Trong bài viết này, tôi xin đề cập đến yếu tố bạn đọc, yếu tố mà
theo tôi là thành công đáng chú ý hơn cả của Phattuvietnam.net, cũng là
yếu tố tiếp tục cần chú ý để làm đòn bẫy thúc đẩy sự phát triển của Phattuvietnam.net.
Tiêu chí hàng đầu để đánh giá hiệu quả của một đơn vị truyền thông,
một tờ báo giấy, một đài truyền hình, một trang tin điện tử…, là công
chúng của nó.
Công chúng, không chỉ hiểu đơn giản là số lượng người đọc, người
xem, người nghe… mà trong tiêu chí công chúng sẽ có nhiều yếu tố phụ. Số
lượng là một chuyện, thành phần công chúng lại là một chuyện cũng đáng
quan tâm, và còn nhiều yếu tố khác: xu hướng công chúng, mức độ tích cực
của công chúng đối với hoạt động truyền thông…
Những vấn đề về mặt lý luận trên đây, nếu đi vào chi tiết, tuy cần
thiết nhưng sẽ rất dài dòng, nên xin phép đi thẳng vào các vấn đề cụ thể
của Phattuvietnam.net, để từ đó, chúng ta liên hệ trở lại những vấn đề lý luận khi cần.
Chúng tôi không có những số liệu cụ thể về lượt truy cập trang tin Phattuvietnam.net
(mong Ban Biên tập cũng thường xuyên lưu ý thông tin về chỉ số này).
Tuy nhiên, chúng tôi nghĩ ra lượt truy cập vẫn tăng, trong điều kiện,
dường như, nhìn chung trang tin không còn chạy nhanh như xưa (do quá
nhiều người truy cập chăng?), có gặp vấn đề kỹ thuật trong một số thời
điểm và đặc biệt, lại bị một số kiểu tấn công của tin tặc.
Cơ sở để tin rằng số bạn đọc Phattuvietnam.net tăng, đương nhiên, trước hết là số liệu đo đếm bằng phần mềm, chứ không thể ước đoán.
Nhưng dù tăng, dù giảm, thì về mặt bạn đọc, Phattuvietnam.net đã đạt được những thành quả rất đáng ghi nhận.
Người truy cập tăng không quan trọng bằng tỷ lệ số người quan tâm đến các vấn đề mà Phattuvietnam.net nêu ra. Sự quan tâm có thể một phần đo đếm bằng phương tiện kỹ thuật, nhưng một phần chỉ có thể định tính bằng những nhận định.
So với những năm trước, số phản hồi các bài viết trên Phattuvietnam.net
gia tăng mạnh. Cuối “mục phản hồi nhiều nhất” trên trang chủ hầu như ít
thể hiện những bài viết có số lượng phản hồi là 1-2, mà thường xuyên
cuối bảng là 3-4.
Còn số lượng phản hồi cao nhất ở những bài nêu vấn đề quan trọng trung bình đã đến khoảng 10 ý kiến/bài.
Có bài đạt đến mức chưa từng có là gần 100.
Số lượng phản hồi ở một số không nhỏ bài viết tăng rất nhanh, vào buổi tối có khi chỉ số thông tin phản hồi đã thay đổi.
Đây là một thành công, nhưng theo tôi, điều đáng quan tâm hơn và chất lượng nội dung phản hồi.
Sự quan tâm của bạn đọc đối với những vấn đề nội dung của Phattuvietnam.net gia tăng tỷ lệ thuận với độ dài của các ý kiến phản hồi.
Đã rất ít ý kiến chỉ là vài câu ngắn.
Chính vì bạn đọc quan tâm nhiều hơn, nên đọc bài kỹ hơn, đi đến
việc bày tỏ ý kiến nhiều hơn, chi tiết hơn, phong phú hơn, đa dạng hơn,
đào sâu hơn vấn đề.
Nhiều ý kiến phản hồi trên Phattuvietnam.net dài tương đương một bài viết ngắn, trình bày mạch lạc, súc tích, rõ ràng các ý tưởng.
Cũng có nhiều ý kiến mới lạ, đột phá.
Sự va đập giữa các ý kiến cũng tăng lên, kịch tính của bài viết
nhiều trường hợp không phải nằm trong nội dung bài viết, mà chuyển xuống
phần “phản hồi”.
Lượng thông tin cũng thế, có bài viết lượng thông tin mở rộng gia tăng có thể đến hàng chục lần so với nội dung chính.
Trình độ của bạn đọc phản hồi gia tăng là một thành quả, nhưng bên cạnh đó còn là sự đa dạng của bạn đọc.
Sự đa dạng của bạn đọc đối với nội dung bài viết không chỉ nằm ở tên, nickname bạn đọc, mà theo tôi, chủ yếu qua cách diễn đạt.
Bên cạnh một tỷ lệ cao ý kiến phản hồi thể hiện rất chuẩn trong bút
pháp, diễn đạt đúng ngữ pháp, dùng từ chính xác, cũng có nhiều phản hồi
là những ý kiến diễn đạt mộc mạc, tuy hạn chế về hình thức thể hiện,
nhưng vẫn có chất lượng nội dung, đóng góp những kiến giải mới, nhận
định mới đề xuất mới.
