị sức khỏe, an lạc và thành công.
Xin trân trọng cảm ơn!
(Diễn
văn Khai mạc Tuần Văn hóa Phật giáo Nghệ An năm 2012 của HT. Thích
Thanh Nhiễu - Phó Chủ tịch TT HĐTS, Trưởng ban Trị sự THPG Nghệ An)