Có phản hồi viết rất trang trọng, trau chuốt.
Nhưng cũng có phản hồi chân chất, bình dị, gần gũi, thật thà, như văn nói.
Có ý kiến phản hồi thiên về lý tính, phân tích chặt chẽ, khoa học.
Nhưng cũng có ý kiến phản hồi thiên về tình cảm, bộc trực, chan chứa xúc động.
Những vấn đề trên không thể đo đếm bằng phương tiện kỹ thuật, mà phải thông qua phân tích định tính.
Sự quan tâm của bạn đọc là kết quả trước hết. Bên cạnh đó, Phattuvietnam.net đã đi sâu hơn vào lòng bạn đọc, khiến bạn đọc nghĩ nhiều hơn, cảm nhiều hơn, đa chiều, phong phú, đồng thời cũng phức tạp hơn.
Nhiều vấn đề, dường như, một số bạn đọc như giao hẹn nhau đi đến mổ xẻ cùng tột, trong sự sôi nổi hiếm thấy.
Theo tôi, dung lượng thông tin giá trị của trang web Phattuvietnam.net hiện
nay có đến khoảng gần 20% nằm ở phần phản hồi của bạn đọc. Chính bạn
đọc làm bài viết trở nên rõ ràng hơn, phong phú hơn, nhiều cách hiểu
hơn, ấn tượng hơn, lưu lại lâu hơn ở người đọc.
Chúng tôi cũng thấy bên cạnh một số tên, nickname bạn đọc quen
thuộc, gần đây đã có nhiều tên, nickname bạn đọc mới tham gia ý kiến,
với văn phong, cách diễn đạt cũng rất mới.
Và còn đáng chú ý là nhiều bạn đọc tham gia ý kiến dưới dạng bài
viết, tức là dạng phản hồi các bài nêu vấn đề, nhưng ở cấp độ hoàn toàn
cao. Càng về sau, Phattuvietnam.net càng có nhiều bài viết gia trị dạng như thế, khiến Phattuvietnam.net hứa hẹn trở thành một cuộc hội thảo học thuật vô tận về những vấn đề nóng bỏng của Phật giáo Việt Nam hiện đại.
Cái hay nằm ở chỗ, tuy nói nhiều và nhiều người nói, nhưng vấn đề
không cũ, nội dung không trùng lắp, không gây nhàm chán, mà càng nói,
bạn đọc càng có ý mới, trong sự phối hợp khá ăn ý với những cây viết
thường xuyên. Từ đó, chính bạn đọc là động lực đưa trang web tiến đến
một cấp độ phát triển mới.
Cấp độ mới, theo tôi, đó là cấp độ hội thảo học thuật, tức là cấp trên diễn đàn.
Tôi hiểu, diễn đàn là nơi mọi người đến để phát biểu ý kiến của mình, có thể về những đề tài khác nhau.
Hội thảo học thuật sẽ được hình thành khi trên diễn đàn chung đó,
có một số cụm vấn để hình thành, thu hút sự tập trung cao các ý kiến, cả
số lượng lẫn chất lượng cả các vấn đề quan tâm được đào sâu, cung cấp
nhiều hơn thông tin và bước đầu đề ra giải pháp.
Tôi nghĩ, sinh hoạt bạn đọc về một số vấn đề liên hệ đến Phật giáo
Việt Nam hiện đại đã đạt đến cấp một diễn đàn khá hoàn thiện. Nếu thu
hút sự quan tâm, trí tuệ qua ý kiến đóng góp bạn đọc hơn một bước nữa
thì Phattuvietnam.net đã bước đầu đi vào giai đoạn mang tính chất hình thành các cuộc hội thảo học thuật.
Trên cơ sở những vấn đề nóng đã được phát hiện thu hút sự quan tâm
bạn đọc, Ban biên tập, các cây viết chủ lực, các công tác nên thường
xuyên của Phattuvietnam.net có thể nâng cao hơn nữa chất lượng
bài viết về những đề tài đó, tìm hiểu vấn đề từ nhiều góc cạnh, thu hút
hơn nữa sự quan tâm của bạn đọc và ý kiến đóng góp. Khi một vấn đề đã
được đào sâu thì ý kiến đóng góp cũng dần dần “sâu” hơn, nâng cao chất
lượng.
Đó là quán tính tự nhiên, theo hướng đối với những vấn đề chứa đựng
trong đó những thách thức, thì mọi người, đặc biệt là bạn đọc, sẽ cuốn
hút vào cuộc động não chung, bài viết và ý kiến phản hồi về đề tài đó
càng lúc càng có chất lượng.
Để thúc đẩy tốc độ thảo luận trên trang tin thu hút hơn nữa bạn
đọc, kính mong Ban biên tập sớm cập nhật các phản hồi của bạn đọc, với
mức nhanh nhất có thể.
Về phía bạn đọc, mong rằng các ý kiến được chú trọng hơn, trước hết
là về hình thức. Cần đành tiếng Việt đúng chính tả, ngày càng đầu tư
nhiều hơn trí tuệ, công sức.
MT